Kryteria ocen z historii dla klasy I gimnazjum

Kryteria ocen z historii dla klasy I gimnazjum
DOPUSZCZAJĄCA
Temat lekcji
DOSTATECZNA
DOBRA
BARDZO DOBRA
Uczeń zna/potrafi
2. Orientacja w czasie
historycznym.

pojęcia: historia,
prehistoria, źródła
historyczne, czas, era,
przed naszą erą, nasza
era, wiek


pojęcia: epoka
historyczna,
starożytność,
średniowiecze,
archeologia
uporządkować
chronologicznie epoki
historyczne




omówić rolę archeologii
w badaniu historii
dokonać p[podziału
źródeł historycznych
wymienić daty
otwierające i
zamykające wiek
wytłumaczyć
umowność rachuby
czasu

określić relacje
człowiek-przyroda




wyjaśnić dlaczego
należy uczyć się historii
określić rolę źródła
historycznego w
poznawaniu i
rekonstrukcji
przeszłości
na osi czasu umieścić
różne odcinki czasowe
określić, które z dwóch
wydarzeń miało miejsce
wcześniej a które
później
ROZDZIAŁ: ZANIM ZACZĘŁA SIĘ HISTORIA
3.Pierwsi prehistoryczni rolnicy.

pojęcia: człowiek
pierwotny, myślistwo,
zbieractwo

wymienić wynalazki,
które wpłynęły na życie
ludzi w okresie
prehistorycznym


4. Okres wielkich przemian.

pojęcia: epoka brązu,
epoka żelaza

pojęcia: handel,
rzemiosło, osady

wyjaśnić, na czym
polegały zmiany
sposobu życia ludzi w
epoce kamienia, brązu i
żelaza


omówić zmiany
zachodzące w życiu
człowieka w czasach
prehistorycznych
przedstawić wpływ
odkryć i wynalazków na
zmianę sposobu życia
człowieka
omówić wpływ
specjalizacji na rozwój
społeczności ludzkich
wymienić rodzaje
narzędzi i ozdób,
wykonywanych w
epoce brązu
ROZDZIAŁ: NAJSTARSZE CYWILIZACJE.
5.Państwa nad wielkimi
rzekami.

pojęcia: cywilizacja,
Mezopotamia, Egipt,
państwo, miasto, kanał,
tama, nawadnianie

wyjaśnić dlaczego
pierwsze cywilizacje
powstały w
Mezopotamii i Egipcie


wskazać na mapie
pierwsze cywilizacje
wyjaśnić znaczenie rzek
w gospodarce
najstarszych cywilizacji


6. Mezopotamia- kraj dorzecza
dwóch rzek..
7. Egipt państwem faraonów.



pojęcia: Babilon
postacie:Hamburabi
daty: IV tysiąclecie
p.n.e.


pojęcia: faraon, kapłani,
urzędnicy, politeizm,
piramida
daty: III tysiąclecie
p.n.e.




pojęcia: Kodeks
Hamburabiego, zikkurat
postacie:
Nabuchodonozor II

pojęcia: mumia,
sarkofag
wymienić imiona kilku
bogów czczonych przez
Egipcjan




wskazać na mapie
Mezopotamię
wymienić i opisać
osiągnięcia cywilizacji
Mezopotamii

wskazać na mapie Egipt
i Nil
opisać, dlaczego
Egipcjanie uznawali
nieograniczoną władzę
faraona
przedstawić, dlaczego w
Egipcie rozwinęły się
takie nauki, jak
medycyna, matematyka
i astronomia





8. Palestyna i jej mieszkańcy.



pojęcia: Palestyna,
Żydzi, Jahwe, mesjasz,
Biblia, judaizm,
monoteizm
postacie: Dawid
daty: X w.p.n.e.



pojęcia: dekalog,
prorocy, judaizm
postacie: Salomon,
Cyrus, Mojżesz
daty: VI w.p.n.e.


określić położenie
geograficzne Palestyny i
odczytać z mapy nazwy
ważniejszych miast
uporządkować
chronologicznie



wyjaśnić związek
między warunkami
naturalnymi a życiem
ludności państw
starożytnego Bliskiego
Wschodu
omówić rolę państwa w
organizacji społeczności
omówić rolę prawa w
państwie
wykazać związek
między zamożnością
państwa a wyglądem
jego stolicy
omówić hierarchiczny
układ struktury
społeczeństwa
starożytnych państw
ocenić rolę religii w
życiu starożytnych
Egipcjan
wyjaśnić, dlaczego w
Egipcie balsamowano
zwłoki oraz budowano
piramidy i grobowce
określić rolę kapłanów
w starożytnym Egipcie
określić różnice między
wierzeniami Żydów i
Egipcjan
korzystać ze źródeł
historycznych np. Biblii
umieścić wydarzenia na
9. Pismo ludów starożytnego
Wschodu; Fenicjanie.

pojęcia: pismo, alfabet

pojęcia: pismo klinowe,
hieroglify, papirus,
inskrypcje, Fenicjanie


wydarzenia
przedstawić historię
pisma
scharakteryzować
materiały używane do
pisania



osi czasu
omówić rolę pisma w
procesie rozwoju
cywilizacji
wyjaśnić znaczenie
alfabetu dla rozwoju
cywilizacji
określić pozycję pisarza
w społeczeństwie
starożytnym
ROZDZIAŁ: GRECY.
10.Starożytna Grecja i jej
mieszkańcy.


11. Bogowie czczeni przez
starożytnych Greków.

pojęcia: Hellada,
Hellenowie
odczytać z mapy nazwy
kilku miast-państw
greckich

pojęcia: mity



12. Na stadionie w Olimpii.


13. Walka Greków o
niepodległość.


pojęcia: igrzyska
olimpijskie
daty: 776r.p.n.e.
pojęcia: niepodległość,
wojna
postacie: Leonidas




pojęcia: kolonia,
miasto-państwo, Olimp,
agora
wymienić nazwy
największych miastpaństw greckich

pojęcia: herosi,
wierzenia, bogowie,
wyrocznia
postacie mityczne:
Prometeusz, Herakles,
Tezeusz
pojęcia: laur olimpijski,
pięciobój olimpijski,
pokój olimpijski, agony
posługiwać się osią
czasu

pojęcia: Maraton, bieg
maratoński, Termopile
postacie: Miltiades,






posługiwać się nazwami
i pojęciami
geograficznymi
określić na podstawie
mapy położenie
geograficzne Grecji i
poszczególnych miastpaństw

wymienić imiona
bogów greckich i
opisać, jak grecy ich
sobie wyobrażali
opowiedzieć kilka
mitów greckich
pokazać Olimpię na
mapie Grecji
opisać przebieg igrzysk
olimpijskich

pojęcia: hoplita, falanga
postacie: Dariusz,
Temistokles





wyjaśnić w jakim celu
starożytni Grecy
zakładali kolonie i
wymienić tereny, na
których się osiedlali
omówić wpływ
położenia
geograficznego na
zajęcia ludności
określić różnice między
wierzeniami Greków i
Żydów
omówić rolę wierzeń w
życiu Greków
porównać igrzyska
olimpijskie dawniej i
dziś (określić
podobieństwa i różnice)
omówić rolę igrzysk w
życiu Greków
określić związki
przyczynowp-skutkowe
zachodzące między

14. Życie mieszkańców Sparty.


daty: V w.p.n.e.,
490r.p.n.e. 480r.p.n.e.
pojęcia: Spartanie,
heloci
omówić organizację
państwa spartańskiego


Kserkses
lokalizowac na mapie
miejsca bitew Greków z
Persami
pojęcia: zgromadzenie,
rada starszych, eforzy





15.Życie mieszkańców
starożytnych Aten..


pojęcia: demokracja,
zgromadzenie ludowe
postacie: Perykles


16. Kultura grecka (helleńska).




pojęcia: akropol, agora,
niewolnik
postacie: Fidiasz
pojęcia: Wielkie
Dionizje
wygląd starożytnego
amfiteatru

pojęcia: Związek
Morski, stratedzy,
obywatele, ostracyzm,
urzędnicy
krótko opisać
organizację państwa
ateńskiego
pojęcia: Partenon,
kultura helleńska,
sztuka, architektura






pojęcia:tragedia,
komedia, amfiteatr,
orchestra, koturny
wymienić pisarzy
greckich


ocenić wpływ postaci
historycznych na
przebieg wydarzeń
przedstawić przyczyny i
przebieg wojen greckoperskich


pojęcia: wychowanie
spartańskie
określić położenie
geograficzne Sparty
wyjaśnić, na czym
polegało wychowanie
spartańskie
określić położenie
geograficzne Aten
opowiedzieć, jaki
przebieg miało
zgromadzenie ludowe i
jakie sprawy podczas
niego rozstrzygano
opowiedzieć o życiu
codziennym
Ateńczyków
wymienić i opisać
wielkie dzieła sztuki
greckiej

omówić rozrywki
Greków
wyjaśnić, dlaczego
symbolem teatru są
maski







wydarzeniami
wyjaśnić sens napisu:
„Przechodniu idź i
powiedz Sparcie, żeśmy
tu polegli posłuszni jej
prawom”
wyjaśnić pochodzenie
biegu maratońskiego
wyjaśnić powiedzenie:
„wrócić z tarczą lub na
tarczy”
przedstawić zasady
funkcjonowania ustroju
Sparty
przedstawić różnice
między ustrojem Sparty
i Aten
omówić zasady
funkcjonowania ustroju
Aten
określić związek
między zamożnością
państwa a wyglądem
jego stolicy
ocenić wpływ kultury
greckiej na czasy
współczesne
porównać teatr grecki z
teatrem współczesnym
określić rolę teatru w
życiu starożytnych
Ateńczyków


17.Podboje Aleksandra
Wielkiego.



pojęcia: filozofia,
filozof
postacie: Homer,
Sokrates

pojęcia: hellenizm
postacie: Aleksander
Wielki
daty: III w.p.n.e.





pojęcia: Akademia,
Iliada, Odyseja
postacie: Platon,
Arystoteles

pojęcia: kultura
hellenistyczna
postacie: Filip II
daty: 338r.p.n.e.
wymienić osiągnięcia
kultury hellenistycznej




przedstawić rolę
filozofii w starożytności
wskazać kolebkę
filozofii

wskazać na mapie
Macedonię i określić
jej położenie
geograficzne
wyjaśnić rolę wybitnych
jednostek w historii
wymienić przyczyny i
skutki podboju Persji
przez Aleksandra

pojęcia: pretor, cenzor,
Lacjum, Latynowie,
dyktator
postacie: Tarkwiniusz
Pyszny
pokazać na mapie Rzym
i Półwysep Apeniński
oraz określić ich
położenie geograficzne
opowiedzieć, czym
zajmowało się
zgromadzenie ludowe




wyjaśnić zwroty: „koń
trojański”, „syreni
śpiew”
wyjaśnić poglądy
filozofów
omówić politykę
Aleksandra wobec
podbitej ludności
odpowiedzieć na
pytanie, dlaczego
Aleksandra
Macedońskiego
nazywamy Wielkim
pokazać trasę pochodu
wojsk Aleksandra i
rozległość jego państwa
ROZDZIAŁ: RZYMIANIE.
18. Powstanie Rzymu. Republika
Rzymska.



pojęcia: republika,
legion
postacie: Romulus,
Remus
daty: 753r.p.n.e.


pojęcia: senat, konsul,
trybun ludowy,
zgromadzenie ludowe
daty: 509r.p.n.e.








19. Podboje rzymskie- wojny
z Kartaginą.



pojęcia: imperium,
prowincja
postacie: Hannibal
daty: II poł. I w.p.n.e.



pojęcia: namiestnik
postacie: Scypion
daty: 218r.p.n.e.,
202r.p.n.e.


opowiedzieć o wojnach
punickich
wypisać na podstawie
mapy prowincje, które
Rzym podbił w okresie


wyjaśnić, dlaczego
Rzymianie cenili sztukę
przemawiania
omówić ustrój Rzymu ,
posługując się
poznanymi pojęciami
porównać ustrój
republiki rzymskiej i
Aten
wyjaśnić, dlaczego
Rzymianie prowadzili
wojny
opisać uzbrojenie
żołnierzy rzymskich
wyjaśnić przyczyny
sukcesów armii
rzymskiej
omówić korzyści, jakie
czerpał Rzym z
20.Niewolnictwo w Rzymie..



pojęcia: gladiator
postacie: Spartakus,
Juliusz Cezar
daty: 44r.p.n.e.



21. Powstanie Cesarstwa
Rzymskiego.

pojęcia: barbarzyńca


22.Osiągnięcia techniczne
i kulturalne Rzymian..

pojęcia: termy, arena,
akwedukty, kodeks,
Koloseum



23. Wierzenia Rzymian.


24.Początki chrześcijaństwa.



pojęcia: westalki,
politeizm
podać imiona bogów
rzymskich

pojęcia: chrzest,
chrześcijaństwo
postacie: Herod I
Wielki, Jezus z
Nazaretu, Poncjusz Piłąt
daty: pocz. IV w.n.e.,
392r.

posiadania prowincji
pojęcia: powstanie,
cesarz, cesarstwo
postacie: Oktawian,
marek Antoniusz,
Kleopatra
daty: 31r.p.n.e.

pojęcia: romanizacja,
bursztynowy szlak, pax
romana
przedstawić zakres
władzy cesarza
wymienić rozrywki
Rzymian
pojęcia: Prawo XII
tablic, Kodeks
Justyniana, stoicy
postacie: Wergiliusz,
Horacy, Owidiusz,
Epikur

wymienić i pokazać na
mapie prowincje, które
Rzym podbił w okresie
cesarstwa


opisać warunki życia w
Rzymie
omówić osiągnięcia
cywilizacyjne Rzymian
wymienić najbardziej
znane budowle Rzymu

wymienić dziedziny,
którymi opiekowali się
bogowie rzymscy




pojęcia: Nowy
Testament, ewangelie,
apostoł, Kościół
postacie: św.Paweł,
Konstantyn Wielki,
Teodozjusz Wielki








republiki i pokazać je na
mapie
opowiedzieć, w jaki
sposób doszło do
zmiany ustroju w
Rzymie
wyjaśnić, skąd w
Rzymie brali się
niewolnicy i jakie prace
wykonywali



omówić wpływ
podbojów na religię
Rzymian
określić charakter religii
rzymskiej
pokazać na mapie
Palestynę i Jerozolimę
na podstawie mapy
omówić
rozprzestrzenianie się
chrześcijaństwa
wyjaśnić, dlaczego




wyjaśnić powiedzenia:
„kości zostały rzucone”,
„przekroczyć Rubikon”
przedstawić rolę
wybitnych jednostek w
historii
porównać sposób
rządzenia w Rzymie w
okresie republiki i
cesarstwa
wyjaśnic powiedzenie:
„wszystkie drogi
prowadzą do Rzymu”
opisać dzień z życia
Rzymian
wyjaśnić różnicę
między igrzyskami w
Grecji i Rzymie
ocenić wkład Rzymian
w kulturę światową
omówić drogę rozwoju
prawa rzymskiego
opisać stosunek
Rzymian do religii
porównać religię
rzymską z wcześniej
poznanymi religiami
wyjaśnić, czym
chrześcijaństwo różniło
się od religii żydowskiej
opowiedzieć, dlaczego
ludzie chętnie
przyjmowali wiarę w
Chrystusa
25. Upadek Cesarstwa
Zachodniorzymskiego.

daty: 395r., 476r.


wymienić nazwy
plemion najeżdżających
terytorium Rzymu
postacie: Trajan,
Hadrian, Odoaker,
Romulus, Augustulus

pojęcia: mozaika,
hipodrom, ikona,
kultura bizantyjska
wymienić osiągnięcia
kultury bizantyjskiej

pojęcia: Koran,
muzułmanie, meczet,
Arabowie, kalif,
Umajjadzi, Abbsydzi
daty: 711r.
wymienić osiągnięcia
Arabów



Rzymianie
prześladowali
chrześcijan

lokalizowac na mapie
omawiane wydarzenia
wyjaśnić przyjęte
znaczenie daty: 476r.
pokazać linię podziału
cesarstwa na wschodnie
i zachodnie oraz
określić zasięg nowo
powstałych państw

określić obszar
cesarstwa
bizantyjskiego oraz
położenie geograficzne
Konstantynopola
wskazać genezę i skutki
podziału
chrześcijaństwa

lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
wymienić kilka obecnie
istniejących państw
arabskich
opisać osiągnięcia
cywilizacyjne Arabów,
które przetrwały do dziś


wskazać przyczyny i
skutki ekspansji
chrześcijaństwa w
imperium rzymskim
podać przyczyny i
skutki rozpadu
imperium rzymskiego
wskazać wewnętrzne i
zewnętrzne przyczyny
upadku cesarstwa
ROZDZIAŁ: KU NOWYM CZASOM.
26.Powstanie Cesarstwa
Wschodniorzymskiego.
27.Arabowie i kultura islamu.




pojęcia: papież,
patriarcha, Kościół
katolicki, Kościół
prawosławny, cesarstwo
bizantyjskie
pojęcia: Allach, islam
postacie: Mahomet
daty: 622r.












wyjaśnić, dlaczego
Rzym i Konstantynopol
były stolicami
chrześcijańskiego
świata
omówić wpływ
warunków
geograficznych na
znaczenie
Konstantynopola
wyjaśnić, czym różni
się islam od wcześniej
poznanych religii
wyjaśnić rolę islamu w
życiu Arabów
dostrzec związki
między kulturą arabską
i kulturą współczesną
ocenić rolę Mahometa
w historii kultury
arabskiej
ROZDZIAŁ: BUDOWA ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY.
28-29-30.Powstanie nowych
państw na gruzach Cesarstwa
Zachodniorzymskiego.




pojęcia: koronacja,
imperium uniwersalne,
Słowianie, głagolica,
cyrylica
postacie: Karol Wielki,
Karolingowie, Otton I,
Otton III
daty: 800r., 962r.
państwa powstałe w
Europie Środ.-Wsch. Na
początku średniowiecza




pojęcia: wędrówka
ludów
postacie: Chlodwig,
Merowingowie, Karol
Młot, Pepin Mały,
Cyryl i Metody,
Rurykowicze,
Włodzimierz Wielki,
Stefan Wielki
daty: 496r., 843r.,
1000r., 955r., 1001r.
postanowienia traktatu
w Verdun






lokalizowac na mapie
historycznej państwo
Karola Wielkiego oraz
Akwizgran
przedstawić rolę Karola
Wielkiego w tworzeniu
potęgi państwa Franków
lokalizowac zmiany
polityczne na mapie
Europy
wyjaśnić koncepcję
imperium
uniwersalnego
określić położenie
geograficzne nowych
państw i pokazać je na
mapie
omówić wpływ
powstania nowych
państw na sytuację
polityczną w Europie









analizować tekst
źródłowy
omówić osiągnięcia
cywilizacyjne
monarchii Karola
Wielkiego
wyjaśnić znaczenie
odnowienia tytułu
cesarskiego
wyjaśnić rolę Ottonów
w kształtowaniu
zjednoczonej Europy
analizować tekst
źródłowy
omówić rolę
chrześcijaństwa w życiu
politycznym Europy
operować poznanymi
pojęciami
oceniać postacie
historyczne, wydarzenia
i zjawiska
analizować tekst
źródłowy
ROZDZIAŁ: POLSKA PIERWSZYCH PIASTÓW.
34-35.Plemiona polskie i ich
siedziby.




pojęcia: książę, gród,
danina, biskupstwo
postacie: Mieszko I
daty: 966r.
wymienić nazwy
plemion polskich i ich
siedziby



pojęcia: chrystianizacja,
trybut, kronika, drużyna
książęca, Dagome Iudex
postacie: jordan,
Dobrawa, Hodon
daty: 968r., 972r.



lokalizowac na mapie
historycznej siedziby
plemion polskich oraz
obszar państwa
polskiego za Mieszka I
wymienić sąsiadów
państwa Mieszka I
omówić sposób



korzystając z tekstu
źródłowego, opisać
drużynę Mieszka I
wyjaśnić, dlaczego
Polanie, a nie Wiślanie
zjednoczyli państwo
określić znaczenie
chrztu dla sytuacji

organizacji państwa
polskiego
wymienić przodków
Mieszka I


36-37. Polska za panowania
Bolesława Chrobrego.



pojęcia: koronacja, król
postacie: Bolesław
Chrobry, św.Wojciech
daty: 1000r., 1025r.



pojęcia: metropolia,
arcybiskupstwo,
relikwie
daty: lata 1002-1018
wymienić
postanowienia zjazdu w
Gnieźnie i pokoju w
Budziszynie




38. Papiestwo i cesarstwo.


postacie: Kazimierz
Odnowiciel, Bolesław
Śmiały
daty: 1076r.




40. Panowanie Bolesława
Krzywoustego.



pojęcia: misja,
zakładnik
postacie: Władysław
Herman, Zbigniew,
Bolesław Krzywousty
daty: 1109r.


postacie: Henryk IV,
Grzegorz VII, biskup
Stanisław
daty: 1077r., 1079r.
opisać przebieg
rywalizacji cesarstwa z
papiestwem o prymat w
Europie
przedstawić przebieg
sporu króla z biskupem
Stanisławem
postacie: Henryk V,
Gall Anonim, Bernard
Hiszpan, Otton z
Bambergu
daty: 1116r., 1124r.





lokalizowac na mapie
omawiane wydarzenia
omówić przyczyny i
skutki wyprawy
Bolesława Chrobrego
na Ruś
pokazać na mapie
granice państwa
Bolesława Chrobrego
ukazać znaczenie misji
św.Wojciecha w
Prusach

określić rolę Bolesława
Śmiałego w odbudowie
królestwa polskiego
omówić przyczyny i
skutki rywalizacji
cesarstwa z papiestwem
o prymat w Europie
określić rolę
chrześcijaństwa i
Kościoła w życiu
politycznym
ocenić działalność
Bolesława
Krzywoustego
wskazać granice Polski
za Bolesława
Krzywoustego i









wewnętrznej i
zewnętrznej Polski
omówić proces
kształtowania się
państwa polskiego
przedstawić rolę
Mieszka I w budowaniu
państwa polskiego
ocenić działalność
Bolesława Chrobrego
omówić rolę Bolesława
Chrobrego w
umacnianiu państwa
polskiego
analizować tekst
źródłowy
ocenić znaczenie zjazdu
w Gnieźnie i koronacji
Bolesława chrobrego
oraz pokoju w
Budziszynie
wyjaśnić powiedzenie :
„pójść do Canossy”
dostrzec związki
zachodzące między
historią Polski a historią
Europy w XIw.
przedstawić program
papiestwa na podstawie
tekstu źródłowego
ocenić rywalizację
cesarstwa z papiestwem
analizować tekst
źródłowy
określić rolę Bolesława
Krzywoustego w
przywróceniu
niezależności Polski i

wymienić jej sąsiadów
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
historycznej

ustaleniu jej granic
opisać znaczenie
Kroniki Galla Anonima
dla poznania dziejów
Polski za pierwszych
Piastów
ROZDZIAŁ: ROZBICIE DZIELNICOWE POLSKI I JEGO SKUTKI.
41.Testament Bolesława
Krzywoustego.



pojęcia: testament,
statut
daty: 1138r.
Zasady statutu
Bolesława
Krzywoustego



pojęcia: senior,
dzielnica senioralna,
seniorat
postacie: Kazimierz
Sprawiedliwy,
Władysław Wygnaniec,
Bolesław Kędzierzawy,
Mieszko Stary, Henryk
Sandomierski
daty: 1194r., 1227r.


pokazać na mapie
podział ziem będący
wynikiem postanowień
testamentu Bolesława
Krzywoustego
wymienić czynniki
łączące państwo polskie
podczas rozbicia
dzielnicowego





42.Wyprawy krzyżowe.



43.Krzyżacy tworzą państwo
zakonne.


pojęcia: zakony
rycerskie, wyprawy
krzyżowe, Krzyżacy,
krucjaty, Ziemia Święta
postacie: Urban II
daty: 1095r., 1096r.
pojęcia: wielki mistrz,
komturstwo
postacie: Konrad
Mazowiecki




pojęcia: Królestwo
Jerozolimskie, Joanici,
Templariusze
daty: lata 1096-1099,
1190r., lata 1202-1204,
1291r.
przedstawić przyczyny
wypraw krzyżowych

pojęcia: Zakon
Kawalerów
Mieczowych, Prusowie,
Jacwingowie




lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
omówić rolę religii
chrześcijańskiej w
średniowiecznej
Europie
opowiedzieć o
krucjatach, w których
brali udział Piastowie

lokalizowac na mapie
omawiane wydarzenia
określić przyczyny
sukcesów krzyżackich




posługiwać się drzewem
genealogicznym
wyjaśnić, dlaczego
rozbicie dzielnicowe
było korzystne dla
możnych
określić rolę Krakowa
podczas rozbicia
dzielnicowego
omówić genezę i
znaczenie statutu
Bolesława
Krzywoustego
przeanalizować
uprawnienia seniora
przedstawić genezę i
skutki krucjat oraz
przeznaczenie zakonów
rycerskich powstałych
w tym okresie
łączyć wydarzenia z
historii Polski z historią
powszechną
analizować tekst
źródłowy
analizować tekst
źródłowy
ocenić znaczenie
sprowadzenia

daty: 1226r.

daty: 1283r., 1309r.


44.Państwo Tatarów. Najazd
na Polskę.



pojęcia: Mongołowie,
Tatarzy, Legnica
postacie: Czyngis-chan,
Henryk Pobożny
daty: 1241r.




pojęcia: jarłyk
postacie: Batu-chan
daty: 1223r.
przedstawić skutki
najazdu mongolskiego
na Polskę


omówić sposób
organizacji państwa
krzyżackiego
wyjaśnić, dlaczego
Krzyżacy byli
niebezpiecznym
sąsiadem dla Polski


ocenić skutki najazdu
mongolskiego
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie

lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
wymienić grupy
społeczne
zainteresowane
zjednoczeniem


Krzyżaków do Polski
opisać sprzyczny z
zasadami
chrześcijańskimi sposób
postępowania
Krzyżaków i ich cel
przedstawić pozytywne
i negatywne skutki
sprowadzenia
Krzyżaków do Polski
wyjaśnić, dlaczego
Mongołowie odnosili
zwycięstwa nad innymi
wojskami
analizować tekst
źródłowy
ROZDZIAŁ: ODRODZENIE ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA POLSKIEGO.
45.Odrodzenie Królestwa
Polskiego.



pojęcia: starosta
postacie: Przemysł II,
Władysław Łokietek,
Wacław II
daty; 1295r.



postacie: Jakub Świnka,
Henryk IV Probus
daty: 1300r.
opisać przyczyny i
przebieg zjednoczenia




46.Zjednoczenie Polski przez
Władysława Łokietka.

daty: 1308r., 1320r.


daty: 1314r., lata 13201321, 1331r.
wymienić sojuszników i
wrogów Łokietka


określić zasięg
terytorialny państwa
Władysława Łokietka
wyjaśnić związki


dokonać rachunku strat
(szczególnie
terytorialnych), jakie
Polska poniosła w
okresie rozbicia
dzielnicowego
wskazać znaczenie
koronacji w procesie
zjednoczenia królestwa
polskiego
określić rolę
poszczególnych grup
społecznych, książąt
oraz Kościoła w
zjednoczeniu
wymienić osiągnięcia i
porażki Łokietka
analizować tekst
źródłowy
47-48.Państwo Kazimierza
Wielkiego.




pojęcia: uniwersytet
postacie: Kazimierz
Wielki
daty: 1364r.
wytłumaczyć dlaczego
Kazimierz został
nazwany Wielkim




pojęcia: żupa,
osadnictwo, przywilej
składu, Ruś Halicka
postacie: Jarosław
Bogoria ze Skotnik
daty: 1335r., 1343r.
wymienić miejsce i
warunki pokoju z
Krzyżakami

pojęcia: rycerz,
mieszczanie, kmiecie,
duchowieństwo, Korona
Królestwa Polskiego,
suzeren, wasal, lenno,
system feudalny,
zasadźca, patrycjat,
pospólstwo, plebs, wójt,
rada miejska, burmistrz
daty: 1233r.



przyczynowo-skutkowe
zachodzące między
wydarzeniami
wymienić osiągnięcia
dyplomatyczne,
kulturalne i gospodarcze
Kazimierza Wielkiego
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
wyjaśnić związki
przyczynowo-skutkowe
zachodzące między
wydarzeniami

przedstawić strukturę
społeczeństwa
średniowiecznego
opisać system
zależności w
społeczeństwie
feudalnym
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie





przedstawić przebieg,
genezę i skutki
omawianych wydarzeń
określić znaczenie
pokoju w Kaliszu
dokonać rekonstrukcji
wydarzeń na podstawie
tekstu źródłowego
ocenić znaczenie
założenia uniwersytetu
w Krakowie
wyjaśnić związek
między osiągnięciami
Kazimierza Wielkiego a
pozycją Polski na arenie
międzynarodowej
ROZDZIAŁ:SPOŁECZEŃSTWO WIEKÓW ŚREDNICH..
49-50. Społeczność w okresie
średniowiecza.


pojęcia: stan, monarchia
patrymonialna,
monarchia stanowa,
lokacja, rynek, ratusz,
sołtys, wolnizna,
czynsz, dwupolówka,
trójpolówka
daty: 1220r.






porównać monarchię
patrymonialną ze
stanową
wytłumaczyć zasadę:
„Wasal mego wasala
nie jest moim wasalem”
omówić wpływ
urodzenia na pozycję
społeczną


opisać warunki życia na
wsi
przedstawić warunki
lokacji wsi na prawie
niemieckim oraz prawa
i obowiązki osadników




51.Kultura i sztuka okresu
średniowiecza.




pojęcia: uniwersalizm
kultury
średniowiecznej, asceta,
giermek, żak, styl
romański
postacie: św.Tomasz
opisać wzorce i ideały
średniowiecza
wymienić cechy stylu
romańskiego


pojęcia: scholastyka,
sztuki wyzwolone,
teologia, mozaika,
rotunda, gotyk ,nawa,
apsyda, prezbiterium
wymienić zabytki sztuki
romańskiej w Polsce



scharakteryzować
strukturę społeczną
średniowiecznego
miasta
opisać życie w
średniowiecznym
mieście
wymienić prawa
zasadźcy
wyjaśnić pochodzenie
historyczne nazw
niektórych
miejscowości
wymienić najstarsze
uniwersytety w Europie
i przedmioty, które na
nich wykładano
opowiedzieć o życiu
żaków
opisać wybrane zabytki
sztuki romańskiej w
Polsce










wyjaśnić warunki
lokalizacji miast na
prawie niemieckim
omówić rolę miast w
życiu państwa
analizować plan
średniowiecznego
miasta
analizować tekst
źródłowy
wyjaśnić rolę chłopów
jako podstawy systemu
feudlnego
ocenić warunki lokacji
wyjaśnić związek
między kulturą wieków
średnich i współczesną
wymienić czynniki
decydujące o
uniwersalnym
charakterze kultury
średniowiecznej
analizować tekst
źródłowy
omówić znaczenie
osiągnięć kultury
wieków średnich
ROZDZIAŁ: WZROST ZNACZENIA POLSKI W EUROPIE.
53-54.Stosunki polsko-litewskokrzyżackie.



pojęcia: unia, chorągiew
sobór
postacie: Jadwiga,
Władysław Jagiełło,
Ulrich von Jungingen
,aweł Włodkowic
daty: 1385r., 1386r.
15.VII.1410r,lata 14141418





pojęcia: unia
personalna,husytyzm
postacie: Ludwik
Węgierski,Witold,
Henryk von Plauen, Jan
Hus, Mikołaj Trąba,
Zawisza Czarny
wymienić warunki unii
w Krewie
daty: lata 1409-1411,
1411r., 1413r.
wymienić warunki
pokoju w Toruniu w
1411r.







wymienić przyczyny i
skutki unii w Krewie
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
wymienić przyczyny i
skutki wielkiej wojny z
zakonem krzyżackim
opisać zamek w
Malborku
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
omówić znaczenie
soboru w Konstancji







55. Turcy w Europie.



56-57. Wojna trzynastoletnia
między Polską a Zakonem
Krzyżackim.


pojęcia: Turcy
osmańscy
postacie: Władysław
Warneńczyk
daty: 1444r., 1453r.

pojęcia: Związek
Pruski, inkorporacja
postacie: Kazimierz
Jagiellończyk




pojęcia: janczarzy,
haracz
postacie: Jan Hunyady
daty: 1396r., 1440r.
pojęcia: listy kaperskie,
pospolite ruszenie,
wojsko zaciężne
postacie: Jan Bażyński,




lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
pokazać na mapie
tereny, które opanowali
Turcy

lokalizowac wydarzenia
na mapie
omówić przyczyny
wzrostu znaczenia



określić znaczenie unii
w Krewie dla Polski i
Litwy
analizować tekst
źródłowy
omówić znaczenie
chrztu Litwy dla
Krzyżaków
ocenić wkład
Władysława Jagiełły w
umacnianie państwa
polskiego
omówić znaczenie
bitwy pod Grunwaldem
dla dalszych stosunków
polsko-krzyżackich
analizować tekst
źródłowy
omówić poglądy Pawła
Włodkowica oraz
znaczenie jego
wystąpienia na soborze
w Konstancji
odpowiedzieć na
pytanie, czy sąsiedztwo
z Turcją było dla Polski
korzystne, czy nie i
dlaczego
omówić skutki i
znaczenie najazdu
Turków na Europę
analizować tekst
źródłowy
ocenić znaczenie wojny
trzynastoletniej
58-59-60.Gospodarka i kultura
polskiego średniowiecza.


daty: 1466r.
Wymienic warunki II
pokoju w Toruniu


pojęcia: styl gotycki
postacie: Mikołaj
Kopernik, Jan Długosz,
Wit Stwosz
wymienić zabytki w
stylu gotyckim w Polsce





Piotr Dunin
daty: lata 1454-1466,
1462r.
pojęcia: cechy, bractwa,
turniej, honor
postacie: Paweł
Włodkowic, jakub
Parkoszowic, Wojciech
z Brudzewa, Jan
Ostroróg
wymienić dzieła
Długosza, Ostroroga i
Stwosza

pojęcia: hindusi,
Quetzalcóatl, Budda,
Akbar, Tenochtitlan




Polski w XVIw.

porównać cechy stylu
romańskiego i
gotyckiego
odróżniać budowle w
stylu gotyckim
opisać ołtarz Wita
Stwosza
scharakteryzować
poglądy Jana Ostroroga



przedstawic związek
między osiągnięciami
politycznymi i
rozwojem
gospodarczym
wytłumaczyć, dlaczego
kultura późnego
średniowiecza miała
charakter stanowy
wyjaśnić powiedzenie,
że okres panowania
Kazimierza
Jagiellończyka to „złota
jesień” polskiego
średniowiecza
opisać znaczenie dzieła
Jana Długosza dla
Polaków
ROZDZIAŁ: WIELKIE ODKRYCIA GEOGRAFICZNE.
61-62. Wielkie odkrycia
geograficzne.

pojęcia: Inkowie,
Aztekowie, Majowie


63.Przyczyny odkryć
geograficznych.


pojęcia: kompas,
karawela
daty: 1492r.


postacie: Martin
Behalm, Ptolemeusz
przedstawić genezę
odkryć geograficznych



wymienić osiągnięcia
państw
pozaeuropejskich
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie

lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
opowiedzieć, jak ludzie
wyobrażali sobie świat
przed wielkimi
odkryciami
omówić rolę zmian




wskazać związki
między osiągnięciami
ludów pozaeuropejskich
a cywilizacją
współczesną
porównać pod
względem poziomu
rozwoju cywilizacje
pozaeuropejskie i
Europę
dokonać selekcji
informacji z różnych
źródeł wiedzy
analizować tekst
źródłowy
wymienić wynalazki,
które przyczyniły się do
64. Wielcy żeglarze odkrywcy.


65. Skutki odkryć
geograficznych.


postacie: Krzysztof
Kolumb, Vasco da
Gama
daty: 1492r., 1498r.

pojęcia: kolonie,
tubylcy
wymienic skutki odkryc
geograficznych



postacie: Bartłomiej
Diaz, henryk Żeglarz,
Amerigo Vespucci,
Ferdynand Magellan
daty: 1487r., lata 15191521
pojęcia: bank, plantacje,
konkwistadorzy,
koloniści, Indianie,
Cuzco
postacie: Aleksander
VI, Francisco Pizarro,
Ferdynand Cortez




technicznych w
budowie okrętów oraz
wprowadzenia nowych
urządzeń
nawigacyjnych
wyjaśnić, dlaczego
żeglarze poszukiwali
drogi morskiej do Indii
wymienić nazwiska
wielkich odkrywców
lokalizowac omawiane
wydarzenia na mapie
wymienić nowe szlaki
handlowe i państwa,
które wyciągnęły
największe korzyści z
odkryć
odkrycia nowych ziem




podać kolejność w
jakiej następowały
najważniejsze odkrycia
geograficzne
omówić wyprawy
wielkich żeglarzy
dokonać klasyfikacji
skutków odkryć
geograficznych
opisać znaczenie odkryć
dla Europy i terenów
nowo odkrytych
Ocenę celującą otrzymują uczniowie, których wiedza wykracza poza obowiązujący program nauczania oraz laureaci i finaliści konkursów historycznych na szczeblu
wojewódzkim.
Kryteria ocen z historii dla klasy II gimnazjum
DOPUSZCZAJĄCA
Temat lekcji
DOSTATECZNA
DOBRA
BARDZO DOBRA
Uczeń zna / potrafi
ROZDZIAŁ : ODRODZENIE W EUROPIE.
2.Kultura okresu odrodzenia.


pojęcia: renesans,
odrodzenie,humanizm,
postacie: Jan
Gutenberg, Leonardo da
Vinci, Michał Anioł,
Erazm z Rotterdamu,


pojęcia: styl
renesansowy, mecenas,
arrasy, układ
heliocentryczny, układ
geocentryczny
wie na czym polegały


wymienia niektóre
dzieła Michała Anioła i
Leonarda da Vinci
ocenia działalność
wielkich Polaków epoki
odrodzenia


przedstawia własne
rozumienie hasła
„Człowiekiem jestem...”
wskazuje związki
między ideałami
głoszonymi przez
Mikołąj Kopernik,
Andrzej Frycz
Modrzewski, Jan
Kochanowski, Mikołaj
Rej
zmiany w kulturze,
nauce, technice i
gospodarce na
przełomie XV i XVI
wieku

twórców starożytnych a
rodzącym się
humanizmem
wyodrębnia dziedziny
wiedzy i sztuki , w
których Polacy
dorównywali
najwybitniejszym
postaciom odrodzenia
ROZDZIAŁ : REFORMACJA I KOTRREFORMACJA W EUROPIE.
3.Reformacja w Europie
i w Polsce.


postacie: Marcin Luter,
Jan Kalwin, Henryk
VIII
pojęcia: reformacja,
kalwinizm, dziesięcina,
konfederacja



pojęcia: doktryna
religijna, eucharystia,
anglikanizm
Postacie: Jan Łaski,
Faust Socyn
Daty: 1573r




4. Kontrreformacja w Europie
i w Polsce.


pojęcia: zakon, unia,
sobór
postacie: Ignacy
Loyola, Stanisław
Hozjusz, Piotr Skarga



pojęcia: seminaria
duchowne, kolegia,
herezja, Święta
Inkwizycja, Sobór
Trydencki, Unia
Brzeska
postacie: jezuici
daty: 1545r., 1563r.,
1596r.



wyjaśnić dlaczego
nauka Marcina Lutra
wywoływała tak
gwałtowną reakcję
omówić poglądy
antytrynitarzy
uzasadnić słuszność
tezy „Rzeczpospolita
państwem bez stosów”
wymienić główne nurty
reformacji w Polsce
omówić różnice między
religią greckokatolicką
a katolicką
wymienić uchwały
trydenckie
wyjaśnić różnice
między prawosławiem a
katolicyzmem

wymienić przyczyny
wybuchu wojny z
zakonem krzyżackim




uzasadnić słuszność
tezy, że zrozumienie
drugiego człowieka,
poznanie cudzych
obyczajów i poglądów
prowadzi do tolerancji
przedstawić czym była
rzeź hugenotów w
Paryżu
wyjaśnić na czym
polegała
kontrreformacja
wyjaśnić przyczyny
powrotu dużej części
społeczeństwa do
katolicyzmu
ROZDZIAŁ : RZECZPOSPOLITA W OKRESIE DEMOKRACJI SZLACHECKIEJ.
5.Polityka ostatnich Jagiellonów.


postacie: Zygmunt I
Stary, Stańczyk
pojęcia: zakon

postacie: Albrecht
Hohenzollern,
Habsburgowie, Prusy

ocenić znaczenie hołdu
pruskiego dla
zapewnienia pokoju na
krzyżacki


6.Demokracja szlachecka.

pojęcia: demokracja,
szlachta, sejm, senat,
hetman
7. Państwo polsko- litewskie.

pojęcia: unia, Krewo,
Lublin
postacie: Zygmunt II
August
daty: 1385r., 1569r.






8.Pierwsze wolne elekcje
w Polsce



9. Gospodarka Polska
w XVI wieku.


pojęcia: elekcja, sejm,
unia
postacie: Henryk III
Walezy, Stefan Batory,
Jan Zamoyski, Anna
Jagiellonka, Iwan
Groźny
daty: 1573r., 1577r.
pojęcia: gospodarka,
pańszczyzna, folwark,
czynsz, eksport,
trójpolówka
wymienić produkty
rolne, które stały się





Zakonne, Prusy
Książęce,
pojęcia:pokój toruński,
wojna z zakonem, hołd
pruski
daty: 1466r., 1519r.,
1525r.
pojęcia: Rzeczpospolita,
sejmik, ruch
egzekucyjny, sejm
walny, liberum veto,
konstytucja, przywileje
szlacheckie
daty: 1505r.
pojęcia: unia
personalna,
Rzeczpospolita Obojga
Narodów, unia realna,
Zakon Kawalerów
Mieczowych
postacie: Gottard
Kettler
daty: 1561r.
pojęcia: sejm
konwokacyjny, sejm
elekcyjny, artykuły
henrykowskie, pacta
conventa, interreks
wskazać na mapie
Rzeczpospolitą Obojga
Narodów i państwa z
nią graniczące
pojęcia: bracia polscy
postacie: Andrzej
Wolan, Jan z Ludziska
północnej granicy
Polski

wymienić prawa
konstytucji Nihil novi

wyjaśnić dlaczego
egzekucje dóbr
królewskich można
uznać za sukces
demokracji szlacheckiej

wymienić skutki unii
lubelskiej

przedstawić argumenty
na rzecz unii Polski z
Litwą w XVI wieku
oraz przeciw niej

omówić wyprawy
Stefana Batorego na
Rosję

ocenić okresy
panowania Henryka
Walezego i Stefana
Batorego

wykazać ważność Wisły
jako szlaku
komunikacyjnego

uzasadnić tezę, że
rozwój gospodarczy
umożliwił bogacenie się
różnych grup
społecznych w XVIwiecznej Polsce
głównym towarem
polskiego eksportu
ROZDZIAŁ : RZECZPOSPOLITA I EUROPA W XVII WIEKU.
10-11-12.Rzeczpospolita
w czasach Zygmunta III Wazy.



pojęcia: bojar, husaria,
rokosz
postacie: Zygmunt III
Waza, Jan Karol
Chodkiewicz, Mikołąj
Zebrzydowski,
Stanisłąw Zółkiewski
daty: 1605r., 1606r.,
1610r.




13.Powstanie kozackie
Bohdana Chmielnickiego.



pojęcia: Zaporoże, Sicz,
konflikt, powstanie
postacie: Bohdan
Chmielnicki, Jan II
Kazimierz, Tuhaj-bej,
Jeremi Wiśniowiecki
daty: 1648r.






14-15. Między Cecorą
a Wiedniem.


pojęcia: bitwa, konflikt,
Cecora, Chocim,
Wiedeń
postacie: Stanisław


pojęcia: lenno, potop
szwedzki
postacie: Augustyn
Kordecki, Stefan
Czarniecki, Władysłąw
IV Waza, Jan II
Kazimierz
daty: 1621r., 1634r.,
1655r.-1660r.
wymienić najważniejsze
bitwy w wojnach
Rzeczpospolitej ze
Szwecją i Rosją
pojęcia: Korsuń, Żółte
Wody, Piławce,
Beresteczko,
Perejasław, Andruszów
postacie: car Aleksy,
Jan Wyhowski
daty: 1651r., 1654r.,
1667r., 1686r.
wymienić powody
konfliktu Kozaków z
Polakami
znać przyczyny
powstania
Chmielnickiego
podać powody konfliktu
z Rosją
pojęcia: sułtan, wezyr,
Buczacz, Chocim,
Wiedeń, Karłowice
postaci: Jan III

omówić wojny
Rzeczpospolitej ze
Szwecją i Rosją

omówić skutki wojen
Rzeczpospolitej z
sąsiadami w pierwszej
połowie XVI wieku

opisać przebieg
powstania
Chmielnickiego i
interwencji Rosji

wyjaśnić zasady
rozejmu w Andruszowie

omówić wojny
Rzeczpospolitej z
Turcją w XVII wieku
przedstawić

ocenić panowanie
władców polskich w
XVII wieku


Żółkiewski, Jan Karol
Chodkiewicz
daty: 1620r., 1621r.


17. Monarchia absolutna
we Francji.



pojęcia: monarchia,
absolutyzm, Bastylia,
intendent
postaci: Ludwik XIV
daty: 1643r.




18. Parlamentaryzm
angielski w XVII wieku.


pojęcia: parlament, Izba
Lordów, Izba Gmin,
Tudorowie
postacie: Henryk VIII,
Elżbieta I




19. Kultura okresu baroku.

pojęcia: barok,
sarmatyzm, Wersal,

Sobieski, Maria
Kazimiera, Mehmed IV,
Kara Mustafa
daty: 1672r., 1673r.,
1674r., 1683r., 1699r.,
wymienić przyczyny
konfliktu
Rzeczpospolitej z
Turcją w XVII wieku
pojęcia: merkantylizm,
akademia naukowa
potaci: Armand
Richelieu, Jean Baptiste
Colbert
opisać francuską modę
dworską z epoki
Ludwika XIV
wymienić zmiany
zachodzące na wsi
francuskiej
pojęcia: monarchia
absolutna, monarchia
parlamentarna,
Stuartowie, lord
protektor
postacie: Karol I,
Oliwier Cromwell,
Jakub II, Wilhelm
Orański
daty: 1641r., 1649.,
1689r.
określić podobieństwa i
różnice między
monarchią absolutną a
monarchią
parlamentarną
pojęcia: makaronizm,
żupan, kontusz
okoliczności i przebieg
bitwy pod Wiedniem

wyjaśnić na czym
polegał rozwój
gospodarki, kultury i
sztuki za panowania
Ludwika XIV


charakteryzować
postacie: Oliwiera
Cromwella, Karola I
Stuarta, Wilhelma
Orańskiego

przedstawić interesy
grup społecznych
dążących do
ograniczenia władzy
krółewskiej

ocenić stan rozwoju
kultury polskiej w XVII

porównać cechy
charakterystyczne

wymienić
charakterystyczne cechy
rządów Ludwika XIV
ocenić politykę
gospodarczą ministra
Colberta

Wilanów
postaci: Molier




wieku
postacie: Racine, Lope
de Vega, Monteverdi,
Wacław Potocki,
Wespazjan Kochowski,
Jan Andrzej Morsztyn
wymienić cechy
charakterystyczne
baroku
opisać na czym polegała
kultura sarmacka w
Rzeczpospolitej XVII
wieku
podać przykłady sztuki
barokowej i sarmackiej
sztuki baroku i
odrodzenia
ROZDZIAŁ : UTRATA MOCARSTWOWEGO ZNACZENIA RZECZPOSPOLITEJ W XVIII WIEKU.
20.Wzrost znaczenia Rosji,
Prus i Austrii w XVIII
wieku.
21.Polska pod rządami Sasów.





22.Ostatnia wolna elekcja
w Polsce.

pojęcia: senat, kolegia,
gubernator
postacie: Piotr I, Maria
Teresa, Józef II,
Fryderyk Wilhelm I,
Fryderyk II

pojęcia: unia
personalna, wojna
północna, wolna
elekcja, wojna domowa,
Wettini
postacie: August II
Mocny, August III,
Stanisław Leszczyński
daty: 1697r., 1700r.,
1704r.
pojęcia: porozumienie
rozbiorowe, sejm
rozbiorowy





wymienić reformy,
które wzmocniły
Austrię, Rosję i Prusy w
XVIII wieku
wskazać na mapie
państwa odgrywające
dominującą rolę w
Europie w XVIII wieku
pojęcia: sejm niemy,
sejm pacyfikacyjny,
Połtawa, Tarnogród
postaci: Stanisłąw
Ledóchowski, Henryk
Bruhl,
daty: 1709r., 1717r.,
1736r.

scharakteryzować
zmiany jakie
dokonywały się w
Rosji, Austrii i Prusach
w XVIII wieku

porównać te zmiany z
sytuacją w Polsce

Przedstawić pozytywne
i negatywne skutki unii
z Saksonią
Wyjaśnić sens przysłów
dotyczących czasów
saskich

Ocenić panowanie
Augusta II i Augusta III
w Polsce
pojęcia: prawa
kardynalne,
konfederacje

wymienić reformy i
dokonać oceny sejmu
konwokacyjnego

wyjaśnić czy
konfederacja barska
była aktem buntu, czy



postacie: Stanisław
August Poniatowski,
Katarzyna II, Tadeusz
Rejtan
daty: 1764r., 1772r.,
1773r.





ocenić postawę
Tadeusza Rejtana na
sejmie rozbiorowym
pojęcia: ateista, deista,
masoneria, arystokracja,
filozofia, encyklopedia
postacie: Antoine
Lavoisier, Anders
Celsjusz, Wolter, Dens
Diderot
pojęcia: władza
ustawodawcza, władza
wykonawcza, Boston,
Filadelfia, Paryż
daty: 1764r., 1773r.,
1786r.

scharakteryzować
XVIII-wieczne
wynalazki, które
zmieniły życie
człowieka

wyjaśnić dlaczego w
okresie oświecenia
nasiliła się krytyka
przywilejów stanowych
i Kościoła

ocenić rolę konstytucji
amerykańskiej w
uporządkowaniu
sytuacji w państwie

wyjaśnić powody, dla
których mieszkańcy
kolonii podjęli walkę
przeciwko Anglikom
pojęcia: Deklaracja
Praw Człowieka i
Obywatela, monarchia
konstytucyjna, koalicja
antyfrancuska, jakobini,

wyjaśnić pojęcia: Stany
Generalne,
Zgromadzenie
Narodowe
omówić reformy, które

przedstawić przyczyny i
skutki prowadzenia
polityki terroru
udowodnić słuszność
twierdzenia: „
innowiercze, pierwszy
rozbiór Polski, Rada
Nieustająca, Toruń,
Słuck, Bar
postaci: Józef Pułaski,
Michał Krasiński
daty: 1767r., 1768r.
wymienić państwa,
które dokonały
pierwszego rozbioru
Polski
wskazać na mapie
tereny zabrane podczas
pierwszego rozbioru
też przejawem
patriotyzmu jej
uczestników
ROZDZIAŁ : KULTURA OŚWIECENIA. REWOLUCJE W AMERYCE I WE FRANCJI.
23. Ideologia oświecenia.



24.Powstanie Stanów
Zjednoczonych Ameryki
Północnej


25-26.Francja w przededniu
rewolucji. Przebieg
rewolucji.




pojęcia: oświecenie,
wiek nauki,
szczepionka, epidemia
postacie: Izaak Newton,
James Watt
daty: 1782r.

pojęcia: kolonia,
plantacja, deklaracja,
konstytucja
postacie: Jerzy
Waszyngton, Beniamin
Franklin, Kazimierz
Pułaski, Tadeusz
Kościuszko
daty: 1776r., 1787r.
pojęcia: burżuazja,
Bastylia, republika
postacie: Ludwik XVI,
Maria Antonina
daty: 1789r.








27.Kultura polskiego
oświecenia.



28.Konstytucja 3-go Maja.


29.Wojna z Rosją w obronie
Konstytucji 3-go Maja.




pojęcia: Colegium
Nobillium, Szkoła
Rycerska, manufaktura,
Komisja Edukacji
Narodowej,
pańszczyzna, czynsz
postacie: Stanisłąw
Konarski, Ignacy
Krasicki, Antoni
Tyzenhauz
daty: 1740r., 1765r.,
1773r.
pojęcia: stronnictwo
dworskie, patriotyczne,
hetmańskie, Sejm
Wielki, czarna procesja
postacie: Ignacy i
Stanisław Potoccy,
Stanisław August,
Franciszek Ksawery
Branicki, Seweryn
Rzewuski, Jan Dekert
daty: 1788r., 1789r.
pojęcia: konfederacja
targowicka, drugi
rozbiór Polski
postacie: książę Józef
Poniatowski, Katarzyna
II
daty: 1792r.










terror, Dyrektoriat
postacie: Maksymilian
Robespierre, Jakub
Danton, Leopold II,
Valmy
daty: 1791r., 1792r.,
1794r.
pojęcia: Towarzystwo
do Ksiąg
Elementarnych,
warszawskie Łazienki,
obiady czwartkowe
postacie: Grzegorz
Piramowicz, Stanisłąw
Staszic, Hugo Kołłątaj,
Wojciech Bogusławski
daty: 1775r., 1787r.,
1790r.
pojęcia: Straż Praw,
prawo o miastach
królewskich,
nobilitacja,
plenipotenci, ustawa
rządowa
postacie: Hugo Kołłątaj
wyjaśnić na czym
polega trójpodział
władzy
daty: 1791r.
pojęcia: Order Virtuti
Militari, Zieleńce,
Dubienka, Grodno
postacie: Tadeusz
Kościuszko
wymienić państwa,
które dokonały drugiego
rozbioru
zmieniły sytuację
społeczeństwa we
Francji
Rewolucja pożera
własne dzieci”

wymienić dziedziny
gospodarki i kultury,
które rozwinęły się w
czasach króla
Stanisława Augusta

wyjaśnić, które z
osiągnięć kolejnych
przedstawicieli
oświecenia
stanisławowskiego
uważa za najważniejsze

podać różnice dzielące
stronnictwa polityczne
Sejmu Wielkiego
wyjaśnić dlaczego
próby przeprowadzenia
reform w
Rzeczpospolitej budziły
niechęć sąsiednich
państw

ocenić znaczenie
Konstytucji 3-go Maja
ocenić decyzję króla
Stanisława Augusta o
przystąpieniu do obozu
Targowicy

omówić skutki wojny w
obronie Konstytucji 3go Maja



30-31.Insurekcja
Kościuszkowska
Rzeczpospolitej.
i upadek



pojęcia: insurekcja,
dyktator, Uniwersał
połaniecki, trzeci
rozbiór, akt rozbiorowy,
Racławice,
Szczekociny,
Maciejowice, Warszawa
postacie: Antoni
Madaliński, Tadeusz
Kościuszko, Jan
Kiliński, Jakub Jasiński,
Aleksander Suworow
daty: 1794r.,




wskazać na mapie
ziemie polskie zajęte
przez zaborców w
drugim rozbiorze
daty: 1793r.
wymienić państwa,
które dokonały
trzeciego rozbioru
wymienić główne
przyczyny upadku
powstania
kościuszkowskiego
wskazać na mapie
tereny, które w wyniku
trzeciego rozbioru
przypadły Rosji, Austrii
i Prusom


wymienić państwa,
które brały udział w
bitwach pod
Szczekocinami i
Maciejowicami
udowodnić, że
likwidacja państwa nie
oznaczała upadku
narodu

ocenić okres panowania
króla Stanisława
Augusta
Poniatowskiego
pojęcia: blokada
kontynentalna, Jena,
Auerstadt, Iława Pruska,
Frydland, Tylża,
Księstwo Warszawskie,
Samosierra
postacie: Jan
Kozietulski, Józef
Bonaparte
opisać powstanie w
Hiszpanii
wymienić
postanowienia traktatu
w Tylży
daty: 1806r., 1807r.,
1808r.

przedstawić kolejne
podboje Napoleona w
Europie
ROZDZIAŁ : EUROPA NAPOLEONA.
32.Europa pod wpływami
Napoleona.



pojęcia: konsul,
dyktator, konkordat,
kodeks, Campo Formio,
Egipt
postacie: Napoleon
Bonaparte, Paweł I
daty: 1796r., 1797r.,
1798r., 1799r., 1801r.,
1804r.




pojęcia: koalicja,
plebiscyt, Związek
Reński, cesarz,
Trafalgar,Austerlitz
postacie: Horacy Nelson
daty: 1802r., 1804r.,
1805r., 1806r.
wymienić prawa, które
były zawarte w
Kodeksie Napoleona





33.Napoleon a sprawa polska.



34.Upadek cesarza Francuzów.



pojęcia: Księstwo
Warszawskie, Legiony
Polskie, pieśń
Legionów Polskich
postacie: Napoleon
Bonaparte, Jan Henryk
Dąbrowski, karol
Kniaziewicz, Józef
Wybicki
daty: 1797r., 1807r.
pojęcia: Wielka Armia,
zasada
„ spalonej
ziemi” , Smoleńsk,
Borodino, Berezyna
postacie: Napoleon
Bonaparte, Michaił
Baryclay de Tolly,
Michaił Kutuzow
daty: 1812r.






pojęcia: konstytucja
Księstwa
Warszawskiego,
reformy wprowadzone
w Księstwie
Warszawskim, wojna
polsko-austriacka
postaci: Fryderyk
August, Józef
Poniatowski
daty: 1807r., 1809r.
pojęcia: “ bitwa
narodów”, Lipsk,
Elstera, abdykacja,
Elba, Waterloo, wyspa
Świętej Heleny
postacie: Józef
Poniatowski, Artur
Wellington, Gebhard
Blucher
daty: 1813r., 1814r.,
1815r., 1821r.

przedstawić przebieg
wojny polskoaustriackiej

omówić politykę
prowadzoną przez
Napoleona w stosunku
do Księstwa
Warszawskiego

wymienić przyczyny
klęski Napoleona w
„bitwie narodów”
wymienić miejsca
zesłania Napoleona

omówić przyczyny i
przebieg wojny
rosyjsko-francuskiej
scharakteryzować epokę
Napoleona
pojęcia: restauracja,
legitymizm,
sygnatariusz
Omówić zasady nowego
porządku w Europie
uchwalone podczas
kongresu wiedeńskiego
wymienić zmiany
terytorialne w Europie
po kongresie
wiedeńskim
powiedzieć czym było

wiedzieć jakie
konsekwencje
przyniosła restauracja i
zasada równowagi
wymienić cele, jakie
miało realizować Święte
Przymierze



ROZDZIAŁ: EUROPA I ŚWIAT W LATACH 1815 - 1848.
36.Postanowienia kongresu
wiedeńskiego.



pojęcia: „tańczący
kongres”, neutralność,
państwo kościelne,
Rzeczpospolita
Krakowska
postacie: Klemens von
Metternich, Robert
Castlereagh, Karol de
Talleyrand
daty: 1814r.-1815r.





ocenić jak
rozstrzygnięto sprawę
polską na kongresie
wiedeńskim
37.Rewolucja przemysłowa.


pojęcia: ogradzanie,
wolność osobista,
postęp techniczny
wiedzieć na czym
polegał postęp
techniczny na początku
XIX wieku



38.Nowe ideologie.

pojęcia: liberalizm,
wolna konkurencja,
wolnomularze,
karbonariusze




39.Ruchy narodowe w Europie.



pojęcia: pacyfikacja,
autonomia, cenzura,
Młode Włochy,
dekabryści
postacie: Giuseppe
Mazzini, Mikołąj I
daty: 1820r., 1825r.

Święte Przymierze
postacie: James Watt,
Robert Fulton, George
Stephenson, Aleksander
Volt, Samuel Morse,
Louis Jacques Daguerre
daty: 1807r., 1825r.,
1800r., 1835r., 1837r.
wymienić wynalazców i
ich odkrycia
pojęcia: romantyzm,
socjalizm, komunizm
postacie: Wiktor Hugo,
Aleksander Puszkin,
Adam Mickiewicz,
Juliusz Słowacki,
Zygmunt Krasiński,
Cyprian Kamil Norwid
wymienić główne cechy
romantyzmu
wymienić polskich
przedstawicieli
romantyzmu
wymienić państwa w
Europie, w których
tworzyły się ruchy
narodowe

scharakteryzować
gospodarkę surowcową
w koloniach

wymienić główne
ośrodki przemysłowe w
Anglii w drugiej
połowie XIX wieku

pojęcia: trade-union,
Manifest
Komunistyczny
postacie: Karol Marks,
Fryderyk Engels
daty: 1824r., 1848r.
przedstawić zmiany
społeczne, jakie
spowodowała rewolucja
przemysłowa

scharakteryzować
poglądy głoszone przez
twórców komunizmu i
socjalizmu

wyjaśnić, dlaczego
rewolucje w Grecji,
Francji i Belgii
zakończyły się
sukcesem, a w
pozostałych krajach
porażką

wskazać na mapie
miejsca interwencji
wojsk Świętego
Przymierza

wymienić różnice
między romantykami a
klasykami
wiedzieć na czym
polegała kwestia

porównać rozwój
cywilizacyjny w
poszczególnych
zaborach



ROZDZIAŁ: ZIEMIE POLSKIE OD KONGRESU WIDEŃSKIEGO DO WIOSNY LUDÓW
40.Królestwo Polskie w latach
1815 – 1830.

pojęcia: Wielkie
Księstwo Poznańskie,
Rzeczpospolita
Krakowska, protektorat,
Kongresówka


pojęcia: Galicja,
romantycy, klasycy,
uwłaszczenie
postacie: Adam
Mickiewicz


41.Opozycja i powstanie
listopadowe.




42.Wielka Emigracja.


43-44. Wiosna Ludów w Europie
i na ziemiach polskich.




postacie: Antoni
Radziwiłł, Stanisław
Staszic, Józef Zajączek,
wielki książę Konstanty
daty: 1815r.
pojęcia: opozycja,
detronizacja, represja,
„kaliszanie”
postacie: Wincenty i
Bonawentura
Niemojowscy
daty: 29/30.11.1830r.
pojęcia: Wielka
Emigracja, represje
popowstaniowe,
Cytadela warszawska
postacie: Adam
Mickiewicz, Juliusz
Słowacki, Zygmunt
Krasiński, Cyprian
Kamil Norwid,
Fryderyk Chopin
daty: 1831r.-1847r.
pojęcia: Wiosna Ludów,
bunty chłopskie,
demonstracja, rabacja
galicyjska
postacie: Napoleon III,
Franciszek Józef,
Edward Dębowski,
Jakub Szela
daty: 1846r., 1848r.

daty: 1808r., 1823r.

pojęcia: związki
tajemne, Towarzystwo
Patriotyczne, Związek
Filomatów,
Sprzysiężenie
Podchorążych
postacie: Walerian
Łukasiński, Adam
Mickiewicz, Piotr
Wysocki
daty: 1828r.
pojęcia: Towarzystwo
Demokratyczne Polskie,
Hotel Lambert,
germanizacja
postacie: Adam Jerzy
Czartoryski

pojęcia: parlament
frankfurcki, gwardia
narodowa, Państwo
Kościelne
postacie: Fryderyk
Wilhelm IV, Józef Bem,
Lajos Kossuth, Pius IX
daty: 1848r., 1849r.













chłopska
wymienić skutki
reformy
uwłaszczeniowej w
Prusach
wymienić dowódców
powstania
wyjaśnić bezpośrednie
przyczyny wybuchu
powstania
listopadowego


scharakteryzować
okoliczności, które
doprowadziły do
wybuchu powstania
listopadowego
omówić wojnę polskorosyjską i jej skutki
pojęcia: działalność
spiskowa, emisariusze,
Związek Plebejuszy,
praca organiczna,
Towarzystwo Pomocy
Naukowej
postacie: Joachim
Lelewel, Szymon
Konarski, Dezydery
Chłapowski

scharakteryzować okres
Wielkiej Emigracji w
Europie i na ziemiach
polskich
przedstawić przebieg
rewolucji w krajach
niemieckich i na
Węgrzech
omówić charakter walk
o zjednoczenie
narodowe w państwach
włoskich

omówić przebieg
rewolucji we Francji
wyjaśnić okoliczności
początku konfliktu
niemiecko-polskiego w
zaborze pruskim

ROZDZIAŁ: EUROPA W DRUGIEJ POŁOWIE XIX WIEKU.
45.Przyczyny wybuchu wojny
krymskiej.



46-47.Zjednoczenie Włoch
i Niemiec.



pojęcia: Bosfor,
Dardanele, Krym, ukaz
postacie: Mikołaj I,
Aleksander II, Michał
Czajkowski, Adam
Mickiewicz
daty: 1853r., 1856r.,
1861.
pojęcia: Piemont,
republika, Magenta,
Solferino, Sadowa,
Ems, Komuna Paryska
postacie: Giuseppe
Garibaldi, Wiktor
Emanuel, Otto von
Bismarck
daty: 1859r., 1870r.,
1871r.







pojęcia: Mołdawia,
Wołoszczyzna
wymienić przyczyny
wybuchu wojny
krymskiej

pojęcia: Camillo
Cavour, Toskania,
Parma, Modena, Dania,
Szlezwik i Holsztyn,
Metz, Sedan,
komunardzi
postacie: Adolf Thierse,
Jarosław Dąbrowski
opisać przygotowania
do wojny o
zjednoczenie Włoch
wyliczyć etapy
zjednoczenia Włoch
wyliczyć etapy
prowadzące do
zjednoczenia Niemiec




znać wydarzenia
związane z wojną
krymską
omówić zmiany, jakie
zaszły w Rosji po
wojnie krymskiej

scharakteryzować
udział Polaków w
walkach w Turcji
scharakteryzować
postacie: Giuseppe
Garibaldiego, Wiktora
Emanuela
wyjaśnić wpływ
wydarzeń Wiosny
Ludów na zjednoczenie
Niemiec
wymienić reformy,
jakie wprowadziła
Komuna Paryska

omówić wpływ
wydarzeń Wiosny
Ludów na zjednoczenie
Włoch
ocenić politykę
zagraniczną Otto von
Bismarcka
wyliczyć etapy rozwoju
terytorialnego Stanów
Zjednoczonych
wiedzieć, jak doszło do
wojny secesyjnej i jakie
były jej skutki
wiedzieć, na czym
polegał problem


ROZDZIAŁ: ŚWIAT W XIX WIEKU - PRZEMIANY SPOŁECZNE I GOSPODARCZE.
48.Stany Zjednoczone Ameryki
Północnej.



pojęcia: „ gorączka
złota”, Dziki Zachód,
Indianie, Luizjana,
Floryda, Teksas,
rezerwat
postacie: Abraham
Lincoln
daty: 1803r., 1819r.,



pojęcia: unia, secesja,
konfederacja, Ku-KluxKlan, jankes, dekret
postacie: Jefferson
Davis, Robert Lee,
William Sherman,
Ulisses Grant
daty: 1860r., 1861r.,




scharakteryzować i
porównać rozwój
gospodarczy stanów
północnych i
południowych
dokonać moralnej oceny
istnienia niewolnictwa
49-50.podboje kolonialne
i rozwój gospodarczy świata
w XIX wieku.


51-52.Rozwój kulturalny
i polityczny społeczeństwa
przełomu XIX i XX wieku.

1845r.
pojęcia: kolonializm,
mocarstwo, dominium,
Legia Cudzoziemska
daty: 1831r.
pojęcia: prądnica,
koncern, maszyna
parowa








1863r., 1865r., 1866r.
pojęcia: Alaska, Berlin,
Kanał Sueski, Kanał
Panamski
daty: 1867r., 1884r.,
1856r.-1869r., 1914r.
pojęcia: szogun,
urbanizacja, metro
postacie: Matsuhito
daty: 1868r.
powiedzieć na czym
polegał rozwój
gospodarczy w Europie
i w Japonii
wymienić wynalazki,
które przyczyniły się do
rozwoju gospodarczego
w XIX wieku
opisać proces
urbanizacji







niewolnictwa
przedstawić główne
cechy polityki
kolonialnej mocarstw
powiedzieć, w jaki
sposób mocarstwa
europejskie budowały
swoje imperia
kolonialne
pojęcia: Port Arthur,
Mukden, Cuszima,
automobil, aeroplan,
akademizm,
impresjonizm
postacie: Karol
Fryderyk Benz,
Gottlieb, Daimler,
Henryk Ford, Maria
Skłodowska-Curie,
Piotr Curie, Ludwik
Pasteur, Claude Monet
daty: 1904r., 1905r.,
1885r., 1893r., 1898r.,
1874r.
omówić przyczyny
konfliktu japońskorosyjskiego w latach
1904-1905
wymienić osiągnięcia w
dziedzinie medycyny i
fizyki

ocenić politykę
kolonialną mocarstw

omówić osiągnięcia w
innych dziedzinach
nauki i sztuki

omówić znaczenie
powstania styczniowego
ROZDZIAŁ: POWSTANIE STYCZNIOWE W POLSCE.
54-55.Królestwo Polskie przed
i w trakcie postania

pojęcia: demonstracja,
„Czerwoni”, „Biali”

pojęcia: branka, wojna
partyzancka

omówić politykę
margrabiego
styczniowego.


postacie: Katarzyna
Sowińska, Aleksander
Wielopolski, jarosław
Dąbrowski, Andrzej
Zamoyski, Leopold
Kronenberg
daty: 1860r., 1862r.,
22/23styczeń 1863r.


postacie:Marian
Langiewicz, Ludwik
Mierosławski, Stefan
Bobrowski, Romuald
Traugutt, Stanisław
Brzóska
daty: 1864r.

Aleksandra
Wielopolskiego
wymienić przyczyny
upadku powstania
styczniowego
ROZDZIAŁ: ZIEMIE POLSKIE W DRUGIEJ POŁOWIE XIX WIEKU.
56-57.Rozwój narodu polskiego.

pojęcia: naród
nowoczesny,
germanizacja,
rusyfikacja, autonomia





58-59.Ludnośc żydowska na
ziemiach polskich.

pojęcia: emancypacja,
judaizm


60-61.Rozwój gospodarczy
i polska kultura pod koniec
XIX wieku.


pojęcia: pozytywizm,
praca organiczna, praca
u podstaw
postacie: Bolesław Prus,
Eliza Orzeszkowa,
Maria Konopnicka,


pojęcia: Komisja
Kolonizacyjna,
„hakata”, kulturkampf,
rugi pruskie
daty: 1886r., 1901r.,
1876r.
omówić czym była
rusyfikacja i
germanizacja
omówić na czym
polegała autonomia
galicyjska
omówić różnice między
narodem szlacheckim a
narodem nowoczesnym
pojęcia: chasydyzm,
ortodoksja, haskala,
asymilacja
omówić status Żydów w
dawnej Rzeczpospolitej

omówić związek
między rozwojem
uprzemysłowienia a
coraz silniejszą
identyfikacją narodową
wyjaśnić pojęcie
kulturkampf

porównać rusyfikację i
germanizację na
ziemiach polskich

omówić proces
asymilacji Żydów


wymienić najważniejsze
ośrodki przemysłowe na
ziemiach polskich

wyjaśnić, dlaczego
Żydzi byli najlepiej
przygotowani do
uczestnictwa w
nowoczesnym
społeczeństwie
wyjaśnić czym różnił
się romantyzm od
pozytywizmu
ocenić postawę polskiej
inteligencji wobec
zaborców
omówić jak rozwijały
się przemysł i
nowoczesne rolnictwo
w zaborze pruskim,
rosyjskim i austriackim
wymienić


Henryk Sienkiewicz
przedstawicieli
literatury i sztuki okresu
pozytywizmu
ROZDZIAŁ: PRZEMIANY SPOŁECZNE NA ZIEMIACH POLSKICH NA PRZEŁOMIE XIX I XX WIEKU.
62-63.Początki polskiego ruchu
robotniczego.



64.Kultura okresu Młodej Polski.


pojęcia: patriotyzm,
„Proletariat”, socjalizm,
endecja
postacie: Ludwik
Waryński, Józef
Piłsudski, Stanisłąw
Wojciechowski, Feliks
Dzierżyński, Roman
Dmowski
daty: 1882r., 1892r.,
1893r.,1900r.
pojęcia: Młoda Polska,
„sztuka dla sztuki”,
modernizm
postacie: Stanisław
Przybyszewski,
Władysław Reymont,
Stefan Żeromski





omówić ówczesną
sytuację robotników
omówić przebieg
rewolucji 1905r.
wymienić polskie partie
robotnicze

wyjaśnić jak rozumieli
patriotyzm romantycy i
endecy

omówić czym jest
patriotyzm w obecnych
czasach
pojęcia: secesja,
„góralszczyzna”
postacie: Artur Górski,
Stanisłąw Wyspiański,
Stanisłąw Witkiewicz

omówić założenia, na
których opierała się
kultura Młodej Polski

porównać cechy
charakterystyczne
kultury Młodej Polski i
romantyzmu
Ocenę celującą otrzymują uczniowie, których wiedza wykracza poza obowiązujący program oraz laureaci i finaliści konkursów historycznych na szczeblu wojewódzkim.
Kryteria ocen z historii dla klasy III gimnazjum
Temat lekcji
DOPUSZCZAJĄCA
DOSTATECZNA
DOBRA
BARDZO DOBRA
Uczeń zna/potrafi
ROZDZIAŁ: I WOJNA ŚWIATOWA
2.Geneza wybuchu I wojny
światowej.



3-4.Przebieg i charakter działań
wojennych.


pojęcia: trójporozumienie,
trójprzymierze, wyścig
zbrojeń, Rzesza Niemiecka
postaci: arcyksiążę
Ferdynand
daty: 28.VI.1914r.

pojęcia: neutralność, wojna
pozycyjna, defensywa,
ofensywa, alianci
daty: 1914r.-1918r.






pojęcia: ultimatum,
aneksja, nacjonalizm
wskazać na mapie
miejsca związane z
treścią lekcji
opisać etapy wojen
bałkańskich
pojęcia: komunizm,
abdykacja,
reglamentacja, iperyt
postacie: Thomas
Woodrow Wilson
wymienić państwa,
które przystąpiły do
działań wojennych po
1914r., podając
powody ich decyzji
wskazać na mapie
miejsca związane z
treścią lekcji

przedstawić
okoliczności, które
wpłynęły na wybuch I
wojny światowej

wyjaśnić na czym
polegał konflikt
niemiecko-brytyjski o
flotę

ocenić konsekwencje
przystąpienia USA do
wojny

wyjaśnić w jaki sposób
wojna 1914-1918 stała
się wojną światową
opisać wpływ wojny na
rozwój techniki
wojennej

5.Rewolucje w Rosji.



6.Traktaty pokojowe po
pierwszej wojnie światowej.


pojęcia: Rosja Sowiecka,
Pałac Zimowy, rewolucja
lutowa, rewolucja
październikowa
postacie: Włodzimierz
Lenin, car Mikołaj II
daty:1917r.

pojęcia: traktat wersalski,
samostanowienie narodów,
demilitaryzacja, Liga
Narodów, Republika
Weimarska
daty: 11.XI.1918r.,
28.VI.1919r.




pojęcia: mienszewicy,
bolszewicy, eserowcy,
system dwuwładzy,
konstytuanta
postacie: Feliks
Dzierżyński,
Aleksander Kiereński

ocenić postanowienia
traktatu brzeskiego
ocenić zmiany, jakie
przyniosły rewolucje:
lutowa i
październikowa

scharakteryzować
zmieniający się system
rządów w Rosji po
rewolucji lutowej
pojęcia: dyktat,
rewizja, plebiscyt,
traktat waszyngtoński
wymienić nowe
państwa powstałe w
Europie po I wojnie
światowej
wymienić
postanowienia traktatu
wersalskiego
odnoszące się do
Polski

ocenić konsekwencje
postanowień traktatu
wersalskiego w kwestii
Niemiec

omówić skutki
pierwszej wojny
światowej
przedstawić orientację
polityczną Narodowej
Demokracji i obozu
Józefa Piłsudskiego
wymienić
okoliczności, w jakich
doszło do kryzysu
przysięgowego

wykazać związek
między sytuacją
zaborców a
utworzeniem legionów
porównać i ocenić
znaczenie obietnic
rosyjskich, austrowęgierskich i
niemieckich dla sprawy
polskiej

omówić rolę Józefa
Piłsudskiego w
odzyskaniu
niepodległości

ROZDZIAŁ: ODRODZENIE RZECZPOSPOLITEJ.
7-8.Polskie ugrupowania
polityczne - ich stanowisko
wobec wojny.



pojęcia: Legiony Polskie, I
Kompania Kadrowa
postaci: Józef Piłsudski,
Roman Dmowski
daty: 6.VIII.1914r.,
grudzień 1914r.




9-10. Tworzenie niepodległego
państwa polskiego.


11-12. Walka o wschodnie
granice Rzeczpospolitej.




13-14.Postanowienia traktatu
wersalskiego



pojęcia: sejm
ustawodawczy, partie
polityczne, programy
polityczne
postacie: Ignacy Daszyński,
Wincenty Witos, Ignacy
Paderewski, Jędrzej
Moraczewski
daty: 11.XI.1918r.
pojęcia: federacja, „cud nad
Wisłą”, inkorporacja
postaci: Michaił
Tuchaczewski, Władysław
Grabski
daty: 31.XI/ 1.XI.1918r.,
1920r.

pojęcia: traktat wersalski,
traktat mniejszościowy,
status, plebiscyt,
pacyfikacja
postacie: Wojciech
Korfanty
daty: 1918r., 1919r.,1920r.,
1921r.





wymienić stronnictwa
polityczne w II
Rzeczpospolitej i
głoszone przez nie
poglądy
przedstawić
postanowienia
konstytucji marcowej

dokonać analizy ustroju
państwa polskiego po
uchwaleniu konstytucji
marcowej

ocenić politykę Józefa
Piłsudskiego i Romana
Dmowskiego
przedstawić początki
wojny polskobolszewickiej,
omówić znaczenie
bitwy warszawskiej
wymienić
postanowienia traktatu
ryskiego

omówić jakie znaczenie
miała dla Polski walka
o granice wschodnie

wskazać na mapie
granice II
Rzeczpospolitej i jej
sąsiadów w 1922r.

porównać program
federacyjny z
inkorporacyjnym
ocenić sojusz Polaków i
Ukraińców i przyczyny
wspólnej wyprawy na
Kijów
scharakteryzować
znaczenie utworzenia
Rady Obrony Państwa
ocenić podział Śląska z
punktu widzenia
polskiej gospodarki



wyjaśnić skutki decyzji
mocarstw europejskich
w sprawie granic Polski
scharakteryzować
okoliczności mające
wpływ na wyniki
plebiscytu

ocenić przyczyny i
przejawy wielkiego
kryzysu
omówić wydarzenia
rewolucyjne w Europie

ROZDZIAŁ: EUROPA I ŚWIAT W DWUDZIESTOLECIU MIĘDZYWOJENNYM.
16.Sytuacja międzynarodowa
w latach dwudziestych.




pojęcia: bank centralny,
akcje, kredyty, Nowy Ład,
rewolucja
postacie: Róża
Luksemburg, Franklin
Delano Roosevelt
daty: 1929r.

omówić politykę
Nowego Ładu


omówić wpływ I wojny
światowej na zmiany w
gospodarce, polityce i
kulturze na świecie
17.Państwo radzieckie w
okresie międzywojennym.


18-19.Faszyzm we Włoszech
i hitleryzm w Niemczech.



pojęcia: nacjonalizacja,
militaryzacja, komisariat,
kolektywizacja
postacie: Włodzimierz
Lenin, Józef Stalin

pojęcia: III Rzesza, pucz,
kombatant, faszyzm
postacie: Benito Mussolini,
Adolf Hitler
daty:1921r., 1922r.,1928r.,
1923r., 1933r., 1934r.,
1935r., 1938r.





20.Zaborcza polityka Niemiec
hitlerowskich.



21.konflikty pozaeuropejskie.



pojęcia: Legion Condor,
Luftwaffe, Wehrmacht,
anszlus
postacie: Francisco Franco,
Arthur Chamberlain, Emil
Hacha
daty: 1936r., 1938r., 1939r.

pojęcia: republika Turecka,
Afryka, Azja
postacie: Mustafa Kemal
Pasza, Mahatma Gandhi,
Hajle Sellasje
daty: 1923r., 1934r.






pojęcia:
industrializacja, gułag,
NEP, NKWD
powiedzieć na czym
polegał kult jednostki

pojęcia: totalitaryzm,
aryjczycy, duce,
gestapo, S.A., NSDAP,
SS, antysemityzm
omówić przyczyny
pojawienia się
faszyzmu włoskiego
wymienić przyczyny
sukcesu Hitlera i
Mussoliniego
omówić co zawierały
ustawy norymberskie
podać przyczyny i datę
wybuchu wojny
domowej w Hiszpanii
wymienić
okoliczności, które
doprowadziły do
rozbioru
Czechosłowacji
pojęcia: pakt
antykominternowski,
pakt Osi, Mandżuria,
Kuomintang, Abisynia
postacie: Czang Kajszek, Mao Zedong
daty: 1931r., 1937r.
omówić okoliczności
powstania Republiki
Tureckiej
wyliczyć kolejne etapy
podboju Abisynii




porównać ustrój
sowiecki z ustrojem
carskiej Rosji
ocenić środki, jakich
użył Stalin, aby zdobyć
władzę w Rosji
ocenić politykę
wewnętrzną i
zagraniczną Włoch i
Niemiec
scharakteryzować
różnice między
demokracją a
faszyzmem

scharakteryzować
„nową politykę
ekonomiczną”,
wprowadzoną przez
Lenina w Rosji

ocenić w jaki sposób
zmienił się system
sprawowania władzy
pod rządami
Mussoliniego i Hitlera
omówić postanowienia
układu w Monachium

ocenić politykę
zagraniczną
prowadzoną przez
Hitlera i rekcję państw
zachodnich
omówić przyczyny
sukcesów Hitlera i
Mussoliniego
scharakteryzować
okoliczności, w jakich
doszło do utworzenia
paktu
antykominternowskiego




ocenić sposób, w jaki
ludność Indii
prowadziła walkę z
władzą kolonialną
omówić działalność
Gandhiego
ocenić słuszność
wykluczenia Włoch z
Ligi Narodów


omówić jak
przebiegała ekspansja
Japonii
pojęcia: korupcja, fanatyk,
Sejm Ustawodawczy
postacie: Maciej Rataj,
Gabriel Narutowicz,
Stanisław Wojciechowski,
Eligiusz Niewiadomski
daty: 1922r.
pojęcia: gospodarka
rabunkowa, inflacja,
hiperinflacja, marka polska,
złoty polski
postacie: Władysław
Grabski, Eugeniusz
Kwiatkowski

omówić na czym
polegał spór
polityczny o ustrój
kraju

scharakteryzować
system demokracji
parlamenternej w II
Rzeczpospolitej i
wymienić jego wady i
zalety

ocenić sytuację Polski
przed zamachem
majowym


przedstawić przyczyny
budowy portu w Gdyni
omówić na czym
polegał rozwój
przemysłu w II
Rzeczpospolitej

scharakteryzować
wielkość zniszczeń po I
wojnie światowej
ocenić sposób
realizacji reformy
rolnej
pojęcia: zamach majowy,
sanacja, konstytucja
kwietniowa, nowela
sierpniowa
postaci: Józef Piłsudski,
Stanisław Wojciechowski,
Ignacy Mościcki, Edward
Rydz-Śmigły, Walery
Sławek
daty: 1926r., 1930r., 1935r.


scharakteryzować
formy walki politycznej
władzy z opozycją

ocenić jak zmienił się
system rządów w
Polsce po
wprowadzeniu „noweli
sierpniowej”
pojęcia: Rapallo, Locarno
postacie: Józef Beck
daty: 1921r., 1922r., 1925r.,
1932r., 1934r.

pojęcia: pauperyzacja,
parcelacja
omówić działania
rządu Władysława
Grabskiego, które
pozwoliły
ustabilizować finanse
państwa polskiego
pojęcia: Ozon, BBWR,
Centrolew
wymienić przyczyny
zamachu majowego
wymienić
postanowienia
konstytucji
kwietniowej
powiedzieć dlaczego
doszło do powstania
BBWR i Centrolewu
określić sytuację
międzynarodową
Polski po zawarciu
układów w Rapallo,
Locarno
omówić na czym

przedstawić wyniki
polskiej polityki
zagranicznej okresu
międzywojennego

ocenić zaangażowanie
Józefa Becka w sprawy
polityki zagranicznej
ROZDZIAŁ: II RZECZPOSPOLITA.
22.Ogólna charakterystyka
państwa polskiego po
odzyskaniu niepodległości.
23-24. Zniszczenia wojenne
i odbudowa kraju.





25-26. Rządy Józefa
Piłsudskiego.



27. Polityka zagraniczna Polski
w latach 20-tych i 30-tych
XX wieku











28-29. Kryzys gospodarczy na
świecie i w Polsce.


pojęcia: gospodarka,
oświata, COP, kultura,
awangarda
postacie: Eugeniusz
Kwiatkowski, Stefan
Żeromski, Stanisław Ignacy
Witkiewicz



30.Sytuacja Polski przed
wybuchem II wojny
światowej



pojęcia: Zaolzie, gwarancje,
dyplomacja
postacie: Adolf Hitler,
Józef Stalin, Wiaczesław
Mołotow, Joachim von
Ribbentrop
daty: 1939r.


polegała polska
polityka równowagi
wymienić założenia
paktu o nieagresji z
ZSRR i umowy
polsko-niemieckiej
wymienić
najważniejsze
osiągnięcia
gospodarcze II
Rzeczpospolitej
omówić wpływ
wielkiego kryzysu na
polską gospodarkę
wymienić
najważniejsze polskie
osiągnięcia w
dziedzinie oświaty,
nauki i kultury
wymienić okoliczności
w jakich przywrócono
stosunki
dyplomatyczne między
Polską i Litwą
omówić okoliczności i
przyczyny zawarcia
układu niemieckoradzieckiego

wyjaśnić dlaczego COP
został umiejscowiony w
widłach Wisły i Sanu

scharakteryzować
przedstawicieli oświaty,
nauki i kultury i
określić ich wkład w
rozwój II
Rzeczpospolitej

ocenić zachowanie
władz polskich wobec
żądań niemieckich

ustosunkować się do
faktu zajęcia przez
Polskę Zaolzia

scharakteryzować
postawę sojuszników
Polski we wrześniu
1939r.

ocenić znaczenie
kampanii wrześniowej
dla Polski
ROZDZIAŁ: POLSKA PO KLĘSCE WRZEŚNIOWEJ.
33-34.Wojna obronna Polski
w 1939r.



pojęcia: wojna obronna,
geneza, sojusznik
postacie: Henryk Sucharski,
Tadeusz Kutrzeba, Stefan
Starzyński
1.09.1939r., 9.09.1939r.,
28.09.1939r.

przedstawić genezę
wybuchu drugiej
wojny światowej
35.Podział ziem polskich pod
okupacją hitlerowską.



pojęcia: Armia Czerwona,
Korpus Ochrony
Pogranicza, Generalne
Gubernatorstwo, rejencja
postacie: Hans Frank, Józef
Stalin
daty: 17.09.1939r.





pojęcia: volkslista,
listy proskrypcyjne,
deportacja, rekwizycja,
indoktrynacja
postacie: Ławrientij
Beria
daty: 1939r.-1941r.
omówić na czym
polegał proces
germanizacji na
ziemiach włączonych
do Rzeszy
omówić losy Polaków
W ZSRR

scharakteryzować
politykę bolszewików
wobec ludności polskiej

omówić politykę
niemiecką wobec
Polaków w Generalnym
Gubernatorstwie
omówić przebieg
kampanii niemieckiej
w Danii, Norwegii,
Francji

wyjaśnić, dlaczego
kolejne państwa
Półwyspu
Bałakańskiego
przystąpiły do paktu
Osi

omówić bitwę o Anglię
ROZDZIAŁ: II WOJNA ŚWIATOWA.
36-37.Wojna w Europie
w latach 1939-1941.



pojęcia: partyzantka,
kolaboracja, państwo
marionetkowe
postacie: Carl Gustaf
Mannerheim, Philipp
Petain, Charles de Goulle,
Herman Goring, Winston
Churchill
daty: XI.1939r.- III.1940r.,
9.04.1940r.,
10.05.1940r.,22.06.1940r.,
VIII.1940r.-XI.1940r.

38.Wojna radziecko-niemiecka.



39.Wojna na Dalekim
Wschodzie i w Afryce.


40-41.Przebieg działań
wojennych w latach
1943-1945.




pojęcia: plan „Barbarossa”,
Karta atlantycka, LendLease Act, Stalingrad
postacie: Franklin Delano
Roosevelt, Józef Stalin,
Friedrich von Paulus
daty: 22.06.1941r.,
III.1941r., 14.08.1941r.,
3.02.1943r.

omówić na czym
polegał plan
„Barbarossa”

omówić warunki, w
jakich doszło do
podpisania Karty
atlantyckiej i znać jej
najważniejsze cele

ocenić znaczenie bitwy
stalingradzkiej dla
działań wojennych na
froncie wschodnim
pojęcia: Pearl Harbour,
kamikadze, „Afrika Korps”,
El Alamein, konwój,
„wilcze stado”
postacie: Isoroku
Yamamoto, Erwin
Rommel, Bernard
Montgomery
daty: 7.12.1941r., VI.1942r.
pojęcia: żywa torpeda,
kamikadze, operacja
„Overlord”, Sycylia, linia
Gustawa, Monte Cassino,
Kursk, żabie skoki,
Hiroszima, Nagasaki,
Mandżuria
postacie: Pietro Badoglio,
Dwight Eisenhower
daty: VII.1943r.,
6.06.1944r.,

omówić kolejne etapy
podbojów japońskich
przedstawić przebieg
walk w północnej
Afryce
powiedzieć na czym
polegała taktyka
„wilczych stad”

wyjaśnić dlaczego
Japonia zdecydowała
się zaatakować USA

ocenić znaczenie sił
wojskowych mających
decydujący wpływ w
walkach na Pacyfiku
opisać okoliczności
kapitulacji Włoch,
Niemiec i Japonii
omówić jak
przebiegała operacja
„Overlord”

ocenić wpływ, jaki na
walki w ZSRR miało
utworzenie frontu we
Włoszech i we Francji

dokonać bilansu II
wojny światowej w
Europie i n a świecie




2.09.1945r.,8.05.1945r.
ROZDZIAŁ: POLSKA W CZASIE I PO DRUGOIEJ WOJNIE ŚWIATOWEJ
43.Powstanie i polityka rządu
polskiego na emigracji.



44.Polskie Państwo Podziemne.



45.Wojsko polskie na
Zachodzie.



pojęcia: sygnatariusz,
układ, Gibraltar
postacie: Ignacy Mościcki,
Władysłąw Raczkiewicz,
Władysław Sikorski,
Kazimierz Sosnkowski,
Władysłąw Anders,
Stanisłąw Mikołajczyk,
Iwan Majski
daty: 17.09.1939r.,
30.09.1939r., 30.07.1941r.,
4.07.1943r.
pojęcia: sabotaż, konfident,
SZP, ZWZ, AK, Kedyw,
„Wachlarz”, krematorium,
holocaust
postacie: Michał
Karaszewicz-Tokarzewski,
Stefan Rowecki, Tadeusz
Komorowski, Emil
Fieldorf, Leopold Okulicki,
Heinrich Himmler
daty: IX.1939r.,
12.02.1942r., VII.1942r.
pojęcia: desant, dywizjon,
Narwik, Monte Cassino,
Wilhelmshaven
postacie: gen. Zygmunt
Szyszko-Bohusz, gen.
Bronisłąw Duch, gen.
Stanisław Maczek
daty: V.1940r., VIIIIX.1940r., V.1944r.,
VIII.1944r.






omówić okoliczności
powstania polskiego
wojska we Francji
powiedzieć jak doszło
do zbrodni katyńskiej

pojęcia: „Żegota”,
ŻOB, ŻZW,
szmalcownicy,
Jedwabne
omówić cele
stworzenia
„Wachlarza”
powiedzieć na czym
polegało ” ostateczne
rozwiązanie kwestii
żydowskiej w
Europie”
wymienić
najważniejsze bitwy, w
których brały udział
polskie oddziały




opisać działalność
rządu emigracyjnego
wyjaśnić powody
ewakuacji polskiego
wojska do Iranu

ocenić politykę
niemiecką wobec
ludności żydowskiej
scharakteryzować
postawę Polaków
wobec Żydów

wyjaśnić, jakie
znaczenie miało dla
Polski istnienie
własnego wojska i jego
działanie na zachodzie
Europy



omówić okoliczności i
skutki katastrofy
gibraltarskiej
wyjaśnić, w jaki sposób
ZSRR wykorzystał
sprawę Katynia w
stosunkach
dyplomatycznych z
Polską
ocenić wkład bojowy
społeczeństwa
polskiego w walce z
najeźdźcą
omówić wartość tytułu
„Sprawiedliwy Wśród
Narodów Świata”
ocenić rolę polskich
dywizjonów
myśliwskich w walkach
powietrznych nad
Anglią
46.U źródeł Polski Ludowej.



47.Wybuch Powstania
Warszawskiego.



pojęcia: grupa inicjatywna,
PPR, ZPP, KRN, manifest
PKWN, Lenino
postacie: Marceli Nowotko,
Paweł Finder, Włądysław
Gomułka, Wanda
Wasilewska, Bolesław
Bierut, Zygmunt Berling
daty: I.1942r., XI.1943r.,
31.XII/1.I.1944r.,12.10.194
3r., 22.07.1944r.
pojęcia: powstanie, plan
„Burza”, godzina „W”
postacie: Tadeusz BórKomorowski
daty: 1.08.1944r.,
2.10.1944r.




omówić kto i w jakich
okolicznościach
doprowadził do
powstania PPR, ZPP i
KRN
omówić przebieg
formowania Wojska
Polskiego w ZSRR

ocenić, jakie znaczenie
dla polityki radzieckiej
miało stworzenie przez
Józefa Stalina PKWN

scharakteryzować
reformy jakie
zapowiadał manifest
lipcowy
powiedzieć, jakie były
przyczyny wybuchu
powstania
warszawskiego
omówić przebieg
powstania
warszawskiego

ocenić skutki klęski
powstania
warszawskiego

wyjaśnić, dlaczego
wojska Armii
Czerwonej nie udzieliły
pomocy powstańcom
pojęcia: ONZ, zimna
wojna, doktryna,
NATO, Układ
Warszawski, „4D”
postacie: Harry
Truman, George
Marshall
daty:
26.06.1945r.,VI.1947r.
, 4.04.1949r.,
14.05.1955r.
omówić postanowienia
konferencji w
Teheranie, Jałcie i
Poczdamie
przedstawić przebieg
procesu w

omówić na czym
polegała i jaki miała
skutek zimna wojna
wyjaśnić, na czym
polegała doktryna
Trumana
omówić założenia
planu Marshalla i
wymienić państwa nim
objęte

scharakteryzować cele,
jakie stawia przed sobą
ONZ
ocenić, jakie znaczenie
dla bezpieczeństwa w
Europie miało
powstanie NATO i
Układu Warszawskiego
ROZDZIAŁ: EUROPA I ŚWIAT PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ.
48-49.Polityka wielkich
mocarstw po II wojnie
światowej.



pojęcia: kartel, konferencja,
Teheran, Jałta, Poczdam,
Norymberga, „żelazna
kurtyna”
postacie: Józef Stalin,
Winston Churchill, franklin
Delano Roosvelt
daty: 28.11-1.12.1943r., 411.02.1945r., VII.1945r.









50.Problem niemiecki po II
wojnie światowej.



51.Przemiany w ZSRR
i państwach z nim
sprzymierzonych.



52.Wydarzenia w świecie
po zakończeniu II wojny
światowej.



pojęcia: Bizonia, Trizonia,
„most lotniczy”, RFN,
NRD, Zgorzelec
postacie: Wilhelm Pieck,
Konrad Adenauer, Otto
Grotewohl
daty: I.1947r.,
VI.1948r.,7.09.1949r.,
7.10.1949r., 6.07.1950r.
pojęcia: supermocarstwo,
prowokator, kryzys
kubański, powstanie, NRD,
Węgry, Jugosławia,
Albania, mur berliński, XX
zjazd KPZR
postacie: Józef Stalin,.
Bolesław Bierut, Josip
Broz-Tito, Enver Hodża,
Nikita Chruszczow, Imre
Nagy, Janos Kadar, Fidel
Castro, John F.Kennedy
daty: 1953r., 1956r., 1958r.,
1961r., 1962r.
pojęcia: linia
demarkacyjna, kolonizacja,
dekolonizacja, konflikt
koreański, podział Chin,
wojna wietnamska
postacie: Mao Zedong,
Czang Kaj-szek, Kim Ir
Sen, Ho Szi Min, Dien Bien
Phu, Vietcong, ChRL
daty: 1.10.1949r., 1948r.,
1950r., 1953r., 1965r.

Norymberdze
powiedzieć, w jakich
okolicznościach
powstało ONZ
omówić okoliczności
powstania dwóch
państw niemieckich

scharakteryzować
państwa niemieckieNRD i RFN

wyjaśnić, jakie
znaczenie miało dla
Polski podpisanie
układu z NRD w
Zgorzelcu

wymienić kolejne
etapy wprowadzenia
tzw. Demokracji
ludowej w krajach
Europy Środkowej

wyjaśnić, jak doszło do
kryzysu kubańskiego

ocenić sposób, w jaki
zostały stłumione
powstania w NRD i na
Węgrzech

powiedzieć, dlaczego
doszło do podziału
Chin
omówić przyczyny
konfliktów w Korei i
Wietnamie

ocenić przebieg i
zakończenie konfliktów
w Korei i Wietnamie

scharakteryzować
skutki dekolonizacji w
Afryce

ROZDZIAŁ: POLSKA POD WŁADZĄ KOMUNISTÓW.
53-54-55.Sytuacja polityczna
w Polsce w latach
1944-1956.



pojęcia: weryfikacja, Rząd
Tymczasowy, TRJN, terror,
reforma rolna, dekret
postacie: Bolesław Bierut,
Stanisław Mikołajczyk,
Edward Osóbka-Morawski
daty: VIII.1944r.,
31.12.1944r., 19.01.1945r.




56.Przeobrażenia gospodarcze
i polityczne w Polsce
w latach 1956-1980.



pojęcia: destalinizacja,
rehabilitacja, poznański
czerwiec, odwilż
popaździernikowa, VIII
Plenum KCPZPR,
wydarzenia marcowe,
interwencja, dogmatyk
postacie: Józef Stalin, Józef
Cyrankiewicz, Władysław
Gomułka, Mieczysław
Moczar, Adam Michnik,
Willy Brandt
daty: III.1953r., VI.1956r.,
X.1956r., 1965r.,1967r.,
III.1968r., XII.1970r.



pojęcia: referendum,
nomenklatura, system
totalitarny, cenzura,
system jednopartyjny,
nacjonalizacja
przemysłu,
Bieszczady, UPA,
PPR,PPS, PZPR
daty: VI.1946r.,
XII.1948r.
powiedzieć o
sposobach
przeprowadzania
reformy rolnej
wymienić, jakie były
skutki nacjonalizacji
przemysłu

omówić przyczyny i
przebieg wydarzeń
czerwcowych w
Poznaniu
powiedzieć, na czym
polegała odwilż
popaździernikowa
powiedzieć, jak doszło
do wydarzeń
marcowych w
Warszawie i
interwencji polskiej w
Czechosłowacji w
1968r.






pojęcia: Kościół
katolicki, plan 3-letni,
plan 6-letni
postacie: Jakub
Berman, Stefan
Wyszyński, Czesław
Kaczmarek
daty: 1946r.,
1950r.,1953r., 1956r.
powiedzieć, w jaki
sposób w Polsce doszło
do utworzenia systemu
jednopartyjnego
scharakteryzować
politykę prowadzoną
przez komunistów
wobec ludności
ukraińskiej i polskiej
scharakteryzować
wydarzenia związane z
VIII Plenum KCPZPR
scharakteryzować
konflikty pomiędzy
państwem a Kościołem,
do których doszło w
latach sześćdziesiątych

omówić politykę
prowadzoną przez
komunistów wobec
Kościoła

ocenić metody
sprawowania władzy
przez komunistów
skupionych wokół
Władysława Gomułki
ROZDZIAŁ: EUROPA I ŚWIAT II POŁOWIE XX WIEKU.
57.Polityka ZSRR w latach
rządów Leonida Braeżniewa.



58.Problemy polityczne
i gospodarcze wschodnich
rejonów świata.


pojęcia: doktryna, „praska
wiosna”, wyścig zbrojeń,
Afganistan, mudżaheddin
postacie: Leonid Breżniew,
Aleksander Dubczek,
Ronald Reagan
daty: 1968r., 1979r.

pojęcia: szejk, szyita,
fundamentalizm, sunnici,
talibowie, komuna ludowa,
„azjatyckie tygrysy”,
„wielki skok”
postacie: Saddam Husajn,
Ben Gurion, Pol Pot






59.Przemiany religijne
i kulturowe w II połowie XX
wieku.



pojęcia: pontyfikat, sobór,
ekumenizm
postacie: Jan XXIII, Paweł
VI, Jan Paweł II
daty: 1958r., 1963r., 1969r.,
1978r.


powiedzieć, na czym
polegał i jak zakończył
się wyścig zbrojeń
między USA a ZSRR
omówić na czym
polegał podbój
kosmosu
powiedzieć jaki postęp
nastąpił w dziedzinie
telekomunikacji i
łączności
omówić okoliczności
powstania państwa
Izrael
powiedzieć na czym
polega
fundamentalizm
islamski
wymienić zmiany,
które nastąpiły w
Iranie po
wprowadzeniu prawa
koranicznego
powiedzieć jakie
czynniki wpłynęły na
rozwój gospodarczy
„azjatyckich
tygrysów”
omówić zmiany
wprowadzone w
Kościele przez Sobór
watykański II
wymienić główne
cechy pontyfikatu Jana
Pawła II






omówić na czym
polegała doktryna
Breżniewa
scharakteryzować
wydarzenia związane z
wojną w Afganistanie

ocenić skutki wyścigu
zbrojeń
powiedzieć w jaki
sposób zimna wojna
wpływała na stosunki
na Bliskim Wschodzie
ocenić znaczenie złóż
ropy naftowej dla
gospodarki światowej

ocenić skutki polityki
„wielkiego skoku” i
rewolucji kulturalnej
dla Chin
scharakteryzować
zmiany, jakie nastąpiły
w kulturze w II połowie
XX wieku
ocenić znaczenie
ruchów ekologicznych i
działań na rzecz

wyjaśnić wpływ kultury
masowej na
społeczeństwo
ochrony środowiska
ROZDZIAŁ: POLSKA W CZASACH EDWARDA GIERKA I W STANIE WOJENNYM.
60. Przemiany polityczne
i społeczne w Polsce
w latach 1970-1980.



pojęcia: licencja, dysydent,
strajk, kryzys moralny
postacie: Edward Gierek,
Piotr Jaroszewicz,
Wojciech Fortuna,
Kazimierz Górski
daty:1970r., 1972r., 1974r.,
1976r., 1978r.





61. Polska w latach 1980-1989.



pojęcia: NSZZ
„Solidarność”, stan
wojenny, delegalizacja,
embargo
postacie: Lech Wałęsa,
Wojciech Jaruzelski, Jerzy
Popiełuszko
daty: 1980r., 1981r., 1984r.



omówić przebieg i
skutki strajków na
Wybrzeżu w XII
1970r.
omówić przyczyny
wydarzeń w Radomiu i
Ursusie
powiedzieć jakie były
pierwsze ugrupowania
opozycyjne w Polsce
wymienić
przedstawicieli nauki,
kultury i sporu oraz
opisać ich osiągnięcia
powiedzieć na czym
polegał kryzys
moralny w Polsce lat
70
omówić okoliczności,
w których doszło do
utworzenia NSZZ
„Solidarność”
omówić okoliczności
wprowadzenia stanu
wojennego
powiedzieć, na czym
polegał opór społeczny
wobec władzy po
wprowadzeniu stanu
wojennego



powiedzieć jaki wpływ
na sytuację wewnętrzną
w Polsce miała
pierwsza pielgrzymka
Jana Pawła II do
ojczyzny
przedstawić politykę
gospodarczą i
administracyjną oraz
skutki kryzysu
gospodarczego za
rządów Edwarda
Gierka

scharakteryzować
zmiany społeczne,
które nastąpiły w
Polsce za rządów
Edwarda Gierka
ocenić stosunek rządu
do NSZZ „Solidarność”

ocenić sposób, w jaki
władza zlikwidowała
strajki po
wprowadzeniu stanu
wojennego
opisać gospodarkę
polską na początku lat
80

ROZDZIAŁ: ŚWIAT PO UPADKU ZSRR.
62.Likwidacja bloku

pojęcia: Genewa, WNP,

omówić na czym

wyjaśnić, dlaczego w

porównać przebieg
wschodniego i upadek ZSRR.


63.Wydarzenia na Bałkanach.



64. Pozaeuropejskie
wydarzenia lat
dziewięćdziesiątych XX
wieku.

Rejkiawik, pieriestrojka,
głasnost, jesień ludów
postacie: Michaił
Gorbaczow, Borys Jelcyn,
Vaclav Havel
1986r., 1990r., 1991r.

pojęcia: Unia Europejska,
Bośnia, Macedonia,
Kosowo, Dayton
postacie: Slobodan
Milosevic
daty: 1990r., 1992r., 1993r.

pojęcia: islam, Al-Kaida,
Hutu, Tttsi


polegała jesień ludów
po rozpadzie bloku
wschodniego
powiedzieć jakie
skutki przyniósł
upadek ZSRR dla
krajów Azji, Afryki i
Ameryki Łacińskiej
omówić zmiany
polityczne, jakie zaszły
w Europie po 1989
roku
powiedzieć kiedy i w
jaki sposób utworzono
Unię Europejską
powiedzieć jakie
zmiany nastąpiły w
polityce wewnętrznej
w krajach afrykańskich



byłych republikach
radzieckich dochodziło
do konfliktów
zbrojnych
scharakteryzować
przyczyny, dla których
władze rosyjskie nie
zgodziły się na
niepodległość
Czeczenii
omówić przyczynę
rozpadu Jugosławii
powiedzieć jaką
politykę prowadziły
Stany Zjednoczone w
latach 90
jesieni ludów w
poszczególnych krajach
demokracji ludowej

scharakteryzować
okoliczności podpisania
porozumienia
kończącego wojnę na
Bałkanach

ocenić sytuację krajów
Trzeciego Świata

ocenić scenę polityczną
III RP
wyjaśnić kierunki
przemian
gospodarczych w kraju
w latach 90
omówić sytuację
międzynarodową Polski
w tych latach
ocenić skutki przemian
politycznych w Polsce
lat 90
ROZDZIAŁ: ODZYSKANIE PRZEZ POLSKĘ SUWERENNOŚCI.
65-66. Wydarzenia politycznogospodarcze w Polsce
w latach 1989-2001.



pojęcia: opozycja „okrągły
stół” , plan Balcerowicza,
Unia Europejska, NATO
postacie: Mieczysłąw
Rakowski, Tadeusz
Mazowiecki, Lech Wałęsa,
Leszek Balcerowicz,
Aleksander Kwaśniewski
daty: 1989r., 1990r., 1995r.,
1999r., 2000



powiedzieć dlaczego
władze zdecydowały
się na porozumienie z
opozycją
wymienić
najważniejsze
ustalenia zawarte przy
„okrągłym stole”
omówić a czym
polegał „plan
Balcerowicza”



przedstawić drogę
Polski do NATO i Unii
Europejskiej
wymienić wybitnych
Polaków lat 90
scharakteryzować
zasady, na jakich
odbyły się wybory do
Parlamentu w 1989r.



Ocenę celującą otrzymują uczniowie, których wiedza wykracza poza obowiązujący program nauczania oraz laureaci i finaliści konkursów historycznych na szczeblu
wojewódzkim.