Zagadnienia do zaliczenia wykładu Podstawy toksykologii 1 Wymień

Zagadnienia do zaliczenia wykładu Podstawy toksykologii 1
Wymień gatunki roślin śmiertelnie trujących
Na czym polega zasada 3xR
Acetylocholina – charakterystyka
Nośniki substancji toksycznej
Czynniki wpływające na toksyczność. Wymienić i omówić
Katastrofy toksykologiczne (Soveso, Bhopal, Minamata, - omówić)
Badania na zwierzętach – wymagania
Zależność działania toksycznego związku od jego budowy chemicznej
Zależność działania toksycznego związku od jego właściwości fizykochemicznych
(lipofilność i współczynnik podziału oktanol/woda, przykłady)
Ocena toksyczności ostrej (LD50 , LC50). Prawo Habera
Badanie działania kumulatywnego. Współczynnik kumulacji
Badania toksyczności przewlekłej (chronicznej) – dawki progowe i dawki nieefektywne:
NOEL, NOAEL, LOEL, LOAEL i normatywy higieniczne wyznaczone na ich podstawie
(NDS, NDSCh, NDSP, NDD lub ADI)
Genotoksyczność i jej badanie – test Amesa (zasada testu)
Efekt odległy – definicja i przykłady
Mutacje punktowe – rodzaje, znaczenie
Rodzaje linii komórkowych stosowanych w badaniach toksykologicznych
Rodzaje aberracji chromosomowych, klastogeny – definicja i przykłady
Test mikrojądrowy, test SCE, test UDS – zasada testów
Ocena działania teratogennego, talidomid i jego działanie
Omówić krzywe zależności dawka – efekt i zależności dawka – odpowiedź
Krzywa wrażliwości i jej przekształcenie logarytmiczne i probitowe
Znaczenie przekształcenia probitowego
Działanie bezprogowe – efekt bezprogowy, jednostkowy współczynnik ryzyka
Test MTT – na czym polega
Mechanizmy przenikania ksenobiotyków przez błony biologiczne
Cztery główne kategorie gazów i par, przykłady
Transport ksenobiotyków przez skórę (transport transfolikularny i transepidermalny,
znaczenie zrogowaciałej warstwy naskórka)
Wchłanianie drogą pokarmową
Biotransformacja ksenobiotyków: na czym polega, gdzie zachodzi (w jakich narządach, w
jakich komórkach i gdzie w komórce), jakie enzymy w niej uczestniczą, fazy biotransformacji
Biotransformacja w płucach
Reakcje fazy I i cytochrom P-450 (charakterystyka, aktywacja i inaktywacja)
Przykłady reakcji I fazy biotransformacji,
Znaczenie enzymów: hydratazy epoksydowej, transferazy glutationowej (GST)
Przykłady reakcji II fazy biotransformacji
Co to jest glutation (GSH) i jakie pełni funkcje?
Transport kanalikowy w nefronie (sekrecja i resorpcja zwrotna)
Niedotlenienie tkanek (hipoksja) - przyczyny i mechanizmy
Toksyczne działanie tlenku węgla
Co to jest methemoglobina i jak powstaje?
Inhibicja łańcucha oddechowego – mechanizm, znaczenie
Rozprzężenie fosforylacji oksydacyjnej
Inhibicja kompetycyjna i niekompetycyjna reakcji enzymatycznych
Synapsa: budowa, typy, rodzaje mediatorów (neuroprzekaźników)
Typy trucizn wpływających na proces przewodzenia bodźców w układzie nerwowym
Acetylocholina (ACh) i jej receptory (cholinergiczne)
Agonisty receptora cholinergicznego
Antagonisty receptora cholinergicznego
Botulina i mechanizm jej działania toksycznego, botulinizm
Substancje toksyczne wpływające na migrację jonów przez błonę neuronu
Co to jest esteraza acetylocholinowa (acetylocholinoesteraza AChE) i na czym polega
działanie jej inhibitorów (przykłady takich inhibitorów)
Blokada cyklu Krebsa: mechanizm działania toksycznego fluorooctanu i luizytu
Rodniki, ich powstawanie, rodzaje, działanie toksyczne i pozytywne
Rodniki tlenowe i nietlenowe. Przykłady
Reaktywne formy tlenu. Endogenne źródła powstawania. Przykłady
Mechanizmy antyoksydacyjne
Egzogenne źródła powstawania rodników (powodowane przez ksenobiotyki)
Toksyczne działanie czterochlorku węgla CCl4
Antyoksydanty: definicja, podział, przykłady
Czynniki kancerogenne: definicja, podział, przykłady
Kancerogeny genotoksyczne (bezpośrednie i pośrednie) i epigenetyczne – definicja i
przykłady
Etapy kancerogenezy i czynniki je wywołujące
Geny związane z onkogenezą (geny krytyczne)
Immunogenność a antygenowość. Hapteny – definicja, działanie, znaczenie (leki jako
hapteny) i przykłady
Ksenobiotyki jako immunosupresory
Toksyczność metali – ogólna charakterystyka
Charakterystyka toksykologiczna As, Cd, Hg i Pb
Charakterystyka toksykologiczna: ozonu, tlenku węgla, cyjanowodoru, siarkowodoru,
benzenu, benzo(a)pirenu, chloropochodnych węglowodorów alifatycznych, formaldehydu.
Wyjaśnij pojęcia i nazwy: hormeza, jatrochemia, trucizna, ksenobiotyk, toksykologia
środowiska, ekotoksykologia, nefrotoksyna, hepatotoksyna, mykotoksyna, fitotoksyna,
adiuwanty, mutagen, kancerogen, teratogen, mutacja spontaniczna, mutagen bezpośredni i
pośredni, efekt letalny, efekt kwantalny, frakcja respirabilna, apoferrytyna, frakcja
mikrosomalna, nefron, mocz pierwotny, synapsa, hipoksja, chelat (związek chelatujący),
reakcja Fentona, stres tlenowy (oksydacyjny), działanie hepatotoksyczne i nefrotoksyczne,
pestycyd, rodentycyd, akarycyd, insektycyd, herbicyd, adiuwant, dymy, mgły, smog,
aflatoksyna, autointoksykacja, szelak, dawka subletalna, narząd krytyczny, fokomelia, amelia,
ataksja, rodnik („wolny rodnik”), wyłapywacz (wolnych) rodników, antyoksydant, kwas
liponowy, agonista, antagonista, prokancerogen, kokancerogen, promotor, epigenetyka,
surowica antylimfocytarna, protoonkogeny, onkogeny, antyonkogeny, geny supresorowe,
proliferacja, addukt, hapten, immunosupresor, metalotioneina,
Prawo Habera, współczynnik kumulacji, współczynnik (en)cefalizacji, cykuta, kurara,
Co oznaczają skróty: QSAR, pyły PM10, PM2,5 , LD50, LC50, EC50, CYPs, HbCO, MetHb,
EDTA, BTX, RFT, ROS,
sposoby wprowadzania substancji do organizmu: ip, p.o, p.r, i.v, s.c;