Rynek – popyt, podaż, równowaga

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
1
Rynek – popyt, podaż,
równowaga
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
2
Rynek
• To proces, w ramach którego kupujący i
sprzedający określają, co mają zamiar
kupować oraz sprzedawać i na jakich
warunkach / tzn. w jakich ilościach i po
jakich cenach/.
• Kupujący reprezentują sobą popyt
rynkowy, a sprzedający – podaż
rynkową.
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
3
Popyt
• Zapotrzebowanie zgłaszane przez
konsumentów na rynku, przy danej cenie
produktu
• Odwrotna relacja między ceną dobra a
ilością, którą konsumenci są skłonni i są
w stanie nabyć w pewnym okresie /przy
założeniu „ceteris paribus”/
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
4
Determinanty popytu
• Cena danego dobra
• Ceny innych dóbr /komplementarnych i
substytucyjnych/
• Dochody konsumentów
• Moda
• Reklama
• Oczekiwania przyszłego poziomu cen itd..
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
5
cena
Popyt a cena danego dobra
A
p1
B
p2
D = f(p)
0
ilość
q1
q2
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
6
cena
Wpływ pozacenowych determinantów
popytu /1/
A
p1
A’
B’
B
p2
D
0
D’
ilość
q1
q’1
q2
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
q’2
7
cena
Wpływ pozacenowych determinantów
popytu /2/
A’
p1
A
B’
p2
B
D’
0
q’1
q1
q’2
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
D
ilość
q2
8
Podaż
• Produkty dostarczone przez producentów
na rynek, przy danej cenie produktu
• Relacja między ceną dobra a ilością,
którą producenci są w stanie dostarczyć
w pewnym okresie /przy założeniu
„ceteris paribus”/
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
9
Determinanty podaży
• Cena danego dobra
• Koszty wytwarzania:
- koszty materiałów
- płace i narzuty na płace itp.
- technologia produkcji
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
10
cena
Podaż a cena danego dobra
S=f(p)
p2
B
p1
A
ilość
q2
q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
11
cena
Wpływ pozacenowych determinantów
podaży /1/
S=f(p)
B
p2
B’
S’ = f(p)
A
p1
A’
ilość
q1
q’1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
q2
q’2
12
cena
Wpływ pozacenowych determinantów
podaży /2/
B’
p2
S’=f(p)
B
S’ = f(p)
A’
p1
A
ilość
q’1
q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
q’2
q2
13
Równowaga rynkowa
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
14
cena
Równowaga rynkowa
S=f(p)
E*
p*
D= f(p)
0
q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
15
Równowaga rynkowa
• Obraz rynku, na którym – przy pewnej
cenie – następuje zrównanie popytu
zgłaszanego przez konsumentów z
podażą oferowaną przez producentów
• Cena ta – to cena równowagi rynkowej; a
ilość – to ilość równowagi rynkowej
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
16
Nierównowaga rynkowa
*/ nadwyżka
*/ niedobór
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
17
cena
Nierównowaga rynkowa – nadwyżka
towarów na rynku
S=f(p)
p1
NADWYŻKA:
E*
s1 > d1
p*
D= f(p)
0
d1
q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
s1
18
cena
Nierównowaga rynkowa – niedobór
towarów na rynku
S=f(p)
NIEDOBÓR:
s1 < d1
E*
p*
p1
D= f(p)
0
s1
q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
d1
19
Konsekwencje zmian popytu i
podaży dla równowagi rynkowej –
przesunięcia punktu równowagi
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
20
cena
Konsekwencje wzrostu popytu dla
równowagi rynkowej
S=f(p)
E1
p1
E*
p*
D’ = f(p)
p1>p*
q1>q*
D= f(p)
0
q*
ilość
q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
21
cena
Konsekwencje spadku popytu dla
równowagi rynkowej
S=f(p)
E*
p*
E1
p1
D = f(p)
p1<p*
q1<q*
D’= f(p)
ilość
0
q1
q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
22
cena
Konsekwencje wzrostu podaży dla
równowagi rynkowej
S=f(p)
S’=f(p)
E*
p*
E1
p1
p1<p*
D= f(p)
q1>q*
0
q*
q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
23
cena
Konsekwencje spadku podaży dla
równowagi rynkowej
S’=f(p)
S=f(p)
E1
p1
E*
p*
p1>p*
q1<q*
0
D= f(p)
q1
q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
24
Analiza zmian na rynku jabłek
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
25
Konsekwencje zmian w otoczeniu rynku
dla równowagi na rynku jabłek - przykład
1/ Wzrost cen owoców cytrusowych – substytuty w
stosunku do jabłek - WZROST POPYTU
2/ Dotkliwa susza, która spowodowała znacznie mniejsze
zbiory jabłek niż przewidywano - SPADEK PODAŻY
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
26
cena
Zmiany równowagi na rynku jabłek
S’
p1
P*
E1
S=f(p)
p1 > p*
E*
q1 < q*
D’
D= f(p)
0
q*
q
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
27
Zmiany parametrów gwarantujących równowagę na
rynku jabłek
• Cena równowagi na rynku jabłek –
rośnie:
p1 > p*
• Ilość równowagi na rynku jabłek – trzy
warianty:
q1 > q*
q1 < q*
q1 = q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
28
Ingerencja rządu w rynek
- górne i dolne pułapy cenowe
*/ ceny maksymalne
*/ ceny minimalne
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
29
cena
Ingerencja rządu w rynek –
ceny maksymalne
S=f(p)
E*
p*
d1>s1
NIEDOBÓR
pmax
D= f(p)
0
s1
q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
d1
ilość
30
cena
Ingerencja rządu w rynek –
ceny minimalne
S=f(p)
pmin
s1 > d1
E*
NADWYŻKA
p*
D= f(p)
0
d1
q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
s1
31
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
32