Oligopol

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
1
OLIGOPOL
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
2
Oligopol
• niewielka liczba sprzedawców i wielu
kupujących
• produkty jednorodne /oligopol
homogeniczny/ lub zróżnicowane
/oligopol heterogeniczny/
• ograniczony dostęp do rynku /bariery
techniczne i kapitałowe/
• pełna informacja o rynku
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
3
koszty / utargi
Punkt równowagi oligopolu
kk
p1
up
0
q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
uk
ilość
4
Modele przywództwa cenowego
• Przywództwo cenowe
firmy o najniższych
kosztach
wytwarzania
• Przywództwo cenowe
firmy dominującej
na rynku
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
5
Przywództwo cenowe firmy o
najniższych kosztach
• Zakładamy, że oligopoliści wytwarzają
produkt jednorodny – linia popytu i
utargu krańcowego jest identyczna dla
wszystkich firm
• Cenę wyznacza firma o najniższych
kosztach wytwarzania
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
6
Przywództwo cenowe firmy o najniższych kosztach
koszty / utargi
kk2
kk1
p2
p1
Up
0
q2
q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Uk
ilość
7
Przywództwo cenowe firmy o najniższych kosztach /2/
koszty / utargi
kk2
kk1
p2
p1
Up
0
q2
q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
Uk
8
Przywództwo cenowe
przedsiębiorstwa dominującego
• Znaczący udział produkcji jednego
przedsiębiorstwa pozwala mu kontrolować
ceny
• Przedsiębiorstwo dominujące ustala cenę
sprzedaży produktu i pozwala pozostałym
sprzedać po ustalonej cenie takie ilości, jakie
zdolne są one sprzedać
• Przedsiębiorstwa małe są w sytuacji
konkurentów doskonałych
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
9
cena
koszty
Przywództwo cenowe firmy dominującej na
rynku
0Q*=S2D2
kk
S
P0
P2
P1
P0
P2
P1
Up
D
S1 S2 Q0 D2 D1
ilość
0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Q*
Uk
ilość
10
Model „łamanej krzywej
popytu” oligopolu /1/
• Współzależność między oligopolistami
polega na tym, że:
- jeśli jedno z przedsiębiorstw podnosi
cenę na swoje produkty – pozostałe tego
nie czynią
- jeżeli jedno z przedsiębiorstw obniża
cenę- pozostałe czynią to samo
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
11
utargi
utargi
Jest naśladownictwo cenowe
Nie ma naśladownictwa
cenowego
0
up
up
uk
uk
ilość
0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
12
„Łamana” krzywa popytu w oligopolu
utargi
D1
D2
E
up
P1
uk
0
Q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
13
ilość
„Łamana” krzywa popytu w oligopolu
D1
utargi
kk1
kk2
D2
E
up
P1
uk
0
Q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
14
ilość
Model „łamanej krzywej
popytu” oligopolu /2/
• Krzywa popytu przedsiębiorstwa
„załamuje się” /”łamie się”/
• Linia utargu krańcowego firmy traci
ciągłość
• W granicach nieciągłego odcinka linii uk
przedsiębiorstwo nie reaguje na wzrost
kosztów krańcowych
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
15
A teraz niestety
KARTEL
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
16
Kartel /1/
Jest porozumieniem przedsiębiorstw
oligopolistycznych określonej gałęzi
dotyczącym:
- warunków sprzedaży
- podziału rynków zbytu
- globalnych rozmiarów produkcji oraz
tzw. kwot produkcji
- wyznaczania cen
- podziału zysków.
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
17
Kartel /2/
*/ Kartel dąży do osiągnięcia stanu, gdy
suma korzyści jego członków jest równa
tym, które może osiągnąć dana gałąź
traktowana jako całość
*/ Oznacza to ustalanie cen i produkcji na
poziomie właściwym monopolowi
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
18
koszty / utargi
Koszty/utargi przeciętne i krańcowe
kp
P0
kk
up
uk
0
Q0
ilość
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
19
koszty / utargi
Kartel
d=up=uk
A
P*
P0
K*
dkp
B
Uc=•0Q*AP*
Kc=
0Q*BK*
dkk
up
Zysk=
K*BAP*
uk
0
Q0
Q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
20
koszty / utargi
Kartel – kwotowanie produkcji /1/
A’
A
P*
P0
K*
d=up=uk
dkp
B
dkk
up
uk
0
Q0 Q** Q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
21
koszty / utargi
Kartel – kwotowanie produkcji /2/
A
P*
Kk*
P0
K*
d=up=uk
dkp
B
dkk
up
uk
0
Q0
Q** Q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
22
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
23
Konkurencja monopolistyczna
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
24
Konkurencja monopolistyczna
• Produkty na rynku są zróżnicowane i
mają bliskie substytuty
• Swoboda wchodzenia na rynek i
opuszczania rynku /ewentualnie bariera
kapitałowa/
• Wielu sprzedających i kupujących
• Doskonała informacja o rynku
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
25
Obszary decyzyjne
przedsiębiorstw
• Wolna konkurencja – ile produkować (1)
• Monopol – ile produkować (1) i po jakiej
cenie sprzedawać (2)
• Konkurencja monopolistyczna – ile
produkować (1), po jakiej cenie
sprzedawać (2) i jak różnicować dany
produkt wobec podobnych produktów
innych firm (3)
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
26
Konkurencja monopolistyczna
w długim okresie
• Bariery broniące wejścia na rynek mogą
być pokonane – rynek zostanie
podzielony między większą liczbę
producentów – krzywa popytu przesunie
się w dół i stanie bardziej elastyczna
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
27
Konkurencja monopolistyczna
w długim okresie
• Równowaga długookresowa zostanie
osiągnięta kiedy krzywa popytu firmy
stanie się styczna do krzywej
długookresowego kosztu przeciętnego
firmy /zysk = 0/
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
28
koszty / utargi
Konkurencja monopolistyczna w długim okres
dkk
dkp
P1
up1
0
uk1
Q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
ilość
29
koszty / utargi
Konkurencja monopolistyczna w długim okres
dkk
dkp
P1
P2
up2
0
Q2
Q1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
uk2
ilość
30
A przecież
to nie jest
aż takie trudne
I dlatego:
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
31