1 Analiza Fundamentalna Spółki Paweł Dynowski BDO Numerica Corporate Finance Części składowe analizy fundamentalnej • Analiza fundamentalna służy do określenia opłacalności inwestycji w daną Spółkę, Sektor, Branżę na podstawie informacji płynących z rynku (komunikaty Spółki, analizy sektorowe dokonywane przez biura maklerskie, klimat inwestycyjny na rynku, informacje prasowe, serwisy informacyjne, ocena sytuacji na rykach zagranicznych, które mają istotny wpływ na sytuację na rynku, na którym inwestujemy,…) • Etapy analizy fundamentalnej: Analiza kraju w którym inwestujemy (ryzyko polityczne, ryzyko inwestycyjne, rozwój rynku kapitałowego, płynność rynku kapitałowego, PKB, inflacja,…) Analiza branży w którą inwestujemy (faza rozwoju, dynamika rozwoju, rentowność na poszczególnych poziomach, sezonowość sprzedaży,…) Analiza konkretnej Spółki, w którą inwestujemy (analiza finansowa, faza rozwoju oraz perspektywy Spółki, płynność akcji, analiza konkurentów,…) Wycena wartości Spółki oraz podjęcie decyzji inwestycyjnej. 3 Analiza Fundamentalna • „By odnieś sukces, potrzebujesz czasu – czasu, w którym potrafisz przeanalizować i ocenić” – powiada George Soros • „Kupuj plotki, sprzedawaj fakty” • Analiza fundamentalna odpowie nam na pytanie w jaką Spółkę zainwestować okresie średnio i długoterminowym • Analiza techniczna odpowie nam na pytanie w jaką Spółkę zainwestować w okresie krótkoterminowym • Połączenie dwóch technik pomoże nam w odpowiedzi na pytanie, w którym momencie wg. analizy technicznej kupić Spółkę o dobrych i mocnych fundamentach i pozostawić ja w portfelu w okresie średnio lub długoterminowym 4 w Analiza Fundamentalna • Czy spadki na światowych giełdach z końca lutego 2007 r. były wynikiem zmiany fundamentów Spółek czy wypowiedzią jednego człowieka który zapowiedział możliwość recesji w Stanach Zjednoczonych (Alan Greenspan - były szef Banku Rezerw Federalnych, Ben Bernake - obecny szef Banku Rezerw Federalnych nie potwierdził tych obaw) W wyniku globalnej wyprzedaży akcji, szczególnie z regionu rynków wschodzących wskaźniki giełdowe uległy ochłodzeniu. • 5 Istotne aspekty z punktu widzenia analizy fundamentalnej • Nabycie przez instytucje finansowe lub znanych inwestorów znacznych pakietów akcji (Jago, Midas, Novita,...) • Wzrost obrotów • Wejście lub zapowiedzi wejścia w nową branżę (Masters, TUP, Gant,..) • Poprawa wyników finansowych • Fuzje i przejęcia lub zapowiedzi procesów konsolidacyjnych(ABN Amro&Barclay’s, PBG&Hydrobudowa 9,...) • Emisja nowych akcji • Rekomendacje Biur Maklerskich 6 Metody wyceny Spółek Metody wyceny : • Metody majątkowe • Metody porównawcze (oparte na wskaźnikach porównywalnych Spółek giełdowych, metody transakcji porównywalnych) • Metody dochodowe (dywidendowe, zdyskontowanych przepływów pieniężnych) Wycena konkretnej Spółki powyższymi metodami da inwestorowi różne wyniki, aby uzyskać przybliżoną wartości Spółki, trzeba przydzielić każdej metodzie odpowiednie wagi. 7 Metody Majątkowe • Metody majątkowe: Metoda aktywów netto (wartości bilansowa kapitałów własnych) = aktywa razem – zobowiązania i rezerwy na zobowiązania Metoda skorygowanych aktywów netto (skorygowana wartość aktywów) = skorygowane wartość aktywów – skorygowana wartość zobowiązań i rezerw na zobowiązania Metoda likwidacyjna (przedsiębiorstwo jest warte tyle, ile uzyskamy ze sprzedaży jego majątku i spłaceniu wszystkich zobowiązań) Metoda odtworzeniowa (suma inwestycji jakich trzeba dokonać, aby stworzyć takie samo przedsiębiorstwo jakie podlega wycenie) 8 Metody Majątkowe Wady Metody majątkowej Zalety Metody Majątkowej • • • • • Jest to minimalna wartość przedsiębiorstwa (Spółka jest tyle warte ile jej majątek), Opiera się na ogólnie dostępnych informacjach (bilans Spółki), Prosta w obliczeniach Przydatne dla Spółek, które mają duży majątek a generują małe zyski Nie ma możliwości przekłamania ponieważ wycena jest oparta na zasadach rachunkowości stosowanych przez daną Spółkę 9 • • • • Wycena oparta o wartość majątku nie uwzględnia wewnętrznej wartości przedsiębiorstwa (kadra menedżerska, perspektywa rozwoju) Opiera się tylko na bilansie Spółki a nie faktycznie osiąganych wynikach finansowych Metoda nie uwzględnia pozycji przedsiębiorstwa na rynku Metoda w praktyce nie ma zastosowania dla inwestorów giełdowych (oprócz metody aktywów netto) ze względu na konieczność przeprowadzania wycen poszczególnych części majątku Spółki Metody Porównawcze • Istota metod porównawczych polega na określeniu wartości przedsiębiorstwa w oparciu o wartość wskaźników innych przedsiębiorstw z tej samej branży na porównywalnych rynkach, Wartość przedsiębiorstwa można określić także na podstawie ostatnio przeprowadzonych transakcji w branży, w której działa wyceniana Spółka na porównywalnych rynkach, • • Najczęściej używane wskaźniki do wyceny porównawczej: P/E (Stock price/Earnings per share) P/BV (Stock price/Book Value per share) P/S (Price/Sales) P/CF (Price/Cash Flow = zysk netto + amortyzacja) EV/EBIT (Enterprise value=kapitalizacja + dług netto (dług oprocentowany - gotówka) /Earnings before interest and tax(zysk operacyjny)) EV/EBITDA (Enterprise value/ EBIT + amortizations and depreciation) Wskaźniki dostosowane do danej branży (P/ liczba klientów,…) 10 Metody Porównawcze Wady metody porównawczej Zalety metody porównawczej • • • • Metoda bardzo prosta, ponieważ jest oparta na ogólnie dostępnych danych (sprawozdania finansowe Spółek) Metoda bazuje nie tylko na bilansie Spółki (metody majątkowe), ale także na pozostałych częściach sprawozdania finansowego Uwzględnia obecną sytuację na rynku Wycenia Spółki na podstawie wskaźników konkurentów • • • • • • 11 Wycena opiera się na wskaźnikach dla innych firm z branży, które mogą być przewartościowane Trudność z doborem Spółek porównywalnych Dla wyceny porównawczej opartej na transakcjach porównywalnych, ograniczony dostęp do baz transakcji dla inwestorów indywidualnych ze względu na wysokie koszty dostępu Nie uwzględniają sposobu finansowania Spółki Nie uwzględnia przyszłych potrzeb inwestycyjnych Uwzględniają np. zysk z przeszacowania wartości nieruchomości, Wycena wskaźnikowa • Wycena wskaźnikowa opiera się na wskaźnikach Spółek porównywalnych. • Etapy wyceny wskaźnikowej: Dobór Spółek porównywalnych do wyceny o jak najbardziej zbliżonym profilu działalności z rynku rodzimego, a także z rynków podobnych Dobór odpowiednich wskaźników do wyceny (dla Spółek handlowych np. P/S, dla Spółek inwestycyjnych np. P/E) Dobór okresu prognostycznego jeżeli taki zakładamy Wycena Spółki 12 Analiza Fundamentalna na przykładzie MCI Management S.A 13 Analiza Fundamentalna na przykładzie MCI Management S.A • Rejon w którym działa Spółka – Europa Środkowo – Wschodnia (Emerging Markets) Polska Ryzyko polityczne dla Kraju – stosunkowo małe Wzrost gospodarczy na poziomie 5,8% w 2006 r. rozwój rynku kapitałowego – dynamiczny Członek Unii Europejskiej Czechy Ryzyko polityczne – stosunkowo małe Wzrost gospodarczy na poziomie 6,1% w 2006 r. Rozwój rynku kapitałowego – szybki Członek Unii Europejskiej Rumunia, Słowacja, Ukraina 14 Analiza Fundamentalna na przykładzie MCI Management S.A • Branża w której działa Spółka Sektor Venture Capital/Private Equity Wartość inwestycji funduszy VC/PE w Europie Środkowo-Wschodniej w 2005 roku wynosiła 508 mln euro a w Polsce 107,87 mln euro. Dynamiczny rozwój ze względu na nowe technologie Wysokie stopy zwrotu z inwestycji (seed stage, start-up,) Duże ryzyko inwestycyjne Powodzenie projektów inwestycyjnych w silnym stopniu skorelowane z rozwojem gospodarki Mały poziom inwestycji Venture Capital/Private Equity (w ujęciu %) w stosunku do PKB Polska jednym z najsilniej rozwijających się rynkiem Venture Capital w regionie CEE 15 Analiza Fundamentalna na przykładzie MCI Management S.A Procentowy udział inwestycji VC/PE w stosunku do wielkości PKB 16 Analiza Fundamentalna na przykładzie MCI Management S.A • Analiza MCI Management S.A Fundusz Venture Capital działający w regionie Europy Środkowo – Wschodniej Fundusz zrealizował 28 inwestycji w przedsiębiorstwa technologiczne w latach 19992006 Na polskim rynku aktywni inwestorzy o charakterze VC to MCI, Capital Partners, BBI Capital, Intel Capital i BMP AG. Brak regionalnego lidera rynku Technology VC 17 Analiza Fundamentalna na przykładzie MCI Management S.A Stabilny akcjonariat Nazwa Liczba akcji % posiadanych głosów Czechowicz Tomasz łącznie z Czechowicz Venture Sp. z o.o. 16 119 197 41.05 BZ WBK AIB Asset Management SA 4 890 401 11.92 18 257 402 47.03 Free Float 18 Analiza Fundamentalna na przykładzie MCI Management S.A Obszar inwestycji MCI Rynek IT - Wartość Polskiego rynku w 2005 r. ponad 17 mld PLN, roczny wzrost 12% Rynek internetowy – stale rosnąca liczba internautów, wzrost wydatków na reklamę w Internecie Rynek usług mobilnych – prognozowany 25% wzrost rynku Rynek biotechnologiczny – Wartość światowego rynku 10 mld USD, dochód polskich firm stanowi 1,1% dochodu firm europejskich – faza rozwoju Rynek czystej energii – 55 mld USD w 2006 MBO, LBO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Kadra Menedżerska Tomasz Czechowicz, MBA – założyciel JTT Computer, MCI Management Anna Hejka, MBA – Wieloletnie doświadczenie w bankach inwestycyjnych na świecie Zespół zarządzający – wysokie kwalifikacje i doświadczenie 19 Analiza Fundamentalna na przykładzie MCI Management S.A 20 Spółka osiąga wysokie stopy zwrotu z inwestycji One-2-One – 187% IRR roczny, MCI nadal posiada 29,69% akcji TravelPlanet.pl – 100% IRR roczny, MCI nadal posiada 41,17% akcji Bankier.pl – 35% IRR roczny, MCI nadal posiada 22,51% akcji Dynamiczny rozwój Spółek portfelowych TravelPlanet.pl Bankier.pl One-2-One Hoopla.pl DomZdrowia.pl Iplay.pl Telekom Media Przykład wyceny wskaźnikowej • Bilans Spółki A na koniec grudnia 2006 r. Aktywa trwałe Wartości niematerialne i prawne Rzeczowe aktywa trwałe Należności długoterminowe Inwestycje długoterminowe Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe Aktywa obrotowe Zapasy Należności krótkoterminowe Inwestycje krótkoterminowe Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Aktywa razem 21 8 2 5 1 060 000 000 000 50 10 4 540 500 3 000 1 000 40 12 600 Przykład wyceny wskaźnikowej Kapitały własne Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania Rezerwy na zobowiązania Zobowiąznia długoterminowe Kredyty i pożyczki Zobowiąznia krótkoterminowe Rozliczenia międzyokresowe Pasywa razem 22 8 000 4 600 50 2 000 2 000 2 500 50 12 600 Przykład wyceny wskaźnikowej • Wybrane dane finansowe Spółki A EBIT (zysk operacyjny) Dług netto(dług oprocentowany - inwestycje krótkoterminowe) Zysk netto Liczba akcji Cena akcji na giełdzie Kapitalizacja EPS P/E Wartośc księgowa na jedną akcję P/BV EV EV/EBIT 23 2 300 1 000 1 500 1 000 15,8 15 800 1,5 10,53 8 1,98 16 800 7,3 Przykład wyceny wskaźnikowej • Wycena Spółki Spóła Spółka Spółka Spółka Spółka Spółka P/E B C D E F 20,1 14,5 18,4 16,2 8,0 3,4 7,8 3 7,4 14 EV/EBIT 9,4 7 3,5 4,8 5 Średnia Mediana 15,44 16,20 7,12 7,40 5,94 5,00 33,33% 33,33% 33,33% 23 160 24 300 56 960 59 200 30 927 24 300 30,93 24,30 12 662 10 500 Waga wskażnika Wycena Spółki A (średnia) Wycena Spółki A (mediana) Ostateczna wycena (średnia) Ostateczna wycena (mediana) Wycena/akcja (średnia) Wycena/akcja (mediana) 24 P/BV Metoda Discounted Cash Flow jako przekład metody dochodowej • Metoda DCF opiera się na prognozowanych wolnych przepływach pieniężnych. Spółka jest warta tyle ile może wygenerować dochodu dla swoich właścicieli od dzisiaj do nieskończoności. Wycena metodą DCF sprowadza się do rozwiązania poniższego równania: • Wartość całego przedsiębiorstwa = n CFn CFt CF1 CF2 ... RV t (1 k )1 (1 k ) 2 (1 k ) n t 1 (1 k ) gdzie: CF - wolne przepływ pieniężne (FCFF lub FCFE) K - stopa dyskontowa (średnio ważony kosz kapitału dla FCFF lub koszt kapitału własnego dla FCFE) t,n - odpowiedni okres czasu RV – Wartość rezydualna 25 Metoda Discounted Cash Flow jako przekład metody dochodowej • Dwa modele zdyskontowanych przepływów pieniężnych: FCFE (ang. free cashflow to equity), przepływy przynależne właścicielom kapitału własnego, FCFE = Zysk operacyjny – odsetki – podatek od zysku operacyjnego pomniejszonego o odsetki + amortyzacja – nakłady inwestycyjne – zmiana zapotrzebowania na kapitał obrotowy – spłata rat kapitałowych + wpływy z zaciągniętych pożyczek, kredytów FCFF (ang. free cashflow to firm), przepływy przynależne właścicielom kapitału własnego i wierzycielom FCFF = Zysk operacyjny – teoretyczny podatek od EBIT + amortyzacja – Nakłady inwestycyjne – zmiana zapotrzebowania na kapitał obrotowy 26 Metody Dochodowe Wady metod dochodowych Zalety metod dochodowych • • • • • Wyznaczają wartość Spółki w oparciu o potencjał rozwoju w prognozowanych latach Najczęściej stosowana metoda wyceny Wiele zmiennych pozwalających na w miarę dokładne oszacowanie wartości Spółki Uwzględnia sposób finansowania działalności Możliwość oszacowania wartości aktywów nieoperacyjnych 27 • • • • Konieczność stworzenia prognoz które są oparte na znacznych szacunkach Konieczność określenia wielu zmiennych (koszt kapitału własnego, obcego) Łatwość manipulacji oszacowanej wartości w wyniku zmiany poszczególnych zmiennych Istnienie niebezpieczeństwa znacznych przeszacowań w przypadku gdy duża część wartości przypada na okres następujący po okresie (wartość rezydualna