Niedokrwistość hemolityczna Uniwersytet Medyczny w Poznaniu Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Niedokrwistości hemolityczne -Choroby o różnej etiologii, w których dochodzi do nieprawidłowego rozpadu erytrocytów i skrócenia czasu ich połowicznego rozpadu <25 dni (norma: do 120 dni) Niedokrwistości hemolityczne - podział WRODZONE • Pierwotny defekt wewnątrzkrwinkowy • Zachodzą pozanaczyniowo (wyj. niedobór G-6-PD) NABYTE • Pierwotny defekt zewnątrzkrwinkowy (wyj. NNH) • Zachodzą: – Pozanaczyniowo: • Immunologiczne (Ab typu zimnego i ciepłego) – Wewnątrznaczyniowo: • Immunologiczne (Ab typu zimnego) • Nieimmunologiczne lub urazowe Niedokrwistości hemolityczne WRODZONE • Defekty błony komórkowej – Wrodzona sferocytoza – Wrodzona owalocytoza • Enzymopatie – Niedobór G-6-PD – Niedobór kinazy pirogronianowej • Hemoglobinopatie – Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa – Niektóre hemoglobinopatie (HbS, HbC, methemoglobinemia) • Talasemie Wrodzone wewnątrzkrwinkowe pozanaczyniowe (wyj. niedobór G-6-PD) Niedokrwistości hemolityczne NABYTE (1) • 1. Immunologiczne – z autoimmunizacji • Ab typu ciepłego: – idiopatyczne, – w przebiegu chorób (SLE,CLL) – polekowe; • Ab typu zimnego: – idiopatyczne, – w przebiegu zakażeń, chłoniaków – z alloimmunizacji • hemolityczna reakcja poprzetoczeniowa, • hemolitycnza choroba noworodków • 2. Nieimmunologiczne lub urazowe Nabyte zewnątrzkrwinkowe (wyj. NNH) pozanaczyniowe i wewnątrznaczyniowe Niedokrwistości hemolityczne NABYTE (2) • 1. Immunologiczne • 2. Nieimmunologiczne lub urazowe – Zespoły fragmentacji erytrocytów • • • • Nabyte zewnątrzkrwinkowe (wyj. NNH) pozanaczyniowe i wewnątrznaczyniowe wady serca (sztuczne zastawki), hemoglobinuria marszowa, zakrzepowa plamica małopłytkowa i HUS, DIC – Zakażenia (zimnica, toxoplazmoza, Clostridium sp.) – Czynniki chemiczne i fizyczne (leki, ołów, miedź, jady owadów, węży) – Ciężkie oparzenia – Wtórne (choroby wątroby, nerek, zakażenia wirusowe, kiła) – NNH – hipersplenizm Niedokrwistości hemolityczne obraz kliniczny WRODZONE • Ujawniają się zwykle w młodszym wieku NABYTE • Występują częściej w wieku średnim i starszym - Hemoliza o niewielkim nasileniu, zwłaszcza długotrwała może być bezobjawowa - Ogólne objawy niedokrwistości (gdy szybko narasta, lub Hb<8g/dl) - Żółtaczka o różnym nasileniu (w okresie nasilonego rozpadu E) - Hepatosplenomegalia (wskutek zwiększonego rozpadu E i przeładowania Fe) Niedokrwistości hemolityczne rozpoznanie (1) 1. Morfologia krwi obowodowej - Niedokrwistość: - zwykle normocytowa i normochromiczna - niekiedy makrocytowa (hemoliza przewlekła, niektóre postacie wrodzone) - mikrocytowa i hipochromiczna (talasemia) - Erytroblasty (w ciężkiej niedokrwistości) - Retikulocytoza 2. Rozmaz krwi obwodowej – erytrocyty o zmienionym kształcie (mikrosferocyty, eliptocyty), fragmenty erytrocytów 3. Morfologia szpiku – wzmożenie erytropoezy (rozrost linii erytropoetycznej z odnową megaloblastyczną) 4. Inne badania laboratoryjne .... Niedokrwistości hemolityczne rozpoznanie (2) 4. Inne badania laboratoryjne • Haptoglobina – białko ostrej fazy, odpowiedzialne za wychwyt wolnej Hgb we krwi. Wiąże nieodwracalnie wolną Hgb, powstały kompleks nie ulega przesączaniu (zapobiega utracie Fe z moczem i uszkodzeniu nerek). Kompleks jest fagocytowany i rozkładany do aminokwasów w układzie siateczkowo-śródbłonkowym. W ostrej hemolizie jej stężenie gwałtownie maleje, wraca do normy do tygodnia. • Hemosyderyna - białko powstające z rozpadu erytrocytów, magazynujące żelazo, występujące w wątrobie, śledzionie i szpiku