praca-magisterska-wycena-przedsiębiorstwa-7
advertisement
Wycena przedsiębiorstwa metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych I. Podstawowe założenia. 1) Cel wyceny i okres bazowy. Celem przedmiotowej wyceny jest określenie perspektywy istnienia na rynku badanego przedsiębiorstwa i możliwości czerpania z niego zysków w latach 2002 – 2006. Okresem bazowym jest sprawozdanie finansowe tego przedsiębiorstwa za lata 2000 i 2001, przedstawione na stronach 2,3,4 niniejszej wyceny. 2) Prognozowanie przychodów ze sprzedaży na lata 2002 – 2006 (w cenach bieżących). W prognozowaniu przychodów ze sprzedaży na lata 2002 – 2006 w cenach bieżących posłużono się planowanymi wskaźnikami inflacji opublikowanymi na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, które prezentują się następująco: Stopa inflacji 2002 4,6% 2003 4,3% 2004 4,0% 2005 4,0% 2006 3,0% Jednocześnie do ustalenia prognozowanych przychodów poza wskaźnikami inflacji uwzględniono występującą recesję gospodarczą w kraju, a także w krajach zachodnich. Zatem w opracowanych przez przedsiębiorstwo projektach rozwoju i jego funkcjonowania w najbliższych latach uwzględniono powyższe elementy, a także uwzględniono zauważony spadek wartości przychodów ze sprzedaży towarów i materiałów mających główny udział w przychodach w roku 2000 – 2001. Mając powyższe na uwadze, dynamika wzrostu wartości przychodów ze sprzedaży, z uwzględnieniem wskaźnika sumy ich spadku w okresie bazowym z 19381354 zł w 2000r. do 18936670 zł w 2001r., na okres prognozowany określona została w przedsiębiorstwo na poziomie jak niżej: Wyszczególnienie Przychody ze sprzedaży 00/01r. 01/02r. 02/03r. 03/04r. 04/05r. 05/06r. 882% 170% 140% 120% 115% 110% produktów Przychody ze sprzedaży towarów i materiał. Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe przychody finansowe RAZEM 75% 85% 95% 100% 105% 105% 294% 130% 120% 120% 115% 110% 17% 107,4% 113,5% 110,5% 110,7% 108% W powyższej tabeli w okresie bazowym widoczny jest bardzo duży wzrost przychodów ze sprzedaży produktów spowodowany uruchomieniem w roku 2000 działalności produkcyjnej, a w roku 2001 znacznym wejściem tymi produktami na rynek. Pod koniec roku 2001 dział sprzedaży zauważył stopnowy spadek wzrostowy sprzedaży spowodowany nasyceniem rynku, zubożeniem społeczeństwa, a także aktywniejszą działalnością konkurencji. Jednak na pierwszy i drugi rok projekcji założono dalszy możliwy do zrealizowania wzrost przychodów, poprzez poprawienie jakości produktów i lepszą obsługę klientów. Znaczny spadek przychodów ze sprzedaży towarów i materiałów spowodowany został wzrostem liczby i wielkości przedsiębiorstw oferujących podobne towary i materiały. Stąd większa uwaga przedsiębiorstwa skierowana została na działalność produkcyjną. Polityka przedsiębiorstwa w zakresie przychodów ukierunkowana jest, jak przedstawiono w tabeli, na wzrost przychodów ze sprzedaży produktów, a zarazem utrzymaniu przychodów ze sprzedaży towarów i materiałów z zachowaniem tendencji wzrostowej pozostałych przychodów. Pod pozycją pozostałych przychodów wykazano kwotę pozostałych przychodów operacyjnych, na które to przedsiębiorstwo mylnie księgowało przychody ze sprzedaży towarów i usług nie będących w zakresie głównej działalności gospodarczej. Natomiast koszty związane z tą sprzedażą ujmowało w koszty działalności operacyjnej. W kolejnych latach projekcji polityka przedsiębiorstwa jest bardziej ukierunkowana na walkę z konkurencją, poprzez nie podwyższanie cen, a nawet w przypadkach koniecznych na jej obniżenie celem wyeliminowania nowej konkurencji, bądź dotychczasowej mającej mniejsze wpływy, a poprzez to przejęcie części rynku. Mając na uwadze wyżej przyjęte wskaźniki wzrostu przychodów, oparte na znajomości branży pod względem technologicznym i rynkowym, wartość przychodów w cenach bieżących w okresie prognozowanym przedstawia się następująco: Wyszczególnienie 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Przychody ze 4647906 7901440 11062016 13274419 15265582 16792140 sprzedaży produktów Przychody ze 13627526 11583397 11004227 11004227 11554438 12132160 sprzedaży towarów i materiał. Pozostałe 644796 838234 1005881 1207058 1388116 1526928 przychody RAZEM 18920228 20323071 23072124 25485704 28208136 30451228 3) Prognozowanie kosztów działalności operacyjnej na lata 2002 – 2006 (w cenach bieżących). W okresie bazowym w przedsiębiorstwie wystąpił spadek przychodów ze sprzedaży o 4,5% i odpowiednio wystąpił spadek kosztów działalności operacyjnej o 4,3%. Spadek przychodów i kosztów okresu bazowego jest niemalże proporcjonalny. Dokonując oszacowania kosztów działalności operacyjnej na okres prognozowany, uwzględniono relacje przychodów i kosztów okresu bazowego, zwracając jednocześnie uwagę na konieczność ograniczania kosztów w odniesieniu do wskaźnika przychodów – to, pomimo możliwości obniżenia udziału kosztów w przychodach przy wzroście przychodów, przyjmuje się wskaźnik wzrostu kosztów na poziomie wskaźnika wzrostu przychodów – celem możliwości konkurowania z konkurencją oraz możliwością zatrzymania wyspecjalizowanej kadry zdolnej do podwyższenia oszacowanych przychów. Zatem wskaźnik wzrostu kosztów działalności operacyjnej przyjęto na poziomie wskaźnika wzrostu przychodów (w cenach bieżących, bez amortyzacji aktualnej jak i przyszłej od przyjętych inwestycji), i tak: Wyszczególnienie Koszty sprzedaży produktów, towar. i mater. - koszty działalności operacyjnej 00/01r. 01/02r. 02/03r. 03/04r. 04/05r. 05/06r. 107,4% 113,5% 110,5% 110,7% 108% Mając na uwadze wyżej przyjęte wskaźniki wzrostu kosztów, dynamika zmian wartości kosztów w cenach bieżących w okresie prognozowanym przedstawia się następująco: Wyszczególnienie Koszty sprzedaży produktów, towar. i mater. - koszty działalności operacyjnej 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 17989552 19320778 21929083 24231637 26824423 28970376 4) Przedstawienie nakładów inwestycyjnych planowanych na lata 2002-2006 wraz z prognozą amortyzacji wynikającej z tych nakładów. Wielkość nakładów inwestycyjnych z wyszczególnieniem rzeczowych środków trwałych stanowiących przedmiot inwestycji na lata 2002-2006 oraz ich przewidywanej wartości zostały zaprezentowane poniżej w zł.: Wyszczególnienie 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Remonty bieżące ujęte w 15000 32300 56200 37220 48900 75005 kosztach Budowa hali produkcyjnej 723500 152600 0 0 0 0 Zakup linii produkcyjnych 482886 0 0 0 459000 0 Wymiana systemu 23690 0 0 14050 0 35700 komputerowego RAZEM 1245076 184900 56200 51270 507900 110705 Nakłady inwestycyjne w niniejszej wycenie zostały przyjęte na poziomie opracowanej strategii rozwoju przedsiębiorstwa na najbliższe trzy lata. Zaś pozostałe dwa lata przyjęto na podstawie założeń kierownictwa przedsiębiorstwa. Projekcję amortyzacji od nowych inwestycji, które zostaną zrealizowane w okresie prognozy, a ich przyjęcie do używania następować będzie ostatniego miesiąca roku, przyjmuje się wg stawek przewidzianych przepisami prawa podatkowego; dla hali produkcyjnej 2,5%, dla lini produkcyjnej 17%, dla systemu komputerowego 30%, stosując metodę liniową. Wielkość odpisów amortyzacyjnych, tj amortyzacji dotychczasowej i od poczynionych inwestycji, w latach 2002 – 2006 kształtować się będzie następująco: 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Amortyzacja dotychczasowa 219960 219960 219960 219960 126540 Amortyzacja od inwestycji 89197 111100 111100 115315 253015 Amortyzacja razem 309157 331060 331060 335275 379555 Uwzględniając kwotę rocznych odpisów amortyzacyjnych, wartość rzeczowego majątku trwałego netto na koniec poszczególnych lat prognozy przedstawia się następująco w zł.: Wyszczególnienie 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Wartość rzeczowego 4475311 4268754 3937694 3606634 3271359 2891804 majątku trwałego 5) Prognoza pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych oraz przychodów i kosztów finansowych na lata 2002 –2006 (w cenach bieżących zł). Pozostałe przychody operacyjne wykazane w rachunku zysków i strat zarówno w roku 2000 jak i 2001r. dotyczyły przychodów ze sprzedaży towarów i usług nie będących w zakresie głównej działalności gospodarczej. Stąd faktyczne pozostałe przychody operacyjne były bliskie zeru. Na podobnym poziomie przyjmuje się je w latach prognozowanych i nie uwzględnia w prognozie z uwagi na brak ich istotności. Natomiast pozostałe koszty operacyjne dotyczyły innych kosztów nie mieszczących się w kosztach rodzajowych, które dla celów analizy przyjmuje się na stałym poziomie tak jak w roku 2001 w kwocie 82000 zł dla lat prognozowanych. Kwota przychodów z tytułu przychodów finansowych w latach bazowych jest bardzo niska w odniesieniu do obrotów, a na lata prognozowane nie jest przewidywana, gdyż przedsiębiorstwo nie przeznacza środków na pozyskanie przychodów finansowych. Natomiast koszty finansowe wywierają istotny wpływ na wynik przedsiębiorstwa z uwagi na koszty z tytułu odsetek od zaciągniętych kredytów, które to będą co roku niższe o 10% stosownie do okresu spłaty kredytu długoterminowego. 6) Prognoza stopy podatku dochodowego od osób prawnych na lata 2002 – 2006. Przewidywana stopa podatku dochodowego od osób prawnych w myśl art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 15-02-1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych kształtować się będzie na odpowiednio: w roku 2002 28% w roku 2003 24% w pozostałych latach od dnia 01-01-2004r. 22%. 7) Projekcja bilansu. Do opracowania prognozy bilansu przyjęto następujące założenia: zasadniczym punktem wyjścia dla zaprognozowania poszczególnych pozycji aktywów i pasywów był bilans okresu bazowego za 2000 i 2001r., stan zobowiązań krótkoterminowych w kolejnych latach prognozy oszacowano w oparciu o obliczony na podstawie przychodów ze sprzedaży, wskaźnik okresu spłaty zobowiązań, kształtujący się w roku 2000 na poziomie 57 dni, a w roku 2001 na poziomie 91 dni. Wskaźnik okresu spłaty zobowiązań w okresie bazowym nie jest zadowalający, spowodowany jest dużymi nakładami inwestycyjnymi. Jednak w celu zapewnienia sobie opinii pewnego i wiarygodnego kontrahenta niezbędne jest skrócenie okresu spłaty zobowiązań poprzez uzyskanie już stabilniejszej pozycji na rynku wytwarzanych produktów oraz w wyniku zakończenia rozpoczętych inwestycji widocznych w bilansie 2001r. Zatem oczekiwany wskaźnik okresu spłaty zobowiązań w okresie prognozowanym poczynając od roku 2003 winien się kształtować na poziomie 30 dni, co jest przyjmowane w powszechnej praktyce handlowej, a jednocześnie zbliżony byłby do wskaźnika okresu otrzymywania należności który za 2001r. wynosi 27 dni. Osiągnięcie tego poziomu jest możliwe poprzez zakończenie nakładów inwestycyjnych i ich sfinansowanie w 2001r. przyjęty wskaźnik okresu regulowania należności na poziomie 30 dni dla okresu prognozowanego wynika ze wskaźnika za rok 2001, w którym to roku przedsiębiorstwo wypracowało już sobie rynek i wskaźnik ten wynosił 27 dni oraz z pokazania odbiorcom korzyści płatniczych, a zarazem zrównania ich do poziomu wskaźnika okresu spłaty zobowiązań. poziom zapasów w poszczególnych latach prognozy ustalono na 21 dni (3 tygodnie) biorąc za podstawę 2001r., w którym to wskaźnik rotacji zapasów wynosił 24 dni, zaś w 2000r. był zdecydowanie niższy, jednak nie adekwatny do aktualnie prowadzonej działalności. W 2001r. nieco za wysoki spowodowany brakiem znajomości branży i brakiem doświadczenia personelu magazynowego prowadzonej branży. zwiększającym się źródłem finansowania majątku przedsiębiorstwa jest wzrastający zysk netto. źródłem finansowania kolejnych podejmowanych inwestycji będzie zysk netto i amortyzacja. stan środków pieniężnych jest bezpośrednio determinowany przez przepływy pieniężne. w prognozie w pasywach bilansu założono, iż zysk netto w każdym roku prognozy nie zostanie podzielony i zasili niepodzielony wynik finansowy. przyjęto, że wartość czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kształtować się będzie na poziomie zerowym, jak w roku 2001. również wartość rezerw bilansowych oraz funduszy specjalnych przyjęto na poziomie zerowym, tak jak miało to miejsce w latach bazowych. występujące w bilansie na dzień 31.12.2001r. należności długoterminowe będą spłacane w okresie 10 kolejnych lat i będą miały tendencje spadkową 10%, gdyż przedmiotowa umowa kredytowa kończy się w 2011r. Umowa ta przewiduje możliwość wcześniejszą spłatę przedmiotowego kredytu, co może zostać zrealizowane przez przedsiębiorstwo z wolnych środków pieniężnych. 8) Projekcje sprawozdania z przepływu środków pieniężnych. Do opracowania projekcji sprawozdania z przepływu środków pieniężnych przyjęto uproszczony wariant tego sprawozdania uwzględniający podstawowe wielkości determinujące przepływy wolnych środków pieniężnych. W poniższej tabeli przedstawiono zagregowane wielkości ekonomiczne determinujące wartość przedsiębiorstwa, które wg prognoz może osiągnąć w wyniku realizacji strategii i planu działania na 5 lat ujętych w prognozach. Podstawowe wielkości determinujące wyniki wyceny Wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 Inflacja 4,6% 4,3% 4,0% 4,0% Stawka podatku dochodowego 28% 24% 22% 22% Wskaźnik obrotu zapasów w dn. 21 21 21 21 Wskaźnik obrotu zobowiązań w dn. 60 30 30 30 Wskaźnik obrotu należności w dn. 30 30 30 30 2006 3,0% 22% 21 30 30 9) Prognozowanie rachunku zysków i strat na lata 2002 – 2006. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 2006 Przychody ze sprzedaży 18920228 20323071 23072124 25485704 28208136 Koszty działalności operacyjnej 17989552 19320778 21929083 24231637 26824423 (- amortyzacja) Zysk/strata ze sprzedaży(bez 930676 1002293 1146041 1254067 1383713 koszt. amortyz) Zysk/Strata ze sprzedaży 621519 671233 814981 918792 1004158 Pozostałe przychody operacyjne 0 0 0 0 0 Pozostałe koszty operacyjne 82000 82000 82000 82000 82000 Strata na działalności -82000 -82000 -82000 -82000 -82000 operacyjnej Przychody finansowe 0 0 0 0 0 Koszty finansowe 300600 270540 243486 219137 197223 Zysk brutto do opodatkowania 238919 318693 489495 617655 724935 Obowiąz. obciążenie zysku 66897 76486 106588 135884 159485 (podatek) Zysk netto 172021 242207 377906 481771 565450 10) Prognozowanie zapotrzebowania na kapitał obrotowy. ZAPOTRZEBOWZNIE NA KAPITAŁ OBROTOWY (w zł) Wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 2006 Zapasy 1088561 1169272 1327437 1466300 1622933 Wzrost/spadek stanu zapasów -139698 80711 158165 138863 156633 Należności 1555087 1670389 1896338 2094715 2318476 Wzrost/spadek należności 197311 115302 225949 198377 223761 Majątek obrotowy za 2001r. = 2643648 2839661 3223775 3561015 3941409 2650783 Zobowiązania krótkoterm. 3110174 1670389 1896338 2094715 2318476 2001r.=4594989 Wzrost/spadek - -1439785 225949 198377 223761 1484815 Kapitał obrotowy netto 2001r - 1169272 1327437 1466300 1622933 (-1944206) 466526 Zmiana kapitału obrotowego 1477680 1635798 158165 138863 156633 11) Prognoza przepływów pieniężnych na lata 2002 – 2006. Wyszczególnienie Zysk netto Saldo kapitału obrotowego (-) Amortyzacja (+) Inwestycje (-) 2002 2003 172021 242207 1477680 1635798 309157 331060 1245076 184900 2004 377906 158165 331060 56200 2005 481771 138863 335275 51270 2006 565450 156633 379555 507900 Przepływ gotówki netto 2241578 1247431 494601 626913 280472 12) Zestawienie wartości DCF. Wyszczególnienie 2002 2003 2004 Przepływ gotówki netto w cenach 494601 bieżących 2241578 1247431 Współczynnik dyskonta * 0,896 0,805 0,725 Przepływ gotówki zdyskontowanej 578261 2008453 1004182 Razem skumulowany przepływ gotówki - 1858400 Zdyskontowana wartość 1888137 rezydualna** Razem wartość DCF 29737 2005 626913 2006 280472 0,653 409374 0,594 166600 *Stopę dyskontową przyjęto na podstawie przewidywanego oprocentowania w bankach lokat terminowych rocznych powiększonych o wskaźnik inflacji. **Zdyskontowaną wartość rezydualną wyliczono na podstawie wartości rezydualnej przy współczynniku q=0,02 i stopie dyskontowej =0,1. PODSUMOWANIE metody. 1. Zbyt szybko dążono do skrócenia wskaźnika okresu spłaty zobowiązań, należało go utrzymać na poziomie roku 2001, bądź w miarę możliwości skracać. 2. Podjęto zbyt duże nakłady inwestycyjne w pierwszych dwóch latach prognozowania.
