prezentacja II

Prawo Publiczne Gospodarcze (SSA III)
1.Pojęcie działalności gospodarczej.
2.Pojęcie przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa.
3.Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców
zagranicznych.
Pojęcie działalności gospodarczej
Art. 2. u.s.d.g.
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa
działalność wytwórcza, budowlana, handlowa,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i
wydobywanie kopalin ze złóż, a także
działalność zawodowa, wykonywana w sposób
zorganizowany i ciągły.
Działalność gospodarcza
Legalna definicja działalności gospodarczej (skutki)
Uniwersalny charakter definicji
Przedmiot działalności gospodarczej – brak definicji rodzajów działalności
Problem działalności zawodowej – jeden z rodzajów działalności
gospodarczej.
Wyłączenia:
- o charakterze przedmiotowym: działalność wytwórcza w rolnictwie w
zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa,
warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
- o charakterze podmiotowym: wynajmowania przez rolników pokoi,
sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych
innych usług związanych z pobytem turystów
Art. 3. u.s.d.g.
Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w
rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt,
ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a
także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków
domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług
związanych z pobytem turystów oraz wyrobu wina przez
producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100
hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w
art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie
wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku
wina (Dz. U. Nr 120, poz. 690 i Nr 171, poz. 1016).
Wyznaczniki pojęcia działalności gospodarczej
 działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie,
rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż (kryterium ekonomiczne);
 działalność zawodowa („wolne zawody”, art. 88 k.s.h.)
 zarobkowy charakter działalność (zaspokajanie cudzych potrzeb, działalność
odpłatna, zamiar osiągnięcia zysku, niezależnie od rzeczywistego wyniku
działalności, SN – dochodowość nie jest cechą konieczną, wystarcza pokrycie
kosztów własnych, spółdzielnie, p.u.p. )
 zorganizowany charakter działalności (wykorzystanie formy organizacyjnej
przewidzianej prawem, trwała struktura)
 działalność o charakterze ciągłym (zamiar i faktyczna powtarzalność,
działalność sezonowa)
Stan faktyczny:
Zenon W. w styczniu 2011r. otworzył osiedlowy sklep warzywnospożywczy. Przeprowadzona w połowie 2011r. kontrola skarbowa
wykazała, że prowadzona działalność nie przynosi przedsiębiorcy zysku, a
niektórych miesiącach księgi rachunkowe wykazują straty. Dnia
24.07.2011r. Zenon W. otrzymał decyzję ministra właściwego do spraw
gospodarki, z której treści wynikało, iż został wykreślony z CEIDG,
ponieważ jego działalność nie przynosi zysku, więc nie można
zakwalifikować jej jako działalności gospodarczej.
Problemy:
1. Oceń czy działalność Zenona W. jest działalnością gospodarczą w
rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
2. Oceń, czy minister właściwy do spraw gospodarki ma prawo wykreślić
Zenona W. z CEIDG.
Stan faktyczny:
Od kilku lat Jan R. w sezonie wiosenno-letnim wykonuje prace
porządkowe w ogrodzie swojego 75-letniego sąsiada Józefa W. Dzięki
temu Józef W. nie musi zatrudniać specjalistycznej firmy zajmującej się
tego typu pracami. Pozwala mu to zminimalizować koszty utrzymania,
przez co zaoszczędzone ze skromnej emerytury środki finansowe może
przeznaczyć na niezbędne lekarstwa. W ramach wdzięczności za prace w
ogrodzie Józef W. często zaprasza Jana R. do siebie na kawę, herbatę czy
wspólne posiłki.
Problem:
1. Oceń, czy działalność wykonywana przez Jana R. jest działalnością
gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej.
Stan faktyczny
Od kilku lat Jan Z. zwany złota rączka na osiedlu Skowronków bardzo
często wspomaga sąsiadki w drobnych pracach domowych: reperując
krany, pralki, zaprawiając drobne usterki. W ramach wdzięczności za
wykonane usługi, koleżanki z podwórka wypłacają mu drobne napiwki w
wysokości 10-50 zł.
Problemy:
Czy działalność wykonywana przez Jana Z. jest działalnością
gospodarczą?
KAZUS 1
W listopadzie 2005 r. radny Jan S. po wygraniu prowadzonego przed gminę
przetargu, wydzierżawił od gminy 5,68 ha gruntów ornych. Uchwałą nr
XXXVII/05 Rada Gminy M. stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnego
Jana S., ponieważ zawarł on umowę dzierżawy gruntów rolnych
wchodzących w skład zasobu nieruchomości Gminy M. Naruszył tym
samym przepis 24f ust. 1 u.s.g., który stanowi, że radni nie mogą
prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z
innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego. Gminy, w której
radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być
przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.
Wojewoda wniósł skargę na tę uchwałę, podnosząc, że działalność
wytwórcza w rolnictwie nie jest działalnością gospodarczą.
Pytania.
Czy działalność wytwórcza w rolnictwie jest działalnością gospodarczą w
rozumieniu u.s.d.g.?
Czy uchwała Rady Gminy M. była uzasadniona? Oceń zasadność wniesionej
skargi.
Wyrok NSA z dnia 29 sierpnia 2007, sygn. akt II OSK 1618/06
USTAWA
z dnia 4 marca 2010 r.
o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Art. 2.
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) usługa – świadczenie wykonywane przez usługodawcę na własny rachunek, zwykle za
wynagrodzeniem, w szczególności usługi budowlane, handlowe oraz usługi świadczone w
ramach wykonywanego zawodu;
2) usługodawca:
a) osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości
prawnej, z innego państwa członkowskiego, nieprowadzącą działalności gospodarczej, która
czasowo oferuje lub świadczy usługę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
b) przedsiębiorcę z innego państwa członkowskiego, który wykonuje działalność gospodarczą
zgodnie z obowiązującymi w tym państwie przepisami, a na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej czasowo oferuje lub świadczy usługę,
c) osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości
prawnej, która posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, nieprowadzącą działalności gospodarczej, oferującą lub świadczącą usługę;
3) usługobiorca – osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą
osobowości prawnej z państwa członkowskiego, korzystającą lub zamierzającą skorzystać z
usługi świadczonej przez usługodawcę;
Różnice pomiędzy przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej a
przepisami ustawy o świadczeniu usług na terytorium RP
aspekt przedmiotowy
aspekt
podmiotowy
aspekt
definicyjny
ustawa o
świadczeniu
usług
Usługi jako świadczenie
wykonywane przez usługodawcę na
własny rachunek, zwykle za
wynagrodzeniem, w szczególności
usługi budowlane, handlowe,
działalność zawodowa
(węższy zakres)
Podmioty, które nie
prowadzą działalności
gospodarczej oraz
przedsiębiorcy z innych
państw członkowskich,
którzy wykonują
działalność z ob. w tych
państwach przepisami a na
ter. RP czasowo
oferują/świadczą usługi
Objęcie zakresem
pojęcia usługi, usług
świadczonych
nieodpłatnie.
ustawa o
swobodzie
działalności
gospodarczej
Działalność gospodarcza jako
zarobkowa działalność wytwórcza,
budowlana, handlowa, usługowa
oraz poszukiwanie, rozpoznawanie
oraz wydobywanie kopalin ze złóż, a
także działalność zawodowa,
wykonywana w sposób
zorganizowany i ciągły.
(szerszy zakres)
Przedsiębiorcy
polscy,
Przedsiębiorcy
zagraniczni
Działalność
gospodarczą cechuje
zarobkowość
Definicja przedsiębiorcy
Art. 4. u.s.d.g.
1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i
jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa
przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność
gospodarczą.
2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w
zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Art. 431 k.c.
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka
organizacyjna, o której mowa w art. 331§ 1, prowadząca we własnym
imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Cechy przedsiębiorcy
• działalność we własnym imieniu
- działalność musi być prowadzona przez podmiot w sensie prawnym.
- podmiot wszelkie prawa i obowiązki związane z działalnością nabywa
bezpośrednio
- samodzielność oznacza możliwość podejmowania decyzji samoistnie
(niezależnie od czyichś wpływów)
OBECNIE NIE MA WYMOGU, ABY DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
BYŁA PROWADZONA NA WŁASNY RACHUNEK.
• cechy działalności gospodarczej (zarobkowość, zorganizowany i ciągły
charakter)
Kategorie podmiotowe przedsiębiorców (1)
1.
Osoby fizyczne – (zdolność prawna, zdolność do czynności
prawnych, małoletni przedsiębiorcy – problem koncesji
2.
Osoby prawne – wymóg ustawowej podstawy osobowości,
określenie zadań, wydzielenie strukturalne (tworzenie, znoszenie),
minimalne wymagania majątkowe, organy osoby prawnej.
Systemy tworzenia osób prawnych: fundacyjny (prz. państwowe),
korporacyjny (spółki, spółdzielnie).
Podmiotowość cywilnoprawna, administracyjnoprawna.
Osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą (SA, sp. z o.o.,
przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, jednostki badawczo
rozwojowe).
Osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą akcesoryjnie
stowarzyszenia - realizacja celów statutowych, zakaz podziału
zysku miedzy członków
fundacje
•
•
•
•
-
Kategorie podmiotowe przedsiębiorców (2)
3.
Jednostki bez osobowości prawnej, ułomne osoby prawne, ustawowy
przymiot zdolności prawnej - spółka jawna, partnerska, komandytowa,
komandytowo-akcyjna (zdolność prawna, nabywanie praw majątkowych,
odrębna firma)
Zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze - brak statusu
przedsiębiorcy, prowadzenie działalności gospodarczej we własnym
imieniu, na rachunek osoby prawnej (ustawa o finansach publicznych)
- reprezentacja SP lub jednostki samorządu terytorialnego w
granicach upoważnienia,
- odpłatna działalność, pokrywanie kosztów z przychodów,
- ustanawiane przez organy administracji rządowej lub samorządu,
- prawo do trwałego zarządu nieruchomościami
- zakłady budżetowe nie są jednostkami organizacyjnymi, którym przepisy
przyznają zdolność prawną, nie posiadają zatem statusu przedsiębiorcy.
Działalność gospodarcza osób zagranicznych (1)
• Osoby zagraniczne (fizyczne, prawne, jednostki posiadające zdolność prawną bez
osobowości prawnej) z Unii Europejskiej (EOG) – działalność gospodarcza na
takich zasadach jak przedsiębiorcy polscy (standard narodowy)
– podstawa art. 49 TFUE (dawny 43 TWE -swoboda przedsiębiorczości), art. 13 SDG
– forma: jednoosobowy przedsiębiorca, spółka, oddział, przedstawicielstwo
• Obywatele innych państw (osoby fizyczne)
– zezwolenie na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
– zgoda na pobyt tolerowany
– status uchodźcy
działalność na zasadach przewidzianych dla obywateli polskich.
• Inne osoby zagraniczne
- wyłącznie w formie spółki: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z
ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej,
- przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć oddziały,
- wymóg wzajemności na podstawie umów międzynarodowych.
Działalność gospodarcza osób zagranicznych (2)
Oddział zagranicznego przedsiębiorcy
- wyodrębniona jednostka organizacyjna
- zakres działalności przedsiębiorcy zagranicznego
- działalność w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy zagranicznego
- wpis do KRS
- oznaczenie „oddział w Polsce”
- obowiązek powołania osoby reprezentującej przedsiębiorcę zagranicznego
- możliwość wydania zakazu działalności oddziału (rażące naruszenia, likwidacja
przedsiębiorcy, interes publiczny) – likwidacja oddziału
Przedstawicielstwo zagranicznego przedsiębiorcy
- reklama i promocja w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy
zagranicznego
- wpis do rejestru przedstawicielstw (Min. Gospodarki)
- oznaczenie „przedstawicielstwo w Polsce”
- możliwość likwidacji administracyjnej
Mikro-, mali- i średni przedsiębiorcy MMSP
Cele statusu
– dostęp do środków finansowych (kredyty, poręczenia)
– programy rządowe
– wyrównywanie warunków wykonywania działalności
gospodarczej ze względu na obciążenia publicznoprawne
– ułatwianie dostępu do informacji, szkoleń oraz doradztwa
– promowanie współpracy z innymi przedsiębiorcami polskimi i
zagranicznymi.
Warunki korzystania ze statusu MMSP
Mikroprzedsiębiorca (jeden rok z dwóch ostatnich lat obrotowych):
1) średniorocznie do 10 pracowników
2) roczny obrót netto do 2 mln €, lub
3) suma aktywów bilansu do 2 mln €.
Mały przedsiębiorca:
1) do 50 pracowników
2) roczny obrót netto do 10 mln €, lub
3) suma aktywów bilansu do 10 mln €.
Średni przedsiębiorca:
1) 50 - 250 pracowników
2) roczny obrót netto do 50 mln €, lub
3) suma aktywów bilansu do 43 mln €.
Warunki korzystania ze statusu MMSP
• Przedsiębiorca niezależny:
– kwalifikowanie przedsiębiorców powiązanych
(kontrola ze strony innego przedsiębiorcy)
– kwalifikowanie przedsiębiorców partnerskich (powyżej 25%
kapitału lub głosów)
• Brak trwałej urzędowej kwalifikacji jako MMSP
- składanie oświadczeń o spełnieniu warunków
- kontrola organu uwzględniającego status MMSP
Stan faktyczny:
Jerzy K. prowadzi niewielką firmę zajmującą się wytwarzaniem doniczek.
W telewizji zobaczył reklamę banku zachęcającą mikroprzedsiębiorców do
skorzystania z preferencyjnych dla nich kredytów inwestycyjnych.
Uprzywilejowanie mikroprzedsiębiorców miało polegać na tym, że 1
należnych bankowi z tytułu kredytu odsetek finansować miał Skarb
Państwa, poza tym mikroprzedsiębiorcy mogli wybrać walutę kredytu.
Warunkiem jego otrzymania było przedstawienie planu zaangażowania
pozyskanej kwoty z kredytu oraz status mikroprzedsiębiorcy. Jerzy K. po
dokonaniu obliczeń stwierdził, że suma aktywów jego bilansu
sporządzonego na koniec 2011 r. nie przekroczyła 800 000 zł. W
poprzednim roku zatrudniał 8 pracowników, przy czym jedna z pracownic
była przez cały rok na urlopie wychowawczym, natomiast pozostali
pracownicy zatrudnieni byli w wymiarze 1,5 etatu.
Problem:
Oceń, czy Jerzy K. jest mikroprzedsiębiorcą.
Pojęcie przedsiębiorstwa
 w znaczeniu funkcjonalnym (ujęcie tożsame z pojęciem działalności
gospodarczej);
 w znaczeniu podmiotowym ( przedsiębiorstwo jako podmiot praw i
obowiązków wynikających z jego prowadzenia, któremu ustawa przyznaje
zdolność prawną, współcześnie ujęcie to oznacza przedsiębiorcę);
 w znaczeniu przedmiotowym ( zespół środków – rzeczy i praw
majątkowych zorganizowany w celu prowadzenia działalności
gospodarczej)
Przedsiębiorstwo (znaczenie przedmiotowe)
Art. 551 k.c.
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i
materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części
(nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i
wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości
oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych
stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Uprawnienia administracyjne jako składnik przedsiębiorstwa
• Czynności dotyczące przedsiębiorstwa (przejście całości praw majątkowych,
przejście uprawnień publicznoprawnych - ograniczenia)
• Przekształcenia przedsiębiorcy a przejście uprawnień z decyzji
administracyjnych (komercjalizacja pp, zmiana formy spółki handlowej)
• Akty administracyjne dotyczące rzeczy (uprawnienia dotyczące
nieruchomości, pojazdów, urządzeń)
• Uprawnienia do używania zasobów przyrodniczych (pozwolenia
wodnoprawne – wstąpienie następcy w prawa i obowiązki, częstotliwości
– decyzja uznaniowa)
• Uprawnienia z wpisu do rejestrów działalności regulowanej – nowy wpis
• Koncesje, zezwolenia, licencje – niedopuszczalność przenoszenia (rtv,
ochrona osób i mienia), przenoszenie pod kontrolą organu administracji
(kopaliny), uprzywilejowane przekształcenia spółek (rtv)
Sukcesja praw i obowiązków z decyzji administracyjnych (1)
USTAWA z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji
Art. 1
1. Komercjalizacja, w rozumieniu ustawy, polega na przekształceniu
przedsiębiorstwa państwowego w spółkę; jeżeli przepisy ustawy nie
stanowią inaczej, spółka ta wstępuje we wszystkie stosunki prawne,
których podmiotem było przedsiębiorstwo państwowe, bez względu na
charakter prawny tych stosunków.
Art. 40.
1.
O ile ustawa nie stanowi inaczej, kupujący lub przejmujący
przedsiębiorstwo wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki
przedsiębiorstwa państwowego, bez względu na charakter stosunku
prawnego, z którego te prawa i obowiązki wynikają.
Sukcesja praw i obowiązków z decyzji administracyjnych (2)
Przekształcenie, podział, połączenie z innym przedsiębiorcą
1/ połączenie spółek
Art. 494.
§ 1. Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we
wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez
zawiązanie nowej spółki.
§ 2. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połą-czenia w
szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce
przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawią-zanie nowej
spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, kon-cesji lub ulgi stanowi
inaczej.
§ 3. Ujawnienie w księgach wieczystych lub rejestrach przejścia na spółkę przej-mującą albo
na spółkę nowo zawiązaną praw ujawnionych w tych księgach lub rejestrach następuje
na wniosek tej spółki.
§ 4. Z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez
zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej bądź spółki nowo
zawiązanej.
§ 5. Przepisu § 2 nie stosuje się do zezwoleń i koncesji udzielonych spółce będącej
instytucją finansową, jeżeli organ, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji, złożył
sprzeciw w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia.
Sukcesja praw i obowiązków z decyzji administracyjnych (3)
2/ podział spółek
Art. 531.
§ 1. Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem
wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki
dzielonej, określone w planie podziału.
§ 2. Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności
zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w
planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane
spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub
ulgi stanowi inaczej.
§ 6. Przepisu § 2 nie stosuje się do zezwoleń i koncesji udzielonych spółce będącej
instytucją finansową, jeżeli organ, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji,
zgłosił sprzeciw w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu podziału.