Uploaded by agawiernicka

geografia kl V skala i mapa

advertisement
1) Źródła informacji geograficznej:
- atlas geograficzny
- globus
- mapa
- przewodniki turystyczne
- czasopisma geograficzne
- podręczniki od geografii
- encyklopedie geograficzne
- słowniki geograficzne
- plany terenu
- obserwacje terenowe
2) Co to jest mapa
Obszar powierzchni Ziemi lub jej fragmentu widzianego z góry, przedstawiony na płaszczyźnie w
pomniejszeniu, czyli skali.
Rodzaje map:
- ogólnogeograficzne – przedstawiają ogólne wiadomości o danym obszarze jak ukształtowanie
powierzchni, największe rzeki, jeziora, najważniejsze miasta i drogi, granice państw
- krajobrazowe – przedstawiają zagospodarowanie terenu: pola uprawne, łąki, lasy, zabudowę miejską
i przemysłową
- turystyczne – zawierają informację o szlakach turystycznych oraz najciekawszych miejscach do
zwiedzenie.
- plany miast – ułatwiają poruszanie się po mieście, prezentują sieć ulice nazwy ich, rodzaje
zabudowy, ważne budynki:szpital, kościół, muzeum, poczta
3) Elementy mapy
- treść mapy – wszystkie ważne obiekty znajdujące się na terenie, przedstawione za pomocą znaków
kartograficznych
- skala – informuje ile razy pomniejszono na mapie rzeczywiste odległości lub wymiary obiektów.
Umożliwia obliczenie odległości w terenie na podstawie pomiarów mapy
- legenda – zestawienie wszystkich znaków kartograficznych użytych na mapie oraz ich wyjaśnienie
- znaki kartograficzne - często przypominają rzeczywiste elementy krajobrazu i dzielą się na znaki
powierzchniowe, liniowe i punktowe
- znak powierzchniowy – barwna plama, która przedstawia zasięg rozległego obiektu np. lasu,
zabudowy miejskiej czy cmentarza
- znak liniowy – barwna linia, która odzwierciedla na przykład przebieg drogi. Linii kolejowej, rzeki,
szlaku turystycznego
- znak punktowy – mały obrazek, którym oznacza się pojedynczy obiekt np. budynek, pocztę, przystań
- tytuł mapy – nazwa przedstawionego obszaru lub ilustrowanego zjawiska
4) Rodzaje skali
- skala liczbowa np. 1:1000
- skala mianowana np. 1 cm – 1000 cm czyli 1 cm – 1 m
- podziałka liniowa – geograficzne przedstawienie skali , pokazuje jakiej odległości w terenie
odpowiada damy odcinek na mapie
5) Ukształtowanie powierzchni
Na Ziemi znajdują się liczne wzniesienia oraz zagłębienia terenu.
Każdy punkt na powierzchni ziemi znajduje się na określonej wysokości. Jest ona mierzona od
poziomu morza. Wysokość ta zapisywana jest w skrócie n.p.m np. 500 m n.p.m (500 metrów nad
poziomem morza.
Wysokość bezwzględna – wysokość każdego punktu na Ziemi mierzona od poziomu morza.
Wysokość względna – mierzy się ja od wybranego miejsca np. od podnóża wzniesienia do jego
szczytu. Wyrażana jest w metrach.
6) Mapa poziomicowa
Jeśli punkty leżące w teresnie na takiej samej wysokości bezwzględnej połączy się liniami to powstaną
wyobrażone linie – poziomice zwane też izohipsami. Dzięki nim można dokładnie przedstawić
ukształtowanie terenu. Jeśli izohipsy przeniesie się na arkusz papieru to powstanie mapa
poziomicowa.
Z mapy poziomicowej możemy odczytaj wiele cech ukształtowania powierzchni m.in. wysokość
bezwzględną, nachylenie terenu, rodzaje form terenu oraz ich kształt.
7) Formy terenu
Formy wypukłe – wzniesienia: pagórki, wzgórza, góry.
Formy wklęsłe – doliny i kotliny.
8) Barwy hipsometryczne
W celu ułatwienia rozpoznania ukształtowania terenu na mapę poziomicową często nakłada się barwy
hipsometryczne. Dzięki temu łatwo można odczytać, gdzie jest nisko a gdzie wysoko.
Zastosowane kolory opisane są w legendzie w postaci skali barw. Poszczególnym zakresom wysokości
odpowiadają w niej inne barwy.
Niziny – obszary leżące na wysokości od 0 – 300 m.n.p.m. (zielony)
Wyżyny – powyżej 300 m.n.p.m (żółty)
Góry – powyżej 500 m.n.p.m. (pomarańczowy i czerwony)
Depresje – obszary lądowe leżące poniżej poziomu morza (ciemnozielony)
Morza, rzeki, jeziora – kolor niebieski i im głębsze tym ciemniejszy niebieski
Download