Pamięć i uczenie się Behawioryzm. Uczenie się jako wytwarzanie odruchów warunkowych W2 dr Łukasz Michalczyk 1 Definicja: behawioryzm to kierunek psychologii skupiający się na badaniu zachowania, oraz pomijaniu badania nieobserwowanych wewnętrznych procesów mentalnych. 2 Definicja: psychologia to nauka o zachowaniu i procesach mentalnych. 3 Definicja: Uczenie się to proces nabywania, na skutek doświadczenia, nowych i względnie trwałych zachowań. 4 Definicja: uczenie się asocjacji to połączenie ze sobą określonych zdarzeń, zachowań lub bodźców w procesie warunkowania. 5 Definicja: warunkowanie klasyczne to sposób uczenia się powiązań pomiędzy co najmniej dwoma bodźcami i przewidywania zdarzeń. 6 Warunkowanie klasyczne pokazało w jaki sposób można badać procesy, takie jak uczenie się poprzez bezpośrednią obserwację zachowania. 7 Definicja: warunkowanie klasyczne to sposób uczenia się powiązań pomiędzy co najmniej dwoma bodźcami i przewidywania zdarzeń. wygasanie (ang. extinction) spontaniczne odtworzenie (ang. spontaneous recovery) generalizacja (ang. generalization) różnicowanie (ang. differentiation) 8 John B. Watson "Dajcie mi tuzin zdrowych niemowląt i dostarczcie im to wszystko co składa się na mój własny, szczególny świat, a zapewniam was, że wezmę na chybił trafił jedno z nich i uczynię z niego dowolnego typu specjalistę, czy to będzie lekarz, sędzia, artysta, kupiec, a nawet żebrak czy złodziej, bez względu na jego talenty, skłonności, zadatki i rasę przodków." 1930 r., s. 163 Albert 9 Nacisk na uczenie się John B. Watson Antymentalizm: -nienaukowość mentalizmu: pragnienia, cele, wiara, uczucia -naukowość obserwowalnego: bodźce, reakcje, środowisko Brak różnic między gatunkami 10 Definicja: warunkowanie klasyczne to sposób uczenia się powiązań pomiędzy co najmniej dwoma bodźcami i przewidywania zdarzeń. 11 Definicja: warunkowanie klasyczne to sposób uczenia się powiązań pomiędzy co najmniej dwoma bodźcami i przewidywania zdarzeń. 12 Definicja: warunkowanie klasyczne to sposób uczenia się powiązań pomiędzy co najmniej dwoma bodźcami i przewidywania zdarzeń. 13 Habituacja 14 Definicja: Habituacja (łać. habituare - przywykać) to stopniowe zmniejszanie się, aż do zniknięcia, siły reakcji organizmu na bodziec, który trwa długo lub powtarza się wielokrotnie i nie ma istotnego znaczenia biologicznego. 15 Definicja: Warunkowanie instrumentalne to typ uczenia się, w którym zachowanie jest wzmacniane pozytywnie lub negatywnie lub poprzez karę 16 prawo efektu 17 Definicja: wzmocnienie pozytywne to bodziec, który gdy wystąpi po zachowaniu, zwiększy prawdopodobieństwo powtórzenia tego zachowania. 18 Definicja: wzmocnienie negatywne to bodziec, który po wystąpieniu zachowania zniknie i w ten sposób zwiększy prawdopodobieństwo wystąpienia tego zachowania w przyszłości. 19 Wzmocnienie negatywne nie jest tym samym co kara Wzmocnienie negatywne jest rodzajem nagrody 20 Definicja: Warunkowanie instrumentalne to typ uczenia się, w którym zachowanie jest wzmacniane pozytywnie lub negatywnie lub poprzez karę 21 wzmocnienie pierwotne (ang. primary reinforcer) 22 wzmocnienie wtórne (ang. conditioned reinforcement) rozkład wzmocnień (ang. reinforcement schedule) wygasanie (ang. extinction) okresowe (sporadyczne) wzmocnienie 23 procesy poznawcze 24 uczenie poprzez asocjacje teoria behawioralna habituacja warunkowanie klasyczne warunkowanie instrumentalne wzmocnienie pozytywne i negatywne kara 25 John R. Anderson. (1996). Uczenie się i pamięć. Integracja zagadnień.Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne: Warszawa rozdz.2. Warunkowanie klasyczne. rozdz. 3. Warunkowanie instrumentalne. rozdz.4. Wzmocnienie i uczenie się. 26 Plan wykładów 1. Wprowadzenie w problematykę zajęć. Podstawowe pojęcia. 2. Uczenie się jako wytwarzanie odruchów warunkowych. 3. Dwa zagadnienia związane z uczeniem się: A. Uczenie się złożonych czynności. Czynniki wpływające na przebieg i efekty uczenia się. B. Uczenie się poprzez obserwacje. 27