Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej LITERATURA Ocena I semestr II semestr dopuszczająca -uczeń potrafi rozpoznawać intencje i uczucia nadawcy -słucha z uwagą i zrozumieniem -rozpoznaje uczucia mówiącego -określa różnice między kłótnią a dyskusja -odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości -potrafi opowiedzieć treść mitu o Dedalu i Ikarze, Prometeuszu oraz Syzyfie -wie, co to jest związek frazeologiczny i potrafi podać przykład Wykazuje się częściową znajomością lektur -wskazuje w tekście i posługuje się pojęciami: świat przedstawiony, bohater, narrator, proza., poezja -odróżnia autora od narratora -odróżnia utwór o tematyce biblijnej od mitologii -buduje zdania pojedyncze i złożone -redaguje plan na podstawie opowiadania -potrafi ułożyć swój plan dnia -potrafi dokonać selekcji informacji od najbardziej szczegółowych do najbardziej ogólnych -wskazuje najbardziej typowe dla słuchowisk radiowych środki wyrazu -opowiada o sobie i zdarzeniach rzeczywistych lub fikcyjnych -podejmuje próbę sformułowania argumentów -potrafi krótko opowiedzieć treść filmu -analizując film, czynnie posługuje się terminami: reżyser, aktor, scenariusz -potrafi podać tytuły przynajmniej trzech adaptacji filmowych -redaguje krótki formy użytkowe dostateczna -dokonuje selekcji informacji -zna zasady dyskusji -opowiada treść wybranych mitów i opowieści biblijnych -objaśnia znaczenia podstawowych związków frazeologicznych pochodzenia mitologicznego -czyta wyraziście -wskazuje alegorię w bajce -definiuje takie terminy jak: bohater, watek, akcja, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza -potrafi ułożyć plan szczegółowy -przekształca dialog na wypowiedź ciągłą -wykazuje się znajomością lektur -potrafi określić funkcję tła akustycznego a słuchowiskach radiowych -potrafi opowiedzieć prawdziwą historię z elementami fikcji -opowiada treść obejrzanego filmu i wysłuchanego słuchowiska radiowego -korzysta ze Słownika wyrazów obcych -potrafi odróżnić film dokumentalny od fabularnego i animowanego -umie wymienić podstawowe gatunki filmowe -odróżnia teksty reklamowe od tekstów literackich -odróżnia sprawozdanie od streszczenia -sporządza krótką notatkę na dowolny temat dobra bardzo dobra celująca -bierze udział w dyskusji i przestrzega jej zasad -wyjaśnia motywy postępowania bohaterów -próbuje włączyć do swojego języka podstawowe związki frazeologiczne pochodzenia mitologicznego -wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy -potrafi wytłumaczyć różnicę pomiędzy narratorem a autorem -tworzy opowiadanie twórcze i odtwórcze z zachowaniem reguł ortograficznych -redaguje opowiadanie z użyciem dialogu -tworzy teksty poetyckie, w tym bajki -potrafi przekształcić komiks w opowiadanie z dialogiem -wyjaśnia dosłowne i przenośne znaczenie frazeologizmów pochodzenia mitologicznego i biblijnego -posługuje się wyrażeniami odwołującymi się do „Biblii” i mitologii, włącza je do języka czynnego -recytuje wiersze fragmenty prozy z uwzględnieniem zasad recytacji -czynnie posługuje się terminami: wątek, fikcja literacka -bierze udział w konkursach czytelniczych i recytatorskich -potrafi wymienić elementy odróżniające słuchowisko od utworów literackich -samodzielnie formułuje argumenty -czyta różne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe -czynnie posługuje się terminami: scenarzysta, producent, kostiumolog, charakteryzator, scenograf, dubbing, plan, scena, ujęcie, operator -potrafi zredagować sprawozdanie z różnych wydarzeń Wypowiada się na temat filmu słuchowiska radiowego z uwzględnieniem poznanej terminologii -czyta różne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe i rozróżnia je ze względu na język i tematykę -wyjaśnia funkcję środków stylistycznych w wierszu -redaguje sprawozdanie i streszczenie -potrafi sporządzić notatkę w postaci tabeli, wykresu, schematu -dostrzega uniwersalne wartości tekstów literackich -czyta różne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe i rozróżnia je ze względu na język i tematykę NAUKA O JĘZYKU Ocena dopuszczająca dostateczna I semestr II semestr -Uczeń potrafi odróżnić prawdę o kłamstwa, przeprosiny od innego rodzaju wypowiedzi -rozpoznać nieprawdę w wypowiedziach -stosować formy grzecznościowe w przekazie pisemnym -wymienić okoliczności składania życzeń -odróżnić list od e-maila -prowadzić rozmowę telefoniczną -potrafi odróżnić czasowniki dokonane od niedokonanych -Uczeń potrafi użyć rzeczowników w zdaniu -rozpoznaje rzeczowniki odczasownikowe -potrafi określić formy przymiotnika -odróżnia przysłówki nieutworzone od przymiotników od przysłówków utworzonych od przymiotników -potrafi odróżnić liczebnik od innych części mowy -Uczeń potrafi rozpoznać intencję mówiącego -wymienia stałe elementy zaproszenia -wskazuje tryby czasownika, używa formy prostej i złożonej czasu przyszłego -rozróżnia rzeczowniki pospolite i własne, żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe -odróżnia rodzaje przymiotników -poprawnie używa przysłówków oznaczających sposób, miejsce i czas -używa liczebników w zdaniach -rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, ułamkowe i zbiorowe -potrafi zauważyć różnicę pomiędzy zdaniem a równoważnikiem zdania -wskazuje różnicę pomiędzy zdaniem pojedynczym i złożonym -rozróżnia zdania złożone współrzędnie i podrzędnie -potrafi wyjaśnić znaczenie wyrazów utworzonych poprzez wymianę głosek -odróżnia głoskę od litery -potrafi wyróżnić najważniejsze elementy sprawozdania -zbiera informacje do napisania sprawozdania -odróżnia przepis od instrukcji -konstruuje proste przepisy -odróżnia plan ramowy od szczegółowego -potrafi napisać plan dnia -wyszukuje najważniejsze wydarzenia w utworze -potrafi przekształcić zdania na równoważniki zdań i odwrotnie -odczytuje ze zdań i równoważników intencję nadawcy -wyodrębnia zdania składowe w zdaniach złożonych -potrafi przekształcić zdanie pojedyncze na zdanie złożone i odwrotnie -oddziela przecinkiem współrzędne składniki zadania -potrafi odszukać w zdaniach wyrazy łączące się w związki -rozróżnia wyraz nadrzędny i podrzędny -potrafi rozwiązać zdania poprzez dodawanie do podmiotu i orzeczenia przydawek, dopełnień i okoliczników -potrafi przekształcić plan ramowy w plan szczegółowy -potrafi zastosować narrację pierwszo- i trzecio osobową dobra bardzo dobra celująca -wskazuje różnicę między przekazem ustnym a pisemnym -poprawnie stosuje formy czasownika w zdaniach -używa czasowników dokonanych i niedokonanych w zależności od charakteru wypowiedzi -poprawnie zapisuje cząstki – bym, -byś, -by -zastosować rzeczowniki pospolite i własne, żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe w zdaniach -utworzyć rzeczowniki od czasowników -dostrzega związek przymiotnika z rzeczownikiem -potrafi użyć w zdaniach przymiotników w rodzaju męskoosobowym i niemęskoosobowym-ustalić, na czym polega związek przymiotnika z rzeczownikiem -dostrzega związki pomiędzy liczebnikiem a rzeczownikiem -potrafi zastosować liczebniki ułamkowe -potrafi zastosować liczebniki zbiorowe w zdaniach -potrafi wymienić odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne i je zastosować Bez problemu wykonuje polecenia nauczyciela -potrafi napisać streszczenie na podstawie planu -potrafi opisać krajobraz i dzieło sztuki -konstruuje opis postaci -potrafi utworzyć zdania złożone współrzędnie i podrzędnie -potrafi przedstawić na wykresie zdania złożone współrzędnie i podrzędnie -potrafi utworzyć nowe wyrazy poprzez zamianę głosek: ustnej na nosową, twardej na miękką, dźwięczną na bezdźwięczną -potrafi umiejętnie napisać wstęp, rozwinięcie i zakończenie w określonej formie wypowiedzi -pisze sprawozdanie z autentycznych wydarzeń -potrafi skonstruować instrukcję -stwarza plan na podstawie opowiadania i podaje cel jego zastosowania -przekształca plan w opowiadanie -wplata dialog w opowiadanie - prawidłowo zapisuje dialog w opowiadaniu -stwarza opowiadanie na podstawie komiksu -potrafi napisać streszczenie na podstawie opowiadania -nie ma problemów z wypowiedzeniami oznajmującymi, pytającymi i rozkazującymi oraz z równoważnikami zdań -zdania złożone współrzędnie i podrzędnie nie sprawiają żadnych trudności -potrafi przedstawić graficznie związki wyrazów i wskazać związki współrzędne -potrafi rozróżnić i nazwać wszystkie części zdania i sporządzić jego wykres -poprawnie akcentuje różne formy danego wyrazu -ukazuje uczucia w opisie przeżyć wewnętrznych Bez problemu wykonuje polecenia nauczyciela ORTOGRAFIA I INTERPUNKCJA Ocena dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący I semestr -poprawnie zapisuje cząstki trybu przypuszczającego -wskazuje zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy -potrafi wstawić przecinek przed powtórzonym spójnikiem -oddziela przecinkiem jednorodne człony zdania -poprawnie zapisuje liczebniki i przymiotniki złożone -poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w zdaniach pojedynczych i złożonych -świadomie stosuje reguły ortograficzne -nie popełnia błędów ortograficznych -bierze udział w konkursach ortograficznych II semestr -świadomie stosuje reguły ortograficzne -zna i stosuje zasady ortografii -poprawnie zapisuje rzeczowniki z zakończeniami -arz, -erz, -aż, -eż -zna i stosuje zasady ortografii -nie popełnia błędów ortograficznych -bierze udział w konkursach ortograficznych