PLASTYKA W GIMNAZJUM PROGRAM NAUCZANIA PLASTYKI W
advertisement
PLASTYKA W GIMNAZJUM PROGRAM NAUCZANIA PLASTYKI W GIMNAZJUM /3 semestry/ CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Program „Plastyka w gimnazjum” powstał specjalnie na potrzeby gimnazjum , w którym przewidziano na nauczanie przedmiotu –plastyka 3 semestry. Realizacja zagadnień opracowana jest na ok. 56 godz. lekcyjnych /Plan wynikowy dołączony do programu zawiera 46 tematów , ponieważ 10 godzin lekcyjnych przewidziano na realizacje zadań związanych z przygotowaniem prac do różnorodnych konkursów plastycznych /. Program niniejszy napisany został w oparciu o Podstawę programową kształcenia ogólnego dla trzeciego etapu edukacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 29 października 1998 r. Specyficzna konstrukcja programu narzuca czas rozpoczęcia jego realizacji na drugi semestr klasy 2-giej gimnazjum i kontynuowanie go przez dwa semestry klasy 3-ciej. Liczba godzin lekcyjnych w 3-semestralnym cyklu nauczania jest stosunkowo niewielka .W celu jak najlepszego zrealizowania założeń podstawy programowej oraz wymagań szczegółowych czyli tzw. standardów zawartych w Dzienniku Ustaw Nr 17 z 16 marca 2000r. poz. 215, a powtórzonych w Dzienniku Ustaw Nr 92 z 3 września 2001, poz. 1020 uznano, iż należy jak najpełniej wykorzystać wiedzę jaką uczniowie zdobywają na innych przedmiotach ,a przede wszystkim historii. W zakresie wiedzy z historii sztuki tematyka lekcji plastyki jest kontynuacją tego co uczeń już wie ,gdyż tematy dotyczące historii sztuki z czasów pierwotnych, starożytności, średniowiecza i renesansu są przedmiotem nauki na lekcjach historii w klasie 1-szej i w pierwszym semestrze klasy 2-giej. Tematyka lekcji z historii sztuki na plastyce rozpoczyna się więc od zagadnień związanych ze sztuką baroku i obejmuje w dalszym ciągu sztukę klasycyzmu, romantyzmu, impresjonizmu , aż po kierunki i tendencje w plastyce XX wieku. W programie „Plastyka w gimnazjum” widać daleko idącą korelację z pozostałymi przedmiotami zwłaszcza tworzącymi blok humanistyczny . Pozwala to na lepsze wykorzystanie czasu lekcji oraz wyzwala aktywność ucznia, który nie musi ”szufladkować „ wiedzy zdobywanej na każdym przedmiocie. Program pozwala rozwijać zainteresowania sztuką i twórczością plastyczną u młodego człowieka, skłania do zajęcia określonej postawy wobec zjawisk artystycznych. Kształci jego wrażliwość estetyczną oraz krytycyzm, zachowując miejsce na indywidualne i subiektywne odczucia będące efektem kontaktów ze sztuką i jej twórcami. Zagadnienia teoretyczne poparte są ćwiczeniami praktycznymi, pozwalającymi na zrozumienie procesów zachodzących w sztuce omawianych epok i kierunków, ich filozoficznego podłoża i związanych z nimi konsekwencjami w zakresie obrazowania rzeczywistości człowieka. Szeroka oferta technik plastycznych daje uczniowi możliwość bezpośrednich zetknięć z problemami formalnymi dzieła, ułatwia zrozumienie istoty nowatorskich rozstrzygnięć i inspiruje do szukania własnych sposobów wypowiedzi plastycznej. CELE PROGRAMU Głównym celem edukacyjnym jest kształtowanie zainteresowań i zamiłowań plastycznych , wyposażenie uczniów w niezbędne umiejętności plastyczne, wiedzę z tego zakresu , oraz umożliwienie uczniom przeżycia różnych doświadczeń plastycznych. Równie ważne jest kształtowanie kultury plastycznej / umiejętność włączania sztuki we własne, osobiste życie/, oraz uczenie wartościowania obecnych wokół ucznia zjawisk z zakresu plastyki. Realizacja programu pozwala osiągnąć następujące cele: - w zakresie wiadomości - poznanie rozwoju sztuki na przestrzeni wieków; rozpoznawanie epok, stylów, kierunków i prądów w sztuce oraz dzieł wybitnych twórców z nimi związanych; zapoznanie się z rolą sztuki oraz jej miejscem w życiu jednostki i społeczeństwa; poznanie sposobów wypowiedzi plastycznej w powiązaniu z analizą kierunków w sztuce; przygotowanie do świadomej percepcji wytworów sztuki; zrozumienie procesów historycznych oraz ich związków ze sztuką. w zakresie umiejętności – budowanie indywidualnego sposobu przekazu poprzez wykorzystanie inwencji oraz wyobraźni plastycznej; rozumienie prawidłowości w przemianach sztuki na przestrzeni dziejów; warsztatowe rozwijanie zdolności plastycznych; świadome posługiwanie się różnorodnymi technikami plastycznymi; przyswajanie umiejętności analizy i oceny poszczególnych poglądów , programów, manifestów artystycznych; doskonalenie organizacji pracy indywidualnej oraz grupowej; indywidualny odbiór dzieł plastycznych i jego analiza; wykorzystanie elementów wiedzy o sztuce w procesie edukacji międzyprzedmiotowej; posługiwanie się właściwą terminologią „ języka sztuki”; dotarcie do dzieła sztuki przy wykorzystaniu różnorodnych technik informacyjnych; obcowanie z zasobami sztuki / galerie , muzea /; korzystanie z dziedzictwa kulturowego regionu, kraju. -w zakresie wartości, poglądów i postaw- zapoznanie się z rolą sztuki oraz jej miejscem w życiu jednostki i społeczeństwa; poznawanie uniwersalnego języka sztuki oraz jej roli integracyjnej we współczesnym społeczeństwie; dostrzeganie tradycji i odrębności kulturowych wyrażanych w dziełach plastycznych; kształtowanie postaw tolerancji wobec odmiennych kultur, opinii oraz działań artystycznych; budowanie szacunku dla dorobku kulturalnego minionych pokoleń; tworzenie poczucia godności i tożsamości narodowej; rozwijanie odpowiedzialności za efekty pracy. TREŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA I. - Krajobraz kulturowy. Barok / manieryzm i rokoko/. Sztuka klasycyzmu. Sztuka okresu romantyzmu. Realizm europejski i polski. Impresjonizm - gra światła. Postimpresjonizm. Secesja w Polsce i na świecie. Fowizm i ekspresjonizm. Abstrakcjonizm. Kubizm i konstruktywizm. Surrealizm. Sztuka polska okresu międzywojennego. Architektura i rzeźba XX wieku. Sztuka drugiej połowy XX wieku w Polsce i na świecie. - Środki wyrazu plastycznego. Działania plastyczne w różnych materiałach, technikach i formach. Przestrzeń w obrazie. Ekspresja koloru. Łączenie i innowacyjne stosowanie technik plastycznych. Wielkość i proporcje. Statyka i dynamika. Martwa natura, szkic z natury. Sposoby notacji przestrzeni. Linia jako środek wyrazu plastycznego. Interpretacja własna modeli i motywów z natury. Projekty form użytkowych. II. III. - Komunikacja wizualna. Sztuka ulicy . Graffiti. Grafika komputerowa. Estetyka reklamy. Funkcje informacyjne znaku plastycznego, wykonanie jego projektu. - Kształtowanie otoczenia i form użytkowych /racjonalność , funkcjonalność , estetyka/. Znaczenie wyobraźni w procesie twórczym. Rola sztuki w kształtowaniu środowiska człowieka. Projektowanie przedmiotów użytkowych. Użyteczne piękno. - Sztuka ludowa. Funkcje integracyjne sztuki ludowej. Wartości użytkowe sztuki ludowej. IV. V. VI. - Kontakt z dziełami sztuki. Sztuka w mediach / prasa, telewizja, internet . Uczestnictwo w różnych formach prezentacji dzieł sztuki. VII. - Wiedza o teatrze i filmie. Rola filmu w kreowaniu rzeczywistości. Rola teatru jako ośrodka kultury. Język ciała. Kreowanie własnych potrzeb teatralnych i filmowych. METODY NAUCZANIA - PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW Nauczanie plastyki w gimnazjum powinno odbywać się za pomocą zróżnicowanych form, zarówno tradycyjnych / wykład/ jak i nowatorskich / w zależności od inwencji i możliwości nauczyciela/. Rozbudowana powinna zostać samodzielna praca uczniów /referaty, recenzje, dyskusje/ ; doświadczalne poznawanie sztuki /laboratorium form, w którym uczniowie sami wymyślają techniki tworzenia ze zróżnicowanych materiałów albo - o ile mają dostęp do komputera –praca w technikach komputerowych/. Podczas lekcji uczniowie pracują zarówno indywidualnie, jak i grupowo. Układ lekcji , jej przebieg oraz ilość czasu potrzebnego na realizację poszczególnych tematów, uzależnione są od nauczyciela oraz umiejętności i zainteresowań uczniów. Dobrze jest przeplatać różne formy nauczania wizytami w muzeum i galeriach pracowniach artystów i spotkaniami z ludźmi związanymi ze sztuką. Do tworzenia oraz zainteresowania twórczością artystyczną należy zachęcać atrakcyjnymi i urozmaiconymi metodami. Nauczyciel plastyki w gimnazjum ma do dyspozycji szereg metod nauczania . Do najbardziej przydatnych należą : - prezentacja materiału w formie wykładu objaśniającego temat lekcji w formie syntetycznej, z uwzględnieniem : tła historycznego , literackiego, społecznego; -ćwiczenia praktyczne, pobudzające wyobraźnię ucznia i doskonalące jego wrodzone umiejętności; - ćwiczenia uczniów z korektą nauczyciela; -zachęcanie uczniów do dyskusji; -zachęcanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym, poprze organizowanie spotkań z interesującymi artystami, wyjścia na wernisaże , zwiedzanie wystaw plastycznych i oglądanie zabytków architektury ; - zachęcanie uczniów do samodzielnej pracy – pisanie recenzji z wystaw plastycznych / umożliwienie uczniowi wyrażania własnych opinii i sądów na temat sztuki/ , tworzenie albumów dotyczących sztuki ,oraz pisanie referatów w których dużą rolę odgrywałyby poglądy własne ucznia; -stosowanie różnych oryginalnych pomysłów na przekazywanie wiedzy plastycznej / wprowadzenie zróżnicowanych ćwiczeń i eksperymentów plastycznych, komputerowe zabawy w rysowanie i projektowanie nowych form/; - wskazywanie źródeł do pogłębiania wiedzy; -powtarzanie materiału teoretycznego w formie indywidualnych rozmów o sztuce; -powtarzanie materiału praktycznego w formie działalności twórczej na zadany temat wykonywanej w preferowanych przez ucznia technikach ; -organizowanie uczniom / we współpracy z innymi szkołami i instytucjami kultury/ konkursów plastycznych i plenerów. -organizowanie wystaw prezentujących prace uczniów. Środki dydaktyczne -wszelkiego rodzaju materiały plastyczne w zależności od stosowanych technik /rysunek, malarstwo, rzeźba, kolaż, wycinanki itd./ -plansze prezentujące przykłady dzieł sztuki z różnych epok, -reprodukcje, albumy, książki o tematyce związanej ze sztuką, -programy komputerowe, -podręczniki, -filmy video z dziedziny –sztuka. PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA PLASTYKI W GIMNAZJUM (3 semestry) LP. TEMAT LEKCJI WYMAGANIA PROGRAMOWE PODSTAWOWE 1. Zaproszenie do sztuki. 2. Plastyka napisu. Sztuka ulicy- graffiti. 3. Teatr na przestrzeni dziejów. PONADPODSTAWOWE Zapoznanie uczniów z programem nauczania plastyki, wymaganiami programowymi kryteriami ocen na lekcjach plastyki. -rozumie rolę i znaczenie -analizuje prace graffiti i sztuki ulicy w kształtowaniu podaje cechy świadczące o naszego otoczenia tym , że jest to sztuka -potrafi wykonać napis nieprofesjonalna, technikami -dostrzega relacje pomiędzy charakterystycznymi dla plastyką a pejzażem ulicy / graffiti, reklama , wystawa, moda/ -rozpoznaje granicę -rozumie i potrafi wyjaśnić pomiędzy sztuką a rolę i znaczenie sztuki ulicy wandalizmem -w twórczy sposób realizuje temat -zna podstawową wiedzę o - dokonuje analizy teatrze: porównawczej teatrów: *geneza i historia teatru, klasycznego, wiktoriańskiego, *rodzaje teatru / uliczny , współczesnego, lalkowy, cieni, opera, teatr -umie określić własne potrzeby tańca, pantomima / związane z teatrem -zna sposoby wykonania -dostrzega wartości wpisane w lalki teatralnej dzieło sztuki - umiejętnie dobiera materiały i technikę - zna elementy plastyczne występujące w teatrze: *scenografia, *kostiumy, *rekwizyty, *oświetlenie Fotografia -nabycie przez uczniów podstawowej wiedzy o fotografii; *początki fotografii, *fotografia artystyczna -potrafi wykonać prace oparta na artystycznym fotomontażu, -umie określić cechy fotografii świadczące o tym , że jest to dziedzina sztuki - dostrzega rolę fotografii w obrazowaniu świata, -posługuje się fotografiami jako materiałami pomocniczymi lub podstawowymi w obrazowaniu rzeczywistości Film we współczesnym społeczeństwie. -zna podstawowe wiadomości na temat filmu: *początki filmu *film dokumentalny *film artystyczny *film animowany -potrafi wykonać ilustrację do filmu -staje się przygotowany do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym .-dostrzega w filmie inspiracje sztukami plastycznymi -w twórczy sposób przedstawia temat i koncepcje -dostrzega wartości zawarte w dziełach sztuki 6. Przestrzeń w obrazie .Panorama mojego miasta. --objaśnia zasady łączenia barw i stosuje je w swojej pracy, -właściwie dobiera kolorystykę w celu nadania pracy indywidualnego charakteru, -realizuje oryginalne pomysły, -interpretuje temat w sposób twórczy , -określa swój stosunek do podejmowanych przez siebie działań plastycznych. 7. Projektowanie i grafika komputerowa / projekt okładki do płyty / - stosuje zasady perspektywy zbieżnej w celu uzyskania efektu głębi w obrazie, -komponuje wybrany krajobraz, -posługuje się farbami plakatowymi zgodnie z zasadami malowania farbą kryjącą, -dba o estetykę wykonania pracy, -zna zabytki macierzystego miasta -posiada poczucie więzi ze swoją „małą ojczyzną”miejscowością i regionem, -korzysta z dziedzictwa kulturowego regionu . -posiada podstawową wiedzę o wzornictwie przemysłowym i grafice komputerowej -dostrzega zależności funkcji i kształtu przedmiotu -umie zaprojektować stronę graficzną do płyty 4. 5. -zna sposoby komunikowania się za pomocą różnych mediów -dostrzega ich wpływ na sztukę współczesną -samodzielnie wykorzystując własną inwencję potrafi łączyć materiał ilustracyjny z tekstem -wykorzystuje grafikę komputerową jako narzędzie tworzenia dzieła sztuki 8. Tradycje ludowewykonanie palm Wielkanocnych. -zna obrzędy i zwyczaje związane z obchodami świat Wielkanocnych -kultywuje tradycje mając na uwadze ich znaczenie dla przetrwania kultury narodowej -zna technikę wykonania „palm Wielkanocnych” -potrafi wykonać pracę starannie -stosuje w pracy umiejętny dobór kolorów, 9. Muzea , galerie akcje plastyczne. 10. Perły i złoto. .Sztuka okresu manieryzmu, baroku, rokoka. -zna historie powstania i rolę muzeum -zna funkcje jakie spełniają galerie i akcje plastyczne -potrafi wykonać zaproszenie na wystawę lub wernisaż w dowolnej technice -potrafi wskazać środki wyrazu plastycznego w celu dokonania jego analizy podaje czas trwania omawianego stylu, - omawia jego cechy charakterystyczne, dostrzega na reprodukcjach środki wyrazu plastycznego i ich funkcje , -odczytuje intencje twórcy, -określa pojęcie deformacji, -opisuje pałac barokowy - wylicza nowe cechy budowli kościoła barokowego, -podaje nazwiska architektów, -wymienia malarzy manieryzmu, -wymienia malarzy Włoch Hiszpanii ,Flandrii i Holandii oraz rzeźbiarzy tego okresu -w twórczy sposób przedstawia temat i koncepcję -buduje symbole środkami plastycznymi -tworzy prace niestereotypowe -wprowadza innowacyjne pomysły do wykonania pracy -realizuje ciekawe pomysły -zna zasoby muzealne w swojej okolicy -dostrzega wartości dzieł sztuki - potrafi opracować kwestionariusz wywiadu z miejscowym artysta -analizuje i dokonuje własnej interpretacji wybranego dzieła plastycznego określa pojęcie manieryzmu, -omawia charakter i mistyczne funkcje architektury i rzeźby barokowej, -wyjaśnia pojęcie dynamiki w architekturze rzeźbie i malarstwie, -wyjaśni pojęcie malarstwa iluzjonistycznego, -charakteryzuje ,interpretuje , I określa swój stosunek do twórczości wybitnych artystów baroku. 11. Portret sarmacki mojego przodka. -wykonuje kolaż w stylu portretu sarmackiego : rysuje szkic postaci w stroju sarmackim , zdjęcie własnej twarzy wkleja w szkic postaci wykonuje napis i umieszcza wymyślony herb rodowy koloruje pracę, -zachowuje zgodność wypowiedzi plastycznej z tematem i logikę kompozycji określa charakter kompozycji. -dostrzega zmiany jakim podlegał portret w różnych epokach określa na czym polega schemat portretu szlachcica polskiego epoki baroku /reprezentacyjność/ , -w twórczy sposób przedstawia swoją koncepcję, -twórczo wykorzystuje wiedzę, -interpretuje temat w sposób twórczy, -realizuje oryginalne pomysły, -określa swój stosunek do podejmowanych przez siebie działań -uzasadnia swoje zdanie posługując się wskazanymi kryteriami ocen, 12. Sztuka okresu klasycyzmu -omawia typ dworku polskiego - określa swój stosunek do wartości estetycznych sztuki klasycystycznej, -dostrzega różnorodne konteksty w budowlach omawianego okresu i wypowiada się na ich temat, -wypowiada się na temat związków kultury polskiej z innymi kręgami kulturowymi, 13.. Dworek polski – kolaż. określa czas trwania klasycyzmu -wymienia główne cechy stylu klasycznego , -wymienia cechy architektury , rzeźby i malarstwa klasycystycznego, -dostrzega na reprodukcjach dzieł środki wyrazu plastycznego i ich funkcje, -rozróżnia fazy klasycyzmu /wczesny klasycyzm i neoklasycyzm/, -wymienia wybitnych twórców baroku i przykłady ich dzieł, -podaje przykłady polskiej sztuki klasycystycznej. - omawia typ dworku polskiego, -wykonuje kolaż przedstawiający klasyczny dworek polski , posługując się reprodukcją, -stosuje w kompozycji ciemne tło , białe ściany i elementy architektury klasycystycznej, -formułuje problem plastyczny i rozwiązuje go, -zachowuje zgodność wypowiedzi plastycznej z tematem i logikę , -uwzględnia w kompozycji cechy architektury klasycystycznej /równowagę , harmonię , symetrię , statykę/, -wypowiada się na temat związku kultury polskiej z innymi kręgami kulturowymi, twórczo wykorzystuje wiedzę i interpretuje temat, -realizuje oryginalne pomysły , -w twórczy sposób przedstawia swoją koncepcję określa swój stosunek do podejmowanych przez siebie i kolegów działań plastycznych , 14.. Romantyzm w sztuce. 15. Realizm – przezwyciężenie patosu w sztuce. 16. Kopia obrazu mistrza. Ochrona dzieł sztuki. kompozycji; określa charakter kompozycji, -ocenia własną pracę posługując się wskazanymi kryteriami. -dostrzega tradycję i odrębność kulturową wyrażoną w dziełach sztuki -dostrzega poczucie godności i tożsamości narodowej -- określa czas trwania romantyzmu w sztuce, -wymieni cechy malarstwa romantycznego /kompozycja dynamiczna , operowanie żywym kolorem, światłocieniem, zróżnicowana faktura, współczesna tematyka, zwłaszcza wojenna/ , -wskazuje na stosowanie układu dynamicznego i wyszukuje kontrasty kolorystyczne w obrazach, -dostrzega na reprodukcjach obrazów środki wyrazu plastycznego i ich funkcje odczytuje twórcy, -wymienia wielkich artystów tego okresu i podaje przykłady ich dzieł. -uzasadnia swoje stanowisko posługując się wskazanymi kryteriami ocen. - wymienia cechy malarstwa realizmu /odrzucenie elementów ubocznych na rzecz wydobycia i określenia tematu głównego , kompozycja z perspektywą zbieżną ,kolor lokalny ,wnikliwa charakterystyka postaci/, -dostrzega na reprodukcjach obrazów środki wyrazu plastycznego i ich funkcje, -odczytuje intencje twórcy, -wymienia nazwiska twórców realizmu i przykłady ich dzieł, -wymienia twórców -zna pojęcia: „konserwacja” i „rekonstrukcja”, -, charakteryzuje tło historyczne epoki, -wymienia i omawia wybrane obrazy realistyczne i historyczne, -odnajduje i interpretuje związki przyczynowo – -skutkowe w rozwoju cywilizacyjnym kultury, -określa swój stosunek do wartości estetycznych malarstwa realistycznego i historycznego oraz uzasadnia swoje stanowisko, -wypowiada się na temat związków kultury polskiej z innymi kręgami kulturowymi. -dokonuje samodzielnie analizy dzieła plastycznego -.omawia tło historyczne romantyzmu i jego wpływ na sztukę tego okresu, -charakteryzuje i interpretuje twórczość malarzy romantycznych / Goi , Delacroix ,Gericault, -dostrzega różnorodne konteksty w obrazach i wypowiada się na ich temat, -określa swój stosunek do wartości estetycznych malarstwa romantycznego i uzasadnia swoje stanowisko- 17. Sztuka czasów niewoli. Malarstwo polskie XIX wieku. 18. Ubiór na przestrzeni wieków. *** 19. ********************* Impresjonizm i postimpresjonizm. -potrafi dokonać analizy dzieła sztuki, wyodrębniając takie elementy i środki wyrazy plastycznego jak: kompozycja, proporcje, perspektywa, światłocień, walor, kolorystyka, faktura, -jest świadomy potrzeby ochrony, -tworzy kopię znanego obrazu -zna polskie malarstwo dziewiętnastowieczne , -potrafi rozpoznawać najważniejsze dzieła XIX-wiecznego malarstwa polskiego, -dostrzega patriotyczny charakter polskiego malarstwa historycznego, które rozbudza dumę narodową i uczucia patriotyczne malarstwa historycznego w Polsce , -wymienia tematy dzieł Matejki -zna poczucie godności i tożsamości narodowej -dostrzega różnicę w stylu ubierania się ludzi na przestrzeni wieków, -potrafi dostosować odpowiedni ubiór do odpowiedniej epoki, -dostrzega analogię pomiędzy cechami stylu danej epoki w dziedzinach sztuki takich jak;: malarstwo , rzeźba, architektura czy grafika ,a stylem panującym w modzie, -stosuje technikę collage w pracy, -wykonuje własny projekt ubioru w wybranym stylu /barok, klasycyzm, romantyzm/ ********************** wymienia cechy malarstwa impresjonistycznego pod kątem ; *analizy literackie, *analizy plastycznej, *podsumowania / w którym dokonuje własnej oceny pracy/, -dostrzega wartości wpisane w dzieło, -interpretuje prace plastyczne kierując się osobistą refleksją. -wymienia cechy charakterystyczne dla polskiego malarstwa historycznego -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki, -odnajduje i interpretuje związki przyczynowoskutkowe w rozwoju kultury, -analizuje, porównuje informacje zawarte w dziełach sztuki -dostrzega cechy poszczególnych stylów i wykorzystuje tę wiedzę w pracy, -analizuje, porównuje informacje zawarte w dziełach sztuki, -wymienia cechy charakterystyczne dla poszczególnych celów, -wykazuje się daleko idącą inwencją własną w tworzeniu projektu ubioru. ************************ wymienia naukowe inspiracje impresjonizmu /rozczepienie /tematyka rodzajowa i pejzaż ,malowanie chwilowych wrażeń, uwzględnienie wpływu światła na kolor, zaniechanie koloru lokalnego, zatarcie konturów/, -omawia tematykę obrazów, -odczytuje i interpretuje dzieła sztuki uwzględniając intencje artysty, -wymienia cechy charakterystyczne stylupostimpresjonizm, -wyjaśnia pojęcie ekspresja, -wymienia nazwiska poznanych malarzy i tytuły ich dzieł wymienia nazwiska malarzy postimpresjonizmu /van Gogh , Gauguin , Cezanne/, wskazuje cechy postimpresjonizmu w ich dziełach, -podaje przykłady obrazów, -wymienia cechy charakterystyczne kierunku, 20. „Jesienny krajobraz ”-z wykorzystaniem technik impresjonistycznych. 21. Kompozycja z grubym konturem – malarstwo w stylu postimpresjonistów. posługuje się farbą kryjącą – plakatową , -łączy barwy posługując się paletą, -stosuje technikę malarską – dywizjonizmu lub puentylizmu, -nadaje charakter swej pracy uzyskując oczekiwaną ekspresję poprzez kolor - wykorzystuje w praktyce wiadomości o postimpresjonizmie, -dostrzega i analizuje kontekst plastyczny niezbędny do interpretacji dzieł kultury; światła białego/, -charakteryzuje tło historyczne epoki i wskazuje zależności sztuki /odkrycia w dziedzinie optyki/ -omawia nowe zasady kształtowania obrazu, -wymienia nazwy środków wyrazu, -wskazuje korelacje malarstwa z fotografiką, -omawia pleneryzm i migawkowość wrażeń barwnych, -uzasadnia otwartość kompozycji, -omawia pojęcie :dywizjonizm i pointylizm -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki. wymienia malarza , który posługiwał się środkami ekspresji /van Gogh/, -prekursora symbolizmu /Gauguin/ , prekursora kubizmu / Cezanne/, -odczytuje i interpretuje dzieła sztuki na poziomie dosłownym, przenośnym i symbolicznym, -omawia nowe zasady kształtowania obrazu -dostrzega wartości wpisane w dzieła. - w twórczy sposób przedstawia swoją koncepcję, -określa charakter kompozycji, -realizuje oryginalne pomysły -stosuje wiedze i informacje zdobyte na poprzedniej lekcji i potrafi je zastosować w praktyce. -wskazuje źródła inspiracji, -w twórczy sposób przedstawia swoja koncepcję i temat, -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich i określa ich funkcje, -zachowuje logikę kompozycji, -zachowuje zgodność wypowiedzi z tematem , -komponuje układ barw określony konturem, -określa charakter kompozycji, -nadaje pracy tytuł, -uzasadnia swój wybór. 22. 23. Nowa sztuka przełomu wieków. Symbolizm i secesja. Rajski ogród. Ilustracja w stylu secesji. - wymienia artystów secesyjnych, -przyporządkowuje im dziedziny sztuki /Gaudi Landau ,Toulouse-Lautrec, Mucha, Beardsley, Wyspiański/ -podaje przykłady dzieł, -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich, -omawia tematykę dzieł, -odczytuje i interpretuje dzieła sztuki na poziomie dosłownym, przenośnym i symbolicznym uwzględniając intencje artysty, -wykorzystuje praktyczne wiadomości o stylu secesyjnym, -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich i określa ich funkcje, -wykonuje samodzielnie ćwiczenie , -zachowuje logikę kompozycji , -zachowuje zgodność wypowiedzi z tematem, określa kolorystykę kompozycji, -ozdabia kompozycję elementami graficznymi. -wykonuje samodzielnie ćwiczenie, -omawia kompozycję ; formułuje , porządkuje i wartościuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze, -przedstawia ciekawą koncepcję kolorystyczną, --formułuje problem i podaje sposób rozwiązania; wyciąga wnioski. - -charakteryzuje historyczne tło epoki i wskazuje zależności sztuki, -omawia terminy : nowa ornamentyka /motywy zdobnicze – ptaki, rośliny/, giętka linia płynny, miękki kontur, płaski kolor, -omawia dzieła secesyjne, -wymienia cechy charakterystyczne stylu , -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki wskazuje źródła inspiracji, -wyjaśnia różnicę pomiędzy ilustracją stylizowaną na inną epokę a secesyjną, -omawia kompozycję -formułuje, porządkuje i wartościuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze, -formułuje problem i podaje sposób rozwiązania , -określa charakter kompozycji -w twórczy sposób przedstawia swoją koncepcję, -przedstawia ciekawą koncepcję kolorystyczną. 24. Ogłoszenie o wystawie lub koncercie. Plakat i afisz. -zna zasady komponowania plakatu i afisza, -posiada umiejętność praktycznego wykonywania plakatu i afisza, -umie łączyć liternictwo i znak graficzny, -posiada rozwinięte poczucie estetyki, -dobiera umiejętnie technikę wykonania pracy w celu uzyskania spodziewanego efektu, -stosuje techniki mieszane -w twórczy sposób przedstawia temat i ciekawa koncepcję kompozycyjną i kolorystyczną, -określa charakter kompozycji, nadając jej indywidualny styl, -buduje symbole środkami plastycznymi, 25. Sztuka I-szej połowy XX wieku: kubizm , fowizm, ekspresjonizm, abstrakcja. - wymienia nazwiska malarzy fowistów /Derain, Vlaminck, Matisse wymienia malarzy ekspresjonistów /Munch, Kirchner, Kokoschka, Rouault, Soutine/, wymienia środki wyrazu ekspresjonistów / kontrasty barw deformacje postaci pospieszne ruchy pędzla stosowanie czerni w tle lub jako konturu/, -wymienia malarzy kubistów / Picasso, Braque, Gris/, podaje przykłady obrazów, -omawia tematykę obrazów , -odczytuje i interpretuje dzieła sztuki na poziomie dosłownym i przenośnym uwzględniając intencje artysty, -dostrzega i analizuje kontekst plastyczny niezbędny do interpretacji dzieł kultury, -wymienia nazwy środków przekazu, -wymienia malarzy abstrakcjonistów /Kandinsky, Mondrian, Malewicz /, - -wymienia cechy charakterystyczne stylu /kolor abstrakcyjny, brak rejestracji świata rzeczywistego, dawanie wyrazu emocjom, traktowanie obrazu jako niezależnego świata form i kolorów /, -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich i określa ich funkcje, -omawia nowe zasady kształtowania obrazu, -analizuje, porównuje informacje zawarte w dziełach sztuki, -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki. wskazuje korzenie fowizmu ekspresjonizmu w postimpresjonizmie, -porównuje fowizm / forma dzieła/ / i ekspresjonizm /treści społeczne/, -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich i określa ich funkcje, -wyróżnia okresy kubizmu -podaje cechy charakterystyczne kubizmu -charakteryzuje i interpretuje twórczość Picassa, wymienia dwa rodzaje abstrakcjonizmu /spontaniczny i geometryczny/, 26. Martwa natura z instrumentem muzycznym. Deformacja -zna pojęcie deformacji w dziele plastycznym, -posługuje się w praktyce deformacją jako środkiem wyrazu plastycznego, -jest przygotowany do odbioru sztuki nowoczesnej, -umiejętnie stosuje technikę collage, -właściwie dobiera materiały w celu uzyskania zamierzonego efektu, -dba o estetykę wykonania pracy. -umiejętnie wykorzystuje wiadomości teoretyczne w pracy praktycznej, -właściwie dobiera i stosuje środki wyrazu plastycznego, -w pracy stosuje własne oryginalne rozwiązania, -samodzielnie określa charakter kompozycji, -formułuje problem i podaje sposób rozwiazania 27. Sztuka I-szej połowy XX wieku : dadaizm, surrealizm, futuryzm i tendencje w sztuce polskiej/formizm, koloryzm, konstruktywizm/ -poznanie ważnych kierunków w sztuce XX w. -posiada umiejętność rozpoznawania fowizmu, ekspresjonizmu, abstrakcji, konstruktywizmu, i neoplastycyzmu, -zna nazwiska twórców omawianych kierunków i potrafi przyporządkować im właściwy styl i prace, - -dostrzega i analizuje kontekst plastyczny niezbędny do interpretacji dzieł kultury, -podaje przykłady obrazów ,podaje i omawia tematykę obrazów -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich i określa ich funkcje, --określa na czym polega nawa forma obrazów nadrealnych, -wymienia cechy charakterystyczne stylu, -omawia nowe zasady kształtowania obrazu, -charakteryzuje i interpretuje twórczość Chagalla , -wskazuje zależności sztuki, -analizuje i porównuje informacje zawarte w dziełach sztuki -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki. 28. Portret ekspresyjny. --dokonuje analizy twarzy ludzkiej, -nadaje pracy tytuł i uzasadnia swój wybór, -omawia kompozycje, -zachowuje logikę kompozycji, -stosuje technikę farb plakatowych , -dobiera barwy abstrakcyjne -omawia pojęcie kanon i deformacja, -analizuje, porównuje informacje zawarte w dziełach sztuki, -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich i określa ich funkcje, -formułuje problem i podaje 29. „Mój sen” - kolaż 30. Tradycje Bożonarodzeniowe. Witraż - ponadczasowy element dekoracyjny. 31. Wykonanie papieru ozdobnego na gwiazdkowe prezenty. w celu uzyskania ekspresji w przedstawieniu charakteru portretowanej osoby, -wykorzystuje praktycznie wiadomości o surrealizmie, -dostrzega i analizuje kontekst plastyczny niezbędny do interpretacji dzieł kultury, -stosuje technikę kolażu, /wycinki gazet kolorowych do których domalowuje ciąg dalszy, -zachowuje logikę kompozycji, -zachowuje zgodność wypowiedzi z tematem, -nadaje pracy tytuł i uzasadnia swój wybór -zna tradycje Bożonarodzeniowe, -dostrzega rolę tradycji w tworzeniu się dorobku kulturowego narodu, -wycina szablon witraża z gotowego wzoru, -starannie wykleja szablon kolorową bibułą -precyzyjnie łączy elementy witraża dwustronnegowycina szablon witraża z gotowego wzoru, -starannie wykleja szablon kolorową bibułą -precyzyjnie łączy elementy witraża dwustronnego sposób rozwiązania, -w sposób twórczy przedstawia swoją koncepcje. -wskazuje źródła inspiracji, -omawia kompozycje, -formułuje, porządkuje i wartościuje argumenty uzasadniające stanowisko wobec prezentowanego tematu, -określa charakter kompozycji, -przedstawia ciekawą koncepcję kolorystyczną, -przedstawia swoją koncepcje w sposób twórczy.- -.potrafi zaprojektować wzór papieru ozdobnego, -zna pojęcie kompozycji otwartej, -docenia znaczenie estetyki w życiu codziennym, -potrafi posługiwać się techniką „stempli” ,jako najprostszą techniką graficzna, -zna inne przykłady technik graficznych, -wykonuje pracę z dużą starannością -w sposób twórczy podchodzi do swej pracy, -wyraźnie posiada własną inwencję przez co tworzy pracę niepowtarzalna o dużej wartości artystycznej, -potrafi wykorzystać wcześniej zdobytą wiedze teoretyczna w pracy twórczej, - samodzielnie projektuje szablon witraża, -właściwie dobiera kolorystykę w celu nadania większej ekspresji wykonywanej pracy, -w twórczy sposób przedstawia swoją koncepcję -potrafi dostrzec związek między kulturą ludową a sztuką, -docenia znaczenie wartości estetycznych w życiu codziennym. 32. Maska karnawałowa. ** 33. ********************** Oderwani od ziemi. Dzieło sztuki. 34. Sztuka za oceanem.. 35. Formy optyczne. Linia. -wykonuje maskę karnawałową według własnego pomysłu, -wykorzystuje różnorodne materiały przy tworzeniu pracy, -skupia się anestetyce wykonania, -zna tradycje wykonywania maski w różnych kulturach, -potrafi określić funkcje jakie pełniła maska ********************* -dostrzega wpływ epoki, kultury, ideologii na formę i treść dzieła sztuki, -ma szacunek dla sztuki nieprofesjonalnej, -poznaje i rozwija umiejętność stosowania techniki lawowania, -utrwala wiedzę na temat twórczości Marca Chagalla -.zna najważniejsze tendencje w sztuce II poł. XX wieku, -wymienia nazwy kierunków: informel, popart., hiperrealizm, konceptualizm, land-art., happening , -potrafi określić wymienione wyżej kierunki i rozróżnia je na przykładach dzieł sztuki, -zna założenia i cechy wymienionych kierunków -jest przygotowany do odbioru sztuki awangardowej - zna rolę linii jako środka wyrazu plastycznego, -tworzy kompozycje nawiązujące do sztuki op-artu, -jest przygotowany do odbioru sztuki XX wieku, -posiada informacje na temat roli linii w obrazie, -potrafi wymienić różne rodzaje linii, -zwraca uwagę na kompozycję i dynamikę w -w sposób innowacyjny projektuje swoją pracę, -wykorzystuje w sposób świadomy wiedzę teoretyczną w trakcie procesu tworzenia /środki wyrazu plastycznego/, -buduje indywidualny sposób przekazu wykorzystując inwencję oraz wyobraźnię plastyczną ************************* -posiada umiejętność pogłębionego, świadomego odbioru dzieła sztuki, --w pracy kieruje się intuicją, -stosuje indywidualizm w dziele sztuki. .-dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki, -analizuje, porównuje informacje zawarte w dziełach sztuki, -omawia poznane kierunki sztuki awangardowej, -odnajduje i interpretuje związki przyczynowoskutkowe w rozwoju kultury. -.dokonuje analizy i oceny prac, -tworzy prace niepowtarzalną o wysokich walorach estetycznych i plastycznych, -potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną w tworzeniu swej pracy pracy -zna obrzędy i zwyczaje związane ze świętami Wielkanocy, -tworzy dowolną ozdobę wielkanocną , -stosuje techniki i materiały wykorzystywane w sztuce ludowej, -samodzielnie projektuje swoją pracę, -umiejętnie dobiera kolory, stwarzając odpowiedni świąteczny i wiosenny nastrój, -stosuje symbolikę wielkanocną, -odczytuje znaczenie symboli. 36. Tradycje wielkanocne. -podchodzi do pracy w sposób twórczy, -projektuje pracę w wysokich walorach artystycznych, -tworzy pracę oryginalną i niepowtarzalną, -jest inspiracja dla innych uczniów, -wykorzystuje wcześniej zdobyta wiedzę teoretyczna ,posługując się środkami wyrazu artystycznego z pełną świadomością. 37. Konstrukcja nowej generacji. Architektura XX wieku. -`zna nazwę niemieckiej Szkoły Rzemiosł Artystycznych Bauhaus, -potrafi określić cechy charakterystyczne wzornictwa Bauhaus, -zna cech konstruktywizmu w architekturze XX wieku, -podaje przykłady twórców i ich dzieł, -jest przygotowany do odbioru sztuki awangardowej -wyjaśnia pojęcia związane z architektura XX wieku, -odnajduje i interpretuje związki przyczynowoskutkowe w rozwoju cywilizacyjnym kultury, -twórczo wypełnia swoja rolę w grupie, -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki 38. Budowla nowej generacji. Funkcja użytkowa sztuki. -zna zasady funkcjonalizmu, -umiejętnie projektuje obiekt z uwzględnieniem jego funkcji, -we właściwy sposób posługuje się techniką malarską z wykorzystaniem kredek , -kształtuje swoja wyobraźnię, -jest przygotowany do odbioru architektury sztuki XX wieku. -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki , -samodzielnie i z dużą inwencja tworzy prace projektową, -inspiruje innych uczniów do pracy, -wykonuje prace o wyjątkowych walorach artystycznych, 39. Dzieła w przestrzeni. Rzeźba XX wieku. -zna najlepszych rzeźbiarzy XX wieku, -potrafi wskazać ich dzieła, -rozpoznaje najbardziej znane rzeźby XX wieku, -potrafi opisać wpływ jaki miały na rzeźbę nowe tendencje w sztuce, -zna i rozumie pojęcia: rzeźba kinetyczna, ekspresjonistyczna, kubistyczna, futurystyczna, dadaistyczna , abstrakcyjna, konstruktywistyczna , -jest przygotowany do rozumienia i odbioru sztuki nowoczesnej. -odnajduje i interpretuje związki przyczynowoskutkowe w rozwoju kultury, -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich i określa ich funkcję, -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki. 40 Symbol regionu. Znak plastyczny. -zna uniwersalny język sztuki oraz jej miejsce w życiu jednostki i społeczeństwa, -tworzy pracę dużych walorach artystycznych, -jego praca jest inspiracją dla pozostałych uczniów. 41 Podwodny świat /rozdmuchany tusz/. -rozumie uniwersalność języka sztuki, -zna pojecie znaku plastycznego, -potrafi zaprojektować przestrzenny znak plastyczny /rzeźba/, -zna i potrafi zastosować technikę „papier-mache”, -wykazuje poczucie więzi z regionem, -potrafi przekazać określoną informację, posługując się symbolem, -stosuje nowa technikę„rozdmuchany tusz”, -wykazuje się bogatą fantazją tworząc obraz podwodnego świata z bezładnych linii przypadkowo rozlanego tuszu, -właściwie stosuje poznane środki wyrazu plastycznego, -nadaje pracy odpowiedni nastrój operując odpowiednio kolorem, -zwraca uwagę na estetykę wykonania pracy -tworzy pracę o wysokich walorach artystycznych, -inspiruje innych do lepszej pracy, -wykazuje się dużym zaangażowaniem w procesie tworzenia, -umiejętnie wykorzystuje wiedzę zdobytą do tej pory, -w twórczy sposób przedstawia temat, -potrafi dokonać oceny pracy swojej i innych według podanych przez nauczyciela kryteriów. 42. Otwarte drzwi wyobraźni. -zna twórczość najlepszych Polska sztuka współczesna. współczesnych polskich artystów, -wymienia takie nazwiska jak: A.Wróblewski , T. Kantor, B .W. Linke, M. Jarema ,T Brzozowski, R Opałka, J. Lebenstein, J. Nowosielski, Z.Beksiński, J.Duda-Gracz, X.Dunikowski, J Bereś, M.Abakanowicz, W. Basior, R. Olbiński, -rozpoznaje twórczość najlepszych współczesnych artystów polskich, -jest przygotowany do rozumienia i odbioru sztuki nowoczesnej. -wymienia wzorce na których opiera się twórczość współczesnych twórców polskich, -analizuje , porównuje informacje zawarte w dziełach sztuki , -dostrzega w dziełach plastycznych środki wyrazu typowe dla nich i określa ich funkcje, -dostrzega wartości wpisane w dzieła sztuki. 43. Barwne dźwięki, Ekspresja. -potrafi dostrzec analogię między różnymi dziedzinami sztuki i wykorzystuje swe spostrzeżenia w pracy, -wykonuje pracę głęboko przemyślana , nastrojową o dużych walorach estetycznych i plastycznych, -jego praca jest inspiracja dla innych uczniów, -potrafi dokonać analizy i oceny wykonanych prac. 44. Poza akademią. Prymitywiści , fantastyka. -wie co oznacza pojęcie ekspresji w sztuce, -zna i potrafi określić znaczenie środków wyrazu plastycznego w uzyskiwaniu ekspresji w obrazie, -dostrzega znaczenie barwy w budowaniu nastroju obrazu i potrafi ją stosować w kontekście, -ma rozwiniętą wrażliwość plastyczną, -właściwie posługuje się technika akwareli , -wie że pojecie „ekspresja” jest cechą nie tylko prac plastycznych , lecz również innych dziedzin sztuki takich jak muzyka czy literatura -zna najwybitniejszych twórców sztuki naiwnej, -posiada umiejętność rozpoznawania twórczości najlepszych artystów nieprofesjonalnych, -wie , że talent i wrażliwość plastyczna mogą być cechami ludzi prostych, -docenia role wyobraźni i wyczucia w tworzeniu, -zapisuje notatkę do zeszytu opierając się na tym co -dostrzega odrębność kulturową wyrażoną w dziełach plastycznych, -wskazuje różnice i wspólne cechy sztuki ludowej i naiwnej, -określa swój stosunek do malarstwa naiwnego uzasadnia swoje zdanie, -odnajduje związki przyczynowo-skutkowe w rozwoju kultury, 45.. Kosmiczny motyl. Kicz, a sztuka. 46. Martwa natura o zabarwieniu wakacyjnymrysunek z natury. dowiedział się na lekcji. -zna i rozumie znaczenie pojęcia kiczu, -potrafi podać przykłady kiczu w sztuce i życiu codziennym, -potrafi wymienić nazwiska artystów z tzw. pogranicza kiczu, -wykonuje pracę w technice dekalkomanii z użyciem tempery i flamastra, -rozumie pojęcie dobrego smaku, wykorzystuje tę wiedze w życiu codziennym. -tworzy iluzję przestrzeni zgodnie z zasadami perspektywy zbieżnej, -starannie rysuje posługując się proporcjami i wielkościami /skalą/, -stosuje metodę planów, - buduje swą pracę uwzględniając zasady kompozycji w dziele plastycznym, -wprowadza stopniowanie walorowe, -używa wybranego przez siebie przedmiotu, który kojarzy się z wakacjami nadając przez to pracy właściwy nastrój i charakter. -rozumie znaczenie sztuki w życiu codziennym jednostki i społeczeństwa, -określa swój stosunek do wartości estetycznych w życiu codziennym i uzasadnia swoje stanowisko, -interpretuje temat w sposób, -realizuje oryginalne pomysły, -twórczo wykorzystuje wiedzę, -omawia własna prace plastyczna, nadaje jej tytuł, wymienia użyte środki wyrazu. -twórczo wykorzystuje wiedzę, -realizuje oryginalne pomysły, -określa swój stosunek do podejmowanych przez siebie i kolegów działań plastycznych, -dokonuje oceny tych działań, twórczo wykorzystuje wiedzę Na realizacje tematów związanych z różnorodnymi konkursami przewidziano dodatkowo 10 godzin lekcyjnych. PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Kryteria ocen – wymagania programowe. Przedmioty artystyczne, do których należy plastyka stanowią grupę przedmiotów w których system oceniania stanowi problem złożony ,trudny i często traktowany niejednoznacznie . Należy wyjść z założenia, że ocena z plastyki powinna być raczej elementem zachęty niż egzekwowania wiadomości. Docenić należy fakt, iż uczeń podjął temat oraz aktywnie uczestniczy w zajęciach. Uwzględniając zarówno trudności okresu dojrzewania uczniów gimnazjum, jak i specyfikę przedmiotu, nauczyciel powinien indywidualizować oceny. Oceniając uczniów należy pamiętać, że poziom ich umiejętności praktycznych oraz wiedzy o sztuce może być bardzo zróżnicowany. Uzdolnienia plastyczne i wiedza o sztuce nie zawsze muszą się pokrywać. Stąd ocena ostateczna nie może być średnią arytmetyczną wyprowadzaną z ocen prac plastycznych i wiedzy o sztuce. Na lekcjach plastyki bieżącej ocenie podlega: -przygotowanie do lekcji, -aktywne uczestnictwo w zajęciach, -zdolność analizy i syntezy zadań, -twórcze i samodzielne rozwiązywanie problemów. Oceny wystawiane w trakcie roku szkolnego dotyczą następujących form pracy ucznia: -praktyczne ćwiczenia plastyczne, -różnorodne technicznie prace plastyczne, -motywacja do twórczej pracy, -udział w konkursach plastycznych, -wypowiedzi ustne, -zadania domowe, -rozwijanie zainteresowań i zdolności przedmiotowych, -aktywne uczestnictwo w życiu szkoły. Najtrudniejszą do ocenienia formą pracy ucznia na lekcji plastyki jest ocena jego prac plastycznych .W związku z tym należy zwrócić na tę właśnie kwestie szczególną uwagę. W ocenie działalności twórczej ucznia powinno wziąć się pod uwagę następujące elementy : -kompozycja płaszczyzny i głębi -rytm, -kontrast walorowy i barwny, -wyraz ogólny, -inwencję i fantazję, -staranność wykonania. Godnym polecenia elementem oceny prac uczniów jest opisowy system ocen. Polegający na tym, że pod koniec zajęć opisujemy parę prac, traktując to jako podsumowanie lekcji. W opisie nauczyciel powinien zauważyć i nazwać walory omawianej pracy. Opis powinien być krótki trafny oraz oparty o elementy oceny dzieła plastycznego wyżej wymienione./ Dokładniejszy opis oceny poszczególnych elementów dzieła znajduje się w załączniku nr1/. W ocenianiu wiedzy o sztuce bierzemy pod uwagę między innymi: -stopień powiązania z konkretnym dziełem, -walory językowe, -osadzenie dzieła sztuki w kontekście kulturowym, -umiejętność dostrzeżenia problemu artystycznego charakterystycznego dla danego dzieła , przy powiązaniu go z treścią tegoż dzieła. W odpowiedziach ustnych dodatkowo zwracamy uwagę na: -odpowiedz na konkretne pytanie, -udział w dyskusji, -rozwinięcie postawionego problemu Podsumowaniem pracy ucznia na lekcjach plastyki jest ocena semestralna i roczna. Ocena semestralna i roczna stanowi bilans działań uczniów i uwzględnia stopień rozwoju artystycznego oraz nabytą wiedzę. Wynika ona z wewnątrzszkolnego oraz przedmiotowego systemu oceniania. Kryteria oceny semestralnej i rocznej. Ocena celująca-uczeń opanował zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych na ocenę bardzo dobrą, a poza tym: -wykazał się zdobytą wiedzą i umiejętnościami wykraczającymi poza program nauczania, -uczestniczył w konkursach przedmiotowych, -twórczo posługiwał się zdobytą wiedzą, -czynnie uczestniczył w artystycznym życiu szkoły. Ocena bardzo dobra-uczeń opanował zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych na ocenę dobrą, a poza tym : -aktywnie pracował indywidualnie i zespołowo, -uczestniczył w konkursach przedmiotowych, -prawidłowo posługiwał się zdobytą widzą i nabytymi umiejętnościami, -bardzo dobrze wywiązywał się powierzonych mu zadań. Ocena dobra-uczeń opanował zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych na ocenę dostateczną, a poza tym: - dbał o estetykę własna i otoczenia, -systematycznie pracował indywidualnie i zespołowo, -wystarczająco opanował zakres wiedzy i umiejętności, -dobrze wywiązywał się z powierzonych mu zadań. Ocena dostateczna-uczeń opanował zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych na ocenę dopuszczającą, a poza tym: -pracował niesystematycznie, -uczestniczył w dyskusjach , ale tylko sporadycznie, -opanował elementarny zakres wiedzy i umiejętności, ale miał z tym problemy, -wywiązywał się z powierzonych zadań. Ocena dopuszczająca- uczeń opanował zakres wiedzy i umiejętności w stopniu nikłym, a poza tym: -wykonywał najprostsze ćwiczenia z pomocą nauczyciela, -działania artystyczne podejmował w znikomym stopniu, -nie uczestniczył w dyskusjach, -miał problemy z przygotowaniem do zajęć. Ocena niedostateczna-uczeń zupełnie nie opanował zakresu wiadomości i umiejętności przewidzianych w programie nauczania a poza tym: -lekceważąco odnosił się do przedmiotu, -nie wykonywał najprostszych ćwiczeń, nawet z pomocą nauczyciela, -opuścił bez usprawiedliwienia znaczna ilość lekcji plastyki, -nie wykazał chęci poprawy. EWALUACJA Ewaluacja to zaplanowane i systematyczne działanie , badające w jakim stopniu zostały osiągnięte zakładane przez nauczyciela cele. Ewaluacja jest zawsze związana z ocenianiem i dobrze jest przy planowaniu lekcji uwzględnić czas przeznaczony na ewaluacje uczniowską. Dzięki niej uczeń może ocenić własną postawę wobec stawianych mu zadań, dostrzec i wskazać swój udział w rozwiązywaniu problemu przez grupę. Ewaluacja daję uczniowi szansę na zastanowienie się nad swoja postawą, pomaga mu uczyć się świadomie. Nauczyciel przeglądający arkusze ewaluacyjne, znajduje ocenę stopnia atrakcyjności swoich zajęć i ich efektów. Arkusze ewaluacyjne mogą mieć różną postać: -gotowych odpowiedzi do wyboru, -pytań otwartych, -zaznaczania opinii na skali, -rysunku. Nauczyciel opracowuje różnorodne arkusze ewaluacyjne służące ocenie programu. Wnioski wynikające z ewaluacji wpływają na realizację programu oraz dostosowanie go do potrzeb i możliwości uczniów. Przykładowe arkusze ewaluacyjne w załączniku : -Załącznik nr 2 ; załączniku nr 3 ; załączniku nr 4 Załącznik nr 1 OCENA DZIAŁALNOŚCI TWÓRCZEJ ELEMENTY PRACY PLASTYCZNEJ Kompozycja płaszczyzny i głębi. Transpozycja głębi na płaszczyźnie to niezbędny warunek stworzenia całości kompozycyjnej. Analizujemy i oceniamy w pracy ucznia jego zmysł konstrukcyjny. Kompozycja płaszczyzny dotyczy bowiem w pierwszym rzędzie jej podziału na odcinki, piony, poziomy i skosy. .Zwracamy uwagę na to, czy kompozycja ucznia jest zespołem, w którym każdy ze składających się nań elementów występuje w powiązaniu z pozostałymi. Rytm Oceniamy kładzione na płaszczyźnie kreski i plamy tworzące pewne układy rytmiczne. Zwracamy uwagę na to, czy uczeń potrafi skomponować zespoły kierunków w postaci powtarzających się form, kresek i plam. Kontrast walorowy i barwny Oceniamy umiejętność określania stosunku partii ciemnych do jasnych oraz poszukiwania stosunku tonów ciepłych do zimnych. / W malarstwie występują oba rodzaje kontrastu , gdyż każdy kolor oprócz swej jakości-czerwieni, zieleni, błękitu itp. – posiada też takie lub inne nasycenie, czyli walor/. Wyraz ogólny Oceniamy, czy obraz ma „wyraz ogólny”, dający się odczytać z użytych zestawień / w dobrym obrazie każda cząstka wyraża ten sam charakter nastrojowy, co całość brana ogólnie/. Zastanawiamy się, co o myśleniu i sposobie widzenia świata przez ucznia mówi jego praca. Inwencja i fantazja Cechy te można brać pod uwagę przy każdym typie zadań, ale szczególnie w kompozycjach z wyobraźni oraz w aranżacjach przestrzennych. Zwracamy uwagę na inwencję, fantazję i wynalazczość uczniów w zakresie zastosowania różnych materiałów plastycznych. Staranność wykonania W przypadku uczniów mało uzdolnionych plastycznie można brać pod uwagę staranność wykonania pracy i doprowadzenia jej do końca, jednak nie należy stosować tego kryterium jako zasadniczego, gdyż zbytnie zwracanie uwagi na staranność możne ograniczyćważniejsze dla oceny- inwencję i fantazję. Załącznik nr 2 ARKUSZ EWALUACYJNY ANKIETA NR 1 Ankieta dotyczy sposobu prowadzenia lekcji przez nauczyciela oraz tematyki lekcji. Opinie wyrażane w ankiecie pozwolą na wyeliminowanie błędów oraz zapoznanie się z sugestiami uczniów. Dzięki tym informacjom nauczyciel będzie mógł wprowadzić zmiany, które pozwolą na uatrakcyjnienie lekcji oraz inne rozwiązania sprzyjające dalszej nauce uczniów. Ankieta dla uczniów W kolejnych pytaniach zaznacz właściwą odpowiedź zakreślając dany punkt kółkiem lub dopisz do tekstu ciąg dalszy. 1. Dzisiejsza lekcja była: a) nudna b)ciekawa c)bardzo ciekawa 2. Na tej lekcji /pod względem tematyki/: -najbardziej podobało mi się…………………………………............................................ ……………………………………………………………………………………………… -najmniej podobało mi się………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… 3. W nauczycielu prowadzącym tę lekcję : -najbardziej podoba mi się………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… -najmniej podoba mi się ………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… 4.Na moją chęć do pracy na lekcji dodatnio wpływa: a) luźna atmosfera b) poważna atmosfera a) traktowanie mnie poważnie b) traktowanie mnie niepoważnie a)zachęcanie mnie do słuchania b)nie zwracanie uwagi przez nauczyciela na aktywne uczestnictwo w lekcji uczniów -inne czynniki / wymień jakie/…………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………. 5.Po lekcji czuję się : a) zmęczony(a) b) znudzony(a) c) zainteresowany(a) tematem 6.Ocena ucznia wystawiona nauczycielowi za prowadzenie lekcji w skali od 1 do 6-………… Dziękuję Załącznik nr 3 ANKIETA NR 2 Ankieta dla rodziców Poniższa ankieta dotyczy tematyki i sposobu prowadzenia przeze mnie dzisiejszej lekcji. Państwa opinia pozwoli mi na wyeliminowanie błędów i uwzględnienie sugestii, co sprzyjać będzie Państwa dzieciom w przyszłości. 1.Dzisiejsza lekcja była: a) nudna b)ciekawa c) bardzo ciekawa. 2. Na tej lekcji: - najbardziej podobało mi się……………………………………............................................. ………………………………………………………………………………………………… -nie podobało mi się…………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….. 3.W nauczycielu prowadzącym tę lekcję : -najbardziej podoba mi się……………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………… - najmniej podoba mi się………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. 4.Jak Pani/Pan ocenia zaangażowanie swojego dziecka na dzisiejszej lekcji? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 5. Czy takie formy pracy sprzyjają aktywności dzieci ? a) tak b) nie 6. Co jest dla Państwa ważne w procesie dydaktycznym ? a) wiedza b) umiejętności c) wiedza i umiejętności 7.Pani/Pana ocena wystawiona nauczycielowi za tę lekcję w skali od 1 do 6………………….. Dziękuję Państwu Załącznik nr 4 ANKIETA NR 3 OCENA LEKCJI PLASTYKI OPARTYCH NA PROGRAMIE „PLASTYKA W GIMNAZJUM”-3 semestry Ankieta dla uczniów klas III-ich Jesteście uczniami kl. III-ich .Przez 3 semestry uczestniczyliście w lekcjach plastyki prowadzonych w oparciu o program „Plastyka w gimnazjum”- /3 semestry/. Wasze uwagi zawarte w niniejszej ankiecie pozwolą mi jako autorce programu zapoznać się z Waszymi opiniami na temat prowadzonych przeze mnie lekcji oraz dokonać koniecznych poprawek i zmian w oparciu o Wasze uwagi. 1.Jak chętnie uczestniczyłeś(uczestniczyłaś) w lekcjach plastyki: a) bardzo chętnie b) chętnie c) niechętnie 2.Czy uważasz , że lekcje plastyki: -były ciekawe :a)tak b) nie -były urozmaicone : a) tak b) nie -pozwalały na doskonalenie twoich umiejętności plastycznych : a) tak b) nie -pozwalały na zdobycie wiedzy z zakresu sztuk plastycznych i historii sztuki : a) tak b) nie -zainteresowały Cię sztuka plastyczna : a) tak b) nie -czy dzięki tym lekcjom doceniłeś znaczenie sztuki w życiu codziennym : a) tak b) nie 3. Jakim stopniu czujesz się przygotowany do końcowego egzaminu gimnazjalnego /w zakresie plastyki/ : a) czuję się do niego dobrze przygotowany b) nie czuję się do niego przygotowany c) mam duże obawy co do swoich umiejętności i wiedzy 4.Jakich tematów zabrakło w zrealizowanym programie plastyki / z jakich zagadnień chciałbyś zdobyć więcej informacji/…………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………… 5.Króre tematy najbardziej Ci się podobały /które prace najchętniej wykonywałeś (wykonywałaś)/………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………… Dziękuję Załącznik nr 5 SCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji : Perły i złoto. Sztuka okresu manieryzmu, baroku, rokoka. Cele lekcji: -uczeń zna sztukę okresu manieryzmu, baroku i rokoka -uczeń potrafi rozpoznawać najbardziej znane dzieła sztuki manierystycznej, barokowej i rokokowej (europejskie i polskiej) -uczeń docenia i podziwia osiągnięcia sztuki nowożytnej Metody: rozmowa dydaktyczna, pokaz. Formy pracy: zbiorowa. Środki dydaktyczne: podręcznik, albumy i książki z fotografiami dzieł sztuki barokowej ( np. Sztuka Świata, t. 6-7 ;J.Białostocki Sztuka cenniejsza niż złoto, t. 2, Warszawa 1991; M. Karpowicz Barok w Polsce,Warszawa 1988 ; W.Witwicki Wiadomości o stylach, Warszawa ; K.Piwocki Od wieków średnich do końca XVIII w., Warszawa 1977, z serii StyleKierunki-Tendencje; W.Tomkowicz Rokoko, Warszawa 1988) Przebieg lekcji 1.Czynności organizacyjne. 2.Rozmowa dydaktyczna, pokaz ilustracji: a) manieryzm- epoka stylowa na pograniczu renesansu i baroku, cechuje ją „zmanierowanie”, czuli odstępstwo od klasycznych ideałów piękna, nienaturalne proporcje, pozy, poszukiwanie niezwykłych efektów, np.: -schody we florenckiej bibliotece Laurenziana (wg projektu Michała Anioła) -kaplica Firlejów w Bejcach -El Greco łzy św. Piotra, Parmigianino Madonna z długa szyja,Giuseppe Arciboldo Ziemia, b)nawiązanie do wiadomości zdobytych przez uczniów na lekcjach historii: -czas i obszar występowania sztuki baroku -ideologia- sobór trydencki(1545), barok jako sztuka okresu kontrreformacji, c) opowiadanie w oparciu o ilustracje dotyczące architektury barokowej: -dążenie do monumentalizmu -podporządkowanie elementów jednej dominującej części -związanie budynku z otoczeniem -dynamizm-bogato profilowana linia konturowa (obrys) budynku, stosowanie nieregularnych kształtów, elementów łukowych, eliptycznych; zwielokrotnione kolumny i pilastry, łamane i faliste belkowanie; nadmiar dekoracji rzeźbiarskiej i malarskiej (często iluzjonistycznej) -stosowanie efektów światłocieniowych (np. fasady o wklęsło-wypukłym profilu), d)najbardziej znane kościoły barokowe w Europie: -kościół Il Gesu w Rzymie (wzorzec dla wielu kościołów europejskich)- plan ( krzyż łaciński, nawy boczne-szereg kaplic, kopuła) i fasada -kościół San Carlo alle Quattro Fontane w Rzymie- projektu Francisco Borrominiego -fasada Bazyliki św.Piotra w Rzymie 9Caelo Maderna) i kolumnada przed nią (Gianlorenzo Bernini) -kościół św. Karola Boromeusza w Wiedniu, e) najbardziej znane kościoły barokowe w Polsce; -wzorowany na Il Gesu- Kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie (Jan Trevano) -kościół Najświętszej Marii Panny w Leżajsku, f) zespoły pałacowo-parkowe w Europie: -Vaux-le-Vicomte (Louis Le VAT, Charles Le Brun, Andre Le Notce) -rezydencja królewska w wersalu -Zwinger k. Drezna (Matthas Daniel Poppelmann) -Schonbrunn w wiedniu, g)rezydencje barokowe w Polsce; -zamek Krzyżtopór w Ujeździe k. Sandomierza (Wawrzyniec Senes) Pałac w Wilanowie (Augustyn Locji), h) rzeźba: -twórczość Gianlorenzo Berniniego (Dawid, Ekstaza św. Teresy, konfesja w Bazylice św. Piotra w Rzymie, i) barokowe malarstwo europejskie: -Michelangelo Merisi da Caravaggio ( Złożenie do grobu) -Giovanni Antonio Canale ( weduty Wenecji) -Rembrandt van Rijn (Lekcja anatomii doktora Pulpa, Straż nocna) -Peter Pal Rubens (Zdjęcie z krzyża) -Diego Velazquez (Panny dworskie), j) barokowe malarstwo polskie: -portret sarmacki -portret trumienny, k)schyłkowa faza baroku- rokoko: -cechy stylowe: drobniejsza (w stosunku do baroku) skala budowli i dekoracja; ornament asymetryczny z charakterystycznym motywem-recaille (rokaj), pastelowa kolorystyka: -połac Sans Souci w Poczdamie -malarstwo Antoine`a Watteau (Diana w kąpieli), Francoisa Buchara i Jeana-Honore Fragonarda (Huśtawka), 3. Powtórzenie wiadomości. 4.Zapisanie notatki w zeszycie. Załącznik nr 6 SCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji: „Jesienny krajobraz” .Praca z malarskimi technikami impresjonizmu. Cele lekcji: -uczeń zna pojęcia: „puentylizm” i „impresjonizm” -uczeń potrafi posługiwać się technikami puentylizmu i dywizjonizmu uczeń dostrzega i podziwia rozwój sztuki i techniki malarskiej na przestrzeni wieków -uczeń nadaje charakter swej pracy uzyskując oczekiwaną ekspresję poprzez kolor Metody : pogadanka, pokaz, działanie praktyczne. Formy: zbiorowa , indywidualna. Materiały i przybory : materiały malarskie / blok, farby plakatowe, pędzle, palety/ Techniki : farby plakatowe. Środki dydaktyczne : albumy i książki z reprodukcjami obrazów impresjonistycznych /np. Sztuka świata , impresjonistycznych. 8, Warszawa 1994; J. Guze Impresjoniści, Warszawa 1986; Od Maneta do Gauguina. Impresjoniści z Musee D`Orsay w Paryżu. Katalog wystawy Muzeum Narodowego w Warszawie I-III 2001, Warszawa 2001; W. Łuszczak Postimpresjoniści , Warszawa 1985/. Przebieg lekcji: 1.Czynności organizacyjne. 2. Krótka pogadanka, pokaz ilustracji; a) uczniowie (chętni) odpowiadają na pytania nawiązujące do wiadomości zdobytych na lekcji teoretycznej dotyczącej impresjonizmu: -Kiedy i gdzie narodził się impresjonizm ? -Wymień nazwiska najwybitniejszych impresjonistów. -Na czym polega technika pointylizmu i dywizjonizmu? b)krótki pokaz kilku reprodukcji znanych obrazów impresjonistycznych, impresjonistycznych w których w widoczny sposób zastosowano pointylizm i dywizjonizm, c)dopełnienie i uporządkowanie zebranych informacji. 3. wyjaśnienie zadania plastycznego- namalowanie pracy pt. Jesienny krajobraz z zastosowaniem techniki pointylizmu lub dywizjonizmu -używanie farb prosto z tubek lub słoiczka bądź też z palety w zależności od wybranej techniki -nakładanie farb niewielkimi plamkami lub „ciapkami” -uzyskiwanie barw pochodnych przez kładzenie blisko siebie barw podstawowych -zastosowanie ciepłej gamy barw -malowanie bez użycia czerni. 4. Zabezpieczenie ławek przed zabrudzeniem. 5. Samodzielna praca plastyczna uczniów. 6. Korekta indywidualna i zbiorowa . 7. Analiza i ocena- zastawienie prac razem ( np. na podłodze). Przypomnienie zadania plastycznego ( posługiwanie się technika pointylizmu i dywizjonizmu) i wybór prac najlepiej je spełniających. Zwrócenie uwagi na walory malarskie prac 9ciekawa, harmonijna kolorystyka odpowiadająca tematyce jesiennej ) i kompozycję. Ocena. 8.Uporzadkowanie stanowisk pracy. BIBLIOGRAFIA : Brol E - Plastyczne widzenie świata. Program nauczania plastyki w gimnazjum, Oficyna Edukacyjna- Krzysztof Puzdro, Warszawa 2000. Dylak S. - Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania. Seria :Praca i zarządzanie w szkole, Wydanie 3. Wydawnictwo Szkolne PWN 2003. Gorzelak M.- Sztuka w zasięgu ręki. Przewodnik metodyczny dla nauczycieli plastyki w gimnazjum kl. 1-3,MAC Edukacja S.A., Kielce 2003. Kordon B.- Poradnik dla nauczyciela. Plastyka 1-3,WSiP, Warszawa 2002. Książek W. Kubowicz S.- O wspieraniu doskonalenia zawodowego nauczycieli. Poradnik, Instytut Promocji Nauczycieli „Solidarność”, Gdańsk 2003. Niemiecko B.- Inwentarz programowy. w: A.Ornstein , F. Hunkins- Program szkolny .Założenia, zasady, problematyka , WSiP, Warszawa1998. Pielachowski J.- Jak napisać program autorski. Głos Nauczycielski 7/99 Wasiluk K., Zielińska A., Soczyńsk B.i- Awans zawodowy nauczycieli. Poradnik, Instytut Promocji Nauczycieli „Solidarność”, Gdańsk 2000.
