1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ETYKI w Gimnazjum im. J.A. Helwinga w Węgorzewie Drogi uczniu, za pracę w ramach przedmiotu etyka będziesz oceniany za: prace klasowe (co najmniej dwie) indywidualną i grupową pracę na lekcji wypowiedź ustną pracę domową zeszyt Możesz otrzymać ocenę za pracę dodatkową A. Zostaniesz oceniony stopniem szkolnym w postaci cyfry od 6 do 1. B. Nauczyciel pomoże Ci przygotować się do pracy klasowej na lekcji powtórzeniowej. Zostaniesz również poinformowany o szczegółowych wymaganiach na poszczególne oceny szkolne. C. Masz prawo raz w półroczu być nieprzygotowanym do lekcji (co w dzienniku elektronicznym zostanie odnotowane jako np.), czyli nie znać materiału z trzech ostatnich lekcji, nie odrobić pracy domowej, nie mieć zeszytu, materiałów potrzebnych na lekcji. Zgłaszasz to nauczycielowi po sprawdzeniu obecności. Kolejne nieprzygotowanie jest równoznaczne z oceną niedostateczną. Na jednej lekcji możesz otrzymać tylko jeden wpis „np” lub tylko jedną ocenę niedostateczną za nieprzygotowanie na lekcję. D. Twoje postępy będą odnotowywane w: dzienniku elektronicznym zeszycie przedmiotowym E. Poprawa ocen Masz prawo do poprawy każdej oceny (oprócz oceny bardzo dobrej) otrzymanej z pracy klasowej, pracy domowej i odpowiedzi ustnej. Sposób i termin poprawy uzgodnisz z nauczycielem. Ocena z poprawy jest oceną ostateczną. Jeżeli nie pisałeś pracy, masz obowiązek napisać ją w ciągu 2 tygodni od momentu powrotu do szkoły. F. Zaliczenie materiału W przypadku dłuższej nieobecności, po powrocie do szkoły jesteś zobowiązany ustalić z nauczycielem sposób i termin zaliczenia materiału. Zaliczenie może nastąpić w formie pisemnej lub ustnej w zależności od specyfiki aktualnie realizowanego materiału. Ustalisz także, czy zaliczenia dokonasz w trakcie lekcji czy też po zakończeniu zajęć. G. Nauczyciel, oceniając, wskaże Ci, co robisz dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinieneś dalej się uczyć. W zależności od ocenianego obszaru będzie to informacja ustna lub pisemna. 2 Prace klasowe Oceniane będą według zasad pomiaru dydaktycznego: A) Umiejętności podstawowe: 50-74%= dopuszczający 75-100%=dostateczny B) Umiejętności ponadpodstawowe: 50-74%= dobry 75-100%=bardzo dobry Powyżej 95% z obu części pracy= celujący Sposób uzasadnienia oceny: pisemna informacja dotycząca poziomu spełnienia wymagań na poszczególne oceny. Grupowa praca na lekcji przydział funkcji (lider, sekretarz, sprawozdawca) przydział zadań przez lidera praca grupy wykonanie zadania w określonym czasie prezentacja wyników pracy zachowanie grupy podczas prezentacji 0-1 p. 0-1 p. 0-1 p. 0-1 p. 0-2 p. 0-1 p. Razem 7 punktów Oceny: 7 p. - cel. 6 p. - bdb. 5 p. - db. 4 p. - dst. 3 p. - dop. 0-2 p. – ndst Sposób uzasadnienia: ustna informacja Odpowiedzi ustne Nauczyciel zawsze ma prawo pytać z ostatniej lekcji, natomiast jeżeli zakres wiadomości wykracza poza jeden temat, nauczyciel poinformuje o odpytywaniu co najmniej dzień wcześniej . Odpowiedź ustna oceniana będzie w następujący sposób: 1. Treść: 0-4 p. 2. Poprawność językowa: 0-2 p. 3. Poprawność merytoryczna: 0-2 p. Oceny: 8 p. - cel. 7 p. - bdb. 6 p. - db. 5 p. - dst. 3-4 p. - dop. 1-2 p. – ndst Sposób uzasadnienia oceny: ustna informacja dotycząca poszczególnych kryteriów Prace domowe Sposób uzasadnienia oceny: w zależności od formy pracy -pisemna lub ustna informacja dotycząca poszczególnych kryteriów Zeszyt Sposób uzasadnienia oceny: pisemna informacja dotycząca zawartości merytorycznej oraz estetyki zeszytu 3 Kryteria oceniania osiągnięć uczniów z etyki, I etap I półrocze Niedostateczny Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą (nie opanował minimum programowego) i ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej. Dopuszczający - zna pojęcia: etyka, moralność - wymienia działy etyki (opisowa, normatywna, metaetyka) - wymienia wybitnych etyków (co najmniej 2) - odróżnia wzory pozytywne od negatywnych - wymienia przynajmniej cztery atrybuty człowieka - rozumie godność każdej osoby ludzkiej jako poczucie własnej wartości i szacunku dla samego siebie - streszcza tekst o niewielkim stopniu trudności - rozumie pojęcie sumienia jako intuicji moralnej - określa czynniki kształtujące rozwój człowieka Dostateczny Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto: - wymienia elementy systemu etycznego (normy moralne, oceny moralne, wzorce osobowe, sankcje) - wymienia co najmniej 4 wybitnych etyków i ich poglądy - wymienia pierwsze kodeksy etyczne i prawne (ustanowione przez Boga lub bogów, władców lub społeczności, spisane w „świętych” księgach lub kodeksach), Kodeks Hammurabiego, Stary Testament - Dekalog (judaizm), Rzymskie Prawo XII tablic, Nowy Testament - Kazanie na górze, Mat5, 38-48 (chrześcijaństwo) - prezentuje główne poglądy na powstanie człowieka: kreacjonizm i ewolucjonizm - wymienia przynajmniej 4 atrybuty człowieka, rodzaje wspólnot - wymienia aspekty indywidualnego i społecznego rozwoju człowieka: biologiczny, fizyczny, psychiczny, intelektualny, duchowy, moralny, artystyczny, społeczny - streszcza tekst - rozważa ocenę działań wg skutków i intencji - rozumie różnicę między etyką reguł a etyką sytuacji - zna pojęcie „osoba” z punktu filozoficznego - potrafi wymienić cechy określające pojęcie „osoby” Dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto: - zna zakres zainteresowań działów etyki - wyjaśnia elementy systemu etycznego - zna i potrafi krótko omówić poglądy wybitnych etyków (co najmniej 4) - wyjaśnia związki prawa z moralnością - zabiera głos w dyskusji - wymienia pierwsze kodeksy etyczne i prawne ( ustanowione przez Boga lub bogów, władców lub społeczności, spisane w „świętych” księgach lub kodeksach), Kodeks Hammurabiego Egipska Księga Umarłych, Stary Testament- Dekalog (judaizm), Buddyjskie Dobre Prawo, Hinduska dharma, Rzymskie Prawo XII tablic, Nowy Testament- Kazanie na górze, - rozważa, w czym ludzie podobni są do zwierząt 4 - potrafi wymienić przełomowe zmiany w kształtowaniu się gatunku ludzkiego - zna podstawowe zapisy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka - rozważa okoliczności, w których człowiek może utracić godność - zna poglądy wybranych filozofów na temat istnienia duszy i jej związku z ciałem np. Platona, Arystotelesa, św. Tomasza. - rozumie rolę współdziałania jednostek w społeczeństwie Bardzo dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dobrą, a ponadto: -charakteryzuje wzorce osobowe na przestrzeni wieków -zabiera głos w dyskusji, właściwie argumentując własne stanowisko - zna i potrafi omówić poglądy wybitnych etyków -zna najważniejsze zapisy pierwszych kodeksów etycznych i prawnych -potrafi określić rolę sumienia w przypadku konfliktu wartości -zna podstawowe zapisy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i innych aktów prawnych Celujący Otrzymuje uczeń, który wykazuje szczególne zainteresowane przedmiotem spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, stosuje twórcze rozwiązanie zadań, samodzielnie przygotowuje materiały na lekcje, wykazując się dużym nakładem pracy lub szczególnymi umiejętnościami oraz odnosi sukcesy w konkursach. II półrocze Dopuszczający - uświadamia własną hierarchię wartości - rozważa różne cele i sens życia - jest świadomy odpowiedzialności za swoje czyny - rozważa związek odpowiedzialności z wolnością człowieka - rozumie wagę wrażliwości moralnej - wymienia główne problemy współczesnej etyki: eutanazja, rozwój nauki, aborcja, transplantologia, genetyka, wpływ człowieka na środowisko naturalne, konflikty zbrojne, broń masowej zagłady, ubóstwo na wielu obszarach świata, terroryzm (przynajmniej 3 z nich) - uświadamia własną rolę w szerzeniu dobra Dostateczny Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto: - rozważa związek odpowiedzialności z wolnością człowieka - rozważa różne cele i sens życia, zwłaszcza rolę Dobra, Piękna i Prawdy - określa sposoby dążenia do Dobra, Piękna i Prawdy - wymienia i rozumie główne problemy współczesnej etyki: stereotypy, eutanazja, rozwój nauki, aborcja, transplantologia, genetyka, wpływ człowieka na środowisko naturalne, konflikty zbrojne, broń masowej zagłady, ubóstwo na wielu obszarach świata, terroryzm (przynajmniej 4 z nich) Dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto: - zna koncepcję szczęśliwego i dobrego życia na przestrzeni wieków: hedonizm, epikureizm, altruizm, utylitaryzm, deontologia, chrześcijaństwo (trzy z nich) - referuje problemy współczesnej etyki - wyszukuje informacje potrzebne do samodzielnej pracy - wyjaśnia różnicę między absolutyzmem a relatywizmem moralnym - rozumie rolę współdziałania jednostek w społeczeństwie 5 - Bardzo dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dobrą, a ponadto: - zna imperatywy kategoryczne Immanuela Kanta - rozważa problem odpowiedzialności w sytuacjach niepełnej (lub braku) wolności - zna podstawowe poglądy etyczne współczesnych filozofów, np. Maxa Schelera, Jean Paul Sartra, Karola Wojtyły Celujący Otrzymuje uczeń, który wykazuje szczególne zainteresowane przedmiotem spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, stosuje twórcze rozwiązanie zadań, samodzielnie przygotowuje materiały na lekcje, wykazując się dużym nakładem pracy lub szczególnymi umiejętnościami oraz odnosi sukcesy w konkursach. Kryteria oceniania osiągnięć uczniów z etyki, II etap I półrocze Niedostateczny Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą (nie opanował minimum programowego) i ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej. Dopuszczający -uświadamia własną hierarchię wartości (np. życie, wolność, szczęście, rodzina, ojczyzna, praca, prawda, przyjaźń, miłość) -definiuje pojęcie szczęścia, -rozumie cierpienie jako ból fizyczny lub psychiczny, -zastanawia się nad sensem cierpienia -próbuje określić swój stosunek do eutanazji -rozważa, jak przyjąć śmierć bliskich -wie o zniesieniu kary śmierci w UE -wymienia przyczyny samobójstw Dostateczny Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto: -uświadamia warunki osiągnięcia szczęścia(dopełnienie moralnych powinności, osobista dzielność, dążenie do prawdy, nawiązywanie serdecznych i odpowiedzialnych więzi z ludźmi) -określa postawy wobec cierpienia swojego i innych -zna definicję śmierci -rozróżnia śmierć kliniczną, osobniczą i biologiczną -zastanawia się, czy można przygotować się na śmierć, jak pogodzić się ze śmiercią bliskiej osoby -zna podstawowe argumenty za i przeciw karze śmierci we współczesnych debatach etycznych -zna sposoby zapobiegania samobójstwom 6 Dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto: -zna koncepcję szczęśliwego i dobrego życia na przestrzeni wieków: hedonizm, epikureizm, altruizm, utylitaryzm, deontologia, chrześcijaństwo -zna imperatywy kategoryczne Immanuela Kanta -rozważa problem odpowiedzialności w sytuacjach niepełnej (lub braku) wolności -rozważa problem godności człowieka cierpiącego -pozytywne i negatywne -wymienia etapy psychiczne własnej śmierci -zna rozumienie śmierci w różnych epokach i wybranych systemach religijnych(od prehistorii do współczesności Bardzo dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dobrą, a ponadto: -zna stosunek do śmierci w różnych nurtach filozoficznych -zna poglądy T. Kotarbińskiego na temat śmierci: „Krótkość życia” w „Medytacjach o życiu godziwym -samodzielnie interpretuje teksty źródłowe II półrocze Dopuszczający -definiuje religię -rozumie znaczenie pojęć: monoteizm, politeizm, deizm, teizm, panteizm, agnostycyzm, ateizm -definiuje chrześcijaństwo -zna podstawowe zasady etyczne w religii chrześcijańskiej -zastanawia się nad problemem moralności w nauce (medycyna, genetyka, fizyka jądrowa itp.) -definiuje judaizm -definiuje islam -wie, że istnieją różne jego odłamy Dostateczny Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto: -definiuje religię -rozumie znaczenie pojęć: deizm, teizm, panteizm, agnostycyzm, ateizm -wyjaśnia związek religii z moralnością -rozumie różnice między etyką religijną a świecką -zna podstawowe zasady etyczne w religii islamu i judaizmu -formułuje problemy moralne w nauce (medycyna, genetyka, fizyka jądrowa itp.) -definiuje odpowiedzialność -rozróżnia odpowiedzialność formalną i moralną -zna podstawowe zapisy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka -zna podstawowe prawa obywatelskie i obowiązki państwa demokratycznego -dyskutuje na temat moralności i polityki w państwach totalitarnych -zna moralne powinności polityków -ocenia pod względem moralnym konflikty zbrojne -zna najważniejsze odłamy chrześcijaństwa -określa źródło etyki chrześcijańskiej (prawo naturalne czyli Boże) -wymienia podstawowe teksty z zapisami zasad etyki chrześcijańskiej (Biblia i katechizmy) -zna najważniejsze fragmenty Biblii ze wskazaniami moralnymi: Dekalog, Dwa przykazania miłości, Kazanie na górze -wymienia teksty ze wskazaniami moralnymi (Biblia i Talmud) -zna najważniejszą sentencję moralną: „Będziesz miłował twojego Boga Jahwe z całego serca...” 7 Dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto: -dyskutuje na temat pojęć: wojna sprawiedliwa i niesprawiedliwa -zna różnice między konserwatyzmem a liberalizmem -zna podstawowe zasady etyczne w 3 wybranych religiach wschodu (buddyzm, hinduizm, taoizm, konfucjanizm, shintoizm -określa przyczyny z powodu których człowiek ponosi odpowiedzialność -określa warunki, kiedy człowiek jest odpowiedzialny w danej sytuacji -zna podstawowe obowiązki państwa demokratycznego -zna wybrane zapisy KKK: cztery cnoty główne, najprzedniejsze dobre uczynki, uczynki miłosierne co duszy i co do ciała, 7 grzechów głównych Bardzo dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dobrą, a ponadto: -zna główne kierunki neotomizmu, egzystencjalizmu chrześcijańskiego i filozofii dialogu wyjaśnia alegorię Syzyfa jako ludzkiego życia -wyjaśnia różnice między egzystencjalizmem ateistycznym a chrześcijańskim -zna podstawowe zasady etyczne w religiach wschodu (buddyzm, hinduizm, taoizm, konfucjanizm, shintoizm) -wymienia kilka z 613 nakazów i zakazów sformułowanych w Biblii i Talmudzie np. obrzezanie, szabat itp. -zna 5 filarów islamu -wymienia zasady ośmiorakiej ścieżki, w tym 5 buddyjskich wskazań -zna Cztery Szlachetne Prawdy -zna mechanizm władzy wg Machiavellego -samodzielnie interpretuje teksty źródłowe Celujący Otrzymuje uczeń, który wykazuje szczególne zainteresowane przedmiotem spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, stosuje twórcze rozwiązanie zadań, samodzielnie przygotowuje materiały na lekcje, wykazując się dużym nakładem pracy lub szczególnymi umiejętnościami oraz odnosi sukcesy w konkursach. Kryteria oceniania osiągnięć uczniów z etyki, III etap I półrocze Niedostateczny Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą (nie opanował minimum programowego) i ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej. Dopuszczający -słucha wypowiedzi innych -definiuje pojęcie demokracji -wie, co znaczy ,,być patriotą" -zna pojęcia: patriotyzm, nacjonalizm, szowinizm - wymienia obowiązki i cnoty patrioty -wymienia przykłady małych grup społecznych(rodzina, organizacja, grupa koleżeńska, uczniowska, sąsiedzka) -zna formy aktywności na poziomie społeczności lokalnej 8 -rozumie potrzebę niesienia pomocy potrzebującym -definiuje pojęcia: tolerancja, odwaga cywilna, -zna prawa i obowiązki ucznia -określa powinności moralne członków rodziny -zna zagrożenia związane z uprawianiem seksu Dostateczny Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto: -zna źródła i podstawowe założenia ustroju demokratycznego -zna obowiązki obywatelskie -definiuje pojęcia: egoizm, altruizm, wolontariat, asertywność, empatia -wymienia przykłady postaw egoistycznych i altruistycznych -zna podstawowe cele rodziny -wymienia problemy moralne związane z życiem szkoły Dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto: -podaje przykłady państw starożytnych i współczesnych o ustroju demokratycznym -wymienia najważniejsze wartości demokracji -określa normy moralne obowiązujące w małych grupach społecznych -wyjaśnia różnice między konformizmem a nonkonformizmem -zajmuje stanowisko na temat problemów moralnych w szkole -argumentuje swoje stanowisko Bardzo dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dobrą, a ponadto: -rozumie znaczenie postaw nonkonformistycznych -zna poglądy Platona i Arystotelesa na temat przyjaźni -zna podstawowe cele rodziny w ujęciu 3 wybranych kierunków filozoficznych - dyskutuje na temat roli miłości i seksu oraz problemów moralnych związanych z tą sferą -samodzielnie analizuje tekst źródłowy, dyskutuje na jego temat Celujący Otrzymuje uczeń, który wykazuje szczególne zainteresowane przedmiotem spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, stosuje twórcze rozwiązanie zadań, samodzielnie przygotowuje materiały na lekcje, wykazując się dużym nakładem pracy lub szczególnymi umiejętnościami oraz odnosi sukcesy w konkursach II półrocze Dopuszczający -rozumie zależność człowieka od przyrody -wymienia czynniki wpływające pozytywnie i negatywnie na zdrowie człowieka -wymienia zagrożenia ze strony przyrody -wymienia zagrożenia dla środowiska ze strony człowieka -wymienia podstawowe prawa zwierząt (do życia, do wolności od cierpienia -definiuje pracę -rozumie i docenia wartość pracy w wymiarze materialnym oraz duchowym -wie, czym jest etyka zawodowa 9 Dostateczny Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto: -zna przynajmniej trzy fragmenty tekstów starożytnych dotyczących relacji między światem i człowiekiem ( mity, Biblia, Koran) -określa pozycję człowieka w świecie wg starożytnych -zna teorie dotyczące powstania świata i człowieka -zna poglądy przynajmniej 3 filozofów na temat miejsca człowieka w świecie -zna podstawowe sposoby ochrony środowiska (zrównoważony rozwój, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom, przywracanie. środ. nat., recykling) -zna 3kręgi problemowe w etycznych dyskusjach(hodowla i ubój, eksperymenty medyczne, testowanie kosmetyków, produkcja futer, polowania i tresura w celach rozrywkowych) -streszcza tekst -zna najważniejsze cnoty zawodowe (sprawiedliwość, odpowiedzialność, człowieczeństwo, życzliwość) -wymienia zawody zaufania publicznego -docenia potrzebę uczciwości zawodowej -samodzielnie wyszukuje kodeksy zawodowe bądź ich projekty -zna przynajmniej 3 stanowiska filozoficzne dotyczące pracy Dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto: -streszcza co najmniej 3 fragmenty tekstów starożytnych dotyczących relacji między światem -wymienia przynajmniej 3 Międzynarodowe Konwencje w zakresie ochrony środowiska, zna ich podstawowe założenia -zna zasady zrównoważonego rozwoju -zna różne współczesne poglądy filozoficzne na temat stosunku do zwierząt, np. protekcjonizm, stanowisko Toma Regana, abolicjonizm -zna podstawowe zapisy Światowej Deklaracji Praw Zwierząt -zna 3 podstawowe postawy wobec pracy (nastawienie punitywne, instrumentalne, autoteliczne) -tworzy kodeks etyczny ucznia lub wybranego zawodu Bardzo dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dobrą, a ponadto: -wyjaśnia hipotezę Gai -zna poglądy przynajmniej 5 filozofów na temat miejsca człowieka w świecie -zna 3 typy etyki otoczenia wg A. Marshalla lub M. Smitha -wymienia szanse i zagrożenia związane z ingerencją w materiał genetyczny gatunków -zna dawne poglądy filozoficzne dotyczące stosunku do zwierząt, np. Pitagorasa, Arystotelesa, św. Tomasza, św. Franciszka, Kartezjusza) -zna przynajmniej 5 stanowisk filozoficznych dotyczących pracy -zna podstawowe tezy encykliki „Laborem exercens” -samodzielnie analizuje tekst -dyskutuje Celujący Otrzymuje uczeń, który wykazuje szczególne zainteresowane przedmiotem spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, stosuje twórcze rozwiązanie zadań, samodzielnie przygotowuje materiały na lekcje, wykazując się dużym nakładem pracy lub szczególnymi umiejętnościami oraz odnosi sukcesy w konkursach. 1 0 Kryteria wystawiania oceny półrocznej i rocznej Wystawiając ocenę półroczną lub roczną, nauczyciel wyliczy średnią wynikającą ze wszystkich ocen, uwzględniając ich wagi. Wystawiając ocenę półroczną lub roczną, nauczyciel uwzględni średnią wynikającą ze wszystkich ocen. Nauczyciel ma prawo podwyższyć ocenę półroczną lub roczną, jeżeli końcówka średniej wynosi powyżej 0,60 (np. 3,61- można wystawić ocenę: 4) FORMA AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCA OCENIE 1. 2. 3. 4. 5. 6 7. 8. Praca klasowa Praca domowa Odpowiedź ustna Indywidualna praca na lekcji Praca w grupie Praca dodatkowa Zeszyt Poprawy : pracy klasowej WAGA (W SKALI OD 1-10) 10 7 7 7 (bez poprawy) 7 (bez poprawy) 7 (bez poprawy) 5 (bez poprawy) tak jak główny obszar pracy domowej tak jak główny obszar odpowiedzi ustnej tak jak główny obszar