Numer kodowy ucznia KURATORIUM OŚWIATY W KATOWICACH XXXIII WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z GEOGRAFII Etap szkolny Rok szkolny 2009/2010 Drogi uczniu, Witaj na I etapie konkursu geograficznego. 1. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. 2. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. 3. Nie używaj korektora oraz czerwonego koloru długopisu. Jeśli chcesz dokonać korekty swojej odpowiedzi, błędnie zapisaną przekreśl. 4.Zestaw zawiera 18 zadań, za poprawne rozwiązanie wszystkich możesz uzyskać maksymalnie 50 punktów. 5. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 90 minut. 6. Pracuj samodzielnie! POWODZENIA! Autorzy Zadanie 1 2 3 4 Max. 2 2 2 3 punktacja Punkty uzyskane Sprawdzającego: Podpis jurora 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Suma 1 1 4 6 2 1 3 2 3 4 5 1 3 5 50 Kontrolującego: Bielsko-Biała, Częstochowa, Katowice, Rybnik 20 listopada 2009r. 1 Materiał źródłowy do zadania 1 ZADANIE 1/ 2 pkt Na siatce kartograficznej zaznaczono punktami i oznaczono literami następujące miasta: Dallas (33°N, 97°W), Warszawa (52N, 21E) , Rio de Janeiro (23S , 43W) , Bangkok (14°N, 101°E), Kapsztad ( 34S , 18E ). a) Podaj nazwy miast oznaczonych literami C i D miasto C ..................................., miasto D ....................................... b) Zaznacz na siatce kartograficznej punktem i literą L miasto Lizbona (39ºN, 9ºW) ZADANIE 2 / 2pkt Uzupełnij tabelę wpisując w odpowiednie miejsca podane następstwa ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi: występowanie dnia i nocy, zmiana miejsc wschodu i zachodu Słońca, górowanie Słońca, zmiana wysokości Słońca nad horyzontem w czasie górowania, pozorny ruch gwiazd na sklepieniu niebieskim, zmiana długości dnia i nocy Następstwa ruchu obrotowego Następstwa ruchu obiegowego ZADANIE 3/ 2pkt Odległość między Bielskiem-Białą a Katowicami w terenie wynosi 62,5 km. Oblicz w jakiej skali wykonana była mapa, na której odległość pomiędzy tymi miejscowościami wynosi 5 cm. Miejsce na obliczenia: Odp: Skala mapy .................................. 2 ZADANIE 4/3pkt a) Podaj nazwę strefy klimatycznej, w której znajduje się przedstawiona na diagramie stacja meteorologiczna. .................................................................... b) Podaj dwie cechy przedstawionego na diagramie klimatu. 1. ......................................................................................................................... 2. ......................................................................................................................... ZADANIE 5/1 pkt Podkreśl szerokość geograficzną miejsca, w którym 23 września Słońce w czasie górowania widoczne jest po północnej stronie nieba na wysokości 66o 33’ nad linią widnokręgu. a/ 900 N c/ 00 0 ’ b/ 23 27 N d/ 230 27’ S ZADANIE 6/ 1 pkt Podkreśl właściwą odpowiedź. W troposferze temperatura powietrza zmienia się wraz z wysokością. Temperatura ta na każde 100 m w górę: a/ wzrasta o 1,6o C c/ maleje o 0,6o C b/ maleje o 6,6o C d/ rośnie o 0,6o C ZADANIE 7/ 4pkt Na lotnisku Warszawa-Okęcie ( 21O E, 52O N) wylądują w środę o godzinie 19:00 czasu miejscowego dwa samoloty z Nowego Jorku (41O N, 74O W ) i Delhi (28 ON,77O E ). Oblicz, w którym dniu i o której godzinie czasu miejscowego wystartował samolot w Stanach Zjednoczonych, a o której godzinie czasu miejscowego i którego dnia w Indiach? Lot Nowy Jork-Warszawa trwał 9 godzin, a lot Delhi-Warszawa trwał 8 godzin. Obliczenia: Odp: 3 ZADANIE 8/ 6 pkt Na mapie przedstawiono ciepłe i zimne prądy morskie. Prąd morski Nr na mapie Termika Prąd morski Zatokowy Norweski Benguelski Peruwiański Kalifornijski Wschodnioaustralijski Nr na mapie Termika a) Uzupełnij tabelę wpisując dla każdego prądu morskiego jego nr na mapie, a w kolumnie Termika określenia „ciepły” lub „zimny”. b) Opisz wpływ zimnych prądów morskich na temperaturę powietrza i opady na wybrzeżach wzdłuż których płyną. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ZADANIE 9/ 2 pkt Tab. 2 Powierzchnia lądów według wysokości Wysokość w m Powierzchnia w mln km2 w % powierzchni lądów poniżej 0 0,7 0,5 0 - 300 50,0 33,5 300 - 500 27,8 18,6 500 – 1 000 28,3 19,0 1 000 – 2 000 23,6 15,8 2 000 – 3 000 14,1 9,5 3 000 – 5 000 3,1 2,1 powyżej 5 000 1,4 1,0 Źródło: B. Dobosik, A. Hibszer, J. Soja, Tablice geograficzne, Videograf 2002 4 Uzupełnij zdania: 1. Największą powierzchnię zajmują obszary położone na wysokości ....................m n.p.m., bo ............% powierzchni lądów. 2. Obszary o wysokości 1000 -3000 m n.p.m. stanowią ............% powierzchni lądów. 3. Obszary poniżej 300 m n.p.m. zajmują powierzchnię ................................ . ZADANIE 10/ 1pkt Wybierz zestaw, w którym wszystkie wymienione skały są skałami osadowymi. a/ zlepieniec, piaskowiec, dolomit, kreda b/ piasek, gnejs, marmur, żwir c/ zlepieniec, węgiel kamienny, wapień, marmur d/ glina, granit, bazalt, węgiel brunatny. ZADANIE 11/ 3 pkt Tab.1 Największe rzeki świata Rzeka Długość w km Nil (z Kagerą) Amazonka1 Jangcy Missisipi i Missouri Jenisej Parana – La Plata Huang - ho 6671 6516 6380 5970 5870 4880 4670 Pow. dorzecza w tys. km2 2 867 7 180 1 810 3 270 2 600 2 650 1 592 Średni roczny przepływ przy ujściu w m3/s 1 600 175 000 35 000 17 500 17 200 20 000 2 350 wg niektórych podróżników Amazonka jest dłuższa niż Nil 1 Oceń prawdziwość poniższych zdań pisząc prawda przy zdaniach prawdziwych i fałsz przy zdaniach fałszywych. 1. Najdłuższą rzeką Azji jest Jenisej ..................... 2. Amazonka ma 6-krotnie większy przepływ niż Jangcy. ..................... 3. Dorzecze Amazonki zajmuje obszar 7,2 mln km˛. ..................... 4. Największą powierzchnię dorzecza ma Amazonka i Missisipi. ..................... ZADANIE 12/ 2 pkt Obok skamieniałości przewodnich wpisz okres geologiczny, dla którego są charakterystyczne. Okresy geologiczne wybierz spośród podanych: karbon, jura, perm, kambr, trzeciorzęd(paleogen) , sylur, czwartorzęd( neogen). Skamieniałość przewodnia Okres geologiczny AMONITY TRYLOBITY PAPROCIE (nasienne i drzewiaste) ZADANIE 13/ 3pkt a) Dopisz do każdego czynnego wulkanu kontynent, na którym się on znajduje. ▲ HEKLA – ……………………. ▲ KRAKATAU – ……………… ▲ EREBUS – ………………….. b) Podaj 3 produkty wybuchu wulkanów. 1. ................................... 2. ................................... 5 3. .............................................. ZADANIE 14/ 4 pkt Uzupełnij tabelę przedstawiającą związki między klimatem i roślinnością wpisując odpowiednie określenia wybierając z podanych poniżej: Formacja roślinna: tajga, tundra, pustynia Typ klimatu: umiarkowany morski, śródziemnomorski, równikowy wybitnie wilgotny, subpolarny Charakterystyczne rośliny: liany, epifity, kserofity, rośliny efemeryczne, mirty, wawrzyny, buki, brzozy Typ klimatu Formacja roślinna Charakterystyczne rośliny wilgotny las równikowy mchy, porosty zwrotnikowy suchy makia ZADANIE 15/ 5pkt Do podanych łańcuchów górskich dopisz nazwy ich najwyższych szczytów, wybierając spośród podanych (w kolejności alfabetycznej): Gerlach, Góra Kościuszki, Mt.Blanc, Mt.Everest, Mt.Mitchell, Pik Pobiedy, Rysy, Toubkal, Vinson,. GÓRY Karpaty Pireneje Tien- szan Himalaje Atlas SZCZYT GÓRY Appalachy Wododziałowe Ellswortha Alpy Ural Narodnaja, Pico de Aneto, SZCZYT ZADANIE 16/ 1pkt W dniu 22 czerwca w miejscowości X zaobserwowano Gwiazdę Polarną na wysokości 40 o. Na jakiej szerokości geograficznej położona jest miejscowość X. Zakreśl prawidłową odpowiedź. a/ 66o 33’ N c/ 40o N o b/ 50 N d/ 90o N ZADANIE 17/ 3 pkt Przyporządkuj procesom rzeźbotwórczym formy powstałe w ich wyniku: a) procesy krasowe A. dolina U-kształtna b) abrazja B. morena czołowa c) erozja lodowcowa C. klif d) akumulacja D. dolina V-kształtna e) erozja rzeczna E. grzyb skalny F. jaskinia a) ..............., b) ................., c) ................., d) .................., e) ................... ZADANIE 18/ 5pkt Podaj do jakich archipelagów należą niżej podane wyspy: 1.Celebes- …………………………………………. 2.Kuba-……………………………………………. 3.Dominika- ……………………………………… 4.Majorka- ……………………………………….. 5.Kiusiu- …………………………………………. 6