I Ty masz wpływ na zmiany klimatyczne. Europe Direct Katowice Ul. Kościuszki 6, 40-049 Katowice Tel./fax: 0048 032 209 17 01 www.europe-direct.katowice.pl [email protected] Czy wiesz, że nasz klimat ciągle się zmienia? Zasoby naturalne Ziemi Największymi zasobami Ziemi są zasoby naturalne. Są nimi: gleba, minerały, rośliny, zwierzęta, woda, powietrze. Wszystkie są niezbędne do życia człowieka! minerały woda gleba Zasoby naturalne Ziemi rośliny wiatr zwierzęta ZASOBY ZIEMI WYCZEPYWAL NE ODNAWIALNE: WODA, LAS, GLEBA, ROŚLINY, ZWIERZĘTA NIEODNAWIALNE: SUROWCE MINERALNE, SUROWCE KOPALNIANE (węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny) NIEWYCZERPYWA LNE POWIETRZE, WIATR, ENERGIA SŁONECZNA, PRĄDY MORSKIE Co to jest zmiana klimatu? W ciągu ostatnich 100 lat średnia temperatura na Ziemi wzrosła o 0,3ºC 0,6ºC i według naukowców będzie rosnąć nadal. Takie zjawisko nazywane jest globalnym ociepleniem. Eksperci uważają, że globalne ocieplenie wpłynie na nasz klimat i doprowadzi do katastrofalnych skutków. Dlatego powstrzymanie tych zmian jest jednym z głównych celów Unii Europejskiej. Na czym polega efekt cieplarniany? W SZKLARNI ZWANEJ ZIEMIĄ…. Promienie słoneczne przedostają się do atmosfery i docierają do Ziemi. Niewidoczne promieniowanie podczerwone odbija się w przestrzeń kosmiczną. Niektóre gazy znajdujące się w atmosferze, zwane gazami cieplarnianymi, zatrzymują promieniowanie, w ten sposób Ziemia zatrzymuje ciepło. Gdyby to zjawisko nie występowało, temperatura na Ziemi byłaby zbyt niska. Byłoby chłodniej o około 33°C: temperatura wyniosłaby około -18°C. Wody na planecie zamarzłyby, a życie na Ziemi byłoby niemożliwe. Przykład ten pozwala nam zrozumieć, jak ważne są gazy cieplarniane. Dlaczego efekt cieplarniany budzi strach wśród naukowców? Około wieku temu nie było elektryczności, a jedynym środkiem transportu były konie, a więc ilość emitowanego dwutlenku węgla była mniej więcej taka, jak wchłanianego dwutlenku węgla( czyli średnio pozostawała na tym samym poziomie). Obecnie produkujemy więcej dwutlenku węgla i posiadamy mniej elementów, które go wchłaniają. Dlatego ogólnie koncentracja dwutlenku węgla znacznie wzrosła. To oznacza, że więcej promieni podczerwonych odbija się w kierunku naszej planety i w konsekwencji temperatura na Ziemi wzrasta. SKUTKI Jeśli nie spowolnimy globalnego ocieplenia, ludzie staną się bezradni wobec zmian na Ziemi. SKUTKI GLOBALNEGO OCIEPLENIA NA KLIMAT Globalne zmiany klimatu spowodują wymieranie wielu gatunków, ponieważ: • Zdolności adaptacyjne organizmów do nowych warunków życia są ograniczone, • Nie znamy dokładnie tempa oraz kierunków dalszych zmian w środowisku. GLOBALNE OCIEPLENIE KLIMATU PRZESUWANIE SIĘ GRANIC EKOSYSTEMU ZMIANA WARUNKÓW ŻYCIA ORGANIZMÓW •ograniczenie przestrzeni życiowej • mniejszy dostęp do pokarmu • niedobór lub nadmiar wody • nowe choroby • masowy wysyp szkodników • wymieranie gatunków NAJBARDZIEJ NARAŻONE EKOSYSTEMY • morza i oceany • bagna i mokradła • strefa przybrzeżna • sawanny, stepy • strefa arktyczna • lasy równikowe • obszary górskie Nasze środowisko potrzebuje pomocy! Źródła zagrożeń dla środowiska GŁÓWNE ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA DZIAŁALNOŚĆ LUDZI • Przede wszystkim gospodarcza i przemysłowa NIEKORZYSTNE ZJAWISKA FIZYCZNE Co rozumiesz pod pojęciem zanieczyszczenie środowiska? Zanieczyszczenie środowiska to wprowadzenie do środowiska (powietrza, wody, ziemi) substancji stałych, ciekłych lub gazowych albo energii w takich ilościach lub w takim składzie, że może to ujemnie wpłynąć na zdrowie człowieka, klimat, przyrodę żywą, glebę, wodę lub spowodować inne zmiany w środowisku, w tym również kulturowym. Do najgroźniejszych rodzajów zanieczyszczeń należą: dwutlenek węgla (C02), tlenek węgla (CO), dwutlenek siarki (S02), dwutlenek azotu (N02), fosfor (P), rtęć (Mg), ołów (Pb), ropa naftowa, pestycydy, promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące i jonizujące Czy pozostawisz te sprawy na łaskę losu? Unia Europejska pomaga… W marcu 2000 roku Komisja Europejska uruchomiła Europejski Program w Sprawie Zmian Klimatu (ECCP). Kraje członkowskie zobowiązały się do roku 2020: • obniżyć emisję gazów cieplarnianych przynajmniej do poziomu 20% poniżej wartości z roku 1990 • Zwiększyć o 20% udział odnawialnych źródeł energii w europejskich gospodarkach • Obniżyć o 20% udział w gospodarce dotychczasowych surowców energetycznych, groźnych dla środowiska, takich jak, np. węgiel W ramach programu nawiązano współpracę między urzędnikami Komisji a przedstawicielami przemysłu, organizacji ekologicznych i innymi zainteresowanymi stronami. Wspólnym celem jest opracowanie efektywnych ekonomicznie działań, które doprowadzą do zmniejszenia poziomu emisji CO2. Już ponad 30 działań wprowadzono w życie. Od stycznia 2005 zaczął funkcjonować Europejski System Handlu Emisjami. Rządy krajów Unii Europejskiej wyznaczyły maksymalny, roczny limit emisji dwutlenku węgla (CO2) w każdym z państw Pracami Komisji Europejskiej w dziedzinie zmian klimatu kieruje Dyrekcja Generalna ds. Środowiska. Jej siedziba znajduje się w Brukseli. Do niej należy opracowywanie nowych przepisów prawnych i innych inicjatyw unijnych. CIEKAWOSTKA Stopa ekologiczna • Międzynarodowa grupa ekspertów, chcąc się dowiedzieć, czy Ziemia ma dość zasobów, aby zabezpieczyć odpowiednie warunki życia dla każdego jej mieszkańca, wypracowała metodę, w której powierzchnia lądów jest wskaźnikiem poziomu konsumpcji. Wielkości stóp pokazują jednoznacznie, że kraje bogate nadmiernie zużywają zasoby naturalne. Stopa ekologiczna USA 9,7 ha NIEMCY 4,7 ha POLSKA 3,7 ha MEKSYK 2,6 ha BHUTAN 0,4 ha Czy wiesz jak Ty możesz pomóc środowisku? Odłączaj od gniazdka zbędne urządzenia Obniż temperaturę w domu o 1 stopień C Wyłączaj zbędne światła i lampki Używaj energooszczędnych żarówek Dbaj o izolację domu, okien, rur Nie pozostawiaj sprzętu gospodarstwa domowego w trybie gotowości nie śmieć w lesie (drzewa i rośliny produkują tlen) Korzystaj z transportu publicznego Używaj akumulatorów zamiast jednorazowych baterii Kupuj energooszczędny sprzęt AGD Wyłącz przycisk stand-by (przycisk tzw. stanu czuwania) Zakręć kran, kiedy myjesz zęby; bierz prysznic zamiast kąpieli Sortuj śmieci Przestaw lodówkę z dala od kuchenki i bojlera; nie wkładaj do niej gorącego jedzenia W samochodzie: Rozpoczynaj jazdę przy zimnym silniku; używaj wyższych biegów (te zabiegi obniżą zużycie paliwa) Sprawdź ciśnienie opon (jeśli jest zbyt niskie, zużywasz więcej paliwa) Zdejmij bagażnik dachowy Zwolnij (szybka jazda to większe zużycie paliwa) Tylko jedna Ziemia – nie zniszcz jej! Źródła: EUROPA – Środowisko naturalne dla młodych Europejczyków http://ec.europa.eu/environment/youth/index_pl.html Komisja Europejska – Środowisko – Zmiany klimatu http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/ind ex_pl.htm Zdjęcia pochodzą z portalu http://pl.wikipedia.org oraz http://ec.europa.eu/environment/index_en.htm Dziękujemy za uwagę. Europe Direct Katowice Ul. Kościuszki 6, 40-049 Katowice Tel./fax: 0048 032 209 17 01 www.europe-direct.katowice.pl [email protected]