LICZBY PIERWSZE Prezentację opracowała: Iwona Kowalik DEFINICJA Liczby naturalne, większe od 1, które mają tylko dwa dzielniki: 1 i samą siebie nazywamy liczbami pierwszymi. Liczby pierwsze to: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31,37, 41, 43, 47, 53, 59, 61, 67, 71, 73, 79, 83, 89, 97…. SITO ERATOSTENESA Eratostenes z Cyreny to grecki uczony żyjący na przełomie III i II wieku p.n.e. Był znakomitym uczonym- filozofem, astronomem, matematykiem, geografem i literatem. Kierował słynną Biblioteką Aleksandryjską. Eratostenes podał metodę wyznaczania liczb pierwszych, zwaną dziś sitem Eratostenesa. Metoda ta wymagała dużo czasu i miejsca. Oto ona: Oto plansza 100 liczb: 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 1 11 21 31 41 51 61 71 81 91 2 12 22 32 42 52 62 72 82 92 3 13 23 33 43 53 63 73 83 93 4 14 24 34 44 54 64 74 84 94 5 15 25 35 45 55 65 75 85 95 6 16 26 36 46 56 66 76 86 96 7 17 27 37 47 57 67 77 87 97 8 18 28 38 48 58 68 78 88 98 9 19 29 39 49 59 69 79 89 99 Wykreślamy kolejno wielokrotności liczb naturalnych, rozpoczynając od wielokrotności liczby 2, potem 3, 4 itd. Liczby, których nie skreślono, poza 0 i 1, to liczby pierwsze. ILE JEST LICZB PIERWSZYCH? TWIERDZENIE Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych. Twierdzenie to udowodnił w IV wieku p.n.e. grecki matematyk Euklides. Matematycy wciąż obliczają kolejne liczby pierwsze. W styczniu 1994 roku największą znaną liczbą pierwszą była 2859433-1. W listopadzie 1996 roku była nią 21398268- 1, zaś w sierpniu 1997 roku liczba 22976221 – 1. TWIERDZENIE Każda liczba naturalna, większa od 1, jest albo liczbą pierwszą, albo iloczynem liczb pierwszych. Można się o tym przekonać rozkładając na czynniki pierwsze dowolną liczbę naturalną, np: 28 14 7 2 60 2 30 2 2 2 7 1 Zatem 120 28 2 2 7 Zatem: 15 3 5 1 5 120 2 2 2 3 5 GDZIE STOSUJEMY LICZBY PIERWSZE? Obecnie stosuje się je powszechnie w informatyce czy kryptografii. Z liczb pierwszych korzystamy codziennie, np. gdy wyjmujemy pieniądze z bankomatu, system bankowy sprawdza wpisywany przez nas PIN, który każdorazowo generowany jest właśnie za pomocą liczb pierwszych.