Rozdział 5 C

Opisy przedmiotów - studia zaoczne:
08.0-6FP-A1-E
ETYKA
30 W
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Tadeusz Kamiński
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu : Próba zaprezentowania niektórych poglądów, stanowisk i argumentów o
charakterze etycznym, mogących skłaniać do podejmowania i pogłębiania osobistej refleksji
w tej dziedzinie.
Podstawowe treści kursu: 1. Moralność a etyka – zagadnienia wstępne. 2. Intelektualizm
etyczny Sokratesa. 3. Dobro, wartość a stanowisko absolutystyczne w etyce. 4. Absolutyzm
metafizyczny w etyce Platona. 5. Etyka deontologiczna I. Kanta. 6. Etyka I. Kanta c.d.
7. Utylitaryzm w etyce. 8. Godność jako wartość naczelna w etyce. 9. Tolerancja jako
znacząca wartość na gruncie etyki. 10. Tolerancja c.d. 11. Prawda jako kategoria filozoficznoetyczna. 12. Pryncypializm a sytuacjonizm etyczny. 13. Idea walki bez gwałtu Mahatmy
Gandhiego.
Literatura podstawowa:
Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 1983.
Chwedeńczuk B., Spór o naturę prawdy, Warszawa 1984.
Copleston Fr., Historia filozofii, przeł. B. Chwedeńczuk, t.1-8, Warszawa 1982-1989.
Gandhi M.K., All Men are Brothers, UNESCO 1958.
Ingarden R., Książeczka o człowieku, Warszawa 1978.
Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Warszawa 1984.
Kielanowski T., Rozmyślania o przemijaniu, Warszawa 1973
Klimowicz E., Utylitaryzm w etyce, Warszawa 1974.
Kotarbiński T., Pisma etyczne, Wrocław 1992.
Krąpiec M. A., Ja – Człowiek, Warszawa Lublin 1995.
Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej (od Talesa do Platona), Warszawa 1971
Krońska I., Sokrates, Warszawa 1968.
Kroński T., Kant, Warszawa 1966.
Legutko R., Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte, Warszawa 1996Niemczuk A., Filozofia
Dobra. Przed powstaniem aksjologii, Lublin 1994.
Mill J.S., Utylitaryzm, tłum M. Ossowska, Warszawa 1959.
Ossowska M., Podstawy nauki o moralności, Warszawa 1966.
Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, Warszawa 1985.
Pawłowska – Lazari I., Etyka Gandhiego, Warszawa 1965.
Pawłowska – Lazari I., Etyka. Pisma wybrane, Wrocław 1992.
Pawłowska Lazari I., Trzy pojęcia tolerancji, „Studia Filozoficzne” 1984, nr 4.
Stevenson L., Haberman D. L., Dziesięć koncepcji natury ludzkiej, Wrocław 2001
Szawarski Z., Godność i odpowiedzialność, „Studia Filozoficzne” 1983, nr 8.
Szawarski Z., Rozmowy o etyce, Warszawa 1987.
Szewczyk K., Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej, Warszawa 1998.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, T. 1-3, Warszawa 1978.
Tatarkiewicz W., O bezwzględności dobra, /w:/ tenże, Droga do filozofii, t. 1,
Warszawa 1971.
Wiśniewski R., Wybrane pojęcia i problemy etyki, Toruń 1994.
114
Wojtyła K., Elementarz etyczny, Lublin 1983.
Żuk- Łapińska L., Problem tolerancji, Warszawa 1991.
03.6-6FP-A2-HS
HISTORIA SZTUKI
30 W
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Stanisław Piekarski
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Zapoznanie studentów z głównymi problemami sztuki zarówno dawnej, jak i
współczesnej. Nauczenie studentów rozpoznawania stylów i kierunków artystycznych w
architekturze, rzeźbie i malarstwie. Przedstawienie możliwości i sposobów wykorzystania
sztuki do realizacji zadań wychowawczych i edukacyjno-poznawczych.
Podstawowe treści kursu: Historia sztuki jako nauka. Artystyczne i pozaartystyczne funkcje
sztuki. Sztuka pradziejowa (paleolit, mezolit i neolit). Sztuka Mezopotamii i starożytnego
Egiptu. Sztuka antycznej Gracji. Sztuka antycznego Rzymu. Sztuka Afryki, Ameryki
Południowej, Ameryki Północnej i Australii. Sztuka wczesnochrześcijańska. Sztuka
bizantyjska. Sztuka karolińska i ottońska.
Literatura podstawowa:
Ałpatow M., Historia sztuki, t. I-IV, Warszawa 1968.
Białostocki J., Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 2000.
Dzieje architektury w Polsce, praca zbiorowa pod red. J. Marcinek, Kraków 2000.
Koch W., Style w architekturze, Warszawa 1996.
Kryszałowicz-Kozakowska S., Stolot F., Historia malarstwa polskiego, Kraków 2000.
Leksykon malarstwa, red. P. Szubert i P. Trzeciak, Warszawa 1992.
Mała encyklopedia kultury antycznej, Warszawa 1983.
Miłobędzki A., Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1978.
Nuttgens P., Dzieje architektury, Warszawa 1998.
Uniwersalny leksykon sztuki, Warszawa 2002.
Sztuka świata, t I-X, Warszawa 1994.
08.3-6FP-A3-HP
HISTORIA POLSKI NA TLE DZIEJÓW POWSZECHNYCH
30 W
Forma zaliczenia: egzamin
Odpowiedzialny za kurs: prof. AŚ dr hab. Andrzej Felchner
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Podstawowym celem kursu jest przypomnienie słuchaczom najważniejszych
faktów z przeszłości Polski na tle dziejów powszechnych (z historii: politycznej, społecznogospodarczej, sztuki, oświaty), znaczne poszerzenie wiadomości wyniesionych z liceum,
przedstawienie informacji historycznych połączonych w ciąg przyczynowo-skutkowy,
ukazanie najnowszych osiągnięć nauk historycznych z odniesieniem do przykładów z
literatury pięknej, przedstawienie najważniejszych informacji z przeszłości regionu – „małej
ojczyzny” i powiązanie ich z dziejami ojczystymi.
Podstawowe treści kursu: Początki państwa polskiego na tle historii Europy i
Słowiańszczyzny. Przemiany na ziemiach polskich w okresie rozbicia dzielnicowego na tle
zmian w Europie. Odbudowa zjednoczonego państwa i ukształtowanie się monarchii stanowej
115
na tle sytuacji w innych państwach. Powstanie państwa polsko-litewskiego. Polska w dobie
Renesansu i jej miejsce w Europie. Rzeczpospolita pod panowaniem królów z dynastii
Wazów. Kryzys państwa polskiego w XVII-XVIII w., kształtowanie się niepomyślnej dla
naszego kraju sytuacji międzynarodowej. Próby reform i rozbiory, ziemie polskie w dobie
Oświecenia. Naród bez państwa, romantyzm i pozytywizm, dwie koncepcje i ich wpływ na
bieg dziejów. Ziemie polskie w latach I wojny światowej, różne drogi do odzyskania
niepodległości. II Rzeczypospolita, blaski i cienie. Sytuacja międzynarodowa w połowie XX
w. i jej wpływ na losy Polski. Polska i Polacy w latach II wojny światowej. Przemiany po II
wojnie światowej w Europie i na naszych ziemiach. Kryzys narzuconego systemu i narodziny
III Rzeczypospolitej.
Literatura podstawowa:
Podręczniki:
Chwalba A., Historia Polski 1795-1918, Kraków 2000.
Roszkowski W (Albert A.), Historia Polski 1914-2001, Warszawa 2003.
Samsonowicz H., Tazbir J., Łepkowski T., Nałęcz T., Polska. Losy państwa i narodu,
Warszawa 1992.
Opracowania:
Czubiński A., Historia Polski XX wieku, Poznań 2000.
Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, kilka wydań.
Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Łódź 1989.
Skodlarski J., Zarys historii gospodarczej Polski, Warszawa 2000.
Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. I – do roku 1795, t. II – 1795-1945,
Warszawa 1996.
15.4-6FP-A4-IN
INFORMACJA NAUKOWA Z ELEMENTAMI BIBLIOTEKOZNAWSTWA I NAUK
POMOCNICZYCH
18 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Tadeusz Szperna
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Wykształcenie u studentów umiejętności budowy i organizacji własnego
warsztatu naukowego oraz zapoznanie ich z typowymi dla polonistów narzędziami pracy z
położeniem nacisku na wszechstronną znajomość źródeł informacji.
Podstawowe treści kursu: Zagadnienia terminologiczne (znaczenie terminów: informacja,
dokumentacja, informacja naukowa, informologia, informatologia, technologia
informacyjna); wybrane problemy teoretyczne nauki o informacji (m. in. prawo rozproszenia i
starzenia się informacji, bariery informacyjne); struktura, funkcje i zadania systemów
informacyjno-wyszukiwawczych; źródła informacji naukowej (kryteria podziału
dokumentów, opracowania dokumentacyjne, wydawnictwa informacyjne); metodyka i
technika sporządzania opracowań dokumentacyjnych; wyszukiwanie informacji w
zautomatyzowanych systemach informacyjnych; bibliografia jako jedno z podstawowych
źródeł informacji - terminologia, kryteria podziału, kompozycja, podstawowe zagadnienia
opisu bibliograficznego; bibliografia ogólna na warsztacie historyka literatury polskiej:
metoda Bibliografii polskiej Karola Estreichera, bibliografie ogólne bieżące: Przewodnik
Bibliograficzny, Bibliografia Zawartości Czasopism i inne; bibliografia literacka polska:
Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut, Polska bibliografia literacka (PBL),
bibliografie historii literatury i krytyki literackiej, bibliografie osobowe historyków literatury
116
polskiej; biblioteka jako ważny rodzaj placówki informacyjnej - podstawowe elementy
struktury organizacyjnej biblioteki (zbiory, lokal, personel, warsztat informacyjny,
czytelnicy), klasyfikacja bibliotek, kategorie materiałów bibliotecznych, rodzaje katalogów;
książnica jako warsztat pracy polonisty - praktyczne korzystanie z zasobów bibliotecznych,
ogólne zasady organizacji kwerendy, praca z książką, czasopismem, rękopisem.
Literatura podstawowa:
Batorowska H., Czubała B., Wybrane zagadnienia nauki o informacji i technologii
informacyjnej. Kraków 1997.
Czachowska J., Rozwój bibliografii literackiej w Polsce, Wrocław 1979.
Czachowska J., Loth R., Bibliografia i biblioteka w pracy polonisty, Wrocław 1977.
Czachowska J., Loth R., Przewodnik polonisty. Bibliografie, słowniki, biblioteki, muzea
literackie., Wrocław 1989.
Dembowska M., Metoda "Bibliografii polskiej" Karola Estreichera, wyd 3, Warszawa 2000.
Fercz J., Niemczykowa A., Podstawy nauki o książce, bibliotece i informacji naukowej,
Warszawa 1991.
Mendykowa A., Podstawy bibliografii, wyd. 2, Warszawa 1986.
Starnawski J., Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej (na tle dyscyplin
pokrewnych), wyd. 3, Warszawa 1983.
15.4-6FP-A5-IB
INFORMACJA BIBLIOTECZNA
2 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie
Odpowiedzialny za kurs: mgr Urszula Franas-Mirowska
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Rys historyczny bibliotek naukowych. Zapoznanie studentów ze strukturą i
sposobem funkcjonowania biblioteki naukowej. Wyrobienie umiejętności swobodnego
korzystania ze zbiorów biblioteki. Zapoznanie z podstawowymi źródłami informacji
bibliotecznej i bibliograficznej. Wprowadzenie w możliwości wykorzystania elektronicznych
nośników informacji
Podstawowe treści kursu: Połączenie zajęć z wiedzy o bibliotece z treściami dotyczącymi
podstaw informacji naukowej łączy w sobie wszystkie elementy dotyczące szeroko pojętej
wiedzy o bibliotece i informacji naukowej. Taka konstrukcja programu pozwala na uzyskanie
celu nadrzędnego jakim jest kształcenie użytkowników naszej biblioteki. Student po odbyciu
dwugodzinnego kursu posiada następujące umiejętności: zna zasady korzystania z biblioteki,
posiada umiejętność rozpoznawania z autopsji różnego rodzaju dokumentów, potrafi
prowadzić indywidualne poszukiwania w różnego typu katalogach kartkowych i katalogu
komputerowym, prawidłowo odczytuje opisy bibliograficzne książek, czasopism i
dokumentów pochodnych, posiada umiejętność rozpoznania bibliografii spośród innych
źródeł informacyjnych, umie posługiwać się polską ogólną bieżącą bibliografią narodową
(Przewodnik Bibliograficzny, Bibliografia Zawartości Czasopism, Bibliografia Wydawnictw
Ciągłych, Polonica Zagraniczne. Bibliografia).
Literatura podstawowa:
Andrzejewska J., Bibliotekarstwo szkolne. Teoria i praktyka, t. 1: Organizacja biblioteki,
Warszawa 1996.
Bibliotekarstwo, red. Z. Żmigrodzki, Warszawa 1998.
Bibliotekarstwo naukowe z uwzględnieniem dokumentacji naukowo-technicznej, red.
117
A. Łysakowski, Warszawa 1956.
Chociewicz K., Przysposobienie czytelnicze i informacyjne w szkole średniej.
Dubowik H., Dzieje książki i biblioteki w zarysie, Warszawa 1982.
Encyklopedia Wiedzy o Książce, Wrocław 1971.
Encyklopedia współczesnego bibliotekarstwa polskiego, Wrocław 1976.
09.3-6FP-A8-KŻS
KULTURA ŻYWEGO SŁOWA
18 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: mgr Lucyna Jakubczyk
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Zapoznanie z zasadami poprawnej wymowy. Wykorzystanie aparatu głosowego
i techniki oddychania w sztuce mówienia. Zapoznanie z zasadami interpretacji tekstów i
artystycznego mówienia.
Podstawowe treści kursu: Co to jest kultura żywego słowa - z historii przedmiotu. Uroda
polszczyzny - nasz skarb narodowy. Proces mówienia. Czynności narządu głosowego.
Instrument głosowo-wymawianiowy: budowa, funkcje, konserwacja. Oddychanie w sztuce
mówienia - ćwiczenia. Prawidłowa emisja głosu - ćwiczenia. Usprawnianie narządów mowy.
Dykcja - wymowa poprawna, prawidła wymowy, błędy wymowy. Najczęstsze błędy
wymowy - korekta. Ekspresja (środki wyrazu): iloczas, siła, wysokość, barwa, wyrazistość
słowa, wyrazistość frazy, pauza artystyczna . Technika interpretacyjna: budowa tekstu,
rozumienie tekstu, akcent wyrazowy, akcent logiczny, kadencja, antykadencja, linia
intonacyjna, dobór środków wyrazu - ćwiczenia z tekstem. Sztuka żywego słowa: technika,
artyzm, kultura, warsztat, intuicja - pokazowa prezentacja recytacji. Deklamacja, recytacja,
mowa artystyczna, występy publiczne, pozasłowne środki wyrazu - ćwiczenia.
Literatura podstawowa:
Podręczniki
Kochanowski W., Koszucka O., Listkiewicz Z., Sekrety żywego słowa.
Kram J., Zarys kultury żywego słowa.
Krzyżanowski J., Sztuka słowa, rozdz. Słowo utrwalone, Warszawa 1984.
Mikuta M., Kultura żywego słowa, Warszawa 1964.
Nyczek T., Pełnym głosem, Kraków 1980. (Rozdz.: Z lotu ptaka).
Opracowania
Bąk P., Czytanie i recytacja w klasach początkowych, Warszawa 1984.
Bąk P., Nauka czytania i recytacji w wyższych klasach szkoły podstawowej, Warszawa 1987.
Karczmarczuk B., Wymowa polska z ćwiczeniami, Lublin 1987.
Kochanowicz J., Podstawy recytacji i mowy scenicznej, Warszawa 1961.
Lubaś W., Urbańczyk S., Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Warszawa 1990.
Meissner C., ABC recytatora, Warszawa 1963.
Sachajska E., Uczymy poprawnej wymowy, Warszawa 1981 (i wyd. nast.)
Toczyska B., Kama makaka ma (wprawki dykcyjne), Gdańsk 1992.
Toczyska B., Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 1994.
15.0-6FP-A9-WTK
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI KOMUNIKACYJNE I MULTIMEDIALNE
36 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
118
Odpowiedzialny za kurs: mgr Grzegorz Stanecki
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Kształtowanie umiejętności komunikowania się w aspekcie nowych możliwości
technicznych z wykorzystaniem elementarnej obsługi komputera i nawigacji po światowych
zasobach sieci Internet.
Podstawowe treści kursu:
1. Pojęcie komunikacji i multimedialności.
(definicja, rodzaje komunikacji, szczeble komunikacji – piramida McQuaila, modele
komunikacji- transmisyjny, ekspresyjny rozgłosu, recepcyjny, multimedia, multimedialność,
hipermedialność, hipertekstualność, linearność, współczesna istotność komunikacji,
umiejętności zdobywania, tworzenia i przekazywania informacji).
2. Pismo i druk.
Część historyczna: najwcześniejsze formy komunikacji, petrogramy, petroglify, pismo
obrazkowe, ideogramy, fenicki sylabariusz, greckie pismo alfabetyczne, papier T’ sai Luna,
chiński druk, czcionki Gutenberga, druk reliefowy, płaski, wklęsły, prasa pospieszna,
rotacyjna maszyna linotypowa, offset, druk laserowy, narzędzia pisarskie.
Część problemowa: pismo a przekaz ustny, pismo jako sacrum- od egipskich hieroglifów do
podpisu elektronicznego pod ustawą, praca zakonnego kopisty a wspólczesnego drukarza, list
papierowy a telefoniczny sms, kultura kaligrafii, elitarność pisma a analfabetyzm, książki online pisane i czytane przez Internautów, sieciowe biblioteki).
3. Prasa.
Część historyczna: chińskie Tipao, rzymskie Acta Diurna Populi, średniowieczne prymitywy
prasowe, listy kupieckie, nowelant, gazety drukowane, Merkuriusz Polski, początki prasy
publicystycznej The Weekly Review, Spectator, prasa polityczna, partyjna, rozrywkowa,
komercyjna, agencje prasowe, cenzura, gwarancje wolności prasy.
Część problemowa: felieton wg K. Mroziewicza, wywiad prasowy wg. Moniki Olejnik,
scanning, skimming, layout, lead- jego rodzaje i znaczenie, prasa jako IV władzadziennikarstwo śledcze, prasa informacyjna a tabloids, spinning, spin doctor, dobra i zła
infografika, makieta pisma, prasa regionalna a społeczeństwo obywatelskie, czy gazety
upodabniają się do innych mediów, przyszłość prasy papierowej a prasa on- line, prasa
specjalistyczna, nowatorska, ambitna, podziemna, prasa a rynek reklam).
4. Fotografia.
Część historyczna: artificiale scribere, camera obscura, D. Barbaro – wypukła soczewka,
E. Danti prototyp lustrzanki, J. Kepler- teoria teleobiektywu, dagerotypia, fotografia,
talbotypia, proces kolodionowy, suchy papier fotograficzny, film ceuloidowy, amatorskie
aparaty małobrazkowe, teleobiektyw, barwna fotografia, obiektyw szerokokątny, lampa
błyskowa, zoom , polaroid, fotografia cyfrowa..
Część problemowa: fotografia a fotografika,relacja podmiotowa zdjęć-ja i inni, czasowa –
kiedyś i dziś , przestrzena ja i świat, fotogeniczność natury, fotografia portretowa- Annie
Leibowitz, immaterialność fotografii cyfrowej, magia „łapania czasu”, fotografia prasowa,
fotoreportaż, analiza zdjęcia, światło, kontrast, głębia, kolor, związek fotografii z prasą,
filmem i malarstwem, fotografia okolicznościowa, World Press Photo, Hulton Archive.
Praca samodzielna: znalezienie spośród różnych zdjęć (Z Internetu np. www. fototapeta.art.pl,
z prasy , z własnych albumów) fotografii, która jest dla danego studenta szczególna i
odpowiedzenie na pytania: dlaczego wybrałem to zdjęcie?, co komunikuje wprost a co na
metapoziomie?, jaki rodzaj uczuć, emocji wybrane zdjęcie we mnie rodzi?, jak brzmi tytuł
albo jak ewentualnie bym je zatytułował?, czy zdjęciu należy się jakieś dopowiedzenie lub
komentarz? ).
5. Film.
119
Część historyczna: zjawisko bezwładności wzroku i bodźce podprogowe, taumatrop,
fenakistiskop, stroboskop, Simon von Stampfer, Coleman Sellers- kinematoskop, T. Edisonpraktinoskop, E. J. Marez- fuzja fotograficzna, L. i A. Lumiere – Wyjście robotników z
fabryki, Przyjazd pociągu na stację La Ciotat, Oblany ogrodnik, film niemy, udźwiękowiony,
z mówionymi dialogami- Śpiewak jazzbandu, film animowany, stereo, kolor, panorama,
Oscar, Złota Palma, Montaż, film ideowy, komputer w kinie – Jurrasic Park.
Część problemowa: technika audiwizualna, uniwersalna atrakcyjność, gatunki filmowe, film
kinowy, TV i video, kino plenerowe, niezależne, trójwymiarowe, nowe kino, dogma,
pieniądze w filmie Cenzura, autocenzura, kolaudacja.)
Praca samodzielna: Poprawna recenzja filmu: który polecam, podczas którego opuściłem
kino, na który zaprosiłbym swoich dziadków, na którym byłem kilka razy, filmu dla
zakochanych itd. ).
6. Radio.
Część historyczna: G. Marconi, klucz telegraficzny Morce’a, dioda, trioda, pierwsze stacje
radiowe, transmisja na falach FM, złoty wiek radia, Wojna światów, płyta winylowa, radio
tranzystorowe, stereo, system Dolby, DAB, walkman, CD, Mp3, radio cyfrowe.
Część problemowa: powtarzalność i ponadczasowość zapisu, radio a totalitaryzmy, radio a
sztuka, różnorodność przekazu, duża dostępność i popularność, radio dla młodych pokoleń,
piractwo muzyczne, Cb- radio, audiofilia, wady i zalety Radia Maryja, Radiostacji,
słownictwo radiowe, język wiadomości.
Praca samodzielna: Wysłuchanie informacyjnych serwisów poszczególnych stacji radiowych
i omówienie ich pod względem treści i budowy. Analiza i dyskusja na temat audycji radiowej
Marii Blimel Zawód na czasie. Odwiedziny Radia Łódź.)
7. Telewizja.
Część historyczna: telewizja jako wynalazek techniczny- lampa oscyloskopowa, kineskop,
lampa Brauna. Początki TV światowej i polskiej, transmisje telewizyjne, TV na żywo,
kablowa, satelitarna, wynalazek magnetowidu i pilota.
Część problemowa: TV dla mas a telewizja elitarna - początki nadawania w Polsce, kino a
TV, KRRiT, społeczna kontrola treści telewizyjnych, propagandowy charakter TV,
hegemonia TV wśród innych mediów, surfing i zapping, globalizacja TV a potrzeba
indywidualności, kultura obrazkowa, kino domowe, magnetowidy, kamery a indywidualizacja
odbioru, sztuka informacji, dysonans poznawczy, TV jako jedyny element kultury środowiska
wychowującego, kulturotwórcza i edukacyjna rola telewizji, oddziaływanie TV na dzieci i
młodzież, życie bez telewizji – błogosławieństwo czy strata?).
8. Nowe media, media telematyczne i komputery.
Część historyczna: abakus, logarytm Napiera, kalkulator B. Pascala, maszyna różniczkowa
Ch. Babbage’a, maszyna Turinga, bit Shannona, binarność, tranzystor, układ scalony,
mikroprocesor, Cerf i Kahn założenia ogólnoświatowej sieci, Tim Berns Lee- protokoły
www, telefonia komórkowa, teletext i videotext.
Część problemowa: komputer- liczydło czy sztuczna inteligencja, system analogowy a
cyfrowy, Internet a autorstwo przekazu, WAP, SMS, MMS w telefonii komórkowej, globalna
wioska, komputer jako metamedium, wady i zalety szybkiego rozwoju technologii w branży
teleinformacyjnej, społeczeństwo informacyjne.
Praca samodzielna: Zanajomienie się z elementarną obsługą środowiska MS Windows, MS
Word.. Umiejętność korzystania z wielu różnorakich nośników informacji- dyskietka, CDRom, DVD, twardy dysk. Założenie i praktyczne korzystanie z własnych kont pocztowych w
ramach poczty elektronicznej. Swobodna nawigacja w Internecie- portale internetowe,
komunikatory IRC, GG, przeglądarki internetowe, „czat”, e- book. Wykorzystanie
autonomicznych programów komputerowych do samokształcenia i zdobywania wiedzy).
120
Część samodzielna: zaznajomienie się z elementami obsługi programu Internet Explorer,
nawigacją po światowych zasobach sieci, posługiwaniem się wyszukiwarkami internetowymi,
komunikatorami, portalami. Zaawansowane metody poszukiwania danych. Zakładanie
własnego konta e-mailowego, korzystanie z usług poczty elektronicznej, IRC, „czatowanie”.
Część problemowa: wolność i demokracja w Internecie, „mariaż” przekazów internetowych z
radiem, prasą, telewizją i z technologiami komunikacyjnymi (WAP). Autorskie,
przestępczość w sieci, kazus Napstera, piractwo domenowe, internet a dobra osobiste,
generacja Y, emotikony i akronimy, wykorzystanie internetu w celach edukacyjnych,
interklasa.
9. Perswazyjne, estetyczne, edukacyjne, komunikacyjne aspekty reklamy.
Historia reklamy, różne perspektywy postrzegania reklamy, wiarygodność reklamy, reklama
społeczna, postrzeganie reklam przez dzieci, język reklamy, od globalizacji do
konsumeryzmu. Masowość i granice reklamy. Skandalizujące reklamy Oliviera Toscaniego i
Terry Richardsona.
10. Praktyczne zastosowanie programu Microsoft Word.
Edycja dokumentów. Stosowanie nagłówków, wstawianie tabel, autokształty, numerowanie
stron, wstawianie przypisów, tworzenie spisu treści, bibliografia, tworzenie folderów i
dokumentów, zapisywanie na innych nośnikach (dyskietka).
11. Teorie oddziaływań mediów na człowieka: model kontrkulturowy.
Kultura wysoka, masowa, popkultura. Świat kultury światem wartości.. Wpływ mediów na
człowieka. Typy oddziaływań Dysonans poznawczy wg Festingera. Pedagogika mass
mediów.
12. Praktyczne zastosowanie programów multimedialnych.
Korzystanie przykładowych propozycji programów multimedialnych takich jak Encyklopedia
człowieka, Encyklopedia przyrody, Historia świata, Jak to działa ( Optimus Pascal),
Encyklopedia popularna A – Zet, Encyklopedia królów Polski (Polskie Media Amercom),
programy językowe (Europlus).
13. Komunikacyjne aspekty i teorie oddziaływań gier komputerowych.
Gra i jej typy definicyjne. Gry video, gry telewizyjne, gry komputerowe i przeznaczone na
konsole. Gry agonalne i mimetyczne. Teoria magicznego pocisku, katharsis, habituacji,
sugestii, spirali milczenia, racjonalizacji, frustracji. Amerykański system oznakowania gier
komputerowych ESRB.
14. Społeczeństwo informacyjne.
Pojęcie społeczeństwa informacyjnego. Poglądy T. Umesamo i Y. Masudy. Informacja jako
symbol statusu wg Umberto Eco. Składowe społeczeństwa informacyjnego wg Dennisa
McQuaila. Poglądy Daniela Bella i Jeana Baudrillarda. Prawo Gordona Moore’a Stare i nowe
media.
15. Sztuka wystąpień publicznych.
Przygotowanie materiału. Pomoce wizualne: tablica szkolna, biała tablica, plansze, tablica
magnetyczna, filcowa, foliogramy, rzutnik pisma, rzutnik przeźroczy. Kompozycja tekstu
prasowego a wypowiedzi ustnej. Styl book, postawa prelegencka, prezentacja wypowiedzi
improwizowanej. Oddychanie
Literatura podstawowa:
Anderson J., Wilkins R., Żegnaj telewizorku, Warszawa 2000.
Bauer Z., Mass media, Studium Dziennikarskie Akademii Pedagogicznej w Krakowie,
http://www.media.gimnazjum.com.pl , (02.09.2002).
Braun-Gałkowska M., Ulfik I., Zabawa w zabijanie,
Burszta W.J., Wirtualizacja kultury i co z tego wynika, [w:] Religia i kultura w
globalizującym się świecie, red. M. Kempny, G.Woroniecka, Kraków 1999.
121
Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikacji społecznej, Wrocław 1999.
Gajda J., Dominująca rola mass mediów i hipermediów w kulturze i edukacji, [w:] Edukacja
medialna, red. zbiorowa, Toruń 2002.
Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Warszawa 2001.
Goban-Klas T., Zarys historii i rozwoju mediów, Kraków 2001.
Godzic W., Kicz w Internecie - czyli stara estetyka i nowe medium [w:] Niedyskretny urok
kiczu, red. G. Stachówna, Kraków1997.
Golka M., Świat reklamy, Warszawa 1994.
Gwóźdź A., O życiu obrazów w kinie na przełomie wieków, [w:] W świecie mediów, red.
E. Nurczyńska-Fidelska, Kraków 2001.
Internet- fenomen społeczeństwa informacyjnego, pod red. Ks. T. Zasępy, Częstochowa 2001.
Izdebska J., Rodzina, dziecko, telewizja, Białystok 1996.
Juszczyk S., Człowiek w świecie mediów- szanse i zagrożenia, Katowice 2000.
Kenny P., Panie przewodniczący, Panie, Panowie...( Przewodnik po sztuce i technice
wystąpień publicznych), Wrocław 1995.
Kluszczyński R.W., Artystyczno- kulturowe znaczenie Internetu, [w:] W świecie mediów,
red. E. Nurczyńska- Fidelska, Kraków 2001.
Kłoskowska A., Kultura masowa. Krytyka i obrona, Warszawa 1983.
Kossowski P., Dziecko i reklama telewizyjna, Warszawa 1999.
Lepa A. bp, Pedagogika mass mediów, Łódź 2000.
Skwierawski F., Telewizja w Polsce [w:] Prasa, radio i telewizja w Polsce. Zarys dziejów,
red. zbiorowa, Warszawa 1999.
Zacher L.W., Telewizja jako społecznie ryzykowna forma przekazu informacji i wartości,
[w:] Transformacja telewizji w Polsce, pod redakcją W. Dudek, Katowice 1996.
09.3-6FP-A10-DREI
DIALEKTYKA, RETORYKA I ERYSTYKA
20 W
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Elżbieta Sztankóné Stryjniak
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Poznanie zasad i opanowanie umiejętności prowadzenia dyskursu oraz
komponowania wypowiedzi (przemówienia, odczytu, referatu itp.).
Podstawowe treści kursu: Podstawowe pojęcia z zakresu dialektyki, erystyki i retoryki.
Geneza i historia rozwoju tych dyscyplin od starożytności do współczesności. Zasady
prowadzenia dyskusji (uzasadniania, argumentacji, przekonywania) oraz komponowania
wypowiedzi.
Literatura podstawowa
Arystoteles, Poetyka. Retoryka, przeł. i oprac. H. Podbielski, Warszawa 1988
Burke, K., Tradycyjne zasady retoryki, „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 2
Curtius E. R., Topika i topoi, „Pamiętnik Literacki” 1972, z. 1
Korolko, M., Przekonuj i daj się przekonać, Piotrków Trybunalski 2003
Korolko, M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990
Lausberg, H., Retoryka literacka, Bydgoszcz 2002
Lichański, J. Z., Retoryka, Warszawa 2000
Pisarek, W., Retoryka dziennikarska, Kraków 1975
Perelman, Ch., Imperium retoryki, Warszawa 2002
Schopenhauer, A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Kraków 1983
122
Ziomek, J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990, 2000.
09.3-6FP-A10-DREII
DIALEKTYKA, RETORYKA I ERYSTYKA
20 W
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Elżbieta Sztankóné Stryjniak
Warunki wpisania: zaliczenie kursu DREI
Cele kursu: Poznanie zasad i opanowanie umiejętności prowadzenia dyskursu oraz
komponowania wypowiedzi (przemówienia, odczytu, referatu itp.).
Podstawowe treści kursu: Podstawowe pojęcia z zakresu dialektyki, erystyki i retoryki.
Geneza i historia rozwoju tych dyscyplin od starożytności do współczesności. Zasady
prowadzenia dyskusji (uzasadniania, argumentacji, przekonywania) oraz komponowania
wypowiedzi.
Literatura podstawowa
Arystoteles, Poetyka. Retoryka, przeł. i oprac. H. Podbielski, Warszawa 1988
Burke, K., Tradycyjne zasady retoryki, „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 2
Curtius E. R., Topika i topoi, „Pamiętnik Literacki” 1972, z. 1
Korolko, M., Przekonuj i daj się przekonać, Piotrków Trybunalski 2003
Korolko, M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990
Lausberg, H., Retoryka literacka, Bydgoszcz 2002
Lichański, J. Z., Retoryka, Warszawa 2000
Pisarek, W., Retoryka dziennikarska, Kraków 1975
Perelman, Ch., Imperium retoryki, Warszawa 2002
Schopenhauer, A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Kraków 1983
Ziomek, J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990, 2000.
08.1-6FP-A11-F
FILOZOFIA
60 W
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Tadeusz Kamiński
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Przybliżenie studentom wybranych, filozoficznych koncepcji człowieka,
mogących sprzyjać poszerzeniu ich zainteresowań humanistycznych oraz samodzielnym
poszukiwaniom. Próba zaprezentowania niektórych stanowisk, poglądów i argumentów o
charakterze etycznym, skłaniających do podejmowania i pogłębiania osobistej refleksji.
Podstawowe treści kursu: 1. Istota, specyfika i zakres problemowy filozofii oraz jej miejsce
na tle nauk szczegółowych – uwagi wprowadzające. 2.. Przedmiot, cel badań i niektóre
dylematy antropologii filozoficznej. 3. Platońska koncepcja człowieka w świetle analizy
dialogu „Timajos”. 4. Wizja człowieka w innych dialogach Platona. 5. Arystotelesowska
koncepcja człowieka. 6. Człowiek w teocentryzmie św. Augustyna. 7. Platońskie i
arystotelesowskie inspiracje w antropologii chrześcijańskiej. 8. Antropologia chrześcijańska
c.d. 9. Radykalny dualizm kartezjański; człowiek - maszyną „zasiedloną” przez duszę. 10.
Pascalowska koncepcja człowieka. 11. Empiryzm Johna Locke’a. 12. Kantowska teoria
poznana (wybrane zagadnienia). 13. Kantowska teoria poznania c.d. 14. Wątki
antropologiczne w filozofii B. Russella. 15. Antropologia B. Russella c.d. 16. Człowiek na
123
gruncie egzystencjalizmu „ateistycznego” J. P. Sartre’a. 17. Moralność a etyka – zagadnienia
wstępne. 18. Dobro, wartość a stanowisko absolutystyczne w etyce. 19. Absolutyzm
metafizyczny w etyce Platona. 20. Intelektualizm etyczny Sokratesa. 21. Etyka
deontologiczna I. Kanta. 22. Etyka Kanta c.d. 23. Godność jako wartość naczelna w etyce.
24. Problem tolerancji i jej granic. 25. Prawda jako kategoria filozoficzno-etyczna.
26. Pryncypializm a sytuacjonizm etyczny.
Literatura podstawowa:
Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 1983.
Arystoteles, Etyka Nikomachejska, Warszawa 1968.
Arystoteles, O duszy, Warszawa 1988.
Augustyn A., Wyznania, Warszawa 1964.
Bocheński J.M., O moralności, etyce i mądrości, „Kultura”, Paryż 1991, nr 7-8.
Chwedeńczuk B., Spór o naturę prawdy, Warszawa 1984.
Copleston Fr., Historia filozofii, przeł. B. Chwedeńczuk, t.VI, Warszawa 1989.
Coreth E., Czym jest antropologia filozoficzna?,„Studia Filozoficzne”1983, nr 4.
Galarewicz J., Na ścieżkach prawdy, Warszawa 1982.
Gilson E., Duch filozofii chrześcijańskiej, Warszawa 1958.
Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, Warszawa 1966.
Gilson, Tomizm, Warszawa 1960.
Gromczyński W., Człowiek, świat rzeczy, Bóg w filozofii Sartre’a, Warszawa 1969.
Kant I., Krytyka czystego rozumu, Warszawa 1957.
Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Warszawa 1984.
Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, Warszawa 1960.
Kasia A., Św. Augustyn, Warszawa 1960.
Kowalczyk S., Bóg w myśli współczesnej, Wrocław 1979.
Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej (od Talesa do Platona),Warszawa 1971.
Krońska, Sokrates, Warszawa 1968.
Kroński T., Kant, Warszawa 1966.
Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, Warszawa 1989.
Leśniak K., Arystoteles, Warszawa 1989.
Leśniak K., Platon, Warszawa 1968.
Locke J., Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, Warszawa 1955.
Niemczuk A., Filozofia Dobra. Przed powstaniem aksjologii, Lublin 1994.
Ogonowski Z., Locke, Warszawa 1972.
Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, Warszawa 1985.
Pascal B., Myśli, Warszawa 1983.
Pawłowska – Lazari I., Etyka. Pisma wybrane, Wrocław 1992.
Pawłowska – Lazari I., Trzy pojęcia tolerancji, „Studia Filozoficzne” 1984, nr 4
Peursen C. A., Antropologia filozoficzna, Warszawa 1971.
Płużański T., Pascal, Warszawa 1967.
Płużański T., Przyjaciel mądrości, Warszawa 1993.
Russell B., Szkice niepopularne, Warszawa 1995.
Russell B., A Free Man’s Worship /w:/ The Basic Writings of Bertrand Russell,
ed. by R. E. Egner and L. E. Denonn, London 1961.
Russell B., What I Believe, Tamże, s. 364-375.
Salij J. OP, Rozmowy ze świętym Augustynem, Poznań 1997.
Sartre J. P., Egzystencjalizm jest humanizmem, Warszawa 1970.
Stevenson L., Haberman D. L, Dziesięć koncepcji natury ludzkiej, Wrocław 2001.
Stępień A., Elementy filozofii, Warszawa 1982.
124
Szawarski Z., Godność i odpowiedzialność,„Studia Filozoficzne” 1983, nr 8.
Szewczyk K., Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej,
Warszawa 1998.Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, t. 6 („Człowiek”), Poznań 1956.
Tischner J., Nieszczęsny dar wolności, Kraków 1993.
Wojtyła K., Elementarz etyczny, Lublin 1983.
Wiśniewski R., Wybrane pojęcia i problemy etyki, Toruń 1994.
Wiśniewski R, Wybrane pojęcia i problemy etyki, Toruń 1994.
Żuk – Łapińska L., Problem tolerancji, Warszawa 1991.
09.1-6FP-A13-JNI
JĘZYKI NOWOŻYTNE (ANGIELSKI)
60 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: mgr Waldemar Paraszewski
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu:
- kształtowanie właściwej samooceny
- kształtowanie podstawy gotowości do samodzielnego uczenia się
- rozwijanie zdolności integrowania zdobytej wiedzy
- ugruntowanie i rozwijanie wiadomości i umiejętności
- rozwijanie kompetencji komunikacyjnej i lingwistycznej
- wykorzystywanie języka obcego jako narzędzia poznania
- sprawność rozumienia mowy ze słuchu (rozumienie ogólnego sensu wypowiedzi,
wyodrębnianie żądanej informacji, rozumienie logicznej struktury wypowiedzi itd.)
-sprawność mówienia (dobór struktur morfosyntaktycznych i jednostek leksykalnych
adekwatnych do sytuacji komunikacyjnej, odpowiedni wybór formy i stylu wypowiedzi,
wykorzystywanie technik kompensacyjnych i stosowanie w wypowiedzi środków
paralingwistycznych itd.)
- sprawność czytania (doskonalenia mechanizmów antycypacyjnych treści komunikatu,
kształtowanie umiejętności związanych z interpretacją czytanego komunikatu, wykształcenia
asocjacji między znakiem graficznym a dźwiękiem itd.)
- sprawność pisania (tworzenie zróżnicowanych pod względem formy komunikatów
pisemnych na zadany temat, stosowanie środków językowych adekwatnych do określonej
formy wypowiedzi, stosowanie zróżnicowanego repertuaru środków językowych itd.)
Podstawowe treści kursu: Student potrafi poprowadzić swobodną konwersację na temat
przyjaciół, rodziny i znanych postaci, po przeczytaniu tekstu potrafi zweryfikować swoje
pierwotne przewidywania, potrafi napisać e-mail, w którym przedstawia krótko swoja osobę i
zainteresowania, tworzy poprawne zdania w formie pytającej w różnych czasach i
prawidłowo na nie odpowiada, potrafi poprowadzić swobodną rozmowę na temat wydarzeń
dnia wczorajszego, opisuje swoje samopoczucie w chwili obecnej, pisze artykuł na temat
sposobów spędzania wolnego czasu oraz recenzje, właściwie stosuje przysłówki
częstotliwości oraz poprawnie stosuje czasy teraźniejsze, relacjonuje partnerowi zdarzenia
opisujące nawiązanie znajomości dwóch osób, na podstawie przeczytanych wypowiedzi
poprawnie odpowiada na zadane pytania, dopisuje krótkie zakończenie do podanej historii,
poprawnie stosuje słownictwo dotyczące związków uczuciowych dwojga ludzi. Poprawnie
stosuje czasy Present Perfect i Past Simple, prowadzi dyskusje na temat spraw wywołujących
emocje, poprawnie identyfikuje temat usłyszanych wypowiedzi, udziela poprawnych
odpowiedzi na pytania szczegółowe do przeczytanego tekstu, poprawnie stosuje czasy Past
Simple, Past Cont., i Present Perfect.
125
Literatura podstawowa:
Sue Kay and Voungham Jones, Inside Out-Intermediate.
Guy Wellman, Wordbuilder.
L.G.Alexander, Longman English Grammar.
Oxford Collocations Dictionary for Students of English.
R. Murphy, English Grammar in Use.
09.1-6FP-A13-JNII
JĘZYKI NOWOŻYTNE (ANGIELSKI)
60 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: mgr Waldemar Paraszewski
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.1-6FP-A13-JNI
Cele kursu:
- kształtowanie właściwej samooceny
- kształtowanie podstawy gotowości do samodzielnego uczenia się
- rozwijanie zdolności integrowania zdobytej wiedzy
- ugruntowanie i rozwijanie wiadomości i umiejętności
- rozwijanie kompetencji komunikacyjnej i lingwistycznej
- wykorzystywanie języka obcego jako narzędzie poznania
- sprawność rozumienia mowy ze słuchu (rozumienie ogólnego sensu wypowiedzi,
wyodrębnianie żądanej informacji, rozumienie logicznej struktury wypowiedzi itd.)
- sprawność mówienia (dobór struktur morfosyntaktycznych i jednostek leksykalnych
adekwatnych do sytuacji komunikacyjnej, odpowiedni wybór formy i stylu wypowiedzi,
wykorzystywanie technik kompensacyjnych i stosowanie w wypowiedzi środków
paralingwistycznych itd.)
- sprawność czytania (doskonalenia mechanizmów antycypacyjnych treści komunikatu,
kształtowanie umiejętności związanych z interpretacją czytanego komunikatu, wykształcenia
asocjacji między znakiem graficznym a dźwiękiem itd.)
- sprawność pisania (tworzenie zróżnicowanych pod względem formy komunikatów
pisemnych na zadany temat, stosowanie środków językowych adekwatnych do określonej
formy wypowiedzi, stosowanie zróżnicowanego repertuaru środków językowych itd.)
Podstawowe treści kursu: Student prowadzi dyskusje na temat cech dobrego rodzica i
dziecka, odnajduje w tekście synonimy podanych słów, poprawnie tworzy zdania
przydawkowe, poprawnie wyraża przeszłość przy pomocy konstrukcji used to, prowadzi
rozmowę na temat skandali z życia znanych ludzi, znajduje różnice między dialogiem przez
telefon a podanym zapisem rozmowy, na podstawie przeczytanego listu udziela poprawnych
odpowiedzi na zadane pytania o podmiot, redaguje wiadomość radiową na podstawie
podanych informacji, poprawnie stosuje formy nieregularne czasowników na bazie podanych
wzorców poprawnie tworzy zdania w stronie biernej, opowiada o obchodach wybranego
święta, rozmawia o cechach dobrego przyjęcia, na podstawie podanego wzorca potrafi
zredagować proste teksty będące pisemnym zaproszeniem oraz udzielać na nie różnych
odpowiedzi, odróżnia i w miarę poprawnie stosuje odpowiednie konstrukcje i czasy przy
wyrażaniu przyszłości, opowiada o przyjacielu poznanym w niezwykłych okolicznościach,
odnajduje i poprawia błędy w podanych pytaniach, poprawnie stosuje większość poznanych
słów i zwrotów.
Literatura podstawowa:
Sue Kay and Voungham Jones, Inside Out-Intermediate
126
Guy Wellman, Wordbuilder
L.G.Alexander, Longman English Grammar
Oxford Collocations Dictionary for Students of English
R. Murphy, English Grammar in Use
09.1-6FP-A13-JNIII
JĘZYKI NOWOŻYTNE (ANGIELSKI)
60 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: mgr Waldemar Paraszewski
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.1-6FP-A13-JNII
Cele kursu:
- kształtowanie właściwej samooceny
- kształtowanie podstawy gotowości do samodzielnego uczenia się
- rozwijanie zdolności integrowania zdobytej wiedzy
- ugruntowanie i rozwijanie wiadomości i umiejętności
- rozwijanie kompetencji komunikacyjnej i lingwistycznej
- wykorzystywanie języka obcego jako narzędzie poznania
- sprawność rozumienia mowy ze słuchu (rozumienie ogólnego sensu wypowiedzi,
wyodrębnianie żądanej informacji, rozumienie logicznej struktury wypowiedzi itd.)
- sprawność mówienia (dobór struktur morfosyntaktycznych i jednostek leksykalnych
adekwatnych do sytuacji komunikacyjnej, odpowiedni wybór formy i stylu wypowiedzi,
wykorzystywanie technik kompensacyjnych i stosowanie w wypowiedzi środków
paralingwistycznych itd.)
- sprawność czytania (doskonalenia mechanizmów antycypacyjnych treści komunikatu,
kształtowanie umiejętności związanych z interpretacją czytanego komunikatu, wykształcenia
asocjacji między znakiem graficznym a dźwiękiem itd.)
- sprawność pisania (tworzenie zróżnicowanych pod względem formy komunikatów
pisemnych na zadany temat, stosowanie środków językowych adekwatnych do określonej
formy wypowiedzi, stosowanie zróżnicowanego repertuaru środków językowych itd.)
Podstawowe treści kursu: Student prowadzi rozmowę na temat swoich krewnych, na
podstawie dialogu identyfikuje przyczyny niepokoju poszczególnych rozmówców, rozumie i
w podstawowym zakresie stosuje mowę zależną, poprawnie stosuje will do wyrażania
przyszłości, rozmawia z partnerem o powiedzeniach i przysłowiach w różnych językach,
prowadzi dialog o punktualności, na podstawie wysłuchanego programu radiowego
porównuje swoje opinie zawarte w kwestionariuszu z opiniami wyrażonymi przez biorących
udział w dyskusji, potrafi napisać prosty list motywacyjny przy ubieganiu się o pracę, w
miarę poprawnie stosuje czasowniki modalne przy wyrażaniu przymusu, zakazu i pozwolenia,
prowadzi z partnerem dialog na temat odbytych podróży oraz przyczyn podróżowania,
poprawnie redaguje treść pozdrowień z odwiedzanego miejsca zapisanych na kartce
pocztowej, posługuje się odpowiednimi zwrotami określającymi położenie odwiedzanych
miejsc, poprawnie stosuje would przy wyrażaniu sytuacji nierealnych z wykorzystaniem
drugiego okresu warunkowego, prowadzi rozmowę z partnerem na temat posiłków i jedzenia,
prawidłowo przyporządkowuje prezentowane dane liczbowe do odpowiednich fragmentów
ankiety, odróżnia rzeczowniki policzalne od niepoliczalnych oraz w miarę poprawnie stosuje
je ze zwrotami a few, a little i some.
Literatura podstawowa:
Sue Kay and Voungham Jones, Inside Out-Intermediate
127
Guy Wellman, Wordbuilder
L.G.Alexander, Longman English Grammar
Oxford Collocations Dictionary for Students of English
R.Murphy, English Grammar in Use
09.1-6FP-A13-JNI
JĘZYKI NOWOŻYTNE (NIEMIECKI)
60 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Joanna Harazińska
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu:
I. Cel komunikacyjny: przygotowanie studentów do brania udziału w wymianie informacji w
języku niemieckim oraz do występowania w określonych rolach komunikacyjnych
(mówienie, słyszenie, pisanie i ciche czytanie)
opanowanie umiejętności konwersacji w sytuacjach życia codziennego i towarzyskich
(rodzina, ulica, impreza, podróże itp.) oraz w środowisku naukowym (literatura, sztuka);
wyrobienie umiejętności korzystania ze źródeł drukowanych, katalogu, słownika, instrukcji,
gazety;
przygotowanie studentów do samodzielnej analizy publicystyki niemieckojęzycznej pod
względem treści i formy.
II. Cel ogólny, wychowawczy: poprzez rozwijanie umiejętności językowych – sprzyjanie w
kształtowaniu osobowości i kultury studentów oraz wzbogacanie ich wiedzy o życiu i
kulturze narodów niemieckiego obszaru językowego.
Podstawowe treści kursu: Sprawdzenie i utrwalenie ogólnych wiadomości z języka
niemieckiego wyniesionych ze szkoły średniej. Ćwiczenia konwersacji i wypowiedzi na
tematy życia codziennego. Powtórzenie podstawowych zagadnień tematycznych, a zwłaszcza:
Imperativ Possesivpronomen, Personalpronomen, Substantiv – Deklination, Pronomen.
Ćwiczenia słuchania ze zrozumieniem (nagrania).
Literatura podstawowa:
Czochralski J., Namowicz E., Rieck W., Scharmach-Skoza H., „Akademicki podręcznik
języka niemieckiego”
Bęza S., „Deutsch deine Chance”
„Kulturchronik” - miesięcznik
„Kafka” – Czasopismo dla Europy Środkowej
słowniki, leksykony
nagrania tekstów, piosenek, dialogów
09.1-6FP-A13-JNII
JĘZYKI NOWOŻYTNE (NIEMIECKI)
60 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Joanna Harazińska
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.1-6FP-A13-JNI
Cele kursu:
I. Cel komunikacyjny – przygotowanie studentów do brania udziału w wymianie informacji w
języku niemieckim oraz do występowania w określonych rolach komunikacyjnych
(mówienie, słyszenie, pisanie i ciche czytanie)
128
opanowanie umiejętności konwersacji w sytuacjach życia codziennego i towarzyskich
(rodzina, ulica, impreza, podróże itp.) oraz w środowisku naukowym (literatura, sztuka);
wyrobienie umiejętności korzystania ze źródeł drukowanych, katalogu, słownika, instrukcji,
gazety;
przygotowanie studentów do samodzielnej analizy publicystyki niemieckojęzycznej pod
względem treści i formy.
II. Cel ogólny, wychowawczy: poprzez rozwijanie umiejętności językowych – sprzyjanie w
kształtowaniu osobowości i kultury studentów oraz wzbogacanie ich wiedzy o życiu i
kulturze narodów niemieckiego obszaru językowego.
Podstawowe treści kursu: Dalsze doskonalenie umiejętności słuchania ze zrozumieniem
(nagrania) oraz rozwijanie spontanicznej konwersacji z użyciem ćwiczonych form
gramatycznych. Formułowanie pytań oraz dłuższych wypowiedzi.
Literatura podstawowa:
Czochralski J., Namowicz E., Rieck W., Scharmach-Skoza H., „Akademicki podręcznik
języka niemieckiego”
Bęza S., „Deutsch deine Chance”
„Kulturchronik” - miesięcznik,
„Kafka”- Czasopismo dla Europy Środkowej
słowniki, leksykony
nagrania tekstów, piosenek, dialogów
09.1-6FP-A13-JNIII
JĘZYKI NOWOŻYTNE (NIEMIECKI)
60 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: dr Joanna Harazińska
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.1-6FP-A13-JNII
Cele kursu:
I.Cel komunikacyjny – przygotowanie studentów do brania udziału w wymianie informacji w
języku niemieckim oraz do występowania w określonych rolach komunikacyjnych
(mówienie, słyszenie, pisanie i ciche czytanie)
opanowanie umiejętności konwersacji w sytuacjach życia codziennego i towarzyskich
(rodzina, ulica, impreza, podróże itp.) oraz w środowisku naukowym (literatura, sztuka);
wyrobienie umiejętności korzystania ze źródeł drukowanych, katalogu, słownika, instrukcji,
gazety;
przygotowanie studentów do samodzielnej analizy publicystyki niemieckojęzycznej pod
względem treści i formy.
II. Cel ogólny, wychowawczy - poprzez rozwijanie umiejętności językowych – sprzyjanie w
kształtowaniu osobowości i kultury studentów oraz wzbogacanie ich wiedzy o życiu i
kulturze narodów niemieckiego obszaru językowego.
Podstawowe treści kursu: Przypomnienie i ćwiczenia trudniejszych form gramatycznych jak
imiesłowy, strona bierna, czasy. Formułowanie szerszych wypowiedzi i konwersacji na
tematy aktualne z życia codziennego oraz w oparciu o teksty typu – baśnie, opowiadania,
informacje prasowe.
129
Literatura podstawowa:
Czochralski J., Namowicz E., Rieck W., Scharmach-Skoza H., „Akademicki podręcznik
języka niemieckiego”
Bęza S, „Deutsch deine Chance”
„Kulturchronik” – miesięcznik,
„Kafka” – Czasopismo dla Europy Środkowej
słowniki, leksykony
nagrania tekstów, piosenek, dialogów
09.6-6FP-A14-Ł1
ŁACINA
30 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: mgr M. Kalle
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu:
rozwijanie wrażliwości językowej oraz umiejętności jasnego i precyzyjnego formułowania
myśli
zapoznanie z gramatyką, leksyką i frazeologią języka łacińskiego w zakresie umożliwienia
tłumaczenia i analizy tekstów oryginalnych, sentencji i zwrotów
kształtowanie umiejętności poprawnego czytania tekstu łacińskiego z uwzględnieniem zasad
wymowy, iloczasu i akcentu
rozpoznanie budowy słowotwórczej i fleksyjnej wyrazy łacińskiego
kształtowanie umiejętności samodzielnego tłumaczenia tekstu łacińskiego przy pomocy
słownika
rozpoznawanie i określanie odmiennych części mowy (deklinacji I, II; koniugacja I - IV;
czasy: praesens, imperfectum, futunem I, perfectum, plusquarnperfectum, futurum II activi)
poznanie konstrukcji składniowych: accusativus cum infinitivo, dativus possessivus
poznanie participum perfecti passivi i participium futuri activi
pamięciowe opanowanie 100 zwrotów łacińskich używanych współcześnie
poznanie elementów kultury Starożytnego Rzymu
kształtowanie umiejętności poprawnego czytania i tłumaczenia oryginalnego tekstu
łacińskiego (Cicero, Liviun, Nepos, Cezar)
rozpoznawanie i określanie odmiennych części mowy (deklinacja III, IV, V)
próby pisania po łacinie swojego curriculum vitae
poznanie i umiejętne stosowanie strony biernej w zdaniu i w formie osobowej czasownika
poznawanie rodzajów stopniowania przymiotników
pamięciowe opanowanie 50 przysłów łacińskich i powiedzeń słownych ludzi oraz fragmentu
prozy łacińskiej
poznanie dorobku antyku rzymskiego i greckiego, roli i miejsca kultury i tradycji antycznej w
wielu dziedzinach życia współczesnego
kształtowanie umiejętności poprawnego czytania, tłumaczenia i analizy gramatyczno –
logicznej oryginalnego tekstu łacińskiego (Nepos, Cicero, Cezar, Sa Ustiusz, Liwiusz)
poprawne tłumaczenie konstrukcji składniowych (accusativus cum infinitivo, accusativus
duplex, nominativus duplex)
zastosowanie umiejętne coniuntivua w języku łacińskim
poznanie i stosowanie zasady consecutio temporum
budowa i rozpoznawanie zdań celowych, dopełnieniowych, pytających
poznanie rodzajów stopniowania przysłówków
130
kształtowanie umiejętności poprawnego czytania, tłumaczenia i analizy gramatyczno –
logicznej oryginalnego tekstu łacińskiego
czytanie tekstów poetyckich według iloczasowych miar wierszowych (heksametr, dystych
elegijny, wiersz asklepiadejski): Horacy, Wergiliusz, Owidiusz
poznanie i umiejętne stosowanie i tłumaczenie konstrukcji skłądniowych: ablativus absolutus,
dativus auctoris, nowinativus cum infinitivo, coniugatio periphrastica
poznanie i umiejętne stosowanie gerundium
rozpoznawanie i umiejętne tłumaczenie verbum deponens i semideponens
pamięciowe opanowanie 50 sentencji łacińskich i fragmentu poezji łacińskiej
Podstawowe treści kursu: Poznanie kultury antycznej jako podstawy tożsamości kulturowej
współczesnej Europy. Zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami historii kultury starożytnej
Grecji i Rzymu oraz dostrzeganie związków tej kultury i języka łacińskiego z kulturą i
językami współczesnymi. Ułatwienie zrozumienia terminologii współczesnej opartej na
językach obcych. Rozwijanie wrażliwości językowej i estetycznej oraz doskonalenie
umiejętności jasnego i precyzyjnego formułowania myśli. Opanowanie języka łacińskiego w
stopniu umożliwiającym samodzielne tłumaczenie tekstu łacińskiego i rozumienie go w
warstwie leksykalnej i składniowej. Kształtowanie umiejętności poprawnego czytania, analizy
i interpretacji oryginalnych tekstów łacińskich (Cezar, Nepos, Cyceron, Horacy, Owidiusz,
Wergiliusz). Poznanie leksyki łacińskiej w celu umożliwienia zrozumienia etymologii wielu
wyrazów używanych we współczesnej polszczyźnie i językach nowożytnych. Znaczenie
dziedzictwa antyku dla kultury polskiej. Znajomość sentencji łacińskich oraz zwrotów i
wyrażeń łacińskich używanych współcześnie.
Literatura podstawowa:
Podręczniki
Winniczuk L., Jurewicz O., Język łaciński dla lektorów szkół wyższych. Warszawa 1996.
Wilczyński S., Zarych T. Rudieminta Latinitatis. Wrocław 1998.
Opracowania
Kumaniecki K., Słownik polsko-łaciński. Warszawa I957 {i wyd. nast.).
Wielewski M., Gramatyka opisowa języka łacińskiego.
Winniczuk L., Mały słownik kultury antycznej. Warszawa 1976.
09.6-6FP-A14-Ł2
ŁACINA
30 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: mgr M. Kalle
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu:
rozwijanie wrażliwości językowej oraz umiejętności jasnego i precyzyjnego formułowania
myśli
zapoznanie z gramatyką, leksyką i frazeologią języka łacińskiego w zakresie umożliwienia
tłumaczenia i analizy tekstów oryginalnych, sentencji i zwrotów
kształtowanie umiejętności poprawnego czytania tekstu łacińskiego z uwzględnieniem zasad
wymowy, iloczasu i akcentu
rozpoznanie budowy słowotwórczej i fleksyjnej wyrazy łacińskiego
kształtowanie umiejętności samodzielnego tłumaczenia tekstu łacińskiego przy pomocy
słownika
131
rozpoznawanie i określanie odmiennych części mowy (deklinacji I, II; koniugacja I - IV;
czasy: praesens, imperfectum, futunem I, perfectum, plusquarnperfectum, futurum II activi)
poznanie konstrukcji składniowych: accusativus cum infinitivo, dativus possessivus
poznanie participum perfecti passivi i participium futuri activi
pamięciowe opanowanie 100 zwrotów łacińskich używanych współcześnie
poznanie elementów kultury Starożytnego Rzymu
kształtowanie umiejętności poprawnego czytania i tłumaczenia oryginalnego tekstu
łacińskiego (Cicero, Liviun, Nepos, Cezar)
rozpoznawanie i określanie odmiennych części mowy (deklinacja III, IV, V)
próby pisania po łacinie swojego curriculum vitae
poznanie i umiejętne stosowanie strony biernej w zdaniu i w formie osobowej czasownika
poznawanie rodzajów stopniowania przymiotników
pamięciowe opanowanie 50 przysłów łacińskich i powiedzeń słownych ludzi oraz fragmentu
prozy łacińskiej
poznanie dorobku antyku rzymskiego i greckiego, roli i miejsca kultury i tradycji antycznej w
wielu dziedzinach życia współczesnego
kształtowanie umiejętności poprawnego czytania, tłumaczenia i analizy gramatyczno –
logicznej oryginalnego tekstu łacińskiego (Nepos, Cicero, Cezar, Sa Ustiusz, Liwiusz)
poprawne tłumaczenie konstrukcji składniowych (accusativus cum infinitivo, accusativus
duplex, nominativus duplex)
zastosowanie umiejętne coniuntivua w języku łacińskim
poznanie i stosowanie zasady consecutio temporum
budowa i rozpoznawanie zdań celowych, dopełnieniowych, pytających
poznanie rodzajów stopniowania przysłówków
kształtowanie umiejętności poprawnego czytania, tłumaczenia i analizy gramatyczno –
logicznej oryginalnego tekstu łacińskiego
czytanie tekstów poetyckich według iloczasowych miar wierszowych (heksametr, dystych
elegijny, wiersz asklepiadejski): Horacy, Wergiliusz, Owidiusz
poznanie i umiejętne stosowanie i tłumaczenie konstrukcji skłądniowych: ablativus absolutus,
dativus auctoris, nowinativus cum infinitivo, coniugatio periphrastica
poznanie i umiejętne stosowanie gerundium
rozpoznawanie i umiejętne tłumaczenie verbum deponens i semideponens
pamięciowe opanowanie 50 sentencji łacińskich i fragmentu poezji łacińskiej
Podstawowe treści kursu: Poznanie kultury antycznej jako podstawy tożsamości kulturowej
współczesnej Europy. Zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami historii kultury starożytnej
Grecji i Rzymu oraz dostrzeganie związków tej kultury i języka łacińskiego z kulturą i
językami współczesnymi. Ułatwienie zrozumienia terminologii współczesnej opartej na
językach obcych. Rozwijanie wrażliwości językowej i estetycznej oraz doskonalenie
umiejętności jasnego i precyzyjnego formułowania myśli. Opanowanie języka łacińskiego w
stopniu umożliwiającym samodzielne tłumaczenie tekstu łacińskiego i rozumienie go w
warstwie leksykalnej i składniowej. Kształtowanie umiejętności poprawnego czytania, analizy
i interpretacji oryginalnych tekstów łacińskich (Cezar, Nepos, Cyceron, Horacy, Owidiusz,
Wergiliusz). Poznanie leksyki łacińskiej w celu umożliwienia zrozumienia etymologii wielu
wyrazów używanych we współczesnej polszczyźnie i językach nowożytnych. Znaczenie
dziedzictwa antyku dla kultury polskiej. Znajomość sentencji łacińskich oraz zwrotów i
wyrażeń łacińskich używanych współcześnie.
132
Literatura podstawowa:
Podręczniki
Winniczuk L., Jurewicz O., Język łaciński dla lektorów szkół wyższych. Warszawa 1996.
Wilczyński S., Zarych T. Rudieminta Latinitatis. Wrocław 1998.
Opracowania
Kumaniecki K., Słownik polsko-łaciński. Warszawa I957 {i wyd. nast.).
Wielewski M., Gramatyka opisowa języka łacińskiego.
Winniczuk L., Mały słownik kultury antycznej. Warszawa 1976.
09.2-6FP-BC16-LPS
LITERATURA STAROPOLSKA
20 W+ 30 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną z ćwiczeń + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: dr Wojciech Piotrowski
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Celem kursu jest poznanie twórczości pisarzy polskich od pierwszych tekstów z
czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego, po końcowe lata okresu saskiego. W tych ramach
czasowych mieszczą się utwory pisane w języku łacińskim oraz języku polskim i reprezentują
kulturę związaną zarówno z życiem religijnym (Kościołem), jak i życiem świeckim
(dworskim, szlacheckim, mieszczańskim). Celem przedmiotu jest pełne, wyczerpujące
zapoznanie z dorobkiem literackim ośmiu wieków literatury i kultury.
Podstawowe treści kursu: Najnowsze koncepcje dotyczące źródeł i początków
piśmiennictwa średniowiecznego w Polsce; charakterystyka specyfiki polskiego
średniowiecza; rola Kościoła i ośrodków świeckich w kształtowaniu kultury średniowiecza w
Polsce; antyk w kulturze polskiego średniowiecza; periodyzacja literatury staropolskiej; nurty
w literaturze średniowiecza polskiego; rozwój gatunków literackich; piśmiennictwo polskie
od czasów Mieszka I do Bogurodzicy; Bogurodzica w kręgu badań historycznoliterackich historia tekstu i jego problematyka; kroniki średniowieczne i ich problematyka; hagiografia
polska: św. Wojciech, św. Stanisław w hagiografii i literaturze liturgicznej; średniowieczna
proza polska; piśmiennictwo łacińskie w średniowieczu polskim; patrologia - informacje
podstawowe, rola w zachowaniu ciągłości kultury polskiej (proza filozoficzno - teologiczna,
hymnografia, wybrane motywy; kwestia "literackości", alegoryzm średniowiecza; specyfika
symboliki, tematy, motywy, informacje o najnowszych publikacjach o literaturze i kulturze
średniowiecza, poezja polska u progu renesansu; twórczość Biernata z Lublina i Jana z
Koszyczek; publicystyka renesansu w Polsce - Modrzewski - Orzechowski - Solikowski;
karnawalizacja literatury; Rej i Orzechowski - dwa oblicza polskiego renesansu; Jan
Kochanowski - wyjątek pośród szarości; antropologia humanistyczna "Pieśni" Jana
Kochanowskiego; filozofia Fraszek Jan Kochanowskiego, konwencje i biografia: Psałterz
Dawidowy w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego; Treny Jan Kochanowskiego; Dworzanin
Łukasza Górnickiego; parenetyczny i humanistyczny nurt literatury renesansowej; homiletyka
potrydencka Piotra Skargi; sowizdrzalskie utopie i parodie; zmiana poglądu na świat: wpływ
Platona i Arystotelesa na filozofię renesansu; wpływy Cycerona; Erazjanizm w renesansie;
wpływy reformacji na kształtowanie się postaw człowieka oraz rozwój kultury i literatury;
rodzime źródła polskiego renesansu; drukarstwo; Akademia Krakowska; pisarze polityczni i
publicystyka polityczna polskiego renesansu; język polski w literaturze i życiu publicznym
(nowe zjawiska literackie, rozwój nowego systemu wersyfikacyjnego; "bonae litterarae",
funkcje artystyczne i społeczne tekstu literackiego. Współczesny stan badań nad epoką
renesansu, perspektywy badawcze w Polsce i Europie.
133
Barok - pojęcie, chronologia epoki, stan badań nad barokiem w Polsce i Europie; nowe prądy
i wzorce w literaturze i kulturze baroku; manieryzm na tle baroku (powiązania między
literaturą a innymi dziedzinami sztuki); emulacja wzorów antycznych, sarmatyzm - odmiana
polskiego baroku; kultura europejska w okresie postreformacji; dwa nurty literatury
mieszczańskiej na przełomie XVI i XVII wieku; literatura czasu baroku a kontrreformacja;
ruchy społeczne i religijne XVII wieku; barok w literaturze i sztuce - gongoryzm, manieryzm,
konceptyzm; literatura polsko - łacińska; polska poezja religijna i świecka czasów
średniowiecza; Mikołaj Sęp - Szarzyński i polski manieryzm; Daniel Naborowski i jego
poezja; barok - jego wielorakie piękno; pamiętnikarstwo wieku XVII w Polsce (Pamiętniki
Jana Paska); Godfred, czyli Jerozolima wyzwolona T. Tasso; twórczość Samuela
Twardowskiego na tle twórczości XVII wieku w Europie i w Polsce. Motywy ziemiańskie i
rycerskie w literaturze baroku w Polsce (twórczość W. Potockiego); Morsztynowie w
literaturze polskiej XVII wieku; twórczość mistyczno - medytacyjna czasu baroku (K.
Bolesławiusz, J. Baka); barokowy konceptyzm, mitologia- genologia - topika; staropolskie
światy sielanki; satyryczny obraz Rzeczpospolitej w twórczości Opalińskiego; literatura
czasów saskich w Polsce; poetyka baroku i charakterystyczne gatunki literatury; nowe
syntezy i monograficzne prace o twórcach literatury XVII wieku; dramat i teatr okresu
baroku; nowe funkcje języka polskiego i ich upowszechnienie (kultura literacka, twórczość
popularna, instytucje życia publicznego a piśmiennictwo); wzory osobowe, obraz świata przekształcenia w literaturze baroku; bohater epicki, religijność barokowa, relacje wobec
natury, dobra i zła w świecie, alegoryzm.
Literatura podstawowa:
Abramowska J., Ład i fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław 1974.
Bachtin M., Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu,
przeł. A. i A. Goreniowie, oprac. S. Balbus, Kraków 1975.
Backvis C., Szkice o kulturze staropolskiej, wybór i oprac. A. Biernacki, Warszawa 1975.
(Przeczytać: Łaciński poeta Polski humanistycznej Andrzej Krzycki... i 2 inne rozprawy
o kulturze renesansu).
Barok w polskiej kulturze, literaturze i języku. Materiały z konferencji naukowej 25-29
sierpnia 1987 r. w Krakowie, red. M. Stępień, S. Urbańczyk, Warszawa-Kraków 1992.
(Przeczytać rozprawy A. Borowskiego, J. Pelca i J. Tazbira).
Błoński J., Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, wyd. 2. uzupełnione,
Kraków 1996. Można też korzystać z wyd. 1. (Kraków 1967).
Borowski A., Renesans, Warszawa 1992.
Curtius K. R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł. i oprac. A. Borowski,
Kraków 1997. (Odczytać 5 wybranych rozdziałów).
Człowiek średniowiecza, red. J. Le Goff, przeł. M. Radoiycka-Paoletti, Warszawa –
Gdańsk 1996.
Czyż A., Ja i Bóg. Poezja metafizyczna późnego baroku, Wrocław 1988.
Czyż A., Światło i słowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych, Warszawa 1995.
(Przeczytać 2 rozprawy z cz. III: Wyobraźnia barokowa).
Delumeau J., Cywilizacja odrodzenia, Warszawa 1987 (lub wyd. nast.). (Przeczytać:
rozdz. III, IV, X, XI, XV).
Hernas Cz., Barok, wyd. 5. zmienione i rozszerzone, Warszawa 1973.
Klimowicz M., Oświecenie, wyd. 6, Warszawa 1998.
Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 1995. (Przeczytać zwłaszcza: Część pierwszą:
Piśmiennictwo łacińskie w Polsce do końca XII wieku, rozdz. V (s. 72-94), VIII (s. 103-144).
Część drugą: Twórczość w języku polskim, rozdz. I-VII (s. 265-318). Część trzecią:
Twórczość w języku narodowym. Poezja, rozdz. 11.2.A-B (s. 382-410), 3 (s. 448-457);
134
111.2-3 (s. 470-527); IV (s. 528-568). Część czwartą: Proza, rozdz. 1-111 (s. 569-657).
Pisarze staropolscy. Sylwetki, t. 1-2, red. S. Grzeszczuk, Warszawa 1991-1997. (Przeczytać:
t. 1. – sylwetki Filipa Kallimacha, Biernata z Lublina, Andrzeja Krzyckiego, Stanisława
Gąsiorka z Bochni, Jana Dantyszka, Klemensa Janickiego, Marcina Bielskiego, Mikołaja
Reja, Andrzeja Frycza Modrzewskiego i Stanisława Orzechowskiego; t. 2. – sylwetki Łukasza
Górnickiego, Marcina Kromera, Jana Kochanowskiego, Mikołaja z Wilkowiecka, Piotra
Skargi, Sebastiana Klonowica, Szymona Szymonowica, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego,
Jana z Kijan, Jana Rybińskiego, Stanisława Żółkiewskiego, Kaspra Miaskowskiego,
Kaspra Twardowskiego i Jana Jurkowskiego).
Ziomek J., Renesans, Warszawa 1973 i wyd. nast.
09.2-6FP-BC16-LPO
LITERATURA POLSKA (OŚWIECENIE)
10 W + 15 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Wojciech Piotrowski
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC16-LPS (literatura staropolska)
Cele kursu: Celem kursu jest poznanie zagadnień literatury i kultury polskiej od 1730 r.
(prekursorzy oświecenia) przez literaturę i kulturę czasów stanisławowskich (1744 - 1798) po
literaturę klasycyzmu postanisławowskiego (do 1830 r.)
Podstawowe treści kursu: Główne prądy ideowe Europy czasu oświecenia: racjonalizm,
empiryzm; problemy religii; deizm; problemy etyki; utylitaryzm; idea postępu
cywilizacyjnego; Russoizm; krytyka cywilizacji; zagadnienia "powrotu do źródeł";
periodyzacja, ewolucja, trwałe wartości polskiego oświecenia (polskie oświecenie na tle
klasycyzmu i "wiek świateł" w Europie Zachodniej; podstawy filozoficzne polskiego
oświecenia; charakterystyka okresów i prądów literackich oświecenia w Polsce na tle kultury
i literatury europejskiej; twórczość prekursorów oświecenia w Polsce; założenia filozoficzne i
estetyczne programów literackich w XVIII wieku - klasycyzm, sentymentalizm, rokoko założenia i cechy prądów; ośrodki kulturalne w Polsce między 1764 - 1830 (Warszawa,
Puławy, Nieśwież, Białystok, Łańcut, Wilno, Krzemieniec, Lwów); okresy klasycyzmu
stanisławowskiego i klasycyzmu postanisławowskiego; prasa oświeceniowa w Polsce
("Monitor", "Zabawy Przyjemne i Pożyteczne", "Wiadomości Brukowe" i inne periodyki);
rola poezji w oświeceniu (Krasicki, Naruszewicz, Trembecki, Węgierski, Szymanowski,
poeci rokoka, poeci sentymentalizmu); narodziny nowożytnej powieści - próba określenia
poglądu na świat wyrażonego w powieściach: powieści Ignacego Krasickiego Mikołaja
Doświadczyńskiego przypadki, Historia, Pan Podstoli, powieści Mikołaja Dymitra
Krajewskiego w kręgu wpływów powieści europejskiej i polskiej; powieść sentymentalna w
literaturze polskiej: L. Kropiński, M. Wirtemberska, F. Bernatowicz, powieściopisarstwo J.U.
Niemcewicza; dramat i teatr czasów oświecenia w Polsce - cechy charakterystyczne; komedie
Franciszka Zabłockiego na tle komediopisarstwa czasów stanisławowskich; teatr Wojciecha
Bogusławskiego; tragedia w czasach klasycyzmu postanisławowskiego; twórczość poetycka
pokolenia stanisławowskiego i postanisławowskiego, ośrodki kulturalne w Polsce
stanisławowskiej i postanisławowskiej (ich rola w kulturze polskiej; najnowsze syntezy i
monografie prac dotyczące oświecenia w Europie o Polsce.
Literatura podstawowa:
Borowy W., O poezji polskiej w wieku XVII, wyd. 2, Warszawa 1978. (Krasicki, Trembecki,
Karpiński, Kniaźnin).
135
Chaunu P., Cywilizacja wieku oświecenia, tłum. E. Bąkowska, Warszawa 1989 (wybór,
zwłaszcza rozdziały VII i VIII).
Cieński A., Pamiętnikarstwo polskie XVIII wieku, Wrocław 1987.
Dworak T., Ignacy Krasicki, Warszawa 1987.
Europejskie źródła myśli estetyczno-literackiej polskiego oświecenia; antologia wypowiedzi
pisarzy niemieckojęzycznych i angielskich 1674-1810, oprac. T. Kostkiewiczowa
i Z. Goliński, Warszawa 1997.
Goliński Z., Ignacy Krasicki, Warszawa 1979.
Hazard P., Myśl europejska w XVIII wieku. Od Monteskiusza do Lessinga, tłum. H. Suwała,
Warszawa 1972. (Przeczytać rozdz.: Rozum, oświecenie; Encyklopedia; Natura a dobroć:
optymizm; Diderot; Deizmy: Voltaire).
09.2-6FP-BC16-LPR
LITERATURA POLSKA (ROMANTYZM)
10 W + 15 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną z ćwiczeń + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: prof. dr hab. Marian Śliwiński
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC16-LPO (literatura oświecenia)
Cele kursu: Celem nauczania przedmiotu,” Literatura romantyzmu”, jest pogłębienie wiedzy
studentów o literaturze polskiego romantyzmu i zapoznanie ich z najnowszymi studiami
naukowymi dotyczącymi tego okresu historycznoliterackiego, a także wzbogacenie
umiejętności słuchaczy w zakresie analizy i interpretacji zjawisk literackich na tle kultury.
Podstawowe treści kursu: Geneza i inspiracje polskiego romantyzmu na tle europejskiego
sentymentalizmu, preromantyzmu i romantyzmu – J.J. Rousseau, R. Chateaubriand,A. de
Lamartine, A. de Musset, S. Gessner, J. W. Goethe, F. Schiller, J.G. Herder, J. Macpherson,
W. Scott, W. Wordsworth, G.G. Byron, Problematyka przełomu romantycznego i zagadnienie
periodyzacji prądu w Polsce. Myśl filozoficzna epoki: system przyrody, historiozofia w
klasycznej filozofii niemieckiej i estetyka- F. W. J. Schelling, I. Kant, J.G. Fichte, G.F.W.
Hegel i krytyka A. Cieszkowskiego, myśl konserwatywna F. Schlegla i J. Gorresa, mesjanizm
i heroizm w ideologii romantycznej: C.H. Saint-Simon i jego szkoła, Pierre Leroux, Felicite
Lamennais, Thomas Carlyle, J. Hoene-Wroński, A. Cieszkowski, A. Mickiewicz, A.
Towiański. Koncepcja literatury narodowej (K. Brodziński) i poezji romantycznej. Adam
Mickiewicz na tle tzw. walki romantyków z klasykami, jego rola w kształtowaniu nowych
form literackich w liryce, epice i dramacie (ballada, cykl poetycki, cykl dramatyczny,
fragment romantyczny).Lud jako bohater literacki, wierzenia, legendy i mity w twórczości
literackiej. Rola „ukraińskiej szkoły” w poezji polskiej (twórczość A. Malczewskiego, S.
Goszczyńskiego i J. B. Zaleskiego), zainteresowania słowianofilskie (krytyka kultury Zoriana
Dołęgi Chodakowskiego i jej wpływ na popowstaniową grupę literacką „Ziewonii”).
Twórczość komediowa A. Fredry. Działalność krytycznoliteracka i teoria romantyzmu
Maurycego Mochnackiego. Powstanie listopadowe w literaturze romantyzmu: poezja
okolicznościowa, wzorzec patrioty: Ordon, Emilia Plater, gen. Sowiński, problematyka
powstania i jego polityczne konsekwencje w twórczości literackiej A. Mickiewicza i J.
Słowackiego, wpływ na kształt polskiego romantyzmu. Stosunki społeczno-polityczne na
emigracji po roku 1830 i życie literackie: Prasa i publicystyka oraz formy poetyckopublicystyczne emigracji popowstaniowej. Hotel Lambert, Joachim Lelewel, Towarzystwo
Demokratyczne Polskie, Gromady Ludu Polskiego, S. Worcell, wiersze A. Goreckiego i
utwory wielkich romantyków odbiciem sytuacji i dylematów kulturowych Wielkiej
Emigracji. Teoria i krytyka literatury w wykładach paryskich A. Mickiewicza. Dramat
romantyczny, jego poetyka, filozofia i dyskursywność na tle problematyki teatralnej, krytyki
136
literackiej, procesu historycznoliterackiego oraz historiozofii – A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z.
Krasiński, C. Norwid. Rozwój form liryki i epiki romantycznej, od okresu
przedlistopadowego po twórczość Norwida: pieśń, oda, psalm, modlitwa, sonet, wiersze i
dzieła mistyczne, tomik poezji romantycznej, proza poetycka, powieść poetycka, epopeja,
poemat dygresyjny, list, pamiętnik, nowela, opowiadanie. Rozwój form powieściowych;
powieści obyczajowe, historyczne, współczesne, gawęda szlachecka – J.I. Kraszewski, I.
Chodźko, H. Rzewuski, J. Korzeniowski, N. Żmichowska, T.T. Jeż, Z. Kaczkowski. Stosunki
społeczno-polityczne i kulturalne oraz poezja w kraju po roku 1830; S. Goszczyński, Ryszard
Berwiński, Gustaw Ehrenberg, Kornel Ujejski, Teofil Lenartowicz, Władysław Syrokomla.
Rola romantyzmu w życiu narodu polskiego, cechy polskiego romantyzmu i styl literatury
romantycznej kształtujące tradycję i kulturę współczesną oraz wartości uniwersalne.
Literatura podstawowa:
Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 3. Literatura krajowa w okresie romantyzmu
1831-1863, t.1-3, Kraków 1975-1992.
Problemy polskiego romantyzmu. Seria 1-3, Wrocław 1971-1982.
Siwicka D., Romantyzm 1822- 1863, Warszawa 1997.
Słownik Literatury Polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991.
Straszewska M., Romantyzm, Warszawa 1977.
Witkowska A., Przybylski R., Romantyzm, wyd. 2, Warszawa 1997.
09.2-6FP-BC16-LPP
HISTORIA LITERATUY POLSKIEJ (POZYTYWIZM)
10 W + 15 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną z ćwiczeń + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: dr Maria Obrusznik-Partyka
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC16-LPR (literatura romantyzmu)
Cele kursu: Zapoznanie z najważniejszymi kierunkami artystycznymi w sztuce i w literaturze
polskiej drugiej połowy XIX wieku. Pozytywistyczne ideały i postawy, kryptoromantyzm
pozytywistyczny, nowi bohaterowie literaccy, główne schematy fabularne i typy analizy
psychologicznej, gatunki literackie epoki, wpływ form dziennikarsko-artystycznych (list z
podróży, felieton, kronika literacka, reportaż) na prozę drugiej połowy XIX wieku.
Podstawowe treści kursu: Nazwa okresu oraz wieloznaczność pojęcia „pozytywizm”,
problemy periodyzacji, aktualny stan badań nad epoką. Pozytywizm w filozofii i nauce.
Kierunki artystyczne w malarstwie i literaturze europejskiej w II połowie XIX wieku: realizm,
naturalizm i jego program i zdobycze artystyczne w literaturze francuskiej; impresjonizm w
malarstwie i w literaturze; parnasizm w poezji francuskiej. Geneza i tło polskiego
pozytywizmu: tendencje prepozytywistyczne w życiu społeczno-kulturalnym i w literaturze
polskiej (zwłaszcza w Wielkopolsce i w Galicji); program społeczno-gospodarczy i
polityczny tzw. pozytywizmu warszawskiego. Kultura literacka epoki: rozwój prasy,
geografia
i
periodyzacja
czasopiśmiennictwa,
konkursy
literackie,
odczyty,
zinstytucjonalizowane formy życia kulturalnego. Publicystyka – główne wątki, stanowiska i
polemiki. Program literacki „młodych” (antyromantyzm, utylitaryzm społeczny); literatura
tendencyjna (realizmu „dydaktycznego”). Próba teorii prozy narracyjnej w publicystyce E.
Orzeszkowej i B. Prusa. Problematyka i kształt artystyczny nowelistyki czołowych realistów
epoki. Proza powieściowa o tematyce współczesnej, problematyka i kształt artystyczny;
poetyka stosowana polskiej powieści dojrzałego realizmu. Powieść historyczna, jej odmiany
gatunkowe i przedstawiciele; powieściopisarstwo historyczne H. Sienkiewicza na tle
dotychczasowego rozwoju polskiej powieści historycznej oraz w związku z prozą historyczną
137
epoki pozytywizmu. Poezja w drugiej połowie XIX wieku; żywotność poetyki romantycznej;
nasilenie elementów dydaktycznych i refleksyjnych, obrazki i nowele wierszowane, epika
wierszowana; liryka deklamacyjna i śpiewana; główne tematy i wzorce osobowości;
twórczość „przedburzowców”; nurt rewolucyjny; neoklasycyzm (parnasizm). Dramat
pozytywistyczny i jego przemiany: pogranicze komedii i farsy, komedia społeczna, dramaty i
komedie historyczne, sztuka z tezą; wpływy mieszczańskiego dramatu francuskiego;
konkursy literackie i ich rola w kształtowaniu polskiego dramatu pozytywistycznego. Życie
teatralne w Królestwie i w Galicji; wybitni aktorzy scen polskich; wpływ krytyki
pozytywistycznej na rozwój teatrów; adaptacje teatralne powieści i nowel. Recepcja
naturalizmu francuskiego w Polsce; naturalizm wielkich realistów; naturalizm drugiego
pokolenia pozytywistów. Schyłkowa faza epoki: ujawnianie się sprzeczności w filozoficznych
podstawach programu pozytywistycznego; zapowiedzi przełomu modernistycznego na
płaszczyźnie filozoficznej i estetycznej. Dziedzictwo pozytywizmu w tradycji i kulturze.
Literatura podstawowa:
Bobrowska B., Konopnicka na szlakach romantyków, Warszawa 1997.
Borkowska G., Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996.
Bujnicki T., Sienkiewicz i historia. Studia, Warszawa 1981.
Detko J., Warszawa naturalistów, Warszawa 1980.
Frybes S., W krainie groteski. Problemy satyry galicyjskiej II poł. XIX wieku, Wrocław 1979.
Henryk Sienkiewicz. Twórczość i recepcja światowa, red. A. Piorunowa i K. Wyka,
Kraków 1968. (Przeczytać: K. Wyka, O sztuce pisarskiej Sienkiewicza; B. Zakrzewski,
Sienkiewicz dla maluczkich; J. Krzyżanowski, “Trylogia” – powieść ludowa;
J. Trznadlowski, Uwagi o poetyce “Trylogii” – historycznej powieści przygody).
Ihnatowicz E., Literatura polska drugiej połowy XIX wieku (1864-1914), Warszawa 2000.
Jakubowski J. Z., Zapomniane ogniwo. Studium o Adolfie Dygasińskim, Warszawa 1967.
Kłosińska K., Powieść o “wieku nerwowym”, Katowice 1988.
Kmiecik Z., Prasa warszawska w okresie pozytywizmu (1864-1885), Warszawa 1971.
Kulczycka-Saloni J., Życie literackie Warszawy w latach 1864-1892, Warszawa 1970.
Literatura polska lat 1876-1902 a inspiracja Zoli. Studia, Warszawa 1974.
Labuda A. W., Studium o “Antku” Prusa. Recepcja, konstrukcja, konteksty, Wrocław 1982.
“Lalka” i inne. Studia w stulecie polskiej powieści realistycznej, red. J. Bachórz
i M. Głowiński, Warszawa 1992.
Markiewicz H., Literatura i historia, Kraków 1994. (Przeczytać: Spór o przełom
pozytywistyczny); Pozytywizm. Warszawa 1999.
Martuszewska A., Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu 1875-1895, Wrocław 1977;
Pozytywistyczne parabole, Gdańsk 1997.
Mazur A., Parnasizm w poezji polskiej drugiej połowy XIX i początku XX wieku,
Opole 1993.
Mocarska-Tycowa Z., Wybory i konieczności. Poezja Asnyka wobec gustów estetycznych
i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990.
Nowe stulecie trójcy powieściopisarzy, red. A. Z. Makowiecki, Warszawa 1992.
Problematyka religijna w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski. Świadectwa poszukiwań,
red. S. Fita, Lublin 1993.
Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni,
Wrocław 1985, BN S. I, nr 249.
Prus. Z dziejów recepcji twórczości, wybór tekstów, oprac. i wstęp E. Pieścikowski,
Warszawa 1988.
Sosnowski J., Śmierć czarownicy!, Warszawa 1993.
Szweykowski Z., Twórczość Bolesława Prusa, Warszawa 1972.
138
Tomkowski J., Mój pozytywizm, Warszawa 1993.
W świecie Elizy Orzeszkowej, red. H. Bursztyńska, Kraków 1990.
Z domu niewoli. Sytuacja polityczna a kultura literacka w drugiej połowie XIX wieku, studia
pod red. J. Maciejewskiego, Wrocław 1988 (tu: A. Martuszewska, Pozytywistyczna mowa
ezopowa w kontekście literackich kategorii dotyczących milczenia i przemilczania).
09.2-6FP-BC16-LPMP
HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ (MŁODA POLSKA)
10 W + 15 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Izabela Kiełtyk - Zaborowska
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC16-LPP (literatura pozytywizmu)
Cele kursu: Zapoznanie studentów z problemami życia literackiego i artystycznego okresu
Młodej Polski oraz z twórczością najwybitniejszych twórców epoki.
Podstawowe treści kursu: Problem przełomu modernistycznego. Chronologia i nazwa epoki.
Światopogląd filozoficzny (A. Schopenhauer, F. Nietzsche, H. Bergson). Recepcja literatury i
sztuki europejskiej. Życie literackie i artystyczne w okresie Młodej Polski - ośrodki życia
literackiego, czasopisma literackie, instytucje literackie i artystyczne. Poezja Młodej Polski.
Główne motywy w twórczości: K. Przerwy–Tetmajera, J. Kasprowicza, L. Staffa, T.
Micińskiego, B. Leśmiana. Realizm, naturalizm, symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm.
Klasycyzm, franciszkanizm i poetyka codzienności. Twórczość satyryczna. Dramat Młodej
Polski. Odmiany i modele dramatu: realistyczno-naturalistyczny, realistyczno-symboliczny,
symboliczno-alegoryczny, historyczny. Elementy groteski w dramacie. Dramat
ekspresjonistyczny. Twórczość S. Wyspiańskiego. Teatr w okresie Młodej Polski - ośrodki
teatralne, wybitni ludzie teatru, krytyka teatralna, teatr ludowy. Proza: naturalizm i realizm w
prozie przełomu wieków, powieść o artystach, proza nowatorska (W. Berent, K. Irzykowski),
powieść historyczna, powieść o tematyce wiejskiej. Groteska w prozie młodopolskiej.
Krytyka literacka i jej funkcje. Dyskusje literackie i artystyczne (S. Brzozowski, A. Górski, I
Matuszewski, K. Irzykowski). Dziedzictwo literatury i kultury Młodej Polski.
Literatura podstawowa:
Gutowski W., Nagie dusze i maski, Kraków 1992.
Krzyżanowski J., Neoromantyzm, Warszawa 1980.
Literatura polska. Młoda Polska, Warszawa 1991.
Podraza-Kwiatkowska M., Literatura Młodej Polski, Warszawa 1992; Symbolizm i symbolika
Młodej Polski, Kraków 1975 lub Kraków 1994; Somnambulicy – dekadenci – herosi,
Kraków 1985.
Wyka K., Młoda Polska, t. 1-2, Kraków 1977.
Wyka K., Reymont czyli ucieczka do życia, Warszawa 1979.
Literatura zalecana:
Głowiński M., Powieść młodopolska. Studium z poetyki historycznej, Wrocław 1969; Mity
przebrane. Kraków 1994.
Hutnikiewicz A., Młoda Polska. Warszawa 1994 i wyd. nast.; Stefan Żeromski.
Warszawa 1991.
Kwiatkowski J., U podstaw liryki Leopolda Staffa, Warszawa 1966.
Lipski J.J., Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1878-1891, Warszawa 1967; Twórczość
Jana Kasprowicza w latach 1891-1906, Warszawa 1975.
Łempicka A., Wyspiański – pisarz dramatyczny. Idee i formy, Kraków 1973.
Makowiecki A. Z., Młodopolski portret artysty, Warszawa 1971.
139
Młodopolski świat wyobraźni. Studia i eseje, red. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1970.
Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Literatura Młodej Polski, t. 1-4,
Warszawa 1968 -1977.
Rzeuska M., “Chłopi” Reymonta, Warszawa 1950.
Słodkowski M., “Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego, Wrocław 1972.
Stala M., Pejzaż człowieka. (Młodopolskie myśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele),
Kraków 1994.
Stulecie Młodej Polski, studia pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Kraków 1995.
Walas T., Ku otchłani (dekadentyzm w literaturze polskiej 1890-1905), Kraków 1986.
Weiss T., Cyganeria Młodej Polski, Kraków 1970.
Ziejka F., W kręgu mitów polskich, Kraków 1977.
Zimand R., Dekadentyzm warszawski, Warszawa 1964.
09.2-6FP-BC16-LPD
HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ (DWUDZIESTOLECIE)
20 W + 20 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną z ćwiczeń + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: dr Maria Obrusznik-Partyka
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC16-LPMP (literatura Młodej Polski)
Cele kursu: Zapoznanie studentów z najważniejszymi kierunkami w literaturze i sztuce w
Polsce w okresie międzywojennym oraz z twórczością najwybitniejszych pisarzy.
Podstawowe treści kursu: Periodyzacja okresu. Poezja: nowe kierunki w literaturze i sztuce
europejskiej (dadaizm, futuryzm, kubizm, ekspresjonizm, nadrealizm, malarstwo
abstrakcyjne); ugrupowania literackie w Polsce – manifesty i programy, stosunek do tradycji
młodopolskiej, model poezji skamandryckiej, futuryzm polski i formizm, Awangarda
Krakowska i jej program, nurt rewolucyjny, Druga Awangarda i inne ugrupowania
międzywojnia, autentyzm. Proza: główne drogi rozwoju prozy polskiej (od pacyfizmu do
autentyzmu i „nowej rzeczywistości”), powieść psychologiczna, proza awangardowa
kreacjonistyczna (B. Schulz, W. Gombrowicz). Kierunki rozwoju i przedstawiciele dramatu
międzywojennego. Teoria „czystej formy” S. I. Witkiewicza. Życie literackie w epoce.
Czasopisma literackie. Ważniejsze ośrodki życia literackiego i kulturalnego. Indywidualności
krytyki literackiej w dwudziestoleciu literackim.
Literatura podstawowa:
Chruszczyński A., U schyłku międzywojnia, Warszawa 1987.
Chruszczyński A., Intensywizm i autentyzm, Bydgoszcz 1998.
Hutnikiewicz A., Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie
XX stulecia, Warszawa 1974.
Kowalczykowa A., Programy i spory literackie w dwudziestoleciu 1918-1939,
Warszawa 1981.
Kwiatkowski J., Literatura dwudziestolecia, Warszawa 1990.
Literatura zalecana:
Błoński J., Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu, Kraków 1994.
Czapliński P., Poetyka manifestu literackiego 1918-1939, Warszawa 1997.
Drewnowski T., Rzecz russowska. O pisarstwie Marii Dąbrowskiej, Kraków 1987.
Dwudziestolecie 1919-1939, red. L. Eustachiewicz, Warszawa 1982.
Głowiński M., Poetyka Tuwima a polska tradycja literacka, Warszawa 1971.
Julian Przyboś. Życie i dzieło poetyckie, red. S. Frycie, Rzeszów 1976.
Kryszak J., Katasfrofizm ocalający. Z problematyki poezji tzw. drugiej awangardy,
140
Warszawa 1978.
Literatura polska 1918-1975, t. 1. 1918-1932, Warszawa 1975.
Poeci dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. B. Faron, t. 1-2, Warszawa 1982.
Prozaicy dwudziestolecia. Sylwetki, red. B. Faron, Warszawa 1974.
Sławiński J., Koncepcja języka poetyckiego awangardy krakowskiej, Wrocław 1965.
Studia o Stanisławie Witkiewiczu, Wrocław 1972.
Speina J., Bankructwo realności. Proza Brunona Schulza, Warszawa 1974.
Stala M., Na marginesach rzeczywistości. O paradoksach przedstawiania w twórczości B.
Schulza, Warszawa 1995.
Studia o Leśmianie, red. J. Trznadel, Warszawa 1971.
09.2-6FP- BC17-WLP
LITERATURA WSPÓŁCZESNA
36 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Agnieszka Skolasińska
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC16-LPD (literatura dwudziestolecia
międzywojennego)
Cele kursu: Poznanie wpływu polityki na literaturę w okresie 1939-1980. Najwybitniejsze
dzieła. Powojenne przemiany poezji, prozy i dramatu. Stan wojenny i powstanie III
Rzeczpospolitej a przemiany literatury. Rozpoznanie zjawiska postmodernizmu w literaturze
polskiej.
Podstawowe treści kursu: Literatura okresu wojny i okupacji. Literatura w Polsce w
pierwszych latach powojennych. Teoria i praktyka realizmu socjalistycznego. Panorama
literatury emigracyjnej. Główne ośrodki życia literackiego. Postacie: Czesław Miłosz, Gustaw
Herling-Grudziński, Witold Gombrowicz, twórczość Sławomira Mrożka. Dekada lat 70. i
przełom sierpniowy 1980 roku. Współczesność: Słabnące znaczenie literatury wobec inwazji
literatury eseistycznej oraz przekazu audiowizualnego, a przede wszystkim ze względu na
pozbawienie literatury jej funkcji i zadań politycznie opozycyjnych, które przejęły wolne i
niecenzurowane media. Ciągła obecność pisarska Tadeusza Różewicza, Wisławy
Szymborskiej i Czesława Miłosza. Proza najnowsza: Andrzej Stasiuk, Jerzy Pilch, Manuela
Gretkowska, Olga Tokarczuk. Wymiana generacji przez odejście w milczenie i zapomnienie,
kameralizacja życia literackiego oraz odbioru dzieł literackich, regionalizacja
czasopiśmiennictwa, brak centralnych ośrodków skupienia.
Literatura podstawowa:
Błoński J., Kilka myśli co nie nowe. Szkice z literatury z lat 1961-1984, Kraków 1985;
Zmiana warty. Warszawa 1961.
Barańczak S., Nieufni i zadufani.
Czapliński P., Śliwiński P., Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji,
Kraków 1999.
Drewnowski T., Ucieczka z kamiennego świata. O Tadeuszu Borowskim. Studium,
Warszawa 1977. Próba scalenia. Obiegi, wzorce, style, Warszawa. 1997; Rzecz rusowska.
O pisarstwie Marii Dąbrowskiej. Studium, Warszawa 1987; Walka o oddech. O pisarstwie
Tadeusza Różewicza. Studium, Warszawa 1990.
Jastrzębski. Z., Powieść jako autokreacja, Kraków 1984.
Jastrzębski Z., Gra w Gombrowicza, Warszawa 1982.
Kijowski A., Granice literatury. Wybór szkiców krytycznych i historycznych, red. T. Burek,
t. 1-2, Kraków 1991.
141
Kwiatkowski J., Klucze do wyobraźni. Szkice o poetach współczesnych, Kraków 1973.
Sławiński J., Teksty i teksty, Warszawa 1990.
Wyka K., Rzecz wyobraźni, Warszawa 1977.
09.2-6FP- BC17-WLPI
LITERATURA WSPÓŁCZESNA
30 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Agnieszka Skolasińska
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC16-LPD (literatura dwudziestolecia
międzywojennego)
Cele kursu: Poznanie wpływu polityki na literaturę w okresie 1939-1980. Najwybitniejsze
dzieła. Powojenne przemiany poezji, prozy i dramatu. Stan wojenny i powstanie III
Rzeczpospolitej a przemiany literatury. Rozpoznanie zjawiska postmodernizmu w literaturze
polskiej.
Podstawowe treści kursu: Literatura okresu wojny i okupacji. Literatura w Polsce w
pierwszych latach powojennych. Teoria i praktyka realizmu socjalistycznego. Panorama
literatury emigracyjnej. Główne ośrodki życia literackiego. Postacie: Czesław Miłosz, Gustaw
Herling-Grudziński, Witold Gombrowicz, twórczość Sławomira Mrożka. Dekada lat 70. i
przełom sierpniowy 1980 roku. Współczesność: Słabnące znaczenie literatury wobec inwazji
literatury eseistycznej oraz przekazu audiowizualnego, a przede wszystkim ze względu na
pozbawienie literatury jej funkcji i zadań politycznie opozycyjnych, które przejęły wolne i
niecenzurowane media. Ciągła obecność pisarska Tadeusza Różewicza, Wisławy
Szymborskiej i Czesława Miłosza. Proza najnowsza: Andrzej Stasiuk, Jerzy Pilch, Manuela
Gretkowska, Olga Tokarczuk. Wymiana generacji przez odejście w milczenie i zapomnienie,
kameralizacja życia literackiego oraz odbioru dzieł literackich, regionalizacja
czasopiśmiennictwa, brak centralnych ośrodków skupienia.
Literatura podstawowa:
Błoński J., Kilka myśli co nie nowe. Szkice z literatury z lat 1961-1984, Kraków 1985;
Zmiana warty. Warszawa 1961.
Barańczak S., Nieufni i zadufani.
Czapliński P., Śliwiński P., Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji,
Kraków 1999.
Drewnowski T., Ucieczka z kamiennego świata. O Tadeuszu Borowskim. Studium,
Warszawa 1977. Próba scalenia. Obiegi, wzorce, style, Warszawa. 1997; Rzecz rusowska.
O pisarstwie Marii Dąbrowskiej. Studium, Warszawa 1987; Walka o oddech. O pisarstwie
Tadeusza Różewicza. Studium, Warszawa 1990.
Jastrzębski. Z., Powieść jako autokreacja, Kraków 1984.
Jastrzębski Z., Gra w Gombrowicza, Warszawa 1982.
Kijowski A., Granice literatury. Wybór szkiców krytycznych i historycznych, red. T. Burek,
t. 1-2, Kraków 1991.
Kwiatkowski J., Klucze do wyobraźni. Szkice o poetach współczesnych, Kraków 1973.
Sławiński J., Teksty i teksty, Warszawa 1990.
Wyka K., Rzecz wyobraźni, Warszawa 1977.
09.2-6FP-BC18-LPI
LITERATURA POWSZECHNA
30 ĆW
142
Forma zaliczenia: egzamin
Odpowiedzialny za kurs: prof. zw. dr hab. Bogusław Mucha
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Zapoznanie studentów z podstawowymi problemami literatury starożytnej,
średniowiecznej oraz literatury epoki odrodzenia, baroku i oświecenia.
Podstawowe treści kursu: L i t e r a t u r a s t a r o ż y t n a: tło historyczne; periodyzacja
literatury greckiej; poematy homeryckie; rozkwit tragedii (Sofokles, Eurypides); periodyzacja
literatury rzymskiej; złoty wiek poezji (Wergiliusz. Horacy, Owidiusz).
L i t e r a t u r a ś r e d n i o w i e c z n a: tło historyczne; granice chronologiczne; charakter
kultury; myśl filozoficzna; religijny wzór osobowy człowieka; poezja łacińsko-kościelna i
świecka; epika heroiczna; romanse rycerskie; poezja miłosna; narodowe warianty
europejskiego średniowiecza.
L i t e r a t u r a O d r o d z e n i a: tło historyczne i kulturowe; zasięg chronologiczny; ruch
umysłowy (humanizm); nowy model życia i osobowości ludzkiej; odrodzenie tradycji
antycznej; sztuka poetycka; publicystyka filozoficzna; modele renesansu w poszczególnych
krajach.
L i t e r a t u r a b a r o k u: problemy terminologiczne; elementy uniwersalne i narodowe;
tradycje antyku i średniowiecza; rola religii (kontrreformacja); wpływ instytucji świeckich;
synkretyzm kulturowy baroku; gatunki literackie; najwybitniejsi przedstawiciele.
L i t e r a t u r a O ś w i e c e n i a: tło historyczno-społeczne; ruch umysłowy; gatunki
literackie; nowe techniki narracyjne; prądy literackie Oświecenia. Najwybitniejsi
przedstawiciele i ich dzieła.
Literatura podstawowa:
Cytowska M., Szelest H., Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa 1981.
Dzieje literatur europejskich. Pod redakcją Wł. Floryana, t. I-III, Warszawa 1977-1991.
Historia literatury światowej w dziesięciu tomach, (praca zbiorowa), tom I. Starożytność,
Bochnia-Kraków-Warszawa br. (2003); tom II (część pierwsza i druga), Średniowiecze,
(2004), tom III. Renesans, (2004); tom IV Barok (2005), tom V. Oświecenie (2005).
Nawrocki W., Wykłady o europejskiej literaturze na Zachodzie i w Polsce. Antyk. Biblia,
Piotrków Trybunalski 1998.
Nawrocki W., Wykłady o literaturze europejskiej na Zachodzie i w Polsce. Średniowiecze,
Piotrków Trybunalski 1998.
Nawrocki W., Wykłady o europejskiej literaturze na Zachodzie i w Polsce. Renesans,
Piotrków Trybunalski 1998.
Nawrocki W., Wykłady o europejskiej literaturze na Zachodzie i w Polsce. Barok, Piotrków
Trybunalski 1998.
Nawrocki W., Wykłady o europejskiej literaturze na Zachodzie i w Polsce. Oświecenie,
Piotrków Trybunalski 1998.
09.2-6FP-BC18-LPII
LITERATURA POWSZECHNA
30 ĆW
Forma zaliczenia: egzamin
Odpowiedzialny za kurs: prof. zw. dr hab. Bogusław Mucha
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC18-LPI
Cele kursu: Zapoznanie studentów z głównymi tendencjami w literaturze XIX i XX wieku.
143
Podstawowe treści kursu: L i t e r a t u r a r o m a n t y z m u: tło społeczno-polityczne;
tradycje i nowatorstwo; historyzm i ludowość; narodowe warianty romantyzmu;
najwybitniejsi przedstawiciele i ich dzieła.
L i t e r a t u r a r e a l i z m u i n a t u r a l i z m u: prekursorzy, program, przedstawiciele.
L i t e r a t u r a m o d e r n i z m u: geneza; poszukiwanie nowych form artystycznych;
dominujące style (symbolizm, postimpresjonizm, dekadentyzm).
L i t e r a t u r a p o r o k u 1 9 1 8: kryzys cywilizacji; poszukiwanie trwałych wartości
społecznych i moralnych; poezja, proza i dramat okresu międzywojennego we Francji, Anglii,
Niemczech; powojenna literatura Zachodu i jej przedstawiciele w prozie, poezji i dramacie.
Bilans literatury XX wieku.
Literatura podstawowa:
Albérés R., Bilans literatury XX wieku, Warszawa 1958.
Dzieje literatur europejskich. Pod redakcją Wł. Floryana, t. I-III, Warszawa 1977-1991.
Heistein J., Historia literatury francuskiej, Wrocław 1997.
Heistein J., Literatura francuska XX wieku, Warszawa 1991.
Historia literatury światowej w dziesięciu tomach (praca zbiorowa), t. VI Romantyzm,
Bochnia-Kraków-Warszawa br. (2005).
Historia literatury światowej w dziesięciu tomach, jw., t. VII Pozytywizm. Realizm.
Naturalizm, (2006).
Mroczkowski P., Historia literatury angielskiej, Wrocław 1986.
Szewczyk W., Literatura niemiecka XX wieku, Katowice 1962.
Szyrocki M., Historia literatury niemieckiej, Wrocław 1971.
Zbierski H., Historia literatury angielskiej, Poznań 2002.
09.2-6FP-BC18-LPIV
LITERATURA POWSZECHNA(LITERATURA ROSYJSKA LUB UKRAIŃSKA)
15 W + 20 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: prof. zw. dr hab. Bogusław Mucha
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC18-LPIII
Cele kursu: Zapoznanie studentów z głównymi tendencjami rozwojowymi literatury
rosyjskiej lub ukraińskiej.
Podstawowe treści kursu: Literatura rosyjska: Literatura staroruska /okres Rusi Kijowskiej;
okres rozbicia dzielnicowego; okres Rusi Moskiewskiej/; literatura barokowa XVII wieku;
klasycyzm w Rosji; sentymentalizm /A. Radiszczew, M. Karamzin/; preromantyzm /K.
Batiuszkow, W. Żukowski/; romantyzm /poezja dekabrystów, A. Puszkin, M. Lermontow, i
inni pisarze romantyczni/; proza lat 30. /M. Gogol/. Wczesny realizm /szkoła naturalna/;
literatura lat 60-70 XIX w. / krytyka literacka; rozwój dramatu; nurt obywatelski i "czystej"
poezji; klasycy prozy realistycznej: Turgieniew, Dostojewski, Tołstoj/; literatura na przełomie
XIX i XX w.; /programy poetyckie: symbolizm, akmeizm, futuryzm; rozwój prozy dramatu
/Czechow, Gorki/; lata dwudzieste /poezja, proza, dramat/; lata trzydzieste; realizm
socjalistyczny; główne kierunki rozwoju prozy, poezji i dramatu; literatura lat wojny i
powojennego dziesięciolecia; literatura po roku 1956 /główne tendencje rozwojowe/.
Literatura ukraińska: Początki piśmiennictwa /okres państwa kijowskiego/; zabytki
południoworuskie okresu rozbicia dzielnicowego i niewoli tatarskiej: wiek XIII-XV/;
piśmiennictwo w XVI stuleciu i pierwszej połowie XVII w.; druga połowa XVII w. – wiek
XVIII; wiek XIX; odrodzenie narodowe; klasycyzm i romantyzm /T. Szewczenko/. Realizm
/rozwój prozy, poezji i dramatu/; przełom XIX i XX wieku; poeci "Młodej Muzy"; proza
144
modernistyczna; twórczość I. Franki i innych pisarzy; literatura ukraińska po roku 1917;
ukraińska literatura radziecka doby realizmu socjalistycznego; ukraińska literatura poza
granicami ZSRR; współczesna literatura ukraińska.
Literatura podstawowa:
Literatura rosyjska:
Historia literatury rosyjskiej, red. M. Jakóbiec, t. I-II, Warszawa 1976.
Historia literatury rosyjskiej XX wieku, red. A. Drawicz, Warszawa 1997.
Literatura rosyjska w zarysie, red. Z. Barasiński i A. Semczuk, Warszawa 1975,
wyd. II, 1976.
Mucha B., Historia literatury rosyjskiej. Zarys, Wrocław 1989 /reprint:
Piotrków Trybunalski 2000/; wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002.
Porębina G., Poręba S., Historia literatury rosyjskiej 1917-1991, Katowice 1994.
Literatura ukraińska:
Jakóbiec M., Literatura ukraińska /w:/ Dzieje literatur europejskich, red. W. Floryan, t. III,
część pierwsza, Warszawa 1989.
Łepki B., Zarys literatury ukraińskiej. Podręcznik informacyjny, Warszawa-Kraków 1930.
Łużny H., Zarys dziejów literatury ukraińskiej /w:/ Ukraina, teraźniejszość i przeszłość,
Kraków 1970.
Mucha B., Zarys literatury ukraińskiej i białoruskiej, Piotrków Trybunalski 2000.
09.2-6FP-BC19-LDD
LITERATURA DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
10 W + 18 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Wioletta Bojda
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Zapoznanie z rozwojem literatury dla dzieci i młodzieży od jej początków do
czasów współczesnych. Analiza i interpretacja utworów dla dzieci i młodzieży obecnych w
przedszkolnym i szkolnym kanonie lektur stanowiących podstawę edukacji literackiej dzieci i
młodzieży w instytucjonalnych formach wychowania i kształcenia.
Podstawowe treści kursu: Pojęcie literatury dla dzieci i młodzieży (literatura dla dzieci i
młodzieży, literatura dziecięco-młodzieżowa, literatura o dzieciach, twórczość dzieci – folklor
dziecięcy, folklor słowny dzieci, twórczość poetycka dzieci, lektury szkolne dzieci);
Sztuka dla dzieci i młodzieży i jej rodzaje (sztuka literacka, sztuka filmowa, sztuka teatralna,
sztuka radiowo-telewizyjna, sztuka muzyczna, sztuka plastyczna);
Periodyzacja literatury dla dzieci i młodzieży (cechy specyficzne literatury “dziecięcomłodzieżowej” w poszczególnych okresach literackich i jej związki z literaturą piękną);
Genologiczna analiza twórczości literackiej dla dzieci i młodzieży:
1. Baśń i jej ewolucja (charakterystyka baśni magicznej na podstawie najstarszego zbioru
baśni Tysiąca i jednej nocy; różne rodzaje baśni: magiczna, ludowa, literacka i odmiany
paragatunkowe: powieść fantastyczna, fantasy; psychoanalityczne interpretacje baśni
spisanych przez Charlesa Perraulta i braci Grimm; wyznaczniki baśni literackiej na podstawie
baśni J. Andersena; baśniowa opowieść dydaktyczna na przykładzie książki C. Collodiego –
Pinokio. Przygody drewnianego pajaca; sposoby wykorzystywania konwencji baśniowej –
problemy egzystencjalne młodocianego uczestnika życia w Alicji w krainie Czarów i Alicji po
drugiej stronie lustra L. Carrola, dyskusja związana z rolą wyobraźni w Przygodach Piotrusia
Pana M. Barrie’ ego, alegorie osobowości zebrane w Kubusiu Puchatku, Chatce Kubusia
Puchatka A. A. Milnego i cyklicznej opowieści o Muminkach T. Jansson; fantasy jako baśń
145
współczesna – mityzacja rzeczywistości, metaforyczna ilustracja odwiecznej walki dobra ze
złem na przykładzie twórczości J. R. R. Tolkiena; cykl powieściowy J. Rowling o Harrym
Potterze jako kompilacja wcześniejszych gatunków: baśni, powieści baśniowej, powieści
awanturniczej podporządkowana kompozycji gry komputerowej).
2. Twórczość poetycka i jej odmiany (bajka ezopowa, dydaktyczna, zwierzęca; analiza poezji
kierowanej w stronę dzieci na przykładzie twórczości wybranych poetów –S. Jachowicza, M.
Konopnickiej, szkoły poetyckiej Brzechwy i Tuwima, twórczości współczesnych poetów: W.
Chotomskiej, L. J.Kerna, D. Wawiłow, D. Gellner i innych).
3. Twórczość prozatorska dla dzieci i młodzieży i jej analiza na podstawie wybranych tekstów
literackich (proza społeczno-obyczajowa, proza historyczna, proza biograficzna, proza
fantastyczno-naukowa, podróżniczo-przygodowa, sensacyjno-kryminalna, przyrodnicza;
konwencje i techniki przedstawienia stosowane w twórczośći dla dzieci i młodzieży – proza
realistyczna, fantastyczna, satyryczna, groteska; poszukiwania formalne w prozie “dziecięcomłodzieżowej” – zjawisko synkretyzmu, autotematyzmu, parabolizmu, fantazjotwórstwa,
obecność rozmaitych odmian narracji).
4. Twórczość sceniczna dla dzieci i młodzieży i jej przedstawiciele.
5. Film dla dzieci (animowany, lalkowy, rysunkowy, wycinankowy, fabularny).
Literatura podstawowa:
Białek J. Z., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939, Warszawa 1979
(i nast. wyd.).
Frycie S., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1970, t. I, t. II,
Piotrków Trybunalski 1978, 1982.
Frycie S., Ziółkowska-Sobecka M., Leksykon literatury dla dzieci i młodzieży,
Piotrków Trybunalski 1999.
Kaniowska-Lewańska I., Literatura dla dzieci i młodzieży po roku 1864, Warszawa 1973
(i nast. wyd.).
Kuliczkowska K., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918, Warszawa 1975
(i nast. wyd.).
Kultura literacka w przedszkolu. Antologia, cz. I-II, red. S. Frycie, I. Kaniowska-Lewańska,
Warszawa 1988.
Literatura dla dzieci i młodzieży w procesie wychowania, red. A. Przecławska.
Warszawa 1978.
Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży, red. K. Kuliczkowska, B. Tylicka.
Warszawa 1979 (i nast. wyd.).
Pacławski J., Kątny M., Literatury dla dzieci i młodzieży, Kielce 1995.
Skotnicka G., Literatura dla dzieci i młodzieży u progu nowego wieku. Gdańsk 2000.
Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, WrocławWarszawa- Kraków 2002.
Opracowania:
Z. Adamczykowa, Literatura dla dzieci. Funkcje-Kategorie-Gatunki. Warszawa 2001.
J. Cieślikowski, Literatura osobna, Warszawa 1985.
Lektury odległe i bliskie. Antologia literatury dla dzieci i młodzieży i jej przedstawiciele,
Piotrków Trybunalski 1996.
R. Waksmund, Od litertury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław 2000.
09.2-6FP-BC21-LR
LITERATURA REGIONALNA
10 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
146
Odpowiedzialny za kurs: dr Zdzisława Pieczyńska-Gąsior
Warunki wpisania: zaliczenie literatury ludowej
Cele kursu: Rozwijanie wiedzy o literaturze regionalnej w powiązaniu z literaturą narodową
i kulturalnymi tradycjami Ziemi Piotrkowskiej. Wskazanie na wartości omawianej literatury
w kształtowaniu świadomości regionalnej i tożsamości jednostki; określenie jej znaczenia
społecznego, historycznego i współczesnego. Kształcenie postaw poszanowania dla
tożsamości kulturowej wspólnoty lokalnej.
Podstawowe treści kursu:
- Charakterystyka piotrkowskiego regionu kulturowego – wartości autonomiczne oraz
zaadoptowane.
- Tradycje literackie Ziemi Piotrkowskiej w przeszłości historycznej.
- Ziemia Piotrkowska w życiu i twórczości wybitnych pisarzy polskich.
- Związki pisarzy piotrkowskich z łódzkim środowiskiem literackim.
- Kulturotwórcza rola lokalnego środowiska literackiego.
- Wkład pisarzy piotrkowskich do współczesnej kultury literackiej.
- Rola prasy w popularyzowaniu literatury regionalnej i upowszechnianiu czytelnictwa.
- Znaczenie amatorskiego ruchu teatralnego dla rozwoju zainteresowań literackich w
środowisku piotrkowskim.
- Elementy oryginalne i nacechowane regionalnie w dorobku twórczym pisarzy
piotrkowskich.
- Warsztat artystyczny współczesnych poetów Ziemi Piotrkowskiej.
- Główne motywy, toposy i wątki tematyczne w omawianej literaturze.
- Sylwetki twórcze najwybitniejszych współczesnych pisarzy Ziemi Piotrkowskiej.
Literatura podstawowa:
S. Frycie, Nieobecni w zbiorowej pamięci. Szkice literackie o życiu kulturalnym Piotrkowa
i zapomnianych poetach Ziemi Piotrkowskiej XIX i XX wieku, Piotrków Trybunalski 1966.
Z. Pieczyńska-Gąsior, Twórczość współczesnych poetów piotrkowskich na tle poezji polskiej
lat 1945-1990, Piotrków Trybunalski.
Teraźniejszość i przeszłość kultury w Piotrkowskiem, pod. Red. S. Fryciego, Piotrków
Trybunalski 1996.
Tradycje kulturalne Piotrkowa i Ziemi Piotrkowskiej. Zbiór rozpraw i artykułów, pod red.
S. Fryciego, Piotrków Trybunalski 1992.
09.2-6FP-BC22-TDL
TEORIA DZIEŁA LITERACKIEGO (POETYKA)
30 W + 30 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Danuta Bruska
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Celem kursu jest opanowanie podstawowych pojęć z zakresu poetyki, poznanie
instrumentów analizy i interpretacji dzieła literackiego oraz wykształcenie umiejętności
posługiwania się nimi w badaniach konkretnych utworów literackich. Przyswojenie teorii
dzieła literackiego ma przygotowywać do krytycznego odbioru tekstów literackich i
krytycznoliterackich. Celem kursu jest opanowanie ogólnych zagadnień teorii dzieła
literackiego, podstaw stylistyki i wersyfikacji, opanowanie wiedzy z zakresu genologii oraz
poznanie budowy dzieła literackiego.
147
Podstawowe treści kursu: Wprowadzenie: poetyka jako dziedzina teoretycznoliteracka.
Działy poetyki. Literackość – cechy specyficzne literatury. Ontologia literatury. Kompozycja
dzieła literackiego jako układ związków porządkujących składniki świata przedstawionego.
Kompozycja zamknięta i otwarta. Temat, motyw, wątek, fabuła. Genologia: Wyznaczniki
rodzajowe i gatunki epiki, liryki oraz dramatu. Dramat a teatr. Stylistyka: Wprowadzenie w
zagadnienia stylistyki. Organizacja warstwy brzmieniowej utworu. Leksykalne środki
stylistyczne. Słowotwórcze i fleksyjne środki stylistyczne. Tropy stylistyczne. Składniowe
środki stylistyczne. Stylizacja językowa. Wersyfikacja: prozodia polska – akcent, intonacja.
Rytmika. Klauzula. Średniówka. Polskie systemy wersyfikacyjne. Strofika.
Literatura podstawowa:
Podręczniki:
Genologia polska. Wybór tekstów, wybór, oprac. i wstęp E. Miodońska-Brookes, A. Kulawik,
M. Tatara, Warszawa 1983.
Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Zarys teorii literatury, wyd. najnowsze.
Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 1964 (i wyd. następne).
Literatura. Teoria. Metodologia, red. D. Ulicka, Warszawa.
Markiewicz H., Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1976.
Wellek R., Warren A., Teoria literatury, przekł., pod red. i z posłowiem M. Żurowskiego,
Warszawa 1970 (i wyd. następne).
Opracowania:
Autor – Podmiot literacki – Bohater, red. A. Martuszewska i J. Sławiński, Wrocław 1983.
Bartoszyński K., Problem konstrukcji czasu w utworach epickich, /w:/ Problemy teorii
literatury, wyboru prac dokonał H. Markiewicz. Seria 2, Wrocław 1976; wyd. 2 poszerzone,
Wrocław 1987.
Brach J., O znakach literackich i znakach teatralnych, „Studia Estetyczne” t. 2, Warszawa
1965 (lub /w:/ Wprowadzenie do nauki o teatrze. (Materiały), wybór i oprac. J. Degler, t. 1.
Dramat – teatr, Wrocław 1974; wyd. 2 uzupełnione, Wrocław 1976.
Budzyk K., Struktura językowa prozy powieściowej, /w:/ Stylistyka teoretyczna w Polsce,
red. K. Budzyk, Warszawa 1946 lub /w:/ Problemy teorii literatury w Polsce międzywojennej,
wyboru dokonał H. Markiewicz, Wrocław 1982.
Hugo F., Struktura nowoczesnej liryki. Od połowy XIX do połowy XX wieku, przeł. i
opatrzyła wstępem E. Feliksiak, Warszawa 1978.
Humphrey R., Strumień świadomości – techniki, przeł. S. Amsterdamski, „Pamiętnik
Literacki” 1970, z. 4.
Kulawik A., Wprowadzenie do teorii wiersza, Warszawa 1988.
Markiewicz H., Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych, „Ruch Literacki” 1983, z. 1 lub
/w:/ H. Markiewicz H., Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984.
Okopień-Sławińska A., Sztuka monologu wewnętrznego („Jak być kochaną” Kazimierza
Brandysa), /w:/ Nowela. Opowiadanie. Gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych, red.
K. Bartoszyński, M. Jasińska–Wojtkowiak, S. Sawicki, wyd. 2. poszerzone, Wrocław 1979.
09.2-6FP-BC23-TPH
TEORIA PROCESU HISTORYCZNOLITERACKIEGO
30 W
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Stanisław Dróżdż
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Teoria procesu historycznoliterackiego zajmuje się literaturą jako systemem
norm żyjących w historii i dąży do określenia prawidłowości, którym podlega ewolucja
148
literatury. Ustala zasady kształtowania się procesu historycznoliterackiego w obrębie okresów
literackich, prądów, tradycji i konwencji literackich. Ujmuje zagadnienia socjologii literatury
oraz badania nad komunikacją literacką. Znaczące miejsce w kursie zajmuje metodologia
badań literackich.
Podstawowe treści kursu: Charakter prawidłowości rządzących ewolucją literacką. Okres
literacki. Prąd literacki. Poetyka prądu literackiego (sformułowana i immanentna). Główne
orientacje metodologiczne w badaniach literackich: narodziny poetyki-Arystoteles i Platon;
Poetyka kartezjańska; Poetyka Kanta i Hegla; Estetyka pozytywizmu – Taine; Metoda
filologiczno - historyczna; Przełom antypozytywistyczny w nauce o literaturze;
Fenomenologia literatury – Ingarden; Hermeneutyka i psychoanaliza; Realizm – Lukács:
Formalizam rosyjski – Propp, Tynianow: Strukturalizm – de Saussure, Jacobson; Semiotyka –
Moris, Mukařowský, Lévi-Strauss, Łotman, Barthes; Myślenie dialogowe – Bachtin;
Marksizm, Socjologiczna orientacja w badaniach literackich; Intertekstualność;
Poststrukturalizm i dekonstrukcja – Derrida).
Literatura podstawowa:
Eustachiewicz L., Obraz współczesnych prądów literackich, Warszawa 1978.
Kapuścik J., Podgórski W. J., Granica i pogranicza. Próby podziału literatury, Warszawa
1983.
Markiewicz H., Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984 (rozdz. X: Proces literacki w
świetle strukturalizmu i marksizmu).
Okopień-Sławińska A., Rola konwencji w procesie historycznoliterackim, /w:/ Proces
historyczny w literaturze i sztuce. Materiały konferencji naukowej, maj 1965, red. M. Janion,
A. Piotrunowa, Warszawa 1967.
Publiczność literacka, red. S. Żółkiewski i M. Hopfinger, Wrocław 1982.
Tynianow J., O ewolucji literackiej, /w:/ J. Tynianow, Fakt literacki, wybór, Warszawa 1978.
09.2-6FP-BC24-ADL
ANALIZA DZIEŁA LITERACKIEGO
30 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Danuta Bruska
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.2-6FP-BC22-TDL (teoria dzieła literackiego
(poetyka))
Cele kursu: Celem kursu jest opanowanie umiejętności analizy i interpretacji utworów
literackich oraz poznanie różnych strategii analitycznych i podejść badawczych wobec dzieła
literackiego. Zajęcia zmierzają do doskonalenia umiejętności opisu analitycznego tekstu,
funkcjonalnego stosowania pojęć teoretycznoliterackich, odkrywania zasady porządkującej
całość literacką, sytuowania utworu w kontekście, interpretacji i wartościowania dzieła
literackiego.
Podstawowe treści kursu: Teoretyczne podstawy „sztuki interpretacji” dzieła literackiego
(pozom opisu i analizy warstw utworu, poziom interpretacji, poziom wartościowania i oceny).
Interpretacja semantyczna. Interpretacja aksjologiczna. Eksplikacja tekstu. Rodzaje
kontekstów interpretacyjnych. Kontekst macierzysty utworu. Kontekst kultury literackiej
interpretatora. Tradycja literacka. Intertekstualność. Interpretacja historycznoliteracka i
interpretacja krytycznoliteracka. Zróżnicowanie metodologiczne stylów „sztuki interpretacji”,
np.
interpretacja
lingwistyczna,
socjologiczna,
hermeneutyczna,
strukturalna,
psychoanalityczna.
149
Literatura podstawowa:
Kostkiewiczowa T., Sławiński J., Ćwiczenia z poetyki opisowej, Warszawa 1961.
Lekcje czytania. Eksplikacje literackie, cz. 1, red. W. Dynak i A. W. Labuda,
Warszawa 1991; cz. 2, Wrocław 1993.
Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop, J. Sławiński, Kraków 1966 (i wyd. nast.).
Markiewicz H., Interpretacja semantyczna dzieł literackich, /w:/ Wymiary dzieła literackiego,
Kraków 1984.
Nowela, opowiadanie, gawęda, red. H. Markiewicz, cz. 1-2, Wrocław 1973.
Sławiński J., Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego, /w:/ Problemy
metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz, J. Sławiński,
Kraków 1976.
09.3-6FP-BC25-JSCS
JĘZYK STARO-CERKIEWNO-SŁOWIAŃSKI
20 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Marek Grynkiewicz
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.3-6FP-BC28-GO (gramatyka opisowa języka
polskiego)
Cele kursu: Zaznajomienie studentów z gramatyką najstarszego literackiego języka
słowiańskiego oraz z alfabetami wczesnosłowiańskimi. Wprowadzenie studentów w
problematykę historycznojęzykową.
Podstawowe treści kursu: Wiadomości ogólne o języku staro-cerkiewno-słowiańskim
(działalność Cyryla i Metodego, pismo staro-cerkiewno-słowiańskie: głagolica i cyrylica,
zabytki języka scs., język scs. na tle innych języków słowiańskich, stosunek języka scs. do
języka prasłowiańskiego). System fonetyczny języka scs. System samogłoskowy (sonanty,
tzw. jery). Zasób spółgłosek. Procesy fonetyczne w języku scs. (palatalizacje spółgłosek
tylnojęzykowych; palatalizacje w grupach spółgłoskowych oraz poprzez „jotę”; metateza grup
nagłosowych ort-, olt- oraz śródgłosowych tort, tolt, tert, telt; zmiany w zakresie samogłosek
jerowych). System fleksyjny języka scs.: fleksja imienna (podział rzeczowników na
deklinacje wg dawnych przedsłowiańskich przyrostków tematycznych; odmiana zaimków;
dwojaka odmiana przymiotników); fleksja werbalna (podział czasowników na koniugacje;
odmiana czasowników w czasie teraźniejszym; czasy przeszłe proste i złożone; czas przyszły;
tryb rozkazujący; imiesłowy). Wybrane zagadnienia ze słowotwórstwa języka scs.
Literatura podstawowa:
Bartula Cz., Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-słowiańskiej na tle
porównawczym, Warszawa 1981.
Brajerski T., Język staro-cerkiewno-słowiański, wyd. 2, Lublin 1966.
Friedlerówna T., Łapicz Cz., Język staro-cerkiewno-słowiański, Toruń 2003.
Moszyński L., Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984.
Stieber Z., Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich, wyd. 2, Warszawa 1979.
Strutyński J., Podstawowe wiadomości z gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego,
wyd. 5, Kraków 1996.
15.0-6FP-F36-E
EDYTORSTWO
18 ĆW
150
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Tadeusz Szperna
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Zapoznanie studentów z podstawami edytorstwa naukowego, współczesnym
rynkiem wydawniczym oraz podstawowymi zagadnieniami prawa autorskiego.
Podstawowe treści kursu: Edytorstwo – tekstologia: pojęcie dyscyplin, terminologia,
rozwój, zadania; autor – edytor – wydawca; najważniejsze zadania edytora; obranie właściwej
podstawy tekstowej; podstawowe problemy pracy tekstologicznej (jeden lub kilka druków
autentycznych, autografy, kopie, dochodzenie autorstwa, datowanie itp.), praca nad
ustaleniem tekstu (m.in.: pisownia, interpunkcja, transliteracja, transkrypcja, zagadnienie
koniektur i emendacji); konwencje i normy edytorskie; warsztat pracy redaktora tekstów
naukowych; redagowanie tekstów naukowych; podział i rodzaje publikacji naukowych;
kształtowanie wydań różnego typu; współczesny system publikacji naukowych w Polsce i
zagranicą; współczesny rynek wydawniczy; prawo autorskie – historia i współczesność.
Literatura podstawowa:
Górski K, Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Warszawa 1978.
Marszałek L, Edytorstwo publikacji naukowych, Warszawa 1986.
Mincer F, Wybrane zagadnienia wydawnicze: edytorstwo naukowe i ruch wydawniczy,
Bydgoszcz 1985.
Starnawski J, Praca wydawcy naukowego, Wrocław 1979.
Trzynadlowski J, Autor, dzieło, wydawca, Wrocław 1979.
Trzynadlowski J, Edytorstwo. Tekst, język, opracowanie, wyd. 3. Warszawa 1983.
03.0-6FP-F37-ZRT
ZESPÓŁ RECYTATORSKO-TEATRALNY
18 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: mgr Lucyna Jakubczyk
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Rozbudzanie i pogłębianie zainteresowań teatrem i sztuką żywego słowa.
Poznanie historii i teorii teatru. Poznawanie współczesnych znaków teatralnych.
Przygotowywanie - w grupie - inscenizacji teatralnej. (praca nad opracowaniem scenariusza,
inscenizacją, scenografią, reżyserią, opracowaniem dźwiękowym).
Podstawowe treści kursu: Historia teatru od prawieków do XX wieku. Poznawanie znaków
teatralnych – wykorzystywanie ich w praktyce. Elementy strukturalne teatru: aktor, widz,
przedmiot gry, autor, reżyser, inscenizator, scenograf, kompozytor, muzyk, choreograf,
technik. Scenariusz teatralny. Poznawanie pracy reżysera, inscenizatora i scenografa.
Wykorzystanie muzyki i dźwięków w teatrze. Wykorzystanie dramy do pracy nad
inscenizacją. Sztuka teatralna XX wieku. Różnorodność gatunków scenicznych. Ewolucja
sztuki teatralnej, prognozy futurologiczne. Słowo - jako środek wyrazu scenicznego. Praca
nad rolą teatralną - elementarny warsztat aktorski. Teatr TV - specyfika; oglądanie wybranych
spektakli i omawianie ich. Prasa teatralna (Dialog, Didaskalia, Pamiętnik teatralny, Ruch
teatralny, Teatr, Scena). Odbiorca sztuki teatralnej: badacz, krytyk, widz aktywny. Problemy
krytyki teatralnej.
151
Literatura podstawowa:
Podręczniki
Berthold M., Historia teatru, Warszawa 1980.
Kijowski A., Teoria teatru. Rekonesans, Kraków 1985.
Kosiński J., Kształt teatru, Warszawa 1972.
Nicoll A., Dzieje teatru, Warszawa 1962.
Aslan O., Aktor XX wieku, Warszawa 1978.
Bab J., Teatr współczesny. Od Meinigenczyków do Piscatora, Warszawa 1959.
Bablet D., Rewolucje sceniczne XX wieku, Warszawa 1980.
Murray E., O aktorach i grze teatralnej, Kraków1991.
Problemy teorii dramatu i teatru, red. J. Degler, Wrocław 1988.
Opracowania
Braun K., Przestrzeń teatralna, Warszawa, 1982.
Cybulski B., Muzyka w teatrze, „Scena” 1973 nr3 – 11; 1974, nr 2, 3.
Hausbrandt A., Elementy wiedzy o teatrze, Warszawa 1990.
Hubner Z., Sztuka reżyserii, Warszawa 1982.
Strzelecki Z., Konwencje scenograficzne od antyku do współczesności, Warszawa 1973.
Strzelecki Z., Kierunki scenografii współczesnej, Warszawa 1970.
Szydłowski R., Teatr w Polsce, Warszawa 1972.
Gawrońska B., Teatr instrumentalny, „Dialog” 1972 nr 10.
Helman A. (red.), Współczesne problemy krytyki artystycznej, Wrocław 1973.
Kowzan T., Różnorodność i granice sztuki widowiskowej, „Dialog”1969, nr 11.
Kudliński T., Vademecum teatromana, Warszawa 1976.
Kuszewski S., Widowisko telewizyjne, Warszawa 1971.
Lipiński J., Mimika i gest, „Dialog” 1970, nr10.
Świontek S., O konwencji teatralnej, [w:] Problemy socjologii literatury, Wrocław –
Warszawa 1971.
Wieczorkiewicz B., Sztuka mówienia. Wiadomości teoretyczne – ćwiczenia. Słowniczek
poprawnej wymow, Warszawa 1963.
Wysocka S., Teatr przyszłości, Warszawa 1973.
Ziomek J., Aktor w systemie znaków, „Dialog” 1967 nr 9.
09.3-6FP-BC26-GH
GRAMATYKA HISTORYCZNA JĘZYKA POLSKIEGO
15 W + 30 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną z ćwiczeń + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: dr Elżbieta Sztankóné Stryjniak
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.3-6FP-BC25-JSCS (język staro-cerkiewnosłowiański)
Cele kursu: Poznanie genezy języka polskiego oraz ewolucji jego systemu. Zdobycie
umiejętności prowadzenia analizy filologicznej tekstów z okresu staropolskiego i
średniopolskiego.
Podstawowe treści kursu: Przedmiotem opisu jest ewolucja systemu języka przedstawiona
w ujęciu genetycznym, to znaczy, na tle zjawisk charakterystycznych dla języka
praindoeuropejskiego i prasłowiańskiego. Opis uwzględnia istotę zmian językowych –
warunki ich zachodzenia, chronologię oraz konsekwencje dla systemu językowego. Podstawę
metodologiczną stanowi analiza filologiczna tekstów z elementami komparatystyki. Ujęcie
diachroniczne, uwzględniające procesy i tendencje rozwojowe polszczyzny, jest uzupełniane
synchronicznymi zestawieniami i podsumowaniami kolejnych stadiów ewolucyjnych języka.
152
Tematyka wykładów obejmuje chronologicznie usystematyzowany przebieg zmian
językowych, stwarzając podstawy teoretyczne do analizy filologicznej kolejnych zabytków
języka polskiego, realizowanej w trakcie ćwiczeń.
Literatura podstawowa:
Bańkowski A., Etymologiczny słownik języka polskiego, Warszawa 2000.
Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1927.
Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S., Gramatyka historyczna języka polskiego,
Warszawa 2001.
Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., Gramatyka historyczna języka
polskiego, Warszawa 1965.
Koneczna H., Charakterystyka fonetyczna języka polskiego na tle innych języków
słowiańskich, Warszawa 1965.
Moszyński L., Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984.
Słownik staropolski, Kraków 1998.
Stieber Z., Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich, Warszawa 1973, 1979.
Taszycki W., Najdawniejsze zabytki języka polskiego, Wrocław 1975.
Vrtel-Wierczyński S., Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543,
Warszawa 1963.
Wydra W., Rzepka W. R., Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1995.
09.3-6FP-BC27-HJP
HISTORIA JĘZYKA POLSKIEGO
25 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: prof. dr hab. Barbara Czopek-Kopciuch
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.3-6FP-BC26-GH (gramatyka historyczna języka
polskiego)
Cele kursu: Zapoznanie studentów z warunkami rozwoju polszczyzny na przestrzeni wieków
oraz wpływem czynników pozajęzykowych na rozwój języka i kształtowanie się normy
języka ogólnego.
Podstawowe treści kursu: Przedmiot i zakres historii języka polskiego. Miejsce języka
polskiego wśród innych języków. Wpływ czynników społeczno-politycznych na rozwój
polszczyzny. Wpływ kościoła na rozwój polszczyzny. Wpływ nauki i oświaty na rozwój
języka polskiego. Kształtowanie się normy języka polskiego na przestrzeni wieków. Rozwój
polskiej grafii i ortografii. Kontakty polszczyzny z innymi językami.
Literatura podstawowa:
Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, wyd. 2, Warszawa 1974.
Lehr-Spławiński T., Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1978.
Materiały do studiowania historii języka polskiego, wyboru dokonał G. Majkowski,
Piotrków Trybunalski 2000.
Najdawniejsze zabytki języka polskiego, oprac. W. Taszycki, Wrocław 1967.
Taszycki W., Wybór tekstów staropolskich XVI-XVIII wieku, wyd. 3, Warszawa 1969.
Urbańczyk S., Rozwój ortografii polskiej, „Język Polski” XXXV, 1955, s. 81-93.
Vrtel-Wierczyński S., Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543,
wyd. 4, Warszawa 1969.
Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego, Poznań 1995.
Uwaga: Literaturę uzupełniającą każdorazowo ustala prowadzący kurs.
153
09.3-6FP-BC28-GO
GRAMATYKA OPISOWA JĘZYKA POLSKIEGO
30 W + 50 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną + egzamin
Odpowiedzialny za kurs: dr Marek Grynkiewicz
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Język jako system; zapoznanie z podsystemem fonologicznym. Mowa a pismo.
Zapoznanie z podsystemem morfologicznym i z funkcjonowaniem reguł składniowych
polszczyzny.
Podstawowe treści kursu:
Wykłady:
Wprowadzenie. Język jako dwuklasowy system znaków; język (kompetencja) a mowa
(użycie).
Miejsce gramatyki w języku. Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne. Działy
gramatyki.
Funkcje tekstów. Norma - błąd językowy. Kryteria poprawności językowej.
Przedmiot, zakres i metody badawcze fonetyki. Asymilacje spółgłosek: pod względem
dźwięczności, miejsca i sposobu artykulacji.
Realizacje spółgłosek zmiękczonych i samogłosek nosowych.
Różnice regionalne w wymowie połączeń głoskowych. Redukcje grup spółgłoskowych.
Cechy prozodyczne polszczyzny (zwłaszcza akcent).
Polski system fonologiczny. Głoska a fonem, pojęcie cechy dystynktywnej.
Warianty fonemów. Rodzaje opozycji fonologicznych w polszczyźnie.
Morfologia: przedmiot, zakres. Morfemy i ich klasyfikacja. Morfem – morf. Allomorfizm,
rodzaje alternacji morfologicznych. Wyraz: słownikowy (leksem), tekstowy, gramatyczny.
Znaczenie wyrazów: strukturalne, realne, etymologiczne. Polisemia. Fleksja a słowotwórstwo,
kategorie pograniczne.
1. S ł o w o t w ó r s t w o - pojęcia podstawowe: podstawa słowotwórcza, temat
słowotwórczy Zjawisko leksykalizacji wyrazów. Rodzaje i funkcje formantów. Wyrazy proste
i złożone; rodzaje wyrazów złożonych. Zestawienia słowotwórcze. Skrótowce i ich rodzaje.
Kategoria i typ słowotwórczy. Gniazdo słowotwórcze.
2. F l e k s j a – formy syntetyczne, analityczne, aglutynacyjne. Temat fleksyjny i końcówka
(flektyw), tematy oboczne. Paradygmat fleksyjny. Zjawiska supletywizmu i synkretyzmu w
fleksji. Deklinacja a koniugacja. Kategorie imienne i werbalne. Rodzaj, przypadek, liczba
rzeczowników. Końcówki wielofunkcyjne i wspólnofunkcyjne w odmianie rzeczownikowej.
Dublety fleksyjne. Klasy deklinacyjne (szeregi) rzeczowników. Cechy charakterystyczne
odmiany przymiotnikowej, jej zakres. Liczebniki- charakterystyka ogólna, odmiana
liczebników głównych i zbiorowych. Zaimki – cechy definicyjne, role językowe, podziały.
Odmiana zaimków osobowych. Czasownik – formy określone (finitywne) i nieokreślone
(bezokolicznik, imiesłów nieodmienny). Czasowniki niefleksyjne. Budowa tematów
czasownikowych. Kategorie fleksyjne czasowników: aspekt, osoba, czas, tryb, (strona) –
funkcje językowe, wykładniki formalne (budowa). Podziały czasowników na gromady
koniugacyjne. Kryteria podziału wyrazów na części mowy. Konwersja.
Ćwiczenia:
Budowa i funkcje narządów mowy. Samogłoski a spółgłoski.
Opis i klasyfikacja spółgłosek.
Opis i klasyfikacja samogłosek.
Alfabet fonetyczny. Ćwiczenia w pisowni fonetycznej
154
Analiza słowotwórcza derywatów. Kategorie słowotwórcze rzeczowników, przymiotników,
czasowników, przysłówków. Podział wyrazów na temat i końcówkę, oboczności tematowe.
Paradygmat fleksyjny rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków. Rzeczowniki o
odmianie osobliwej. Odmiana niektórych czasowników nieregularnych.
Składnia – przedmiot badań, miejsce w systemie językowym. Wypowiedzenie, zdanie,
oznajmienie, zawiadomienie. Pojęcie predykacji. Grupa syntaktyczna a zdanie. Rodzaje grup
syntaktycznych. Akomodacja składniowa i jej rodzaje. Człony nieakomodowane i wyrazy
poza związkami. Pojęcie konotacji, konotacja czasownika jako czynnik zdaniotwórczy.
Zdanie minimalne – rozbudowane. Schematy składniowe polszczyzny. Struktura semantyczna
wypowiedzeń, problemy referencji i modalności. Zdanie złożone: definicje, granice,
mechanizmy tworzenia; parataksa i hipotaksa. Klasyfikacje zdań złożonych
(wg Z. Klemensiewicza i K. Polańskiego). Składnik syntaktyczny. Analiza wypowiedzeń
pojedynczych, graficzne sposoby ukazywania ich budowy. Tradycyjny opis budowy zdania
pojedynczego a składnia predykatywno – argumentowa. Analiza zdań wieloczłonowych,
graficzne przedstawianie ich budowy.
Literatura podstawowa:
Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego,
Warszawa 1998.
Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
Wierzchowska B., Opis fonetyczny języka polskiego, Warszawa 1967.
Grzegorczykowa R., Zarys słowotwórstwa polskiego, wyd. dowolne.
Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996.
Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, wyd. dowolne.
Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, wyd. dowolne.
Saloni Z., Świdziński M., Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 1985.
Polecane opracowania o charakterze ogólnym:
Gramatyka współczesnego języka polskiego, Warszawa 1984 (i wyd. nast.):
t. I. Składnia, red. Z. Topolińska,
t. II. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa,
t. III. Fonologia, red. L. Dutkiewicz, I. Rawicka.
Gramatyka opisowa języka polskiego z ćwiczeniami, red. B. Wieczorkiewicz
i W. Doroszewski, wyd. dowolne.
Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, wyd. dowolne.
Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 1996 (i wyd. następne).
Strutyński J., Gramatyka polska, Kraków 2002.
Wróbel H., Gramatyka języka polskiego, Kraków 2001 (i wyd. następne).
Encyklopedie:
Encyklopedia języka polskiego, wyd. 3. poprawione i uzupełnione, red. S. Urbańczyk
i M. Kucała, Wrocław-Warszawa-Kraków 1999.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993, 1999.
Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński,
Wrocław 1993.
09.3-6FP-BC29-L
LEKSYKOLOGIA I LEKSYKOGRAFIA
10 W + 10 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: prof. dr hab. Felicja Wysocka
Warunki wpisania: bez warunku
155
Cele kursu: Celem tych zajęć jest zaznajomienie studentów filologii polskiej z
najważniejszymi problemami związanymi z wymienionymi wyżej działami językoznawstwa
stosowanego, jako niezastąpionych źródeł informacji o słownictwie polskim w jego rozwoju
historycznym, w tym w obrębie samych leksemów, jak również udokumentowanych przez
słowniki zjawisk z zakresu fonetyki, fonologii, fleksji, słowotwórstwa, składni, rekcji
czasowników, stylistyki, frekwencji, zasobu słownictwa rodzimego, zapożyczeń, oraz
tendencji rozwojowych polskiej leksyki.
Podstawowe treści kursu:
Zaznajomienie studentów z najważniejszymi problemami leksykografii i leksykologii jako
głównymi działami językoznawstwa stosowanego, niezastąpionego źródła informacji o
słownictwie jako budulcu języka omówienie bibliografii:
a. P. Grzegorczyka, Index Lexicorum Poloniae (1967),
b. Z. Bukowcowej, Bibliografii gramatyki historycznej i historii języka polskiego, Cz. IV
(2003) i ewentualnych kolejnych uzupełnień bibliografii słowników (wykład, na
ćwiczeniach analiza wybranych fragmentów),oraz następujących słowników (wykład,
ćwiczenia):
1. słowników języka ogólnonarodowego:
a. Słownika języka polskiego S. B. Lindego (1807- 1814),
b. Słownika języka polskiego tzw. wileńskiego (1861),
c. Słownika języka polskiego tzw. warszawskiego (1900-1927),
d. Słownika języka polskiego, wyd. pod red. T. Lehra-Spławińskiego (1938-1939),
e. Słownika języka polskiego, wyd. pod red. W. Doroszewskiego (1958-1969),
2. słowników historycznych retrospektywnych (wykład, ćwiczenia):
a. Słownika staropolskiego, wyd. pod red. S. Urbańczyka (1953-2003),
b. Słownika polszczyzny XVI wieku (1966-2002),
c. Słownika języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku, wyd. pod red. K. Siekierskiej
(1996-2001),
3. słowników języka autorów (wykład, ćwiczenia):
a. Słownika polszczyzny Jana Kochanowskiego, wyd. pod red. M. Kucały (1994-1998),
b. Słownika języka Jana Chryzostoma Paska, wyd. pod red. H. Konecznej (1965-1973),
c. Słownika języka Adama Mickiewicza, wyd. pod red. K. Górskiego i S. Hrabca (19621983).
Omówienie w ramach historii polskiej leksykografii słowników historycznych źródłowych,
w tym:
1. słowników zabytkowych starszych, wchodzących w zakres źródeł Słownika staropolskiego
(wykład, ćwiczenia):
a. słownika tzw. trydenckiego,
b. mamotrektów,
c. słownika Jana Stanki, oraz podobnych drobniejszych.
2. słowników zabytkowych młodszych:
a. Słownika Bartłomieja z Bydgoszczy,
b. Zielników (herbarzy) Falimirza, Siennika, Spiczyńskiego,
c. Jana Mączyńskiego, Lexicon Latino-Polonicum (1564),
d. Grzegorza Knapskiego, Thesaurus Polono-Latino-Graecum (1621),
e. Michała Abrahama Troca, Mownik polsko-francusko-niemiecki (1764).
3. Omówienie słowników gwarowych (wykład, ćwiczenia):
a. Słownika gwar polskich, wyd. pod red. Jana Karłowicza (1900-1911),
b. Słownika gwar polskich, wyd. pod red. Jerzego Reichana (1977-1998), oraz wybranych
cząstkowych słowników gwarowych.
156
4. Omówienie słowników problemowych (wykład, ćwiczenia): ortograficznych,
ortoepicznych, słowników synonimów, homonimów, form homonimicznych, rymów,
frekwencyjnych, słowników à tergo.
5. Omówienie słowników etymologicznych (wykład, ćwiczenia):
a. Aleksandra Brücknera, Słownik etymologiczny języka polskiego (1927),
b. Franciszka Sławskiego, Słownik etymologiczny języka polskiego (1952-1982),
c. Andrzeja Bańkowskiego, Słownik etymologiczny języka polskiego (2000).
6. Omówienie słowników nazw własnych (wykład, ćwiczenia):
a. Słownika staropolskich nazw osobowych, wyd. pod red. Witolda Taszyckiego) (19651987),
b. Kazimierza Rymuta, Nazwiska Polaków (1991),
c. Marii Malec, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Nazwy
osobowe pochodzenia chrześcijańskiego (1995),
d. Marii Bobowskiej-Kowalskiej, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw
osobowych. Nazwy heraldyczne (1995),
e. Kazimierza Rymuta, Nazwy miejscowe Polski (1996),
f. Stanisława Rosponda, Słownik etymologiczny nazw miast i gmin PRL (1984), oraz
wybranych innych cząstkowych.
Leksykologia: omówienie wybranych prac z zakresu słownictwa z różnych kategorii
gramatycznych, w tym prace J. Bala, E. Belcarzowej, L. Bednarczuka, B. Falińskiej, Z.
Klemensiewicza, E. Klicha, A. Koronczewskiego, J. Reczka, J. Strutyńskiego, W. Twardzika
in. oraz na podstawie wybranych prac wprowadzenie omówienie najważniejszych elementów
z zakresu paleografii i hermeneutyki.
Literatura podstawowa:
Zalecana lektura pomocnicza:
Doroszewski W., Z zagadnień leksykografii polskiej, Warszawa 1954,
Tenże, Elementy leksykologii i semiotyki, Warszawa 1970 (tu rozdz. II: Leksykografia
a leksykologia; rozdz. III: Założenia teoretyczne pracy leksykograficznej; rozdz. IX:
O słownikowych definicjach znaczeń wyrazów),
Urbańczyk S., Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i użyteczność. Wyd. III poszerzone,
Kraków-Katowice 1991,
Tenże, Język. Myślenie. Działanie, Warszawa 1982 (tu w cz. III: Zagadnienia semantyki,
leksykologii i składni, rozdz.: Rozwój leksykologii jako nauki XX wieku),
Wstępy do Słowników: Staropolskiego, Polszczyzny XVI wieku, Języka polskiego XVII
i 1. połowy XVIII wieku, do Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego t. I
i t. XI (Suplement), do S. Reczka, Podręcznego słownika dawnej polszczyzny.
Dowolna lektura uzupełniająca:
Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998 (tu Część piąta.
Rozdz. pierwszy: Leksykografia).
Buttler D., Iglikowska T., Kurkowska H., Satkiewicz H., Polskie terminy z zakresu
leksykologii i leksykografii, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, z. XX,
Wrocław 1961, s. 147-162.
Grochowski M., Zarys leksykologii i leksykografii, Toruń 1982.
Leksyka słowiańska na warsztacie językoznawcy, Warszawa 1997 (tu artykuł
M. Białoskórskiej, Zanikanie leksemów pochodzenia prasłowiańskiego w historii języka
polskiego; B. Walczaka, Słownictwo obcego pochodzenia na warsztacie badacza).
Miodunka W., Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa 1989 (tu rozdz.
2: Leksykologia a leksykografia - geneza myśli leksykologicznej).
157
Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, Gdańsk 1999 (tu artykuł L. Moszyńskiego,
Początki słowiańskiego słownictwa religijnego; T. Czarneckiego, Najstarsze polskie
słownictwo o rodowodzie niemieckim; M. Karpluk, O staropolskiej terminologii
chrześcijańskiej).
09.3-6FP-BC30-D
DIALEKTOLOGIA Z ELEMENTAMI SOCJOLINGWISTYKI
18 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Agnieszka Klimas
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.3-6FP-BC25-JSCS (język staro-cerkiewnosłowiański)
Cele kursu: Zaznajomienie studentów z problematyką społecznych uwarunkowań użycia
języka oraz zróżnicowania języka polskiego. Przekazanie studentom wiedzy na temat
głównych odmian współczesnej polszczyzny. Zapoznanie studentów z cechami dialektów i
gwar polskich.
Podstawowe treści kursu: Wielopoziomowe zróżnicowanie polszczyzny etnicznej (gwary a
język ogólny, język pisany a język mówiony, język oficjalny a język nieoficjalny,
funkcjonalne style typowe – spór o potoczność, socjolekty). Dialektologia - przedmiot,
metody badań, historia oraz podstawowe pojęcia tej dyscypliny językoznawczej (dialekt,
gwara, narzecze, cecha gwarowa, cecha dialektalna, gwara przejściowa, gwara mieszana,
archaizmy i innowacje w dialektach, interferencja językowa, dyferencjacja językowa,
dialektyzm, regionalizm i in.). Zróżnicowanie dialektalne polszczyzny. Gwary a język
ogólnonarodowy. Zasadnicze cechy systemowe głównych polskich dialektów etnicznych.
Integracja gwar z językiem literackim. Socjolingwistyczne aspekty wzajemnego
oddziaływania języka literackiego i dialektów (przełączanie kodu językowego). Współczesna
polszczyzna mówiona na wsi. Dialektologia miejska. Socjolingwistyka jako metoda
badawcza. Odmiany zawodowe i środowiskowe polszczyzny – socjolekty (profesjolekt,
żargon, slang i in.). Komunikacja językowa. Społeczne uwarunkowania zachowań
językowych. Teoria interakcji.
Literatura podstawowa:
Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, wyd. 3, Wrocław 1999 (wybrane hasła).
Dejna K., Atlas polskich innowacji dialektalnych, Warszawa – Łódź 1994.
Dejna K., Dialekty polskie, wyd. 2, Wrocław 1993.
Nitsch K., Dialekty języka polskiego, Kraków – Wrocław 1957 lub /w:/ tegoż, Wybór pism
polonistycznych, t. IV, Wrocław 1957.
Nitsch K., Wybór polskich tekstów gwarowych, wyd. 2, Warszawa 1960.
Urbańczyk S., Zarys dialektologii polskiej, wyd. 2, Warszawa 1962.
Wilkoń A., Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 1987.
Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001 (wyd.1: Encyklopedia kultury
polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński).
09.3-6FP-BC31-KJI
KULTURA JĘZYKA POLSKIEGO
10 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Marek Grynkiewicz
158
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.3-6FP-BC28-GO (gramatyka opisowa języka
polskiego)
Cele kursu: Zapoznanie studentów z podstawowymi warunkami poprawności językowej oraz
uwrażliwienie ich na piękno słowa.
Podstawowe treści kursu: Kultura języka i poprawność językowa – definicje. Podstawowe
pojęcia kultury języka: norma językowa i jej zróżnicowanie, system języka, uzus, błąd
językowy, błąd a innowacja, puryzm językowy. Odmiany współczesnej polszczyzny a
poprawność językowa. Kryteria poprawności językowej. Rodzaje błędów językowych:
fonetyczne, fleksyjne, słowotwórcze, składniowe, leksykalne, frazeologiczne, stylistyczne.
Mechanizm powstawania błędów. Instytucje i organizacje zajmujące się kulturą języka.
Wydawnictwa z zakresu poprawności i kultury języka polskiego. Metody pracy nad kulturą
języka. Zasady poprawnej wymowy. Najczęstsze błędy fonetyczne oraz błędy ortograficzne o
podłożu fonetycznym. Zagadnienia poprawności gramatycznej (błędy fleksyjne w odmianie
rzeczowników, przymiotników, zaimków, liczebników i czasowników oraz błędy w odmianie
nazw własnych; błędy słowotwórcze; błędy w zakresie składni). Zagadnienia poprawności
leksykalnej, frazeologicznej i stylistycznej (pleonazmy i tautologie, błędy znaczeniowe,
szablon leksykalny, wyrazy modne, elementy obce w słownictwie, mechanizm błędów
frazeologicznych, stylistyczne zróżnicowanie słownictwa).
Literatura podstawowa:
Bartmińska I., Bartmiński J., Słownik wymowy i odmiany nazwisk obcych, Olsztyn 1992.
Bąba S., Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Poznań 1989.
Bąba S., Walczak B., Na końcu języka. Poradnik leksykalno-gramatyczny, Warszawa –
Poznań 1992.
Bugajski M., Językoznawstwo normatywne, Warszawa 1993.
Bugajski M., Pół wieku kultury języka w Polsce (1945-1995), Warszawa 1999.
Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., Kultura języka polskiego, t. 1. Zagadnienia
poprawności gramatycznej, t. 2. Zagadnienia poprawności leksykalnej, Warszawa 1986.
Lubaś W., Urbańczyk S., Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Kraków 1990.
Markowski A., Polszczyzna znana i nieznana, Warszawa 1993.
Miodek J., Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie,
Wrocław 1987.
Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 1999.
Pisarek W., Słownik języka niby-polskiego, czyli błędy językowe w prasie, Wrocław 1978.
Polszczyzna płata nam figle. Poradnik językowy dla każdego, red. J. Podracki,
Warszawa 1991.
Słownik poprawnej polszczyzny, red. W. Doroszewski i H. Kurkowska, Warszawa 1973
(i wyd. nast.).
Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. H. Kurkowska, Warszawa 1981.
Zgółkowie H. i T., Językowy savoir-vivre, Poznań 1993.
09.3-6FP-BC31-KJII
KULTURA JĘZYKA POLSKIEGO
10 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Marek Grynkiewicz
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.3-6FP-BC31-KJI
159
Cele kursu: Zapoznanie studentów z podstawowymi warunkami poprawności językowej oraz
uwrażliwienie ich na piękno słowa.
Podstawowe treści kursu: Kultura języka i poprawność językowa – definicje. Podstawowe
pojęcia kultury języka: norma językowa i jej zróżnicowanie, system języka, uzus, błąd
językowy, błąd a innowacja, puryzm językowy. Odmiany współczesnej polszczyzny a
poprawność językowa. Kryteria poprawności językowej. Rodzaje błędów językowych:
fonetyczne, fleksyjne, słowotwórcze, składniowe, leksykalne, frazeologiczne, stylistyczne.
Mechanizm powstawania błędów. Instytucje i organizacje zajmujące się kulturą języka.
Wydawnictwa z zakresu poprawności i kultury języka polskiego. Metody pracy nad kulturą
języka. Zasady poprawnej wymowy. Najczęstsze błędy fonetyczne oraz błędy ortograficzne o
podłożu fonetycznym. Zagadnienia poprawności gramatycznej (błędy fleksyjne w odmianie
rzeczowników, przymiotników, zaimków, liczebników i czasowników oraz błędy w odmianie
nazw własnych; błędy słowotwórcze; błędy w zakresie składni). Zagadnienia poprawności
leksykalnej, frazeologicznej i stylistycznej (pleonazmy i tautologie, błędy znaczeniowe,
szablon leksykalny, wyrazy modne, elementy obce w słownictwie, mechanizm błędów
frazeologicznych, stylistyczne zróżnicowanie słownictwa).
Literatura podstawowa:
Bartmińska I., Bartmiński J., Słownik wymowy i odmiany nazwisk obcych, Olsztyn 1992.
Bąba S., Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Poznań 1989.
Bąba S., Walczak B., Na końcu języka. Poradnik leksykalno-gramatyczny, Warszawa –
Poznań 1992.
Bugajski M., Językoznawstwo normatywne, Warszawa 1993.
Bugajski M., Pół wieku kultury języka w Polsce (1945-1995), Warszawa 1999.
Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., Kultura języka polskiego, t. 1. Zagadnienia
poprawności gramatycznej, t. 2. Zagadnienia poprawności leksykalnej, Warszawa 1986.
Lubaś W., Urbańczyk S., Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Kraków 1990.
Markowski A., Polszczyzna znana i nieznana, Warszawa 1993.
Miodek J., Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie,
Wrocław 1987.
Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 1999.
Pisarek W., Słownik języka niby-polskiego, czyli błędy językowe w prasie, Wrocław 1978.
Polszczyzna płata nam figle. Poradnik językowy dla każdego, red. J. Podracki,
Warszawa 1991.
Słownik poprawnej polszczyzny, red. W. Doroszewski i H. Kurkowska, Warszawa 1973
(i wyd. nast.).
Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. H. Kurkowska, Warszawa 1981.
Zgółkowie H. i T., Językowy savoir-vivre, Poznań 1993.
09.3-6FP-BC32-WKJ
WSPÓŁCZESNE KIERUNKI JĘZYKOZNAWSTWA
30 W
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Marek Grynkiewicz
Warunki wpisania: zaliczenie kursów 09.3-6FP-BC28-GO, 09.3-6FP-BC26-GH, 09.3-6FPBC27-HJP (gramatyka współczesnego języka polskiego, gramatyka historyczna języka
polskiego i historia języka polskiego)
Cele kursu: Student zapoznaje się z najnowszymi kierunkami współczesnego
językoznawstwa. Zna założenia teoretyczne i potrafi zastosować daną teorię w badaniach
160
językoznawczych
językoznawczą.
i
interdyscyplinarnych.
Umiejętnie
posługuje
się
terminologią
Podstawowe treści kursu: Podstawowe paradygmaty, teorie i szkoły współczesnego
językoznawstwa. Podstawowe założenia strukturalizmu, przedstawiciele, wykorzystanie
strukturalizmu w badaniach, Generatywne modele języka. Funkcjonalizm i jego
zastosowanie. Lingwistyka tekstu. Tekst a dyskurs. Socjolingwistyka. Psycholingwistyka.
Pragmatyka językowa: akty mowy, implikatury konwersacyjne. Nowa retoryka i jej
zastosowanie w reklamie i propagandzie. Językoznawstwo kognitywne. Lingwistyka
kulturowa: językowy obraz świata (JOS), stereotypy językowe. Uniwersalia językowe.
Literatura podstawowa:
Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa, Wrocław 1995.
Beaugrande R., Dressler W., Wstęp do lingwistyki tekstu, tłum. A. Szwedek, Warszawa 1990.
Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.
Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t.2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński,
Wrocław 1993.
Lenartowicz B., Główne pojęcia i kierunki w praktyce językoznawczej, /w:/ Prace
z pragmatyki, semantyki i metodologii semiotyki, red. J. Pelc, Wrocław 1991.
Maćkiewicz J., Słowo o słowie, Gdańsk 1999.
Uwagi: Pełną listę lektur oraz szczegółowe wymagania dotyczące trybu zaliczenia przedmiotu
ustala prowadzący.
14.7-6FP-D9-HK
HISTORIA KULTURY (ze szczególnym uwzględnieniem kultury polskiej)
24 W
Forma zaliczenia: egzamin
Odpowiedzialny za kurs: dr Stanisław Piekarski
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Poznanie dziejów kultury europejskiej od rewolucji neolitycznej i starożytności
grecko-rzymskiej po schyłek XVII wieku. Określenie wielkości wyzwania i riposty
kulturowej w okresie nowożytnym: od racjonalizmu do modernizmu i jego dekonstrukcji w
fazie postmodernistycznej.
Podstawowe treści kursu: Kultury Bliskiego Wschodu a problem formowania się kultury
europejskiej. Świat Greków, Rzym, chrześcijaństwo i zmierzch formacji starożytnej, napór
barbarzyńców oraz ich akulturacja. Średniowiecze; problemy akulturacji i jej efekty w
ewolucji formacji kulturowych i językach. Renesans: humanizm i nowe idee antropologiczne
oraz polityczne (Petrarca, Macchiavelli); Reformacja i Trydent - odrodzenie religijności;
utopie renesansowe. Barok jako świadectwo kryzysu renesansowej idei harmonii: sztuka,
filozofia, wiedza przyrodnicza. Polska sarmacka; wzorce człowieka barokowego, kody
retoryczne, kultura wysoka i popularna, komunikacja społeczna. Oświecenie: krytyka i
apologia; racjonalistyczne utopie i ograniczenia, nowa koncepcja człowieka i ideały
Rewolucji Francuskiej, nadzieje i rozczarowania. Romantyzm jako nowa epoka w rozumieniu
jednostki i jej zadań, romantyczny historyzm i romantyczna ludowość. Kultura polska na tle
instytucji naukowych i kulturalnych XIX i XX wieku; jej specyficzny charakter; idee
pozytywistyczne i modernizm; tradycja i awangarda, doświadczenie wojny i okupacji,
totalitaryzm i opozycja; wolność i co z nią począć w kulturze, globalizacja i tożsamość
kulturowa w epoce postmodernizmu. Kultura w programach Unii Europejskiej; tożsamość,
współpraca, jedność w różnorodności.
161
Literatura podstawowa:
Hauser A., Społeczna historia sztuki i literatury, t.1, tłum. J. Ruszczycówna, Warszawa.
Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa l995, s. 15-55; 161-311, 382-555.
Nawrocki W., Barok, Warszawa l998 (skrypt).
Nawrocki W., Wprowadzenie do dziejów kultury, cz. I, Piotrków Trybunalski 2004.
Nawrocki W., Wprowadzenie do dziejów kultury, cz. II, Piotrków Trybunalski 2004.
Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit - upadek – relikty, Warszawa l995.
Ziomek J., Renesans, Warszawa l995, s. 13-76, 166-329.
14.7-6FP-D10-TK
TEORIA KULTURY
18 W
Forma zaliczenia: egzamin
Odpowiedzialny za kurs: dr Stanisław Piekarski
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 14.7-6FP-D9-HK (historia kultury)
Cele kursu: Zasadniczym celem kursu jest rozumienie istoty kultury oraz poznanie jej
składników: dobra, znaki, zachowania - ich wzorce i normy.
Podstawowe treści kursu: Treść wykładu obejmuje przegląd najważniejszych stanowisk
badawczych: ewolucjonizm, historyzm, relatywizm, funkcjonalizm, teoria wzorów
osobowych, semiotyka i strukturalizm, fenomenologia, psychoanaliza. Rozważane będzie
zagadnienie jedności i wielości kultur, jej konfiguracji i amalgamacji, tradycji i dyfuzji.
Zostaną wprowadzone pojęcia znaku i symbolu, kultury symbolicznej i jej aksjologii, rytuału,
wspólnoty i zmiany, przestrzeni i czasu kultury, wzoru kulturowego i jego zastosowania w
badaniu dziejów kultury. Rozważane będą problemy: tożsamości, rozwoju i postępu, migracje
i ich kulturowe następstwa, konflikt kulturowy, starcie kultur wg Hutingtona, ambicje
uniwersalne chrześcijaństwa i islamu.
Literatura podstawowa:
Kłoskowska A., Teoria kultury, Warszawa l981.
Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury: systematyczny wykład problemów antropologii
kulturowej, Warszawa l997.
Olszewska- Dyoniziak B., Człowiek - kultura – osobowość, Kraków l991.
Strinati D., Wprowadzenie do kultury popularnej, Poznań l998.
14.7-6FP-D11-WKM
WSTĘP DO KULTURY MASOWEJ
12 W + 12 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Stanisław Piekarski
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 14.7-6FP-D10-TK (teoria kultury)
Cele kursu: Celem jest analiza fenomenu kultury masowej. Ma ona dopomóc w zrozumieniu
procesów masowej produkcji kultury popularnej określającej wyobraźnię i zachowania
współczesnego człowieka. Narzucających mu bierne istnienie poza kulturą tradycyjną i
elitarną w kręgu wspólnoty symbolicznej, która jest produktem przemysłowym bez
wyraźnych znaków tożsamości.
Podstawowe treści kursu: Podstawowe treści kursu obejmują zagadnienia dyskursu nad
kulturą masową oraz jej wersjami globalnymi: Orwell, van der Haag i Hoggart, Walter
Benjamin i Adorno. Dotyczą również semiologicznej i strukturalistycznej analizy dzieła
162
kultury masowej na przykładzie Umberto Eco i jego studium o Jamesie Bondzie; Rolanda
Barthesa teorii mitu jako formy kultury popularnej z uwzględnieniem roli ideologii;
marksizmu i teorii kultury masowej: Gramsci, teoretycy realizmu socjalistycznego jako
totalitarnej wersji kultury masowej: ideologia, teoria dominacji, teoria gwałtu symbolicznego
Bourdieu oraz koncepcja Althussera o kulturze i socjalizacji jako narzędziach Państwa.
Feminizm: feministyczna analiza kultury masowej, symboliczne unicestwienie kobiety
(Tuchmann), ortodoksja patriarchalna, kobiety i reklama, kulturowa rola płci i fałsze oraz
zakłamania kultury masowej (koncepcja Modleski), wzorce kultury wysokiej (męskość) oraz
masowej (kobiecość i bierność, mężczyzna patrzy, kobieta jest oglądana). Postmodernizm i
kultura masowa: zanik rozgraniczeń między stylami kultur, kres wielkich narracji,
synkretyzm, konsumeryzm, nasycenie medialne, "galaktyka obrazkowa" (Postmann),
"zabawić się na śmierć", erozja tożsamości zbiorowych i prywatnych, sytuacja w Polsce,
globalizacja i efekt tożsamościowy.
Literatura podstawowa:
Kultura masowa, wybór, przekład, przedmowa Cz. Miłosz, Kraków 2002.
Postman B., Zabawić się na śmierć, tłum. L. Niedzielski, Warszawa 2002.
Strinati D., Wprowadzenie do kultury popularnej, tłum. W. Burszta, Poznań l998.
14.7-6FP-D12-AITK
ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTU KULTURY
36 ĆW (dla studentów IV i V roku )
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Konrad Ludwicki
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Pożądanym celem kursu jest osiągnięcie intelektualnej sprawności w
dokonywaniu analizy tekstu kultury ze zrozumieniem sfery jego sensów oraz umiejętności
analizy sposobów symbolicznego wyrażania właściwych dla niego znaczeń.
Podstawowe treści kursu: Program kursu obejmuje praktyczne ćwiczenia z semiologii dnia
codziennego (stare i nowe znaczenia ukryte w odczytywanej rzeczywistości), z symboliki
chrześcijańskiej (znaki krzyża, gesty, liczby, barwy, zwierzęta, rośliny, postacie biblijne,
personifikacje), toposy bohatera, władcy, idealnego krajobrazu i in..
Literatura podstawowa:
Curtius E. R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tł. A. Borowski. Kraków 1997,
s. 175-90, 191-208.
Eco U., Semiologia życia codziennego, tłum. J. Ugniewska, P. Salwa, Warszawa l996.
Forstner D., OSP, Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. W. Zakrzewska i in,
Warszawa l990.
09.2-6FP-D13-WL
WARSZTATY LITERACKIE
30 ĆW (dla studentów IV i V roku)
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Odpowiedzialny za kurs: dr Danuta Mucha
Warunki wpisania: bez warunków
Cele kursu: Praktyczna umiejętność formułowania myśli poprzez poezję, prozę, dramat,
krytykę literacką, przekład.
163
Podstawowe treści kursu: Wartość słowa i twórczej myśli w realizacji własnej koncepcji
literackiej wypowiedzi.
Literatura podstawowa:
Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop, J. Sławiński, Kraków 1966.
Nowela. Opowiadanie. Gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych,
red. K. Bartoszyński, M. Jasińska-Wojtkowska, S. Sawicki, Warszawa, wyd. dowolne.
Porozmawiajmy o eseju, /w:/ Szkice literackie i artystyczne, t. 2, Kraków 1956.
Skwarczyńska S., Teoria listu, Lwów 1937.
Sławińska I., Sceniczny gest poety, Kraków 1960.
Wojtasiewicz O., Wstęp do teorii tłumaczenia, Wrocław 1957.
Życzyński M., Teoria dramatu, Cieszyn 1922.
09.0-6FP-E33-W
WYKŁADY MONOGRAFICZNE
18 W
Forma zaliczenia: zaliczenie
Odpowiedzialny za kurs: prof. zw. dr hab. Bogusław Mucha
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Celem wykładów monograficznych jest zapoznanie studentów z metodologią
badań naukowych z zakresu literaturoznawstwa, językoznawstwa, historii kultury polskiej
oraz dydaktyki literatury i języka polskiego oraz zaprezentowanie własnych aktualnie
prowadzonych przez samodzielnych pracowników naukowych badań.
Podstawowe treści kursu: Tematyka wykładów monograficznych obejmuje wybrane
zagadnienia z literatury polskiej, literatury powszechnej, literatury dla dzieci i młodzieży,
historii kultury polskiej, językoznawstwa oraz dydaktyki literatury i języka polskiego. Przed
każdym cyklem kursu osoba prowadząca podaje szczegółowe zagadnienia omawianie na
wykładzie. Oto przykładowe tematy realizowane w ramach kursu: Jerzy Liebert i Władysław
Broniewski – poeci iluminacji – prof. dr hab. Andrzej Chruszczyński; Piękno i wiedza.
Pozytywiści wobec kultury Wschodu - prof. dr hab. Wiesław Olkusz; Adam Mickiewicz i
Rosjanie - prof. dr hab. Bogusław Mucha.
Literatura podstawowa:
Szczegółową literaturę podmiotową i przedmiotową każdorazowo podaje prowadzący przed
rozpoczęciem cyklu wykładów.
09.0-6FP-E35-SI
SEMINARIUM MAGISTERSKIE
36 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie
Odpowiedzialny za kurs: prof. zw. dr hab. Bogusław Mucha
Warunki wpisania: bez warunku
Cele kursu: Przygotowanie rozpraw magisterskich odpowiadających kryteriom prac
naukowych.
Podstawowe treści kursu: Omówienie struktury seminariów magisterskich. Ocena
propozycji tematycznych studentów. Analiza proponowanych przez promotora tematów prac
magisterskich. Deklaracje podjętego tematu. Jak pisać pracę magisterską? /część I/: warsztat
bibliograficzny historyka literatury powszechnej i polskiej; analiza monografii
164
bibliograficznych. Zebranie bibliografii podmiotowej i przedmiotowej do poszczególnych
tematów /na zaliczenie semestru zimowego/. Jak pisać pracę magisterską? /część II/:
biblioteki, katalogi, technika sporządzania przypisów i notatek; techniki gromadzenia
informacji; konstrukcja pracy magisterskiej; lektura fragmentów najlepszych prac
magisterskich z poprzednich lat; przygotowanie konspektu oraz /ewentualnie/ jednego
rozdziału /roboczego/ pracy magisterskiej na zaliczenie letniego semestru.
Literatura podstawowa:
Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut” / tomy dotyczące XIX wieku/.
Bibliografia zawartości czasopism literackich.
Boć J., Jak pisać pracę magisterską, Wrocław 1994.
Gambarelli G., Łucki Z., Jak przygotować pracę dyplomową lub doktorską, Kraków 1995.
Ładoński W., Urban S., Jak napisać dobrą pracę magisterską, Wrocław 1994.
Starnawski J., Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej, Warszawa 1982
/rozdział III, V, VIII, IX/.
Święcicki M., Wskazówki dla piszących prace dyplomowe i magisterskie, Poznań 1965.
Woźniak K., O pisaniu pracy magisterskiej na studiach humanistycznych. Przewodnik
praktyczny, Warszawa 1998.
Zbroińska B., Pisz pracę licencjacką i magisterską: praktyczne wskazówki dla studenta,
Kielce 2002.
09.0-6FP-E35-SII
SEMINARIUM MAGISTERSKIE
45 ĆW
Forma zaliczenia: egzamin magisterski
Odpowiedzialny za kurs: prof. dr hab. Bogusław Mucha
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.0-6FP-E35-SI
Cele kursu: Przygotowanie rozpraw magisterskich odpowiadających kryteriom prac
naukowych. Zakończenie pracy nad rozprawami magisterskimi; przygotowanie studentów do
egzaminu magisterskiego.
Podstawowe treści kursu: Korekta bibliografii oraz konspektów. Odczytanie i dyskusja nad
poszczególnymi rozdziałami prezentowanymi przez studentów. Zatwierdzenie ulepszonych
wersji rozdziałów. Indywidualna praca z magistrantami. Pogłębienie wiedzy z literatury
powszechnej pod kątem wymagań egzaminu magisterskiego. Finalizowanie prac
magisterskich; adiustacja tekstów po wydruku komputerowym; podanie literatury przedmiotu
do egzaminu magisterskiego.
Literatura podstawowa:
Heistein J., Historia literatury francuskiej, Wrocław 1997.
Historia literatury rosyjskie, red. M. Jakóbiec, t. I-II, Warszawa 1976.
Miłosz Cz., Historia literatury polskiej do roku 1939, Kraków 1993.
Szyrocki M., Historia literatury niemieckiej, t. I-II, Warszawa 1969-1972.
Zbierski H., Historia literatury angielskiej, Poznań 2002.
09.0-6FP-E35-SI
SEMINARIUM MAGISTERSKIE
36 ĆW
Forma zaliczenia: zaliczenie
Odpowiedzialny za kurs: prof. dr hab. Barbara Czopek-Kopciuch
165
Warunki wpisania: zaliczenie kursów: 09.3-6FP-BC28-GO (gramatyka współczesnego
języka polskiego), 09.3-6FP-BC26-GH (gramatyka historyczna języka polskiego), 09.3-6FPBC27-HJP (historia języka polskiego)
Cele kursu: Zapoznanie się z funkcjonowaniem i historią oraz budową nazw własnych.
Porównanie z funkcjonowaniem i strukturą apelatywów. Nazwy własne jako źródło wiedzy o
historii kraju i człowieka. Wyrobienie zdolności zbierania bibliografii do tematu, zapoznanie
z metodologią badań onomastycznych. Pogłębianie wiedzy dotyczącej nazw własnych w
konfrontacji z wyrazami pospolitymi. Proces kształtowania się nazwiska w świetle
materiałów z ksiąg parafialnych regionu piotrkowskiego.
Podstawowe treści kursu: Pojęcie nazwy własnej i funkcjonowanie nazw własnych w
języku. Przegląd poszczególnych kategorii nazw własnych. Typologie nazw własnych.
Nazwy własne a wyrazy pospolite. System wartości kulturowych odbitych w nazwach
własnych. Zaproponowanie tematów prac magisterskich i gromadzenie bibliografii. Proces
kształtowania się nazwiska polskiego. Rola i znaczenie ksiąg parafialnych w badaniach
onomastycznych. Gromadzenie materiału do prac magisterskich i wstępne analizy.
Sporządzanie konspektów prac magisterskich.
Literatura podstawowa:
Górnowicz H., Wstęp do onomastyki, Gdańsk 1988.
Jakus-Borkowa E., Nazewnictwo polskie, Opole 1987.
Malec M., Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa 2003.
Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E.Rzetelska-Feleszko, Warszawa-Kraków 1998.
Rospond S., Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984.
Rymut K., Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t.I-II,
Kraków 1999, 2001.
Taszycki W., Rozprawy i studia polonistyczne, t.I-IV, Wrocław 1958-1968.
Uwaga: Literaturę uzupełniającą każdorazowo ustala prowadzący kurs.
09.0-6FP-E35-SII
SEMINARIUM MAGISTERSKIE
45 ĆW
Forma zaliczenia: egzamin magisterski
Odpowiedzialny za kurs: prof. dr hab. Barbara Czopek-Kopciuch
Warunki wpisania: zaliczenie kursu 09.0-6FP-E35-SI
Cele kursu: Analiza materiału stanowiącego podstawę prac magisterskich. Wspólne dyskusje
nad trudniejszymi zagadnieniami metodologicznymi i problemami dotyczącymi
funkcjonowania nazw własnych w regionie. Indywidualne konsultacje. Czuwanie nad całością
konstrukcji pracy magisterskiej, właściwą stroną formalną. Przygotowanie do egzaminu
magisterskiego.
Podstawowe treści kursu: Analiza konkretnego materiału stanowiącego podstawę prac
magisterskich. Sposoby klasyfikowania materiału. Odbicie cech dialektalnych w
gromadzonym materiale. Odbicie rozwoju języka w badanych nazwach własnych.
Konstruowanie poszczególnych rozdziałów prac. Indywidualne konsultacje dotyczące
konstrukcji poszczególnych prac. Powtórzenie materiału dotyczącego specyfiki badań
onomastycznych, poszczególnych kategorii nazw własnych (ich cech charakterystycznych),
funkcjonowania nazw własnych w języku, stosunku między nazwami własnymi a
apelatywami.
166
Literatura podstawowa:
Górnowicz H., Wstęp do onomastyki, Gdańsk 1988.
Jakus-Borkowa E., Nazewnictwo polskie, Opole 1987.
Malec M., Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa 2003.
Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E.Rzetelska-Feleszko, Warszawa-Kraków 1998.
Rospond S., Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984.
Rymut K., Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t.I-II,
Kraków 1999, 2001.
Taszycki W., Rozprawy i studia polonistyczne, t.I-IV, Wrocław 1958-1968.
Uwaga: Literaturę uzupełniającą każdorazowo ustala prowadzący kurs.
167