ptawo-konstytucyjne-wyklad

4
PRAWO KONSTYTUCYJNE - WYKŁAD 4
TEMAT: IDEA PRAW CZŁOWIEKA (C.d.).
W rozwoju idei praw człowieka wyróżniamy trzy etapy (tzw. 3 generacje):
I. Pierwsza generacja (prawa pierwszej generacji):
Rozwój praw człowieka w ramach pierwszej generacji przypada na czasy XVII i XVIII wieku.
Źródłem tej koncepcji była szkoła praw natury. Stwierdzała ona, że źródłem praw człowieka jest
sama istota człowieczeństwa; pewne prawa istnieją w sposób naturalny; państwo tych praw nie musi
nadawać. W koncepcji szkoły praw natury państwo było widziane w kategoriach umowy społecznej,
oznacza to że państwo było powołane do obrony praw jednostki. Stąd szkoła prawa natury głosiła
ideę rządu ograniczonego, a więc państwo miało tylko taka władzę, tylko takie uprawnienia, które
zostały przekazane mu przez społeczeństwo w ramach umowy społecznej. Stąd (z umowy
społecznej) wywodzi się cała idea podziału władzy oraz idea konstytucji pisanej. W pierwszej
generacji kształtują się dwie kategorie praw człowieka:
1. Wolności osobiste - ich istota polega na tym, iż jest to jakaś sfera jednostki wolna od ingerencji
państwa (mówi się, że istnieje wolność od czegoś; wolność od ingerencji państwa). Takimi
podstawowymi wolnościami, które już wtedy zostały sformułowane są:
- nietykalność osobista,
- wolność sumienia i wyznania,
- tajemnica korespondencji i inne. 2. Wolności polityczne - są to różnego rodzaju wolności, które są
związane z istotą systemu demokratycznego. O wolnościach politycznych mówi się jako o
wolnościach do czegoś. Są to przede wszystkim:
- prawa wyborcze (prawo wybierania przedstawicieli, czyli czynne prawo wyborcze),
- wolność do zrzeszania się (współcześnie najistotniejsze znaczenie ma wolność zrzeszania
się w
partie polityczne),
- wolność do zgromadzeń.
Najważniejszymi dokumentami, w których były zawarte prawa pierwszej generacji były:
[1. Dokumenty angielskie (pochodziły one z czasów rewolucji angielskiej):] - Petycja praw z 1628
r.,
- Cabeas Corpus Act of..... (dosłownie: „dostarczymy ciało oskarżonego do sądu”) z 1679 r.,
- Bill of Rights („Ustawa o prawach”) z 1689 r.
[2. Dokumenty pochodzące z czasów, gdy powstawały pierwsze konstytucje pisane; na ogół obok
konstytucji były uchwalane karty praw człowieka i obywatela:]
- Karta Praw Stanu Wirginia w USA z 1776 r.,
- Deklaracja Niepodległości USA z 1776 r. (również zawierała deklarację praw człowieka),
- pierwsze 9 poprawek do Konstytucji USA (1778 r.) uchwalonych jeszcze w końcu XVIII w.
(…)
… jeszcze w końcu XVIII w. (stanowią one zbiór przepisów o prawach człowieka w USA; sama
Konstytucja USA w
swoim pierwotnym brzmieniu nie zawierała regulacji praw jednostki),
- Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. (była to Deklaracja francuska; wywarła
ona olbrzymi wpływ na rozwój idei praw człowieka w innych państwach Europy
kontynentalnej i w wyniku orzeczenia Rady Konstytucyjnej Deklaracja…
… strzec własności poddanych, porządku społecznego istniejącego w danym państwie). Ta idea
państwa jako „nocnego stróża” zaczęła odchodzić i pojawiła się koncepcja o aktywnej roli państwa.
Pojawia się koncepcja przyznania obywatelom pewnych określonych praw socjalnych, chodzi tu o
takie prawa obywatelskie jak:
- prawo do ubezpieczenia społecznego,
- prawo do ochrony zdrowia,
- prawo do nauki…
… i wolności mogą być dopuszczone. Jeżeli doprowadzimy do tego, że ograniczenia praw i
wolności będą szły bardzo daleko, to może się w praktyce okazać, że tak naprawdę obywatele ze
swoich praw i wolności nie będą mogli korzystać. W związku z tym w orzecznictwie sądów
konstytucyjnych i w doktrynie prawa powstały dwie teorie (koncepcje) ograniczające ograniczenia
praw i wolności:
1) Zasada proporcjonalności…
… działanie organu władzy publicznej. Art. 77 ust. 2 oraz art. 78 mówią o prawie do sądu. Art. 79
mówi o prawie skargi konstytucyjnej; art. 80 mówi natomiast o prawie złożenia skargi do Rzecznika
Praw Obywatelskich.
…
Prawa człowieka wykład IV, 15.03.2013
prawne granice wolności - omówienie
Istota i pojęcie konstytucji.
Prawa czlowieka i ich ewolucja.
Konstytucyjne podstawy materialnego
Przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Reklama































Prawa autorskie
Reklama
Kontakt