Od krwionośnego do immunologii
advertisement
Powtórzyć wszystko o krwi, rodzajach układów krwionośnych (przegląd zoologiczny) i barwnikach oddechowych Zadanie 1. (2 pkt.) Schemat przedstawia budowę tętnicy. Podaj z uzasadnieniem, dwie cechy budowy tętnicy świadczące o dobrym przystosowaniu tego rodzaju naczynia krwionośnego do pełnionych funkcji. ZADANIE 2. (0 – 2 pkt)„W chorobie niedokrwiennej serca zmiany miażdżycowe w ścianie naczyń zwężają światło, utrudniając przepływ krwi. Jednocześnie wydzielanie czynników naczyniorozszerzających przez śródbłonek naczyń wieńcowych jest upośledzone, natomiast ich podatność na działanie czynników naczyniozwężąjących zwiększona. Ograniczenie przepływu krwi odgrywa szczególnie ważną rolę podczas zwiększonej pracy serca, kiedy to wzrasta zapotrzebowanie na tlen komórek mięśnia sercowego. Dochodzi wówczas do niedotlenienia, a jego subiektywnym objawem jest ból wieńcowy. Całkowite zamknięcie światła naczynia wieńcowego, powoduje powstanie zawału i martwicy komórek mięśnia sercowego.” 1. (1pkt) Wymień trzy przyczyny zwężania naczyń krwionośnych w chorobie niedokrwiennej. 2. (1pkt) Przedstaw skutki całkowitego zamknięcia naczynia wieńcowego……………………………………. Zadanie 3. (2 pkt) Miażdżyca naczyń krwionośnych spowodowana jest, między innymi, gromadzeniem się tłuszczów, głównie cholesterolu, wewnątrz ścian tętnic (powstają tzw. blaszki miażdżycowe). Zmiany te są przyczyną zwężania się, a czasem całkowitego zamknięcia światła tętnic, co utrudnia przepływ krwi przez tętnice. Schorzenie to dotyczy też naczyń wieńcowych serca, które zaopatrują w krew mięsień sercowy. Uzasadnij pogląd, że miażdżyca naczyń wieńcowych może doprowadzić do: a) niewydolności krążenia …………………………………………………………………………………………….. b) zawału serca. ……………………………………………………………………………………………. Zadanie 13. (2 pkt)I 2009 P Poniżej w sposób uproszczony przedstawiono przekrój przez tętnicę człowieka zdrowego (A) i przez tętnicę człowieka, u którego stwierdzono miażdżycę ściany tętnicy (B). Interpretując informacje z rysunków, a) opisz zmianę w budowie tętnicy wywołaną odkładaniem się w niej cholesterolu. b) przedstaw możliwy wpływ tej zmiany na krążenie krwi w naczyniach. a) ..................................................................................................... ...................................................................................................................... b) ............................................................................................................. ................................................................................................................................................ Zadanie 4 (2 pkt.) W zamkniętym krwiobiegu kręgowca istnieje kilka rodzajów zespoleń naczyniowych, łączących ze sobą różne naczynia krwionośne, co zostało przedstawione na poniższych rysunkach. a) Nazwij rodzaje połączeń A, B, C b) Napisz, który z nich (A, B czy C) jest ilustracją układu wrotnego np. do wątroby. c) Określ rolę, jaką pełni ten układ w krwiobiegu człowieka. ZADANIE 6 Schemat układu krwionośnego człowieka. Wpisz poniżej trzy nazwy naczyń krwionośnych (spośród uwzględnionych na schemacie), w których płynie krew odtlenowana. Zadanie 7. (2 pkt) Schemat przedstawia zwykłą sieć naczyń włosowatych występujących w tkankach organizmu człowieka. Określ kierunek przepływu krwi w przedstawionych na schemacie naczyniach (posługując się nazwami tych naczyń) oraz ustal, w którym 1 naczyniu – tętnicy wątrobowej czy żyle wątrobowej - płynie krew zawierająca większą ilość CO2. ZADANIE 8 a)Jaka gromada kręgowców ma tak zbudowane serce? b)Określ, który łuk aorty funkcjonuje u ssaków, a który u ptaków. c)Na przedstawionym poniżej schemacie zaznacz strzałkami i podpisz rodzaj zastawek, określ ich funkcję, oraz podpisz naczynia wchodzące i wychodzące z serca. d)Opisz mały obieg krwi u człowieka 1. ZADANIE 9. Wykres obrazuje ciśnienie krwi w różnych typach naczyń krwionośnych człowieka. a)Wyjaśnij jakie znaczenie funkcjonalne ma stopniowe zmniejszanie się ciśnienia w miarę oddalania się od serca b)Podaj różnice w budowie anatomicznej tętnic i żył ZADANIE 25. (3 pkt) Ściany żył i tętnic różnia się grubością, co ma istotne znaczenie dla krazenia krwi. Okresl, które naczynie, x czy y, jest t~tniCa.Odpowiedz uzasadnij, wskazujac cech~ budowy wybranego rodzaju naczynia w powiazaniu z pelniona przez nie rola w transporcie krwi. ZADANIE 26. (2 pkt) W tabeli zestawiono porównawczo dane dotyczace: cisnienia i prędkości krwi w trzech róznych rodzajach naczyn krwionośnych. Ustal, które z tych naczyń (A, B, C) jest żyła. Swoja odpowiedz uzasadnij. Zadanie 10. (3pkt) Schemat krążenia wrotnego. a) Podaj nazwy naczyń krwionośnych oznaczonych literami A, B i C b) określ rolę, jaką w krążeniu wrotnym pełni naczynie A. c) Dokonaj oceny poziomu cukrów w naczyniach B i C rejestrowanego po spożyciu posiłku. Naczynie B ...................................... Naczynie C ....................................... e) Z podanego zestawu wybierz i podkreśl trzy przemiany metaboliczne, które zachodzą w wątrobie: Trawienie białek, hydroliza enzymatyczna wielocząsteczkowych substancji pokarmowych, deaminacja nadmiaru aminokwasów, synteza glikogenu, oogeneza, synteza mocznika, regulacja napięcia mięśni gładkich naczyń krwionośnych Zadanie 11. (1pkt) Schemat budowy serca człowieka. a) Wyjaśnij, jaką rolę w funkcjonowaniu serca pełnią zaznaczone na schemacie struktury. b) Która z tych struktur jest najważniejsza, c) Gdzie pojawił się pierwszy taki mechanizm d) Do jakiej tkanki należą te włókna? Podpisz włókna Purkiniego ZADANIE 13 Posługując się schematem przedstaw poszczególne etapy drogi, jaką przebędzie kropla utlenowanej krwi w Twoim organizmie. Naczynia włosowate obiegu małego ............................................... (serce)........................................... …………………........................................... ............................. naczynia włosowate obiegu dużego Zadanie 9. (2 pkt) 2009 P operon Tęnicami nazywamy naczynia krwionośe, które odprowadzająkrew z serca. W obiegu małym krew płynie tętnicami płucnymi, zaś w obiegu dużym – aortą i innymi tętnicami. 2 Wykaż częściową słuszność następującego stwierdzenia: „Tętnicami płynie krew natlenowana”, podając dwa argumenty. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ZADANIE 12. Wyjaśnij w jaki sposób krew transportuje gazy oddechowe ZADANIE 16. Na schemacie przedstawiono wymianę gazową zachodząca między pęcherzykami płucnymi, krwią i komórkami ciała. 1. W miejsce X i Y wpisz nazwy odpowiednich gazów: X to ......... Y to ................ 2. Wyjaśnij mechanizm wymiany gazowej zachodzącej między pęcherzykami płucnymi a krwią .................................................................................. .................................................................................. Zadanie 17 (7 pkt.) Dwutlenek węgla jest znacznie lepiej rozpuszczalny w wodzie niż tlen. Poniższy schemat przedstawia wymianę gazową u kręgowców. a) Przeanalizuj go i na jego podstawie oceń prawdziwość przytoczonych niżej zdań, stawiając znak „+” w odpowiedniej rubryce. b) Podaj nazwę związku powstałego w wyniku luźnego połączenia hemoglobiny z tlenem, oraz napisz symbol. c) Porównaj powinowactwo tlenu i tlenku węgla do hemoglobiny oraz napisz jaki jest wynik rywalizacji tych dwóch gazów o barwnik erytrocytów. Zadanie 24.Ważnym składnikiem płynów ustrojowych jest hemoglobina Określ, która z przedstawionych poniżej cech jest prawdziwa lub fałszywa stawiając symbol (+) w odpowiedniej rubryce ZADANIE 34. (4 pkt) Ocen prawdziwość zdań dotyczących wymiany gazowej w płucach i tkankach, zaznaczając swój wybór znakiem ..+"w odpowiedniej rubryce tabeli. 3 Zadanie 1. (1 pkt) 2008 Roz. Na schematach przedstawiono wzory dwóch związków czynnych biologicznie. Podaj, który z tych związków (A czy B) to grupa hemowa hemoglobiny oraz określ funkcję hemoglobiny w organizmach. .................................................................. .................................................... ........................................................... Zadanie. Nazwij mechanizm oraz kierunek wędrówki gazów oddechowych w płucach oraz w tkankach 1. ........................................................................................................ 2. Napisz w jakiej postaci transportowane są przez krew gazy oddechowe 3. Jaką rolę odgrywa enzym anhydraza węglanowa ZADANIE 14. Na podstawie analizy schematu wymień i krótko scharakteryzuj kolejne etapy rozprzestrzeniania się stanu pobudzenia w sercu. Schemat Rozprzestrzenianie się stanu pobudzenia elektrycznego w sercu. Zadanie 18. Opisz fazy pracy serca zgodnie z załączonym rysunkiem Zadanie 2. 2009 P (3 pkt) Przepływ krwi odbywa się w obiegu małym i dużym dzięki skoordynowanym skurczom serca. Pojedynczy cykl pracy serca składa się z trzech faz, które przedstawia schemat. Na podstawie schematu opisz fazę spoczynkową 4 Zadanie 19. Porównaj budowę naczyń krwionośnych tętnice żyły ZADANIE 27. (2 pkt) W czasie treningu dwóch sportowców poddano próbie wysilkowej na ruchomej biezni. Przed rozpoczęciem próby, przez caly czas jej trwania, a takze chwile po jej zakonczeniu, mierzono czestosc skurczów serca badanych. Wyniki badania przedstawiono na wykresie: krzywa I (dla I sportowca), krzywa II (dla 2sportowca). Uzasadnij, podajac dwa argumenty, ze organizm sportowca I jest bardziej wydolny fizycznie. Zadanie 20. (2 pkt) Żelazo wchodzi w skład hemoglobiny, która jest jednocześnie magazynem żelaza dla naszego organizmu. Dzienne zapotrzebowanie na żelazo dla dorosłego mężczyzny wynosi 15 mg, a dla dorosłej kobiety 18 mg. Podaj jeden skutek zdrowotny niedoboru żelaza dla organizmu człowieka oraz wyjaśnij, dlaczego dzienne zapotrzebowanie na żelazo dorosłych kobiet jest większe niż zapotrzebowanie dorosłych mężczyzn. Zadanie 21. (3 pkt) Schemat ilustruje procesy zachodzące w erytrocytach. a) Określ, gdzie w organizmie zachodzi proces I, a gdzie proces II. b) Wyjaśnij, co oznacza, że oksyhemoglobina jest utlenowaną hemoglobiną. Zadanie 22. (2 pkt) Uczeń ma do dyspozycji: zlewkę szklaną, wodę wapienną [roztwór Ca(OH)2], rurkę szklaną. Podaj kolejność czynności ucznia, który na lekcji biologii sprawdzi, że w powietrzu wydychanym znajduje się CO2. Zadanie 25. (2 pkt)Schemat przedstawia krążenie krwi w układzie krwionośnym człowieka. Po analizie powyższego schematu uczeń sporządził notatkę dotyczącą narządów układu krwionośnego. Niestety popełnił w niej błędy. Zaznacz dwa błędne zdania oraz dokonaj korekty każdego z nich. 1. Tętnice to naczynia krwionośne, które odprowadzają krew z serca. 2. W tętnicach płynie krew utlenowana. 3. Przez prawą część serca przepływa krew odtlenowana a przez lewą część serca krew utlenowana. 4. Żyły to naczynia krwionośne doprowadzające krew do serca. 5. W żyłach płynie krew odtlenowana. 6. Zastawki znajdujące się w tętnicach nie pozwalają na cofanie się krwi. Zadanie 26. (1 pkt) Spośród wymienionych poniżej, wybranych cech niektórych leukocytów człowieka, wybierz jedną i określ jej znaczenie. 1. Mogą poruszać się. 2. Mają zdolność fagocytozy. 3. Mogą zmieniać kształt. Zadanie 27. (2 pkt) Wykres przedstawia wyniki badań przeprowadzonych na osobach w średnim wieku, po przebytym zawale serca. Przedstaw dwa wnioski wynikające z analizy powyższych danych. 5 Zadanie 28. (1 pkt) Z poniższej listy badań wybierz jedno, które pomoże kardiologowi postawić diagnozę dotyczącą stanu serca pacjenta. Swój wybór uzasadnij. 1. EEG 2. EKG 3. Ogólne badanie moczu 4. Badanie krwi (morfologia i OB) Zadanie 30. (1 pkt) 1. Podaj, na czym polega zmiana w obrazie morfotycznym krwi człowieka wywołana przez stan zapalny wyrostka robaczkowego. 2.Podaj źródło adrenaliny i wyjaśnij jej wpływ na układ krwionośny. 3. Wymień cztery choroby układu krążenia i omów czynniki zwiększające liczbę zachorowań na te choroby. Zadanie 31 Przedstaw rolę układu przewodzącego zlokalizowanego w mięśniu sercowym, w pracy tego narządu. Zadanie 32 Przeanalizuj przedstawione poniżej wyniki badań krwi pacjentów A, B , C, D, i E. Ustal u których pacjentów można podejrzewać schorzenia i jakie . Liczby krwinek dotyczą 1mm3 pacjent A B C D E Liczba erytrocytów ( w mln) 3,2 5,0 4,5 4,8 4,5 Liczba leukocytów ( w tysiącach) 6,1 6,0 20,0 5,8 6,0 Liczba trombocytów ( w tysiącach) 200 250 300 20 240 Ciśnienie krwi (w mmHg) 130/80 120/75 110/70 125/80 180/110 schorzenie Zadanie 33 Analiza składu krwi pewnej kobiety wykazała: Zawartość hemoglobiny – 12,2g% Liczba krwinek czerwonych – 2,5 mln/mm3 Liczba leukocytów – 7 tyś/ mm3 Liczba płytek krwi – 300 tyś/mm3 Zanalizuj dane i oceń wyniki badania ogólnego krwi. Zadanie 34 Dokonaj analizy danych zamieszczonych w tabeli. 1. Sformułuj wniosek wynikający z tej analizy 2. Wyjaśnij przyczyny dostrzeżonej zależności zwierzę Wieloryb Kot Słoń Sikorka czarnogłowa Świnia Ciężar ciała Ilość skurczów serca w ciągu minuty 150 ton 7 1,3 kg 240 3 tony 46 8g 1200 70 kg 60 Zadanie (2 pkt) Poniżej przedstawiono schematy przekrojów poprzecznych przez tętnicę (A) i żyłę (B). Na podstawie porównania schematów opisz jedno podobieństwo i jedną różnicę w budowie ścian tętnicy i żyły. Podobieństwo: ........................................................................................................ ........................................................................................................ Różnica: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie (2 pkt) Przejawem homeostazy (warunku zdrowia organizmu) jest między innymi utrzymywanie wahań temperatury ciała człowieka w wąskich granicach. Jest to możliwe dzięki współdziałaniu różnych struktur organizmu. Przedstaw mechanizm pozbywania się nadmiaru ciepła z organizmu człowieka przy udziale: a) układu krwionośnego. b) gruczołów potowych. a) ............................................................................................................................. .................... ...................................................................................................................................................... b) ................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... Zadanie 21. (2 pkt) Uwzględniając informacje zawarte w poniższym tekście, dokończ schemat w taki sposób, aby ilustrował zróżnicowanie składu komórkowego i chemicznego krwi. Krew jest tkanką składającą się z elementów morfotycznych (komórek lub ich fragmentów) oraz płynnego osocza. Najliczniejszą grupę komórek krwi stanowią krwinki czerwone, transportujące tlen. Bardzo zróżnicowaną grupą komórek krwi, pełniących funkcje obronne, są krwinki białe. Wśród nich wyróżniamy między innymi granulocyty i agranulocyty. W krzepnięciu krwi biorą udział płytki krwi, które są fragmentami komórek. Głównym składnikiem osocza jest woda oraz inne substancje nieorganiczne i substancje organiczne. Do tych ostatnich substancji należą białka, 6 wśród których dominują albuminy. Z pozostałych białek, ze względu na pełnione funkcje, na uwagę zasługują immunoglobuliny i fibrynogen. Zadanie 15. (1 pkt) 2006 Według badań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) do krajów o największej częstości występowania miażdżycy zalicza się USA i większość wysoko rozwiniętych krajów europejskich. Choroba ta rzadko występuje u żyjących na dalekiej północy Eskimosów, których dieta obfituje w tłuszcze. Częstych zachorowań na miażdżycę nie obserwuje się również w krajach Afryki. Na podstawie tekstu zaznacz dwa czynniki, które mogłyby zwiększyć częstość występowania miażdżycy u Eskimosów. A. czynniki klimatyczne, B. szybkie tempo życia, C. tłuste pożywienie, D. przejadanie się, E. aktywny tryb życia. Zadanie 8. (2 pkt) 2006 próbna operon Układ krwionośny człowieka składa się z dwóch krwiobiegów: małego i dużego Wymień kolejno elementy układu krążenia, którymi płynie krew w małym obiegu krwi, rozpoczynając od właściwej komory serca. Nazwy struktur anatomicznych wybierz z listy. prawa komora serca, lewa komora serca, prawy przedsionek serca, lewy przedsionek serca, sieć naczyń włosowatych w płucach, sieć naczyń włosowatych w narządach i tkankach ciała, żyły główne, tętnice płucne, żyły płucne, aorta Zadanie 8. (3 pkt)XI2006 Na rysunku przedstawiono schemat układu krwionośnego człowieka. a) Podaj, do której części układu krwionośnego człowieka (krwiobiegu dużego, czy krwiobiegu małego) należą obwodowe naczynia włosowate widoczne na schemacie. b) Wymień dwie funkcje pełnione przez te naczynia na rzecz tkanek. a) ................................................................................................. b) 1. ................................................................................................... 2. .................................................................................................. Zadanie 11. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono fragment mięśnia szkieletowego z naczyniami krwionośnymi. Określ, czy regularne skurcze mięśni szkieletowych utrudniają czy ułatwiają przepływ krwi w żyłach. Odpowiedź uzasadnij, podając jeden argument. ................................................................................................................... ........................................................................ Zadanie 2. (2 pkt) Nawet drobne niedomagania układu krążenia mogą mieć dla człowieka złe skutki. Podkreśl trzy funkcje układu krążenia. a) Chroni przed toksynami i potencjalnymi patogenami wskutek nieswoistej i swoistej odpowiedzi immunologicznej. b) Chroni organizm przed urazami mechanicznymi i niekorzystnymi wpływami środowiska. c) Transportuje hormony z miejsc ich wytworzenia do miejsc ich działania. d) Przenosi ciepło pomiędzy ośrodkami termogennymi a odbiorcami ciepła. e) Jest miejscem syntezy witaminy K zapewniającej krzepliwość krwi. Zadanie 6. maj 2007 (1 pkt) Na wykresie przedstawiono zmiany ciśnienia krwi tego samego pacjenta. Ciśnienie mierzono w kolejnych dniach stale o tej samej godzinie. Norma ciśnienia zdrowego człowieka wynosi 120/80 mm Hg. Oceń, czy przedstawione na wykresie wyniki badań świadczą o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu pacjenta. Podaj jeden argument uzasadniający tę ocenę. ........................................................................................................................................................................... 7 Zadanie Rysunek przedstawia serce ssaka. a) Podpisz zaznaczone elementy. b) Określ, podając odpowiednie litery i określając ich nazwy, ośrodki odpowiedzialne za automatyzm pracy serca. c) Wytłumacz, czym spowodowane jest przyspieszenie akcji serca w sytuacji stresowej. Zadanie. Postanowiono zbadać związek między wysyceniem tlenem hemoglobiny a ciśnieniem cząsteczkowym tlenu w atmosferze. Do badań użyto hemoglobiny z erytrocytów lamy, ssaka występującego wysoko w Andach oraz hemoglobiny z erytrocytów dorosłego człowieka zamieszkującego tereny nizinne. Wyniki badań przedstawiono na wykresie. Którym symbolem oznaczono krzywą charakterystyczną dla hemoglobiny z erytrocytów człowieka, a którym z erytrocytów lamy?. Podaj uzasadnienie wyboru. ZADANIE 28. (3 pkt) uzupełnij poniższe schematy zaznaczając na nich strzałkami kierunek przepływu krwi oraz podpisując rodzaje naczyn krwionosnych. Podaj przykład lokalizacji sieci dziwnej w organizmie czlowieka. ZADANIE 29. (3 pkt) Wskaz strzałkami i podpisz te czesci serca,w których krazy krew utIenowana. Zadanie 6. (1 pkt)2008 p Serce poza organizmem zmarłego w wyniku wypadku człowieka kurczy się jeszcze przez wiele godzin, jeżeli jest przechowywane w płynie fizjologicznym bogatym w tlen i o odpowiednim składzie chemicznym. Podaj, jak można tę właściwość serca wykorzystać w medycynie. Odpowiedź uzasadnij. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 7. (0-2) W Polsce i w wiekszosci krajów uprzemysłowionych choroby układu krazenia sa przyczyna najwiekszej liczby zgonów. Statystycznie wiekszosc chorób serca jest powodowana nie wadami wrodzonymi jego budowy, ale złymi nawykami samego człowieka. Po przeczytaniu powyższego stwierdzenia wykonaj polecenia: a) podaj trzy złe nawyki, które mogą być przyczyna chorób układu krążenia .................................................................................... ........................................ ............................................ b) wymien trzy sposród najczestszych i najgrozniejszych chorób układu krazenia: – .................................................................................... – .................................................................................... – .................................................................................... Zadanie 4. (2 pkt) Poznań 2008 Na schemacie przedstawiono krążenie płucne w organizmie człowieka. a) Podaj nazwę naczynia krwionośnego oznaczonego X. …………………………..……… b) Określ, czy znajduje się w nim krew utlenowana czy odtlenowana. …………..………. Zadanie 9. (2 pkt) Choroba nadciśnieniowa jest jedną z najczęściej spotykanych chorób układu krwionośnego. Podwyższone ciśnienie krwi powoduje większe obciążenie dla mięśnia sercowego oraz zwiększa ryzyko pęknięcia naczyń krwionośnych w mózgu. Zaproponuj dwa przykłady działań profilaktycznych, jakie mógłby podjąć 30-letni niepalący i niepijący alkoholu informatyk, którego ojciec i dziadek chorowali na nadciśnienie, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów tej choroby. 1)............................................................................................................................. .................................................................. 2)............................................................................................................................... ................................................................ 8 Zadanie 12. (2 pkt)2009 podst. Na schemacie przedstawiono w uproszczony sposób budowę serca człowieka. a) Podaj nazwę struktury w sercu człowieka oznaczonej na schemacie literą A. ....................................................................................... ............................................................... b) Przedstaw sposób, w jaki struktura A umożliwia sprawny transport krwi przez serce. ...................................................................................................................................................... Zadanie 17. (1 pkt)2009 rozsz. Na rysunku przedstawiono schemat budowy serca człowieka. W tabeli przedstawiono trzy kolejne fazy pracy serca w czasie jednego cyklu. Na podstawie schematu budowy serca oraz informacji w tabeli przyporządkuj po jednym z poniższych opisów kierunku przepływu krwi (A, B, C, D) do wyróżnionej fazy pracy serca (I, II, III). A. Nowa porcja krwi napływa do serca. B. Krew z przedsionków napływa do komór. C. Krew z komór przepływa do przedsionków. D. Krew z komór wypływa z serca. Faza I ............ Faza II ............ Faza III ............ Poniższe dane wykorzystaj do zadania nr 19 i 20. 2009 rozsz Postanowiono porównać kondycję fizyczną dwóch chłopców. W tym celu mieli oni wykonywać takie samo intensywne ćwiczenie fizyczne przez 6 minut. Przed i podczas wykonywania tego ćwiczenia prowadzono ciągły pomiar ich tętna, notując co 2 minuty wyniki. Pomiar kontynuowano po wykonaniu ćwiczenia przez kolejne 6 minut, już w czasie odpoczynku. Wyniki wszystkich pomiarów przedstawiono w poniższej tabeli: Zadanie 19. (2 pkt) Dla każdego z badanych chłopców (I i II) narysuj wykres liniowy ilustrujący jego tętno przed, w czasie i po wykonanym ćwiczeniu (zastosuj jeden układ współrzędnych). Zadanie 20. (1 pkt) Na podstawie powyższych danych podaj, który z chłopców (I czy II) ma prawdopodobnie lepszą kondycję fizyczną. Uzasadnij odpowiedź. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 21. (2 pkt)2009IR W tabeli przedstawiono dane ilustrujące zmiany przepływu krwi w różnych strukturach organizmu człowieka wywołane wysiłkiem fizycznym. 9 Na podstawie analizy danych z tabeli sformułuj dwa ogólne wnioski, dotyczące zmian przepływu krwi we wszystkich wymienionych strukturach organizmu człowieka podczas wysiłku fizycznego. 1. ............................................................................................................................. ................... ................................................................................................................................................ 2. ............................................................................................................................. ................... Zadanie 12. (3 pkt)IX 2008 operon W czasie jednego pe.nego okrŕ˝enia krew przep.ywa przez serce dwukrotnie. W uk.adzie krwionoĘnym cz.owieka wyró˝niono ma.y oraz du˝y obieg krwi, które przedstawiono na rysunku. ................................................................................................................................................ Wwi´kszoĘci wypadków krew przep.ywa w naczyniach krwionoĘnych zgodnie z ogólnym schematem: t´tnice –> t´tniczki –> naczynia w.osowate –> ˝y.ki –> ˝y.y Przedstaw w postaci podobnych schematów drog´ krwi w obiegach: ma.ym i du˝ym oraz krŕ˝eniu wrotnym. obieg ma.y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................... ................................................................................................. ....................................... obieg du˝y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................ ................................................................................................. ....................................... krŕ˝enie wrotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. ................................................................................................. ....................................... Zadanie 22 (2 pkt.) Woda pełni funkcję termoregulacyjną. Uzasadnij to stwierdzenie biorąc pod uwagę dwa fakty: 1. Związek ten stanowi około 90-92% osocza krwi. 2. Podstawą utrzymania stałej temperatury ciała jest zachowanie równowagi między ciepłem traconym, a ciepłem wytwarzanym. 10 .................................................................................................................................................................................................. Zadanie Czyje serce przedstawia poniższy schemat oraz co oznaczają cyfry 1,2,3? Zadanie Zamieszczony rysunek przedstawia krążenie u pewnej gromady zwierząt. Podaj nazwę gromady. ....................... zaznaczono strzałkami serca skrzelowe , wyjaśnij ich rolę. Zadanie Narysuj schemat budowy serca, zaznacz wszystkie naczynia i opisz krążenie duże i małe. Zadanie Na podstawie dowodów z fizjologii i biochemii można wnioskować o pokrewieństwie między organizmami. Tabela zawiera zestawienie zawartości pierwiastków w wodzie oceanicznej i płynach fizjologicznych różnych zwierząt, przy czym za 100 przyjęto ilość Na, który jest charakterystyczny zarówno dla wody oceanicznej, jak i dla płynów ustrojowych. Zadanie Ustal i podaj z uzasadnieniem, który z poniższych schematów (A czy B) przedstawia układ krążenia ryb. A B Zadanie Przedstaw prawidłowość ewolucyjną dotyczącą zmian w budowie serca u kręgowców. Zadanie Strunowce posiadające otwarty układ krążenia to : a)lancetniki b)osłonice c)ryby d)krokodyle Zadanie Przewody Cuviera tłoczą krew: a) ubogą w tlen do skrzeli b) ubogą w tlen do zatoki żylnej b) bogatą w tlen ze skrzel d) bogatą w składniki odżywcze z jelita do wątroby Zadanie. Prawidłową różnicę między sercem ryb spodoustych i kostnoszkieletowych przedstawia zestaw: spodouste kostnoszkieletowe a stożek tętniczy jest nie ma b liczba pęcherzyków tworzących serce 3 4 c położenie serca po stronie brzusznej po stronie grzbietowej d liczba zastawek przedsionkowo - komorowych 1 2 Zadanie Poniżej przedstawiono serce ryby – rysunek A i serce płaza – rysunek B : Uzupełnij rysunki tak, aby powstały układy krążenia tych kręgowców. Na schemacie zaznacz kierunek przepływu krwi, podstawowe struktury oraz miejsca utlenowania. 11 U jakich zwierząt po raz pierwszy występuje układ krwionośny zamknięty: a) pierścienice b) ryby c) płazy d) ssaki Czyje to serce? Dorysuj obiegi i opisz ich funkcje. Które serce należy do żaby , konia , jaszczurki ?? ( Rysunek przez pomyłkę jest odwrócony) Wskaż różnice między nimi Zadanie 35. (2 pkt) Cały transport gazów oddechowych dokonuje się przy ścisłym współdziałaniu składników krwi. Opisz sposób transportu tlenu i dwutlenku węgla we krwi, uwzględniając postać, w jakiej transportowany jest każdy z tych gazów. Zadanie Poniższe schematy ilustrują układy krążenia dżdżownicy i owada. 1. Wskaż 2 zasadnicze różnice w budowie przedstawionych układów. 12
