WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY DLA KLAS: 5b, 5d, 5e, 5g, 5h (PODRĘCZNIK WYD. NOWA ERA) rok szkolny 2014/2015 DOPUSZCZAJACY DOSTATECZNY DOBRY Odkrywamy tajemnice map 1. wykonuje pomiary np. taśmą 1. posługuje się podziałką liniową do 1. określa odległość mierniczą, określania odległości, na mapie z odległością 2. rozróżnia na modelu formy 2. rozróżnia w terenie formy wypukłe i rzeczywistą w terenie, wypukłe i wklęsłe, wklęsłe, 2. odczytuje informacje z 3. rozpoznaje skalę mianowaną, 3. odczytuje skalę mianowaną, prostego rysunku liczbową i podziałkę liniową, liczbową i podziałkę liniową, poziomicowego, Poznajemy naszą Ojczyznę (od nizin do gór) i inne kraje, poznajemy sposoby ochrony przyrody. 1. rozpoznaje na mapie 1. posługuje się legendą na planie i 1. charakteryzuje wybrane hipsometrycznej niziny, mapie, odczytuje informacje z krajobrazy Polski: gór wyżyny i góry. mapy, wysokich, wyżyn, nizinny, 2. lokalizuje na mapie Europy 2. wskazuje na mapie wybrane pojezierny, nadmorski, Polskę, krajobrazy Polski; gór wysokich, wielkomiejski, przemysłowy, 3. odczytuje z mapy wyżyn, nizinny, pojezierny, rolniczy oraz organizmy tam administracyjnej nazwy nadmorski, wielkomiejski, żyjące, województw i ich stolic, przemysłowy, rolniczy. 2. wymienia najważniejsze 4. wymienia formy ochrony 3. lokalizuje na mapie Europy państw walory turystyczne przyrody stosowane w Polsce, sąsiadujące z Polską oraz ich stolice, największych miast Polski ze 5. podaje przykłady codziennych 4. wskazuje położenie granic Polski na szczególnym uwzględnieniem działań, które mogą mieć mapie fizycznej, Warszawy, Krakowa, Gdańska, wpływ na stan środowiska 5. zna struktury podziału 3. podaje przykłady rezerwatów i administracyjnego Polski, pomników przyrody, 6. wymienia nazwy struktur występujących w najbliższej administracyjnych w których okolicy. położona jest jego miejscowość 4. proponuje działania sprzyjające (województwo, powiat, gmina) środowisku przyrodniczemu. 7. wskazuje na mapie parki narodowe, 5. podaje przykłady pozytywnego 8. wyjaśnia wpływ codziennych i negatywnego wpływu zachowań w domu, szkole, miejscu środowiska na zdrowie zabawy na stan środowiska. człowieka. 9. wymienia odpady nadające się do 6. uzasadnia potrzebę recyklingu. segregowania odpadów. Odkrywamy tajemnice świata roślin i grzybów. 1. wskazuje i nazywa organy 1. opisuje przystosowania budowy 1. opisuje przystosowania roślinne, oraz części ciała zewnętrznej organizmów lądowych czynności życiowych grzybów, do środowiska życia, na organizmów lądowych do przykładach obserwowanych środowiska życia, na CELUJĄCY BARDZO DOBRY 1. 2. 1. 2. 3. 1. wskazuje formy wypukłe i wklęsłe na mapie poziomicowej, posługuje się podziałką liniową do wyznaczenia odległości w terenie, 1. podaje przykłady zależności między cechami krajobrazu, a formami działalności człowieka, podaje przykłady organizmów objętych ochroną gatunkową, występujących w najbliższej okolicy, podaje przykłady miejsc w najbliższym otoczeniu, w których zaszły korzystne i niekorzystne zmiany pod wpływem działalności człowieka. 1. wyjaśnia zjawisko symbiozy na przykładzie porostów, 1. 2. 2. szacuje odległości i wysokości w terenie, przelicza skale: liczbową, mianowaną i liniową, lokalizuje na mapie Europy wybrane państwa i ich stolice, przeprowadza proste doświadczenia wykazujące zanieczyszczenia najbliższego otoczenia. omawia skalę porostową i podaje przykłady porostów wskaźnikowych przykładach obserwowanych organizmów, 2. podaje przykłady omawianych gatunków roślin oraz grzybów i rozpoznaje je, 3. wyjaśnia rolę poznanych roślin i grzybów dla człowieka i dla przyrody, Odkrywamy tajemnice materii. Obserwacje, doświadczenia przyrodnicze i modelowanie. 1. wykonuje doświadczenie, 1. dokonuje obserwacji doświadczenia, 1. dokumentuje prowadzoną obserwację na podstawie 2. opisuje skutki doświadczenia i obserwację lub doświadczenie podanej instrukcji, obserwacji, w różnej formie (pisemnej, 2. obserwuje proste 3. prezentuje za pomocą modelu fotograficznej, rysunkowej), doświadczenia wykazujące drobinowego trzy stany skupienia 2. prezentuje na modelu rozszerzalność cieplną ciał ciał (substancji); drobinowym właściwości ciał stały oraz przeprowadza na 4. podaje przykłady ruchu drobin w stałych, cieczy i gazów (kształt podstawie instrukcji gazach i cieczach i ściśliwość), doświadczenia wykazujące 5. podaje przykłady występowania i 3. przedstawia zjawiska ruchu rozszerzalność cieplną gazów wykorzystania rozszerzalności drobin w cieczach i gazach na i cieczy cieplnej ciał w życiu codziennym, modelu lub schematycznym 3. wymienia znane właściwości 6. identyfikuje na podstawie rysunku, substancji i mieszanin, doświadczenia, ciała dobrze i słabo 4. porównuje masy ciał o tej występujące w jego przewodzące ciepło. samej objętości, lecz wykonane otoczeniu. 7. podaje przykłady przedmiotów z różnych substancji. kruchych, sprężystych i plastycznych. 2. organizmów, wymienia i charakteryzuje budowę i rolę organów roślinnych, oraz elementów budujących ciało grzybów, 1. 2. 3. 4. 5. wyciąga wnioski z przeprowadzonej obserwacji, doświadczenia, wyjaśnia pojęcie dyfuzji, wyjaśnia zasadę działania termometru cieczowego; podaje przykłady zastosowania różnych substancji w przedmiotach codziennego, odwołując się do właściwości tych substancji. wykazuje doświadczalnie wpływ różnych substancji i mieszanin na wzrost i rozwój roślin, dokumentuje i prezentuje wyniki doświadczeń. 1. 2. 3. porównuje wnioski z różnych doświadczeń i obserwacji, samodzielnie planuje i przygotowuje obserwację, doświadczenie, bada wpływ czynników środowiska na przedmioty zbudowane z różnych substancji.