Kraków, 22.11.2011 Szpital Uniwersytecki Dr Zbigniew Zalewski Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna O potrzebę etyki w medycynie nie pytamy Pytamy raczej o to, dlaczego „dzisiaj” i dlaczego „szczególnie” Co się stało z medycyną albo w medycynie, że o to pytamy Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 2 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Kiedy byłem młodym lekarzem i przywożono do szpitala świadków Jehowy z jakimś wewnętrznym krwotokiem, mój szef mówił: „Poczekajcie, aż zemdleje i pompujcie mu krew”. I myśmy tak robili. Dziś nie do pomyślenia. Andrzej Szczeklik Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 3 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Wcale nie tak dawno temu etyka lekarska zawierała jedynie dwa niezwykle istotne przykazania. Były to: zakaz reklamy i nakaz unikania kontaktów seksualnych z pacjentami. W tym samym czasie, gdy lekarze czynili wszystko, co w ich mocy, by przestrzegać tych przykazań, etycy skupiali swoją uwagę na sensie słów raczej, niż na sensie życia. Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 4 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Dzisiaj nie tylko lekarze, ale cały personel medyczny zainteresowany jest problemami etycznymi wynikającymi z praktyki medycznej, zaś etycy znowu zwrócili się ku fundamentalnym i istotnym pytaniom moralnym i próbują znaleźć odpowiedzi na nie, nie zadawalając się jedynie wyjaśnianiem ich sensu i analizą samych tych pytań. (John Harris, The value of life) Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 5 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Medycyna w szponach nauki i technologii Inwazja obcych Odkrycie osoby Bariery i ograniczenia Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 6 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Postęp naukowo-techniczny i jego skutki uboczne Aparatura podtrzymująca życie Hormonalna pigułka antykoncepcyjna Dializy Wymiana narządów Dziecko z probówki Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 7 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Obcy w królestwie medycyny Apel do autorytetów Potrzeba regulacji i legislacji Odwołanie się do szarego człowieka Wpływ opinii publicznej Media zaglądające przez ramię Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 8 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Apel do autorytetów Bruno Haid pyta Piusa XII (1957) Czy respiratora należy używać w każdym przypadku, nawet jeśli w ocenie lekarzy jest to przypadek beznadziejny? Czy można odłączyć respirator, jeżeli po kilkunastu dniach, jeśli stan głębokiej nieświadomości nie uległ poprawie? Czy pacjent w trwałym stanie głębokiej nieświadomości może zostać uznany za zmarłego? Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 9 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Odwołanie się do szarego człowieka The most critical feature for our purposes is that a group of physicians, in unprecedented fashion, turned over to a lay committee (…) A prerogative that had once been the exclusive preserve of the doctor was delegated to community representatives. Why did the physicians make this extraordinary grant of power? Rothman, Strangers at the Bedside, 150-151 Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 10 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Odkrycie pacjenta Paul Ramsey, The Patient as Person, Yale University Press, 1970 Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 11 Dlaczego etyka jest dzisiaj medycynie szczególnie potrzebna Bariery i ograniczenia Im więcej wiemy, tym więcej wiemy, że nie wiemy Nie na wszystko nas stać Nie wszystko, co da się zrobić, powinno być dokonane Dr Zbigniew Zalewski, Zakład Filozofii i Bioetyki UJ CM 12