Grafika rastrowa i wektorowa Różnice pomiędzy grafiką rastrową i wektorową Monika Majewska-Dziuba Marcin Czarnota informatyka + 1 Oprogramowanie graficzne Monika Majewska-Dziuba Marcin Czarnota 2 Rynek narzędzi grafiki komputerowej Przez rynek narzędzi grafiki komputerowej rozumiemy firmy zajmujące się tworzeniem oprogramowania do zastosowań graficznych. Obecnie zastosowania grafiki komputerowej obejmują grafikę rastrową i wektorową, modelowanie scen trójwymiarowych (3D) i renderowanie realistycznych obrazów, projektowanie wspomagane komputerowo (tzw. narzędzia CAD), wizualizację danych i wyników, gry komputerowe i wiele innych. Do każdego z tych zastosowań opracowano szeroką gamę narzędzi. Zazwyczaj wiodącym narzędziem jest komercyjny produkt, za którym podążają darmowe programy. 3 Przeglądarki plików graficznych Wśród przeglądarek plików graficznych popularne są programy IrfanView i ACDSee. Coraz częściej jednak użytkownicy komputerów rezygnują z instalacji dodatkowej przeglądarki plików graficznych, poprzestając na prostych przeglądarkach dostarczanych wraz z systemem operacyjnym. W zakresie narzędzi do komputerowego wspomagania projektowania dominującym produktem jest AutoCad. Ze względu na specyfi-kację zastosowań dużą popularnością cieszą się programy przeznaczone do konkretnych zadań – projektowania instalacji hydraulicznych, projektowania samochodów itp. 4 Programy do grafiki 3D Popularne programy do renderowania scen trójwymiarowych (3D) to 3D Studio Max, LightWave oraz Maya. Coraz częściej stosowane są również darmowe narzędzia, np. POV-Ray. Programy te umożliwiają definiowanie skomplikowanych scen przy użyciu brył geometrycznych, zaimportowanych siatek modeli itd., a następnie ustawienie świateł i innych efektów na potrzeby wygenerowania realistycznie wyglądającego obrazu sceny. 5 Proste narzędzia graficzne Jednym z najprostszych narzędzi grafiki komputerowej jest program Microsoft Paint – narzędzie, które obsługuje grafikę rastrową. Umożliwia rysowanie prostych obiektów geometrycznych, takich jak odcinki, prostokąty, elipsy. Użytkownik ma także możliwości zaznaczenia fragmentu obrazu, skopiowania go i przeniesienia w inne miejsce. 6 Program Microsoft Paint Przydatną funkcją programu Microsoft Paint jest możliwość powiększenia lub zmniejszenia obrazu. Na powiększony obraz możemy nałożyć siatkę złożoną z granic pomiędzy pikselami. Pozwala to na zmianę koloru pojedynczych pikseli i łatwe manipulowanie obrazem. Oczywiście w profesjonalnych zastosowaniach nikt nie edytowałby w ten sposób obrazu mającego miliony pikseli. Niemniej na potrzeby bardzo prostego retuszu może to wystarczyć. 7 Narzędzia do zaawansowanej edycji obrazów Jednym z podstawowych i najczęstszych zastosowań narzędzi grafiki komputerowej jest edycja zdjęć i innych obrazów. Komercyjnym standardem w zakresie edycji obrazów jest Adobe Photoshop. 8 Adobe Photoshop - narzędzie grafiki rastrowej czy wektorowej? Adobe Photoshop oprócz narzędzi umożliwiających edycję obrazów, zawiera również pakiet funkcji i metod grafiki wektorowej, w związku z czym może być użyty do tworzenia obrazów. Biorąc pod uwagę obecny kierunek rozwoju narzędzi graficznych, tzn. dążenie do połączenia wielu funkcji w jednym, potężnym narzędziu, można spodziewać się dalszego zacierania granic między grafiką rastrową i wektorową w tym sensie, że coraz więcej programów będzie oferować jednocześnie wiele funkcji. Ponieważ istnieje duże zapotrzebowanie w zakresie programów do edycji obrazów i wysoką cenę komercyjnego Adobe photoshop powstało wiele alternatywnych i darmowych narzędzi. Na przykład Artweaver (www.artweaver.de) lub GIMP (www.gimp.org). 9 ARTWEAVER 10 GIMP GIMP to darmowa aplikacja, którą można wykorzystywać zarówno do zaawansowanej obróbki fotografii, jak i do tworzenia grafik na potrzeby Internetu. Podobnie jak Photoshop, również GIMP został wyposażony w szereg narzędzi (pędzel, zaznaczenie, gumka, wypełnienie, różdżka, powiększenie, klonowanie, wystawianie tekstu, rozmazanie, ołówek, skalowanie, rozmazanie, lasso itp.) pozwalających wykonać elementarne, choć wcale nie tak proste obliczeniowo operacje na grafice. 11 Narzędzia do tworzenia obrazów Tworzenie obrazów zaczyna się zwykle od rysowania kształtów. Kształty zbudowane są z odcinków linii prostych, z krzywych (np. krzywych Beziera) lub innych obiektów, np. łuków okręgów. Narysowany kształt jest następnie wypełniany i modyfikowany. Z wielu kształtów powstaje końcowy obraz, uzupełniony odpowiednim tłem i efektami specjalnymi. 12 Krzywe Beziera Krzywa Beziera z zaznaczonymi punktami kontrolnymi i wielobokiem Beziera. Krzywa Beziera dla innej konfiguracji punktów kontrolnych. Warto zwrócić uwagę, jak krzywa przybliża kształt swojego wieloboku. 13 Krzywe Hermite’a 14 CorelDRAW CorelDRAW to sztandarowy produkt kanadyjskiej firmy Corel Corporation – pakiet programów graficznych wchodzących w skład jednego produktu, służący początkowo do obróbki grafiki wektorowej, z czasem wzbogacany o kolejne programy dotyczące różnorodnych zastosowań grafiki komputerowej. 15 Program Xfig Darmową alternatywą dla drogiego i komercyjnego CorelDRAW jest program Xfig, popularny przede wszystkim na platformie Linux (istnieje również wersja dla MS Windows). Xfig oferuje przyzwoity podzbiór funkcjonalności programu CorelDRAW i wystarcza do wielu prostych zastosowań. 16 Inkscape Jeszcze inną, znacznie bardziej zaawansowaną i darmową alternatywą dla programu CorelDRAW jest stale rozwijany program Inkscape. Inkscape pozwala na tworzenie skomplikowanych kształtów, edytowanie krzywych, zaawansowane transformacje obiektów i złożone operacje na tekstach. 17