psychologia pastoralna-klerycy - Wydział Teologiczny Sekcja w

1
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie
Kierunek: teologia
Specjalność: kapłańska
Poziom: jednolite studia magisterskie
Rok akademicki: 2016/2017
Nazwa przedmiotu:
PSYCHOLOGIA PASTORALNA
Forma zajęć: wykład
Rok studiów: VI
Semestr: zimowy (30 godzin)
Wymiar: 30 godzin
Punkty ETCS:
Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną
Prowadzący: ks. dr Andrzej Sułek
Koordynator sylabusa: ks. dr Andrzej Sułek
Wymagania wstępne: Wiedza i umiejętności osiągnięte po zaliczeniu wykładanego na I roku
studiów przedmiotu: Psychologia ogólna oraz wykładanego na drugim roku przedmiotu:
Psychologia rozwojowa. Znajomość teologii według programu dotychczasowych studiów.
Cele: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z problematyką psychologii pastoralnej.
Treści kształcenia: Podczas wykładu zostaną omówione problemy współczesnego człowieka
w kontekście pracy duszpasterskiej
2
T 1. Wybrane zagadnienia z psychologii religii
1. Związek religijności z osobowością człowieka
2. Rozwój i kształtowanie postaw religijnych
3. Przeżycie religijne i jego struktura (kryteria dojrzałości religijnej)
4. Przejawy pseudoreligijności (magia, fetyszyzm, New Age)
5. Obraz Boga i jego funkcja w religijności
6. Psychologiczne typologie religijności
8. Psychologiczne źródła niewiary
9. Psychologia nawróceń
T 2. Zdrowie a choroba
1. Nozologia psychiatryczna (objawy, zespoły, jednostki chorobowe)
2. Zaburzenia osobowości (psychopatie)
3. Nerwice (typologia, przyczyny, objawy, terapia)
4. Kryzysy religijne i osobowościowe; pomoc w sytuacji kryzysowej
5. Profilaktyka (higiena psychiczna, higiena duchowa)
T 3. Uzależnienia (alkoholizm, nikotynizm, lekomania, narkomania)
T 4. Nowe uzależnienia (komputer, Internet, gry, hazard, pornografia, zakupy, komórka i
inne).
T 5. Patologie społeczne: rozwiązłość małżeńska i rozwody, eurosieroctwo, sekty, przemoc,
mobbing, bezdomność, bezrobocie, parafilie.
T 6. Duszpasterz wobec ludzi chorych (psychologiczne aspekty pomocy)
T 7. Poradnictwo psychologiczne a kierownictwo duchowe
T 8. Specyfika życia osób konsekrowanych, poradnictwo i kierownictwo sióstr zakonnych.
T 9. Psychospołeczne funkcjonowanie księdza
1. Psychologia celibatu
2. Charakterystyka osobowości osób duchownych
3
3. Typy nieprzystosowania do życia kapłańskiego i zakonnego
4. Higiena psychiczna w życiu księdza
Efekty kształcenia:
E_1. Student zna podstawowe zagadnienie z zakresu psychologii religii
E_2. Zna zagadnienia związane z zaburzeniami psychicznymi i ich implikacjami
duszpasterskimi
E_3. Posiada wiedzę i umiejętności dotyczące profilaktyki uzależnień i innych patologii
społecznych oraz strategii pomocy psychologicznej i duszpasterskiej osobom zagrożonym
patologiami
E_4. Zna problematykę psychospołecznego funkcjonowania księdza
E_5. Rozumie specyfikę funkcjonowania osoby konsekrowanej
E_6. Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki i psychologii
w powiązaniu z teologią w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych,
wychowawczych, katechetycznych, duszpasterskich, opiekuńczych, kulturalnych i
pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań (por. TnMA_U02)
E_7. Posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych dyscyplin w zakresie nauk
humanistycznych oraz jej zastosowania w nietypowych sytuacjach profesjonalnych
(TMA_U06)
E_8. Potrafi nawiązywać współpracę z różnymi podmiotami działalności edukacyjno-wychowawczej,
kulturalnej, społecznej i charytatywnej (TMA_U14)
E_9. Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania
z różnymi obszarami działalności pedagogicznej, katechetycznej i duszpasterskiej (por.
TnMA_U01)
E_10. Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach
realizujących działania pedagogiczne i ewangelizacyjno-katechetyczne (TnMA_K05)
E_11. Umie uczestniczyć w przygotowaniu i kierowaniu działalnością społeczną, potrafi
przewidywać wielokierunkowe skutki społeczne i eklezjalne swojej działalności
(TkMA_K03)
Metody i narzędzia dydaktyczne:
M_1. Wykład
M_2. Dyskusja
4
M_3. Wspólna lektura wybranych tekstów
Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia:
W_1. Kolokwium zaliczeniowe
W_2. Praca semestralna (streszczenie dwóch artykułów)
Literatura:
S. Głaz (red.), Podstawowe zagadnienia psychologii religii, Kraków 2006.
Z. Chlewiński (red.), Psychologia religii, Lublin 1982.
S. Głaz (red.), Człowiek i jego życie religijne, Kraków 2009.
B. Grom, Psychologia religii, Kraków 2009.
B. Grom, Psychologia wychowania religijnego, Kraków 2011.
A. Jasnos, Uwarunkowania rodzinne obrazu Boga, Lublin 2016,
M. Szentmartoni, Psychologia pastoralna, Kraków 1995.
Z. Chlewiński (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii pastoralnej, Lublin 1989.
A. Bilikiewicz, W. Strzyżewski (red.), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny,
Warszawa 1992.
I. Pospiszyl, Patologie społeczne, Warszawa 2011.
W. W. Szczęsny, Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej i profilaktyki,
Warszawa 2003.
Cz. Cekiera, Ryzyko uzależnień, Lublin 1994.
M. Dziewiecki (red.), Nowe przesłanie nadziei. Podręcznik duszpasterstwa trzeźwości,
Warszawa 2000.
W. Szewczyk, W. Okła, Podstawy poradnictwa psychologicznego, Warszawa 2015.
Cz. Czabała, S. Kluczyńska (red.), Poradnictwo psychologiczne, Warszawa 2015.
E. Kennedy, S.C. Charles, Jak pomagać dobrą radą. Poradnik, Kraków 2004.
R. Kamiński, G. Pyźlak, J. Goleń (red.), Duszpasterstwo rodzin. Refleksja naukowa i
działalność pastoralna, Lublin 2013.