Mikołaj Kopernik polski matematyk i astronom

Mikołaj Kopernik
polski matematyk i astronom
Nasza szkoła już od kilku lat
uczestniczy w programie e-Twinning.
Program ten polega na współpracy szkół z
różnych krajów, opracowaniu określonych
zagadnień i przygotowaniu projektu na
wybrany temat. Współpraca ta opiera się na
prowadzeniu
kontaktów
mailowych
pomiędzy uczniami szkół. Korespondencja
odbywa się w języku
angielskim.
Koordynatorem projektu w naszej szkole jest
pani Katarzyna Pychyńska.
W listopadzie 2011r podsumowane zostały
działania ostatnio realizowanego projektu.
Naszym partnerem była szkoła z Turcji MEV Ozel Guzelbahce Okullari Lisesi - w
pobliżu dużego miasta Izmir (zachodnia
część kraju).
Pierwszy raz do pracy w projekcie
zaproszona została grupa matematyczna. W
jej skład wchodzili uczniowie klasy III G:
Adam Bryła, Adrian Jeż i Piotr Komorowski.
Opiekę nad zespołem sprawowała p.
Agnieszka
Stolarska.
Tematem
opracowywanym przez stronę polską był;
„Mikołaj Kopernik polski matematyk i
astronom”, natomiast młodzież z Turcji
zajęła się przedstawieniem postaci Talesa.
Oto w skrócie prezentacja pracy uczniów
naszej szkoły:
Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego
1473 roku w Toruniu przy ulicy świętej
Anny. Był czwartym dzieckiem Mikołaja i
Barbary z Watzenrodów. Pierwsze nauki
otrzymał
przypuszczalnie
w
szkole
parafialnej przy kościele św. Jana w Toruniu.
Uczono tam czytania, pisania, rachunków
oraz śpiewu kościelnego. W tej szkole
nauczył się łaciny, podstaw matematyki i
astronomii. W 1483 roku zmarł ojciec
Mikołaja. Wówczas to starsza siostra Barbara
wstąpiła do klasztoru w Chełmnie młodsza Katarzyna wyszła za mąż, a obaj chłopcy Andrzej i Mikołaj przeszli pod opiekę
Łukasza
Watzenrodego
biskupa
warmińskiego, który był bratem matki.
Jesienią 1491 roku 18 letni Mikołaj wraz z
bratem Andrzejem rozpoczął studia na
wydziale sztuk wyzwolonych Uniwersytetu
Krakowskiego, wpisując się do metryki jako
Nicolaus Nicolai de Thuronia. Studia
ukończył bez uzyskania tytułu magister
artium w 1495. W tym też roku został
kanonikiem warmińskim, funkcji tej jednak
jeszcze wtedy nie objął wobec oporu kapituły
warmińskiej.
Jesienią 1496 roku bracia Kopernikowie
udali się do dalekiej Bolonii, posiadającej
słynny wówczas na całą Europę uniwersytet.
Mikołaj zgodnie z zaleceniem wuja Łukasza
zapisał się na studia prawnicze chociaż nie
bardzo
go
one
pociągały.
Swoje
zainteresowania zwracał ku astronomii. W
Bolonii
zaprzyjaźnił się
z włoskim
astronomem Domeniko Maria Novaro,
z którym wiele czasu spędzał
na
obserwacjach
nieba,
między
innymi
obserwowali w dniu 9 marca 1497 roku
zaćmienie gwiazdy Aldebaran (Oko Byka)
przez Księżyc. Zjawisko to stało się
pierwszym
dowodem
podważającym
księżycową teorię Ptolemeusza. Kopernik
prowadził żmudne obserwacje tzw. Ósmej
sfery, czyli sklepienia nieba z gwiazdami.
Szczególnie przyglądał się gwieździe zwanej
Kłosem Panny i po wielu nocnych
obserwacjach udowodnił nieruchomość
gwiazd
stałych,
czyli
niezmienność
dorocznego obiegu Ziemi w odniesieniu do
gwiazd stałych.
Ustalił długość roku
słonecznego z dokładnością do ułamków
sekundy.
W roku 1500 Kopernik udał się do
Rzymu, gdzie odbył praktykę prawa
kościelnego przy kurii watykańskiej. Wtedy
też miało miejsce pierwsze publiczne
wystąpienie z wykładem w sławnym
uniwersytecie rzymskim.
W 1501 roku Kopernik wyjechał do
Padwy a następnie w 1503 roku do Ferrary,
gdzie złożył egzamin doktorski z prawa
kanonicznego i otrzymał tytuł doktora praw.
Pod koniec roku 1503 udał się w
drogę powrotną do kraju.
Kopernik został w 1507 roku osobistym
sekretarzem i lekarzem swojego wuja
biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrode.
Odtąd rezydował i mieszkał na zamku w
Lidzbarku Warmińskim. Brał udział prawie
we
wszystkich
czynnościach
dyplomatycznych
i
administracyjnych
biskupa.
W roku 1510 przeniósł się do Fromborka. W
1514 kupił na własność basztę północnozachodnią w obrębie wewnętrznych murów
warowni fromborskiej. Było to miejsce
dogodne do obserwacji astronomicznych, a
na jej zapleczu zbudował płytę obserwacyjną
(pavimentum) i sporządził wzorowane na
starożytnych instrumenty astronomiczne
(kwadrant, triquetrum i sferę armilarną).
Ekonomiczne prace Kopernika
Mikołaj
Kopernik
pisał
rozprawy
ekonomiczne i udzielał rad królowi
polskiemu w sprawach związanych z
obiegiem pieniężnym. Na zjeździe stanów
Prus
Królewskich
w
Grudziądzu
(rozpoczętym 17 marca 1522 roku), wygłosił
publicznie traktat o monetach.
Mikołaj Kopernik jako astronom
Mikołaj Kopernik bardzo dokładnie wyliczył
czas pełnego obiegu wokół Słońca na 365
dni, 6 godzin i 10 minut. W porównaniu do
dzisiejszych obliczeń pomylił się zaledwie o
minutę. Udało mu się również ustalić wzory
na obliczanie czasu nastania zaćmienia
Słońca oraz Księżyca.
Kopernik jest twórcą
systemu
heliocentrycznego zakładającego, że:
środkiem Wszechświata jest Słońce
wokół niego krążą planety, które poruszają
się ruchem jednostajnym po obwodzie koła,
wszystkie w tym samym kierunku
jest wśród nich Ziemia z Księżycem i
obiega Słońce raz w ciągu roku, oraz obraca
się jednocześnie wokół własnej osi raz w
ciągu doby, występuje też powolny ruch osi
ziemskiej po powierzchni stożka
Najważniejsze dzieło Mikołaja Kopernika –
„O obrotach sfer niebieskich" wydrukowane
zostało w 1543r. Składa się z sześciu ksiąg:
pierwsza z nich dotyczy urządzenia Układu
Słonecznego, druga zawiera uporządkowany
katalog gwiazd, trzecia zajmuje się precesją,
czwarta ruchem Księżyca, a piąta i szósta
ruchami planet.
- Pomniki Mikołaja Kopernika znajdują się
w większości miast
Imieniem Mikołaja Kopernika nazwano
także liczne szkoły, ulice, przedszkola,
muzea, place oraz niedawno otwarte
Centrum Nauki Kopernik, w którym znajduje
się centrum nauki fizyki i astronomii.
Mikołaj Kopernik jako matematyk
Celem rozważań Kopernika nie była
matematyka sama w sobie, lecz jej
zastosowania.
U Kopernika po raz pierwszy w historii
matematyki spotykamy obliczoną tablicę
secansów
czyli
wartości
funkcji
trygonometrycznych kąta α postaci 1/cosα.
Kopernik - matematyk napisał tylko jedną
pracę
czysto
matematyczną
"Trygonometrię", ale rozważania dotyczące
innych dziedzin matematyki - geometrii,
algebry zamieścił w swych głównych
pracach astronomicznych.
Kopernik jest autorem twierdzenia: Jeśli
wewnątrz dużego okręgu toczy się bez
poślizgu okrąg o promieniu dwa razy
mniejszym, to dowolny, lecz ustalony punkt
małego okręgu porusza się po średnicy
dużego.
Mikołaj Kopernik był prawdziwym
człowiekiem
renesansu,
człowiekiem
szukającym odpowiedzi, nie poddającym się
bezmyślnie obowiązującym prawom i
„prawdom” pseudonaukowców. Był wielkim
człowiekiem. Zmarł 24 maja 1543 roku .
Pamiątki po Mikołaju Koperniku
- Drewniane instrumenty astronomiczne kwadrant słoneczny oraz Astrolobium
- Tablica astronomiczna, która służyła do
wyznaczania równonocy wiosennej.
- Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu przy
ul. Mikołaja Kopernika 15
Kopernik na monetach i banknotach
Twarz Mikołaja Kopernika w wieku 70 lat
(na podstawie badań odnalezionej w 2005
roku czaszki naukowca)
Mikołaj Kopernik w filatelistyce
•jeden z najokazalszych kraterów (107 km
średnicy) na widocznej stronie Księżyca,
Mikołaj Kopernik to bez wątpienia jeden z
największych astronomów w historii, nie
tylko Polski, ale i całego świata. Zmienił on
całkowicie światopogląd ludzkości na
sprawy świata. Kopernik to prawdziwy
geniusz, człowiek odważny, który nie bał się
wygłaszać niepopularnych w owym czasie
teorii, to człowiek, który wstrzymał Słońce,
a wprawił w ruch Ziemię.
•duży krater (292 km średnicy) na Marsie,
Autograf Kopernika
Ciekawostki
Imię Kopernika noszą:
•planetoida 1322 Coppernicus,
•satelita amerykański OAO-3 Copernicus
•satelita radziecko-polski Kopernik 500
Grupa matematyczna programu e -Twinning
pod opieką A. Stolarskiej