Bierzanek, Symonides - Prawo międzynar odowe publiczne

Bierzanek, Symonides - Prawo międzynar odowe publiczne - skrypt poprawiony.doc
(1368 KB) Pobierz
_____________________________________________________________________________________
__________
Prawo międzynarodowe publiczne
Remigiusz Bierzanek
Janusz Symonides
Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis™, Warszawa 2005
wydanie VIII zmienione
_____________________________________________________________________________________
__________
Rozdział 1. Podstawowe zagadnienia prawa międzynarodowego
§ 1. Społeczność międzynarodowa a prawo międzynarodowe
1.
Pojęcie i skład społeczności międzynarodowej

społeczność międzynarodowa:
o ogół suwerennych państw, utrzymujących stosunki wzajemne regulowane przez prawo
międzynarodowe
o
ogół suwerennych państw a także niesuwerennych podmiotów, czyli wszystkich
uczestników stosunków międzynarodowych wyposażonych w zdolność do działania na
płaszczyźnie międzynarodowej, których prawa i obowiązki są regulowane przez prawo
międzynarodowe (znaczenie szersze)
geneza społeczności międzynarodowej:
o w Europie państwa należały do wspólnego kręgu kulturowego (rodzina „narodów państw
chrześcijańskich”), sprzyjało to rozwojowi stosunków międzynarodowych (od czasów
średniowiecza)
o pokój westfalski z 1648 r.- oznaczał kres panowania cesarza i rozpoczął w Europie okres
stosunków opartych na stopie równości

konferencje dyplomatyczne w Osnabrück i Münster – powstanie „rodziny
narodów”
o wiek XIX – powstanie pierwszych organizacji międzynarodowych (unii administracyjnych)
w wyniku szybkiego postępu na płaszczyźnie nauki, wymiany międzypaństwowej itp.
(ujednolicenie miar i wag, zagadnienia komunikacji i łączności międzynarodowej itp.)
o
wykształcenie się poczucia wzajemnych więzów, czemu towarzyszył rozwój prawa
międzynarodowego określającego zasady i formy stosunków międzynarodowych
o
poszerzanie się społeczności międzynarodowej: Ameryka Łacińska, kraje bałkańskie,
Turcja, Japonia, Persja, Synaj, Chiny


skład społeczności międzynarodowej:
o
ogół państw, które weszły do społeczności nie tyle w wyniku czy poprzez uznanie
międzynarodowe, lecz głównie w konsekwencji swego powstawania i nabycia zdolności
w płaszczyźnie zewnętrznej
2.
Cechy charakterystyczne społeczności międzynarodowej

najczęściej wymienia się:
o mała liczba członków
o zasada równości
o mały stopień zorganizowania wewnętrznego
o brak obowiązkowego sądownictwa

zasada równości oparcie wzajemnych stosunków między państwami na zasadzie równości:
o równość wobec prawa:

jeden głos na konferencjach lub w organizacjach

precedencja protokolarna ustalana jest na podstawie kryteriów formalnych (czas,
kolejność alfabetyczna
o prawa wszystkich państw są tak samo respektowane, bez względu na to, czy chodzi o
państwo wielkie czy małe, i czy jest ono w stanie wymusić ich przestrzeganie
o
w stosunkach zewnętrznych organy państwowe korzystają z takich samych
immunitetów i przywilejów
o akty państwa (zasada par in parem non habet imperium) nie podlegają jurysdykcji, zatem
nie mogą byś osądzanie przez trybunały wewnętrzne drugiego państwa
o nakaz okazywania sobie wzajemnego szacunku ( kurtuazja międzynarodowa ), także w
normatywnie regulowanej sferze reprezentacji, stosunków dyplomatycznych,
konsularnych czy morskich
o równość wobec prawa nie ma charakteru niezbywalnego – państwo może się jej zrzec
(bądź jej części), np. przez przekazanie części kompetencji do organizacji
międzynarodowej
szczególna pozycja wielkich mocarstw:
o wielkie mocarstw zajmują pozycję „pierwszych wśród równych” (stałe miejsce i prawo weta
w Radzie Bezpieczeństwa). Różnice w zakresie praw wynikają z:

zgody innych podmiotów na uprzywilejowaną pozycję mocarstw (uznanie
szczególnych obowiązków i roli w utrzymaniu międzynarodowego pokoju i
bezpieczeństwa)

elementy faktyczne (prawo morza ustalane przez tych którzy posiadają dostęp do
niego i dysponowały największymi flotami)
mały stopień zorganizowania:
o brak władzy ustawodawczej, wykonawczej i obowiązkowego sądownictwa
o ONZ spełnia tylko funkcje koordynujące, państwa nie są jej podporządkowane
czy istnieje społeczność międzynarodowa?
o tak, gdyż mimo braku aparatu represyjnego prawo międzynarodowe jest uważane przez
wszystkich członków za wiążące społeczność międzynarodową
o mimo wszystkich występujących w obrębie społeczności konfliktów i sprzeczności nie tylko
się nie zmniejsza, lecz wręcz narasta poczucie wzajemnych więzi i współzależności
zarówno w sferze międzynarodowych stosunków ekonomicznych, wymianie handlowej,
problemach demograficznych, żywnościowych, jak też ochronie środowiska naturalnego



3.
Społeczność międzynarodowa a wspólnota. Uniwersalizm a regionalizm

wspólnota grupa państw połączonych ze sobą ściślejszymi więzami politycznymi, gospodarczymi,
militarnymi
wspólnota regionalna państwa, które łączy sąsiedztwo, historia, język, nawet religia
o np. OPA, UA, LPA, Rada Nordycka



wspólnota funkcjonalna państwa należące do organizacji międzynarodowej mającej na celu
koordynowanie prowadzonych działań w dziedzinie gospodarki, wojskowości etc.
o NATO, EWWiS, EWG
o
cechą charakterystyczną ograniczenie wykonywania kompetencji państw na rzecz
organizacji w Regulowanej przez nią dziedzinie gospodarki
normy uniwersalne i regionalne
o uniwersalne odnoszące się do całej społeczności międzynarodowej
o regionalne normy odrębne dla jakiejś wspólnoty regionalnej lub subregionalnej (mogą być
bardziej zaawansowane – osiągnięcie porozumienia w grupie bardziej homogenicznej jest
łatwiejsze)
§ 2. Pojęcie i istota prawa międzynarodowego
1.
Definicja

PRAWO MIĘDZYNARODOWE – zespół norm regulujących stosunki wzajemne między
państwami oraz organizacjami międzynarodowymi i innymi uczestnikami stosunków
międzynarodowych mającymi zdolność do działania w stosunkach międzynarodowych
spory dotyczące definicji rozbieżności dotyczące podmiotowości, źródeł i specyfiki prawa
międzynarodowego

2.
Nazwa

termin „prawo międzynarodowe” pojawił się w literaturze w XVIII w. – autor angielski J. Bentham
w 1780 r.; do języka polskiego wprowadził go F. Kasparka
prawo narodów – termin używany początkowo wywodzący się z dosłownego tłumaczenia
rzymskiego terminu ius gentium (w Rzymie oznaczało ono prawo cywilne regulujące stosunki
obywateli rzymskich z cudzoziemcami: przepisy i instytucja wspólne wszystkim narodom)
o „prawo międzynarodowe” w XVI i XVII w. ius inter gentes - F. Suarez
prawo międzynarodowe – od XVIII w. obie nazwy występują równolegle
o słowo „naród” (nation) w języku angielskim i francuskim jest synonimem państwa; dzisiaj
naród ma także prawo do samostanowienia; naród walczący o niepodległość jest
podmiotem prawa międzynarodowego gdy wykształci organy zdolne go reprezentować na
arenie międzynarodowej


3.
Systematyka

systematyka ścisły podział na pozostające ze sobą w określonych relacjach podziały – brak
powszechnej akceptacji dla którejkolwiek propozycji usystematyzowania PM, jako konsekwencja
ciągłego rozwoju i przystosowywania się do zmieniającej się rzeczywistości
od prawa wojny do prawa pokoju:
o
Grocjusz w swoim dziele „o prawie wojny i pokoju” określił podział prawa
międzynarodowego na dwa działy
o w miarę upływu czasu akcent przesuwał się na normy regulujące pokój
o prawo wojny zostało zredukowane do fragmentu całości prawa międzynarodowego
o polskie propozycje systematyki: 1958 r. L. Ehrlich (prawo międzynarodowe, nauka PM,
podmioty PM, mechanizm stosunków między podmiotami PM); S. E. Nahlik (społeczność
międzynarodowa, współdziałanie międzynarodowe, konflikty międzynarodowe)

4.
Podstawa obowiązywania prawa międzynarodowego

doktryny wskazujące odmienne podstawy obowiązywania prawa międzynarodowego:
naturalistyczna i pozytywistyczna
o doktryna naturalistyczna (doktryna podstawowych, zasadniczych praw państwa)

odwołuje się do prawa natury

zasady PM mogą być wyprowadzone z istoty czy natury państwa; państwo ma
przyrodzone, podstawowe prawa, które muszą być respektowane przez inne


podmioty (prawo do istnienia, niepodległości, równości, szacunku i utrzymywania
stosunków międzynarodowych)

współczesne negatywne konsekwencje: nadmierne akcentowanie swobód i praw
poszczególnych państw kwestionuje możliwość istnienia wspólnego interesu i
atomizuje społ. międzynarodową
o doktryna pozytywistyczna (woluntarystyczna)

podstawą obowiązywania PM jest wspólna wola państw, która znajduje swój
wyraz w normach zwyczajowych (powszechnej praktyce uznanej za prawo) i
normach konwencyjnych (umowy)

zasada dobrej wiary – podstawą stosunków wiążących państwa jest ich wola,
która je wiąże (państwo przyjmuje obowiązki z własnej woli, wywołuje to skutki
prawne, stwarza zobowiązania międzynarodowe, które trwa niezależnie od jego
zgody)
powody przestrzegania norm prawa międzynarodowego:
1. siła gwarantująca wykonanie norm – normy prawa znajdującego się w
traktatach pokoju,
2. wzajemność – prawo dyplomatyczne, konsularne i komunikacyjne,
3. wspólny interes – normy o ochronie środowiska naturalnego człowieka,
kosmosu oraz dna mórz i oceanów poza granicami jurysdykcji narodowej
zasada efektywności:
o
istnienie pewnych przewidzianych przez prawo międzynarodowe sytuacji faktycznych
bądź wywołuje ipso facto skutki prawne, bądź też jest warunkiem niezbędnym do ich
powstania

wpływa na przestrzeganie norm prawa międzynarodowego

prawo międzynarodowe jest bezpośrednim rezultatem woli swych podmiotów i
odzwierciedla określoną rzeczywistość społeczną

prawo międzynarodowe z reguły dostosowuje się do nowej sytuacji,
rzeczywistości społ. w przypadku gdy normy nie są w stanie kontrolować faktów
5.
Sankcje

negatorzy prawa międzynarodowego...
Plik z chomika:
chomcziks21
Inne pliki z tego folderu:

Nye Jr. Joseph - Konflikty międzynarodowe wprowadzenie do teorii i historii.pdf (35290
KB)
 Jerzy Szacki Historia Myśli Socjologicznej.pdf (16427 KB)
 DYPLOMACJA - HENRY KISSINGER (1).pdf (10307 KB)
 Integracja Europejska(skrypt).doc (1803 KB)
 Pajewski_j._-_historia_powszechna_1871-1918.pdf (2005 KB)
Inne foldery tego chomika:

Dokumenty
Galeria
 Prywatne

Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl