Plan nauczania geografii w klasie I gimnazjum

Plan nauczania geografii w klasie I gimnazjum
Lp.
1.
Temat
Poznajemy
nowy przedmiot
geografię.
Zasady
i kryteria
oceniania.
Cele szczegółowe
Cel ogólny
Zapoznanie z
treściami
nauczania
geografii





wie, co to jest geografia;
wymienia jakie pomoce będą mu potrzebne do
nauki geografii;
zapoznaje się z podręcznikiem, zeszytem
ćwiczeń i atlasem;
zna ogólne treści programu geografii w
klasie I;
zna zasady i kryteria oceniania na geografii.
i
Metody,
środki
dydaktyczne
Strategia:
informacyjna
Metody:
pogadanka,
ćwiczenia
Środki dyd.
Podręcznik,
atlas, zeszyt
ćwiczeń,
PLANETA ZIEMIA
2.
Ziemia jako
część
wszechświata
Zapoznanie z

miejscem Ziemi
we
Wszechświecie. 






3.
Ruchy
obrotowy Ziemi
i jego
następstwa
Zaznajomienie
z ruchem Ziemi
wokół własnej
osi.










zna i rozumie terminy: gwiazda, planeta,
naturalny i sztuczny satelita, układ słoneczny,
meteoroid, kometa, galaktyka, wszechświat;
wymienia nazwy i kolejność planet krążących
wokół Słońca;
dzieli planety Układu Słonecznego na dwie
grupy: grupa ziemska i planety olbrzymy;
wie, że średnia odległość od Słońca wynosi
150 mln km;
wie, że Księżyc jest naturalnym satelitą Ziemi;
wie, że Układ Słoneczny jest częścią jednej z
galaktyk (Drogi Mlecznej);
wymienia jedną charakterystyczną cechę
planet Układu Słonecznego;
wyjaśnia, czym wyróżnia się Ziemia wśród
planet Układu Słonecznego.
Strategia:
wie, że Ziemia wraz z atmosferą wykonuje
ruch obrotowy, zna jego kierunek i czas
trwania;
rozumie, że w wyniku tego ruchu nastąpiło
spłaszczenie Ziemi przy biegunach;
wymienia następstwa ruchu obrotowego;
wyjaśnia przyczyny różnic czasu na Ziemi;
wyjaśnia czym różnią się czas miejscowy,
strefowy i urzędowy;
odczytuje z mapy stref czasu w jakich strefach
znajdują się dane obiekty geograficzne;
oblicza czas słoneczny danej miejscowości;
wyjaśnia dlaczego wprowadzany jest czas letni
i zimowy;
demonstruje na globusie kierunek ruchu
obrotowego Ziemi;
określa prędkość kątową i liniową obrotu
Ziemi w ciągu doby i godziny na równiku.
Strategia:
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
opis, pokaz,
metaplan,
pogadanka
Środki dyd.
zeszyt
ćwiczeń,
plansza Układ
Słoneczny,
film wideo
operacyjna,
problemowa
Metody:
opis, pokaz,
pogadanka,
ćwiczenia
Środki dyd.
globus, atlas,
zeszyt
ćwiczeń,
plansza: Ruch
obrotowy
Ziemi, film
wideo
1
4.
Ruchy
obiegowy
Ziemi i jego
następstwa
Zaznajomienie
z ruchem Ziemi
wokół Słońca












5.
Sfery Ziemi
Poznanie sfer

i zachodzące
Ziemi i ich
miedzy nimi
współzależności 
współzależności




6.
Dzieje Ziemi
Zaznajomienie z 
dziejami
geologicznymi 
Ziemi





wyjaśnia terminy: orbita, płaszczyzna orbity,
oś ziemska;
opisuje ruch obiegowy;
wie, ile wynosi czas obiegu Ziemi wokół
Słońca;
wymienia następstwa tego ruchu;
wyjaśnia przyczyny zmian miejsca wschodu
i zachodu Słońca oraz długości dnia i nocy
w ciągu roku;
wie, że stałe nachylenie osi ziemskiej do
płaszczyzny orbity (66033’)powoduje zmiany
oświetlenia w ciągu roku;
wie co to jest dzień polarny i noc polarna;
podaje daty rozpoczęcia astronomicznych pór
roku;
opisuje oświetlenie Ziemi w ciągu roku w
pierwszych dniach kalendarzowych pór roku;
wskazuje na mapie świata strefy oświetlenia
Ziemi;
charakteryzuje poszczególne strefy
oświetleniowe;
oblicza wysokość Słońca w południe w
pierwszych dniach kalendarzowych pór roku.
Strategia:
wie, że powłokę ziemską stanowią sfery:
atmosfera, hydrosfera, litosfera i biosfera;
zna skład i budowę poszczególnych sfer
wie, że sfery powłoki ziemskiej wzajemnie na
siebie oddziałują;
podaje przykłady wzajemnego oddziaływania
sfer;
opisuje kilka krajobrazów stanowiących efekt
wzajemnego oddziaływania sfer;
uświadamia sobie, że współcześnie człowiek
jest czynnikiem wpływającym na poszczególne
sfery.
Strategia:
operacyjna,
problemowa
Metody:
opis, pokaz,
pogadanka,
ćwiczenia
Środki dyd.
mapa fizyczna
świata, globus,
atlas, zeszyt
ćwiczeń,
plansza: Ruch
obiegowy
Ziemi,
Oświetlenie
Ziemi, film
wideo
operacyjna,
problemowa
Metody:
problemowa
drzewo
decyzyjne,
opis
Środki dyd.
ilustracje,
karton,
mazaki,
podręcznik
wie, że skały i skamieniałości są dokumentami Strategia:
operacyjna,
dziejów Ziemi;
zna podział dziejów Ziemi na ery i okresy;
Metody:
podaje przykłady ważniejszych wydarzeń
z przeszłości geologicznej (ruchy górotwórcze, opis,
dyskusja,
zlodowacenie, podział kontynentów);
wyjaśnia znaczenie terminów: stratygrafia,
Środki dyd.
skamieniałości, skamieniałości przewodnie;
komputery,
wyjaśnia, w jakich warunkach powstawały
prezentacja
niektóre wapienie, węgiel kamienny, sól
„Dzieje
kamienna;
geologiczne
opisuje przeszłość Ziemi na podstawie
Ziemi”, mapa
prostych przekrojów geologicznych;
fizyczna
czyta uproszczone mapy geologiczne.
świata, atlas
2
7.
Procesy
wewnętrzne
wpływające na
ukształtowanie
powierzchni
Ziemi
Zapoznanie
uczniów z
procesami
wewnętrznymi
powodującymi
zróżnicowanie
rzeźby
powierzchni
Ziemi.









8.
Współczesne
procesy
geologiczne
(procesy
zewnętrzne)
Zaznajomienie
z czynnikami
i procesami
zewnętrznymi
kształtującymi
rzeźbę
powierzchni
Ziemi.
Uświadomienie
roli wietrzenia,
erozji i ruchów
masowych w
modelowaniu
powierzchni
Ziemi.













9.
Interakcja
Ziemiaczłowiek
Zapoznanie z
relacjami
zachodzącymi
między
środowiskiem a
człowiekiem



wie, że rzeźba powierzchni Ziemi jest
wynikiem działania sił zewnętrznych i
wewnętrznych;
wie, że powstawanie gór to wynik procesów
zachodzących wewnątrz Ziemi;
wymienia nazwy orogenez i przykłady gór w
nich wypiętrzonych;
wie, co to jest wulkanizm;
wymienia produkty wybuchu wulkanu;
wie, co to jest trzęsienie ziemi oraz podaje
przykłady form powstałych w wyniku tego
procesu;
wskazuje na mapie obszary gór fałdowych,
czynnego wulkanizmu i trzęsień ziemi;
wie, co to są ruchy lądotwórcze i podaje
przykłady wybrzeży podnoszących się i
zanurzających się;
rozumie, że procesom niszczenia towarzyszy
gromadzenie się materiału .
Strategia:
wie, że czynnikami modelującymi
powierzchnię Ziemi są: woda, wiatr oraz
zmienność temperatur;
zna i rozumie terminy: erozja, wietrzenie,
ruchy masowe;
wie, co to jest wietrzenie i potrafi wymienić
jego rodzaje;
opisuje rolę wody, zmienność temperatur w
wietrzeniu mechanicznym na przykładzie
Łysogór (gołoborza) i obszarów pustynnych
(rola dużych amplitud dobowych);
wie, że wietrzenie chemiczne prowadzi do
zmiany składu chemicznego skały, a następnie
do jej rozpadu;
wie, co to jest proces krasowy;
wymienia formy krasowe;
opisuje rzeźbotwórczą działalność wody
płynącej: erozja, transport, akumulacja;
podaje przykłady form erozji i akumulacji
wodnej;
opisuje rzeźbotwórczą działalność lądolodu;
podaje przykłady form erozji i akumulacji
lodowcowej;
opisuje działalność rzeźbotwórczą wiatru w
obszarach półpustynnych i pustynnych;
wymienia rodzaje ruchów masowych i
wyjaśnia na czym one polegają.
Strategia:
wie, że środowisko wpływa w dużym stopniu
na warunki życia człowieka;
wie, że wraz z rozwojem cywilizacji zależność
człowieka od środowiska maleje, ale też
wzrasta jego wpływ na środowisko;
zna relacje zachodzące między środowiskiem a
Strategia:
operacyjna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(opis,
pogadanka
heurystyczna),
problemowa,
Środki dyd.
komputery,
prezentacja
„Procesy
wewnętrzne”,
mapa fizyczna
świata, atlas,
zeszyt
ćwiczeń,
operacyjna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(opis,
pogadanka
heurystyczna),
problemowa,
dyskusja
Środki dyd.
Komputery,
prezentacja
„Procesy
zewnętrzne”,
mapa fizyczna
świata, atlas,
zeszyt
ćwiczeń,
ilustracje,
karty pracy
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
3
oraz między
człowiekiem a
środowiskiem.
Zapoznanie z
zagrożeniami
środowiska
przyrodniczego
spowodowanych
działalnością
człowieka.




człowiekiem oraz między człowiekiem a
środowiskiem;
podaje kilka przykładów wzajemnych relacji
Ziemia – człowiek – Ziemia;
wyjaśnia wpływ człowieka na roślinność i
zwierzęta;
zdaje sobie sprawę z zagrożeń środowiska
przyrodniczego spowodowanych działalnością
człowieka;
podaje przyczyny nierównomiernego
rozmieszczenia ludności na świecie;
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych),
problemowa,
mapa mentalna
Środki dyd.
atlas, zeszyt
ćwiczeń, karty
pracy
Uczniowie na
informatyce
wykonują
zespołowe projekty
dotyczące tematów
2-8
10. Źródła
informacji
geograficznej
11. Sprawdzian
wiadomości
i umiejętności
Zapoznanie z
różnymi
źródłami wiedzy
geograficznej.
Zdobywanie
umiejętności
posługiwania się
nimi.
Ocena
wiadomości i
umiejętności




zna źródła informacji geograficznej;
umie wyszukiwać informacje z różnych źródeł
wiedzy geograficznej: atlasów, tablic
statystycznych, podręczników, diagramów,
komputerowych baz danych, internetu;
odczytuje i porównuje dane zawarte w różnych
źródłach informacji;
interpretuje informacje zawarte w tabelach
statystycznych, diagramach.
Sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości
i umiejętności dotyczących naszej planety.
Strategia:
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych),
problemowa,
Środki dyd.
Atlas,
podręcznik,
Niezbędnik,
diagramy,
encyklopedia,
czasopisma
geograficzne,
programy
multimedialne
Test
KONTYNENTY I WYBRANE PAŃSTWA
AFRYKA
12. Położenie, linia
brzegowa i
ukształtowanie
powierzchni
Afryki
Poznanie
charakterystycznych cech
położenia i
ukształtowania
powierzchni




wskazuje na mapie świata Afrykę i opisuje jej
położenie;
wskazuje na mapie oblewające ją oceany i
morza, zatoki i cieśniny oraz wyspy;
ocenia stopień rozwinięcia linii brzegowej i
porównuje linię brzegową Afryki i Europy;
wymienia i wskazuje na mapie krańcowe
punkty kontynentu oraz odczytuje ich
Strategia:
operacyjna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,),
4






13. Strefy
klimatyczno roślinne i
glebowe Afryki
Wykazanie
związków
między
klimatem,
roślinnością
i glebami
Afryki.








14. Wody
powierzchniowe i podziemne
Afryki
Zapoznanie z
problematyką
hydrologiczną
kontynentu oraz
oswojenie z
terminologią
odnosząca się
do tej dziedziny
nauki.






współrzędne matematyczne;
oblicza rozciągłość południkową (w stopniach
oraz kilometrach) i równoleżnikową w
stopniach;
określić konsekwencje wynikające z położenia
Afryki;
wymienia 3 cechy ukształtowania powierzchni
wyróżniające Afrykę spośród innych
kontynentów;
wskazuje na mapie główne krainy
geograficzne: wyżyny (4), kotliny (7-8), góry
Atlas, Przylądkowe, Smocze, góry
wulkaniczne (3),
wyjaśnia konsekwencje położenia Afryki na
dwóch krach kontynentalnych;
wskazuje na zależności między położeniem a
klimatem.
problemowa,
wymienia czynniki kształtujące klimat Afryki;
położenie geograficzne i związaną z nim
cyrkulację powietrza, układ prądów morskich,
wysokość n.p.m.;
na podstawie diagramu klimatycznego
charakteryzuje klimat danego obszaru,
wskazuje na mapie zasięg stref klimatycznych
i roślinnych;
zna współzależności zachodzące między
klimatem, roślinnością i podłożem skalnym a
glebami;
na poziomie elementarnym ocenia możliwości
rozwoju rolnictwa w poszczególnych strefach
klimatycznych;
rozumie znaczenie terminów: lateryt, wilgotny
las równikowy, sawanna, step, pustynia
(kamienista, żwirowa, piaszczysta), roślinność
śródziemnomorska;
czyta mapę w zakresie dotyczącym
rozpatrywanej problematyki;
kreśli diagramy klimatyczne.
Strategia:
wymienia i wskazuje na mapie rzeki: Nil,
Niger, Kongo, Zambezi, Limpopo, Oranje;
wymienia i wskazuje na mapie jeziora: Czad,
Wiktorii, Tanganika, Niasa, Alberta, Rudolfa;
rozpoznaje jeziora tektoniczne;
przypomina sobie znaczenie terminów: rzeka
główna, dopływ, system rzeczny, zlewisko,
dział wód;
wyjasnia znaczenie terminów: szott, ued
(wadi), rzeka epizodyczna, rzeka okresowa,
obszar bezodpływowy;
wyróżnia obszary bezodpływowe i wyjaśnić
ich występowanie;
ćwiczenia
Środki dyd.
mapa Afryki,
atlas, zeszyt
ćwiczeń,
plansze,
ilustracje
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza
diagramów
klimatycznych,
ćwiczenia)
problemowa,
Środki dyd.
mapa Afryki,
atlas – mapy
klimatyczne,
zeszyt
ćwiczeń, dane
statystyczne,
karty pracy
Strategia:
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
problemowa,
praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych
Środki dyd.
5



15. Problemy
ludnościowe
Afryki.
Przegląd
państw na
mapie Afryki.
Zapoznanie z
problematyką
demograficzną
Afryki.
Kształtowanie
poszanowania
dla innych
narodów,
systemów
wartości i
sposobów życia.









wyjaśnia występowanie rzek okresowych i
słonych jezior;
wykazuje związek między wodami
powierzchniowymi i podziemnymi a
ukształtowaniem powierzchni i warunkami
klimatycznymi;
kreśli diagramy liniowe i prostokątne
(powierzchniowe).
mapa Afryki,
wskazuje na mapie obszary o największej i
najmniejszej gęstości zaludnienia;
ocenia wpływ warunków naturalnych i
społeczno-gospodarczych na rozmieszczenie
ludności;
podaje przyczyny eksplozji demograficznej i
wysokiego wskaźnika zgonów;
wymienia rejony głodu i podaje przyczyny
tego zjawiska;
wymienia główne rasy ludności Afryki i ich
występowanie;
przedstawia w ogólnym zarysie historię
demograficzną tego kontynentu;
analizuje diagram przedstawiający rozwój
liczby ludności kontynentu oraz interpretuje
dane statystyczne;
kreśli diagram kołowy;
klasyfikuje państwa ze względu na wielkość
ich obszaru, liczbę ludności, jej skład rasowy i
etniczny oraz poziom rozwoju gospodarczego.
Strategia:
atlas, zeszyt
ćwiczeń, dane
statystyczne,
karty pracy
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
problemowa,
mapa
mentalna,
praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych
Środki dyd.
mapa Afryki,
atlas, zeszyt
ćwiczeń, dane
statystyczne,
karty pracy
Ucz. na informatyce wykonują
ćwiczenie w arkuszu kalkulacyjnym
klasyfikując
państwa przy
zastosowaniu filtru
standardowego
16. Nigeria –
najludniejszy
kraj Afryki
Zapoznanie
z krajem
wyróżniającym
się największą
liczbą ludności
i ogromnym
zróżnicowaniem
etnicznym.









określa położenie Nigerii na mapie Afryki;
wskazuje na mapie Nigerię, Niger, Lagos,
Abudżę, wyż. Jos;
zna liczbę ludności Nigerii;
charakteryzuje na podstawie map i danych
statystycznych rozmieszczenie ludności,
zróżnicowanie etniczne, ruch naturalny i
stopień urbanizacji;
wyjaśnia pojęcie eksplozji demograficznej i
rozumie jej skutki;
wyjaśnia przyczyny zróżnicowania etnicznego
i ocenia jego wpływ na rozwój kraju;
charakteryzuje na podstawie map
tematycznych warunki przyrodnicze Nigerii;
wykazuje strefowość upraw uzasadniając
zróżnicowaniem klimatu;
wyjaśnia przyczyny dużego udziału surowców
rolnych i ropy naftowej w eksporcie;
Strategia:
operacyjna,
emocjonalna
Problemowa
Metody:
problemowa,
mapa mentalna
praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych,
Środki dyd.
mapa Afryki,
atlas, zeszyt
ćwiczeń, dane
statystyczne,
6


17. Republika
Południowej
Afryki – potęgą
gospodarczą
kontynentu
Poznanie
charakterystycznych cech
przyrodniczych
i społecznogospodarczych
Republiki
Południowej
Afryki








rozumie terminy: rozwój wyspowy, strefowość
upraw;
wylicza przewodnie cechy Nigerii: ropa
naftowa podstawą rozwoju gospodarczego
państwa, strefowość upraw związana z
warunkami naturalnymi, wielkie
zróżnicowanie etniczne, najbardziej
zaludniony kraj Afryki.
określa położenie RPA na mapie Afryki;
opisuje na podstawie mapy układ krain
geograficznych i ich wpływ na rozwój
rolnictwa;
opisuje na podstawie map tematycznych
warunki przyrodnicze RPA;
charakteryzuje na podstawie map i danych
statystycznych rozmieszczenie ludności i
stopień urbanizacji;
wymienia i wskazuje na mapie główne obszary
występowania surowców mineralnych;
wymienia korzystne warunki rozwoju
rolnictwa i przemysłu;
wyjaśnia na czym polegała polityka
apartheidu;
porównuje poziom rozwoju przemysłu,
rolnictwa, transportu i innych dziedzin
gospodarki z rozwojem tych dziedzin w
Polsce.
Sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości
i umiejętności z Afryki
18. Sprawdzian
wiadomości
i umiejętności
karty pracy
Strategia:
operacyjna,
emocjonalna,
Problemowa
Metody:
problemowa,
śnieżna kula
praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych
Środki dyd.
mapa Afryki,
atlas, zeszyt
ćwiczeń, dane
statystyczne,
karty pracy
Test
AMERYKA PÓŁNOCNA I POŁUDNIOWA
19. Położenie i linia
brzegowa
Ameryki
Północnej i
Południowej
Zapoznanie z
położeniem
geograficznym
kontynentów.








20. Ukształtowanie Opanowanie
powierzchni
wiadomości
Ameryki
dotyczących

wskazuje na mapie świata Amerykę Północną i
Południową i opisuje ich położenie;
zna przebieg granicy z Ameryką Południową;
wskazuje na mapie oblewające ją oceany i
morza, zatoki i cieśniny oraz półwyspy (4) i
wyspy (6-8);
ocenia stopień rozwinięcia linii brzegowej
Ameryki Północnej i Południowej;
wymienia i wskazuje na mapie krańcowe
punkty kontynentu oraz określa ich
współrzędne matematyczne;
oblicza rozciągłość południkową (w stopniach
oraz kilometrach) i równoleżnikową
(w stopniach);
określa konsekwencje wynikające z położenia
Ameryki;
wskazuje na zależności między położeniem a
klimatem.
Strategia:
wymienia charakterystyczne cechy budowy
geologicznej (tarcze prekambryjskie, stare i
młode góry fałdowe) oraz niziny;
Strategia:
operacyjna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
ćwiczenia),
problemowa,
Środki dyd.
atlas, mapa
Półkula
Zachodnia,
zeszyt
ćwiczeń,
podręcznik
operacyjna,
problemowa
7
Północnej i
Południowej
ukształtowania 
powierzchni.
Nabywanie
umiejętności

posługiwania się
mapą.


21. Klimat,
roślinność i
wody Ameryk
Zapoznanie z
warunkami
klimatycznymi,
roślinnością i
wodami
Ameryk.
Kształtowanie
umiejętności
dostrzegania
związków
przyczynowoskutkowe
między różnymi
zjawiskami
przyrodniczymi












22. Problemy
ludnościowe.
Przegląd
państw na
mapie
politycznej.
Zapoznanie z
problematyką
demograficzną.
Kształtowanie
umiejętności
czytania map
tematycznych.



wymienia główne cechy ukształtowania
powierzchni (bariera gór na zachodzie,
otwartość kontynentu na północ i południe);
wymienia i wskazuje na mapie główne krainy
geograficzne: góry (4), wyżyny (4 - 5), niziny
(5), kotlinę śródgórską;
rozumie, że układ krain geograficznych ma
związek z budową geologiczną kontynentów;
wie, że następstwem wsuwania się płyt
oceanicznych pod płytę kontynentalną jest
występowanie trzęsień ziemi i wulkanizmu.
wymienia czynniki kształtujące klimat
Ameryk: położenie geograficzne i związaną z
nim cyrkulację powietrza, południkowy układ
krain geograficznych, wysokość n.p.m., układ
prądów morskich;
zna rozmieszczenie i cechy stref klimatycznoroślinnych;
czyta mapę w zakresie dotyczącym
rozpatrywanej problematyki;
kreśli diagramy klimatyczne;
zna współzależności występujące między
klimatem, roślinnością, podłożem skalnym i
glebami;
potrafi na poziomie elementarnym ocenić
możliwości rozwoju gospodarki w
poszczególnych strefach klimatycznych;
rozumie znaczenie terminów: selva, epifity,
campos, llanos, caatinga;
zna nazwy głównych rzek i jezior oraz ich
rozmieszczenie;
wie, że jeziora Ameryk są pochodzenia
polodowcowego i tektonicznego; podaje
przykłady nazw typów jezior;
kreśli diagramy liniowe i prostokątne;
wykazuje związki jakie zachodzą między
wodami powierzchniowymi a ukształtowaniem
powierzchni i warunkami klimatycznymi;
wyjaśnia wpływ klimatu i ukształtowanie
powierzchni na wielkość przepływu wód
rzecznych.
przyswaja podstawowe informacje dotyczące
pochodzenia ludności Ameryk (ludność
autochtoniczna i napływowa);
wymienia główne grupy etniczne Ameryk i
używane tam języki posługując się tabelami
statystycznymi i diagramami;
wymienia i wskazuje na mapie obszary
najgęściej i najrzadziej zaludnione posługując
się mapami demograficznymi,;
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna),
problemowa,
Środki dyd.
mapa Ameryka
Północna,
Ameryka
Południowa,
atlas, zeszyt
ćwiczeń,
Strategia:
operacyjna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza
diagramów
klimatycznych),
problemowa,
Środki dyd.
mapa Ameryka
Północna,
Ameryka
Południowa,
atlas, zeszyt
ćwiczeń,
diagramy
klimatyczne,
film
Strategia:
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
8









23. Stany
Zjednoczone
Ameryki
Północnej
Zapoznanie z
warunkami
środowiska
przyrodniczego
Stanów
Zjednoczonych
Ameryki
Północnej







24. Stany
Zjednoczone –
potęgą
gospodarczą
świata
Poznanie
największej
potęgi
gospodarczej
świata






wyjaśnia rozmieszczenie ludności wskazując
na warunki klimatyczne i rzeźbę terenu;
wie, że w Ameryce Łacińskiej zachodzą
intensywne procesy urbanizacyjne;
rozumie znaczenie terminów: Indianie,
Eskimosi, Aztekowie, Majowie, Inkowie,
Kreole, metysi, mulaci, zambosi, interior;
wie, że w USA, Brazylii, Kanadzie i
Argentynie są skupiska ludności polskiego
pochodzenia;
kształtowanie poszanowania dla innych
narodów, systemów wartości i sposobów
życia;
zna nazwy i położenie kilku państw i ich stolic
(6-8);
klasyfikuje państwa ze względu na wielkość
ich obszaru, liczbę ludności, jej skład rasowy i
etniczny oraz poziom rozwoju gospodarczego;
rozumie znaczenie terminów: Ameryka
Łacińska, Ameryka Anglosaska;
kreśli diagramy.
analiza danych
statystycznych),
problemowa,
potrafi określić położenie geograficzne USA
na mapie fizycznej świata;
zna nazwy i rozmieszczenie głównych
regionów fizycznogeograficznych i miast;
opisuje warunki środowiska przyrodniczego:
klimat, gleby, ukształtowanie powierzchni;
wymienia najważniejsze surowce mineralne i
ich występowanie;
wyjaśnia wpływ warunków naturalnych i
poziomu rozwoju gospodarki na
rozmieszczenie ludności;
wskazuje na mapie obszary najrzadziej i
najgęściej zaludnione; uzasadnia przyczyny
takiego rozmieszczenia ludności;
ocenia wpływ środowiska przyrodniczego na
rozwój gospodarczy USA;
Strategia:
opisuje warunki naturalne sprzyjające
rozwojowi gospodarczemu USA;
odczytuje z tabel statystycznych wielkość
wydobycia wybranych surowców mineralnych
oraz udział procentowy w produkcji
ważniejszych wyrobów przemysłowych;
wymienia czynniki, które zdecydowały o
dużym udziale USA w światowej produkcji;
wyjaśnia znaczenie terminów: gospodarka
towarowa, monopole, standaryzacja produkcji,
system taśmowy, produkcja masowa,
nieprodukcyjne działy gospodarki;
wyjaśnia, dlaczego Stany Zjednoczone są
potęgą gospodarczą świata;
charakteryzuje czynniki, które decydują o
Środki dyd.
mapa Ameryka
Północna,
atlas, zeszyt
ćwiczeń, dane
statystyczne
karty pracy
Ucz. na informatyce wykonują
ćwiczenie w arkuszu kalkulacyjnym
klasyfikując
państwa przy
zastosowaniu filtru
standardowego oraz
wykonują
diagramy.
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
problemowa,
burza
mózgów,
mapa
myślowa
Środki dyd.
mapa Ameryka
Północna,
atlas, zeszyt
ćwiczeń, dane
statystyczne
Strategia:
problemowa,
emocjonalna,
operacyjna,
Metody:
Problemowa,
burza
mózgów,
mapa
myślowa
Środki dyd.
mapa Ameryka
9


25. Sprawdzian
wiadomości
i umiejętności
Ocena
wiadomości i
umiejętności
nowoczesności produkcji przemysłowej;
opisuje rozmieszczenie przemysłu w Stanach
Zjednoczonych; wskazuje główne ośrodki
przemysłowe;
na podstawie danych statystycznych
porównuje wartość PKB przypadającą na 1
mieszkańca w USA i w innych krajach.
Północna,
atlas, zeszyt
ćwiczeń, dane
statystyczne
Sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości
i umiejętności dotyczących Ameryki Północnej i
Ameryki Południowej.
Test

wskazuje na mapie świata Australię i opisuje
jej położenie geograficzne;
wymienia i wskazuje na mapie oblewające ją
oceany, morza i zatoki oraz półwyspy i wyspy;
ocenia stopień rozwinięcia linii brzegowej,
wymienia i wskazuje na mapie krańcowe
punkty kontynentu i określa ich współrzędne
matematyczne;
oblicza rozciągłość południkową (w stopniach
oraz kilometrach) i równoleżnikową w
stopniach;
wskazuje na mapie główne krainy
geograficzne;
potrafi wskazać na zależności między
położeniem, ukształtowaniem powierzchni a
klimatem.
Strategia:
wymienia czynniki wpływające na klimat
Australii i krótko je charakteryzuje;
zna przyczyny suchości klimatu na
kontynencie;
charakteryzuje na podstawie diagramów
klimatycznych typy klimatu w Australii;
wskazuje na mapie zasięg stref klimatycznych
i roślinnych;
wyjaśnia współzależności zachodzące między
klimatem, roślinnością i podłożem skalnym a
glebami;
rozumie pojęcie endemit i potrafi wymienić
nazwy roślin i zwierząt charakterystycznych
tylko dla Australii;
wie, co to jest rzeka okresowa (jezioro
okresowe) i epizodyczna;
zna nazwy i rozmieszczenie najważniejszych
rzek i jezior;
potrafi wyjaśnić, w jakich warunkach
gromadzą się wody artezyjskie.
Strategia:
AUSTRALIA I OCEANIA
26. Położenie, linia
brzegowa i
ukształtowanie
powierzchni
Australii.
Zapoznanie z
cechami
położenia i
ukształtowania
powierzchni
Australii.






27. Strefy
Zapoznanie z
klimatycznoklimatem,
roślinne i wody roślinnością
i wodami
Australii.
Kształtowanie
umiejętności
dostrzegania
związków
przyczynowoskutkowe
między różnymi
zjawiskami
przyrodniczymi.









28. Związek
Australijski
Zapoznanie z
problematyką

określa cechy wyróżniające Australię:
państwo-kontynent, mała gęstość zaludnienia,
operacyjna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna),
problemowa,
Środki dyd.
mapa Australia
i Oceania,
atlas, zeszyt
ćwiczeń
operacyjna,
problemowa
Metody:
operatywne
(praca z mapą
analiza danych
klimatycznych)
problemowa
burza
mózgów
Środki dyd.
mapa Australia
i Oceania,
film, plansza przekrój przez
basen
artezyjski,
atlas, zeszyt
ćwiczeń,
diagramy
klimatyczne
Strategia:
Operacyjna,
10
ekonomiczną i
społeczną
państwa.











29. Oceania
Zapoznanie ze
zróżnicowanym
środowiskiem
przyrodniczym i
sposobami
gospodarowania
w Oceanii







koncentracja ludności w wielkich miastach
usytuowanych w korzystnych warunkach
środowiskowych, dobrze rozwinięte wszystkie
dziedziny gospodarki, światowa rola kraju w
przemyśle wydobywczym;
na poziomie elementarnym ocenia możliwości
rozwoju gospodarczego w poszczególnych
regionach;
wydziela rejony o korzystnych i
niekorzystnych warunkach naturalnych;
omawia strukturę użytkowania gruntów i
główne obszary rolnicze (upraw i hodowli);
wymienia najważniejsze surowce mineralne i
ich występowanie;
wskazuje ważniejsze ośrodki przemysłowe;
określa udział Australii w światowej produkcji
przemysłowej i rolniczej na podstawie danych
statystycznych;
wyjaśnia rozmieszczenie ludności
argumentując warunkami środowiska
przyrodniczego;
wskazuje rejony o dużej gęstości zaludnienia i
bezludne;
charakteryzuje strukturę etniczną ludności i
zna jej pochodzenie ;
wyjaśnia pojęcia: Aborygeni, ludność
autochtoniczna, urbanizacja;
wskazuje na mapie największe miasta i stolicę
kraju.
problemowa,
emocjonalna
opisuje położenia Oceanii;
dzieli Oceanię na Melanezję, Mikronezję i
Polinezję;
zna pochodzenie wysp Oceanii (budowę
geologiczną);
podaje przykłady wysp kontynentalnych,
wulkanicznych i koralowych i wskazuje je na
mapie;
rozumie znaczenie terminów: archipelag,
kopra, kolokazja;
krótko charakteryzuje gospodarkę Oceanii
wskazując jej najważniejsze cechy;
wie, że ludność Oceanii jest bardzo
zróżnicowana etnicznie.
Strategia:
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych),
problemowa,
rybi szkielet
Środki dyd.
mapa Australia
i Oceania,
dane
statystyczne,
atlas, zeszyt
ćwiczeń, karty
pracy,
schemat
rybiego
szkieletu
operacyjna,
emocjonalna,
problemowa
Metody:
operacyjna
(praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych),
problemowa,
Środki dyd.
mapa Australia
i Oceania,
film, atlas,
zeszyt
ćwiczeń,
komputery,
prezentacja
„Oceania”
30. Antarktyka
Poznanie
„lodowego”
kontynentu i

wymienia obszary wchodzące w skład
Antarktyki;
Strategia:
operacyjna,
emocjonalna,
11
jego otoczenia






opisuje położenie Antarktydy na kuli
ziemskiej;
porównuje ukształtowanie powierzchni
Antarktydy Wschodniej i Antarktydy
Zachodniej;
wyjaśnia pojęcia: lądolód, lodowiec szelfowy,
nunatak;
wymienia charakterystyczne cechy klimatu
wyróżniając te, które ograniczają możliwości
rozwoju fauny i flory;
przedstawia historię badań Antarktydy
(odkrywców Antarktydy, Polaków badających
Antarktydę);
wyjaśnia, dlaczego Antarktydę możemy
nazwać kontynentem pokoju.
problemowa
Metody:
drzewo
decyzyjne,
praca z mapą,
opis, pogadanka
heurystyczna,
analiza danych
statystycznych),
Środki dyd.
mapa fizyczna
Antarktyda
atlas, zeszyt
ćwiczeń, karty
pracy,
komputery,
prezentacja
„Antarktyda –
lodowy
kontynent”
31. Sprawdzian
wiadomości
i umiejętności
i
Ocena
wiadomości i
umiejętności
Sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości
i umiejętności dotyczących Australii i Oceanii.
Test
Treści podstawy programowej realizowane są przy przydziale 1 godziny tygodniowo
12