innowacje społeczne Cele kształcenia

Innowacje w pracy – innowacje
społeczne
Imię i nazwisko lektora
Innowacje w pracy – innowacje
społeczne
Cele kształcenia
Część 1.: JAKIE JEST ZNACZENIE innowacji
społecznych?
Część 2.: CZYM SĄ innowacje społeczne?
Część 3.: Jak rozwijać innowacje społeczne?
Część 1.
JAKIE JEST ZNACZENIE innowacji
społecznych?
Stanowią odpowiedź na wyzwania i zamierzenia
osobiste i/lub grupy, wynikające z problemów
natury społecznej…
Część 1.
JAKIE JEST ZNACZENIE innowacji
społecznych?
• Rozpoznawanie i określanie
problemów społecznych
Rozpoznawanie i określanie problemów
społecznych
• Zmiany mogą stworzyć nowe
bądź nasilić istniejące problemy
społeczne
Czynniki zmian społecznych
• Ekonomiczne
o Nowe źródła konkurencji
o Zmienione relacje podaży i popytu (np.: Chiny
domagają się więcej żywności
wysokobiałkowej; nadmiar oleju i/lub stali na
światowych rynkach)
o Utrata zaufania inwestorów
o Dewaluacja aktywów (np.: mienia; akcji
niektórych firm)
Czynniki zmian społecznych
• Postęp technologiczny
o Gwałtowne przyspieszenie
o Komputer stał się niezbędnym urządzeniem
o Nieograniczony i wygodny dostęp do
informacji
o Skutki uboczne?
 Utrata prywatności
 Zacieranie się granicy pomiędzy pracą
a domem
 Dewaluacja praw własności intelektualnej
Czynniki zmian społecznych
• Kulturowe– np. świeckość,
fundamentalizm religijny
Opinie, postawy
Zachowanie,
Ruch społeczny
i możliwość
zmiany
Świadomość wiedzy
Informacja
Role
Relacje
Postrzeganie
Normy
Wzorce kulturowe - - - wartości
Wartości uaktywnione
Zasilane przez układy odniesienia
[„przesunięcia punktu odniesienia“] *)
*) Sáenz-Arroyo i inni, 2005: Rapidly Shifting Environmental Baselines Among Fishers in the Gulf of California
Nowe praktyki = innowacje społeczne
CYKL KSZTAŁTOWANIA KULTURY
Inne czynniki zmian społecznych
• Populacja – wzrost; migracje
• Zmiany środowiska naturalnego
• Media/sztuka - swobodny przepływ innych
kultur
• Pojedyncze, dramatyczne wydarzenia – np.
wojny
• Inne?
Zmiany społeczne mogą stwarzać
problemy
Pojawienie się nowych bądź zaostrzenie starych
podziałów:
o
o
o
o
o
o
Zmienione relacje gospodarcze
Luka pomiędzy zwycięzcami a przegranymi
Upadek gospodarczy jest przyczyną wielu nieszczęść
Wykluczenie cyfrowe
Nowe źródła siły roboczej wypierają stare źródła
Nowe sposoby myślenia mogą wypierać zwolenników
starych szlaków myślowych
Część 2.
CZYM SĄ innowacje społeczne?
Rola INNOWACJI
w rozwiązywaniu
problemów społecznych
Rola innowacji w rozwiązywaniu
problemów społecznych
• Pragnienie poprawiania rzeczy – dążenie do
doskonałości
• Aby coś poprawić – potrzeba innowacji
• Innowacja rozpoczyna się już w głowie – kwestia
tego, jak ktoś myśli o problemie
• Ludzie na ogół koncentrują się na braku zasobów,
zamiast spojrzeć na problem w inny sposób
Rozważania teoretyczne
• Innowacja = Wynalezienie + Wykonanie
• Skuteczna innowacja = Ważność +
Niezawodność
Kompleksowy paradygmat
innowacji
W ogólnym podejściu, innowacje mają zazwyczaj cele
ekonomiczne lub społeczne;
Mogą być powiązane z technologią lub nie;
W sferze społecznej mogą wymagać formalnych
regulacji bądź nie;
Innowacje ukierunkowane głównie na cele ekonomiczne1), dotyczą:
 produktów
 procesów
 miar organizacyjnych
marketingu
Innowacje ukierunkowane głównie na cele społeczne2) , dotyczą:
 roli (jednostek, organizacji społecznych, biznesu i korporacji, instytucji
publicznych)
 relacji (w środowiskach zawodowych oraz prywatnych, w sieciach, itp.)
 norm (na różnych poziomach; względem wymogów prawnych)
 wartości (zwyczaje, obyczaje, etyka) – ‚Zasilane’ przez układy
odniesienia
1) „Oslo Manual“, OECD/EUROSTAT 2005, re. Schumpeter 1912
2) Rozszerzenie, 2011
Wszystkie innowacje są istotne we wszystkich
układach funkcjonalnych społeczeństwa*
Układ GOSPODARCZY
produkty
procesy
Osiem rodzajów innowacji…
organizacja
normy
wartości
role
relacje
Układ KULTUROWY
Układ POLITYCZNY
marketing
o
o
o
o
o
o
o
o
Produkty
Procesy
Marketing
Organizacja
Role
Relacje
Normy
Wartości
...w czterech układach funkcjonalnych:
o
o
o
o
gospodarka
kultura
polityka
prawo
Układ PRAWNY
* Układy funkcjonalne zgodnie z Parsons, 1976: Zur Theorie der Sozialsysteme. Opladen: Westdt. Verlag
Innowacje społeczne to nowe praktyki rozwiązywania
problemów społecznych, które zostały przyjęte
i wykorzystane przez jednostki, grupy oraz
organizacje, których problem dotyczył.
* Centrum Innowacji Społecznej, 2012:
„Wszystkie innowacje są istotne społecznie“
ZSI-Discussion Paper 13, str.2
Część 3.
Jak rozwijać innowacje społeczne?
• Od teorii do praktyki
Jak innowacje społeczne mogą
rozwiązać problemy społeczne
i poprawić jakość życia
Kiedy rozwiązanie problemu (potrzeby
społecznej) nie następuje:
o gdy to nie jest opłacalne dla sektora prywatnego
o gdy sektor publiczny nie posiada wystarczających
środków i/lub nie ma konieczności do interwencji
politycznej
• Zmiana paradygmatu – patrząc na istniejące
zasoby i wykorzystując je w nowy sposób
• Zwiększenie inwestycji finansowych może nie
rozwiązać problemu
Przykłady innowacyjnych
rozwiązań problemów o naturze
społecznej
•
•
•
•
•
Wikipedia
Mikro - kredyty
Banki czasu
Naprawmyto.pl
spójrz na: „Przewodnik po innowacjach
społecznych”, REGIO, EMPL, 2013
Tworzenie innowacji społecznych
4 – etapowy proces:
– Pomysł
– Interwencja
– Wdrożenie
– Wpływ
pomysł
>> Jaki jest problem? Jakie może być
rozwiązanie?
>> Konceptualizacja, znalezienie metod
i sojuszników
>> Pokonanie oporu; interesariusze;
stakeholders, cykl życia!
>> Niekoniecznie dobry dla całego
społeczeństwa
interwencja
wdrożenie
Trzy perspektywy analizowania celów i skutków:
 perspektywa „zapotrzebowania społecznego”,
 perspektywa „wyzwań społecznych“,
 perspektywa „zmiany systemowej“.
Więcej informacji na Portalu Innowacji:
http://www.pi.gov.pl/Firma/chapter_95825.asp
wpływ
Jak osiągnąć trwałe pozytywne zmiany?
ZMIANY
W OBRĘBIE
POLITYKI
PODEJŚCIE PRZYJĘTE
PRZEZ GRUPY
ZEWNĘTRZNE
DUŻY, NOWY
POMYSŁ
AKTYWNE ZAANGAŻOWANIE WIELU OSÓB
ORAZ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH
Zatwierdzenie
ze strony
Ministerstwa
ZMIANA
POLITYKI
PAŃSTWOWEJ
IMPLEMENTACJA
Design Thinking to….
Design Thinking
Co jeszcze…?
Inteligencja emocjonalna…wpływy
wielodyscyplinarne….. projektowanie…
prototypowanie…rozważanie wszystkich
alternatyw.
Design Thinking
Inteligencja emocjonalna… intuicja…
podejście pozytywne
Lewa półkula - sceptycyzm:
“Ten szalony gość nigdy mi nie
dostarczy mojego produktu”
“Powiedz mi jaki masz budżet,
a ja pomyślę co w ogóle można
zrobić”
“Koncentrujmy się na tym,
w czym jesteśmy dobrzy”
“Te nowe pomysły wydają się
interesujące, no ale my nie
mamy teraz czasu, a poza tym
to nie jest konieczne”
Prawa półkula – myślenie
pozytywne:
“Jeśli teraz tego nie zmienimy,
potem może być już za późno”
“Musimy przestać żyć
przeszłością, niezależnie od tego
jak wielki sukces osiągnęliśmy”
“Nowe rzeczy są możliwe,
musimy tylko odczuwać wolę do
tworzenia ich”
“Zawsze są lepsze sposoby
wykonania tego”
Design Thinking
Poznawanie
Przemiana wiedzy w działanie
Mądrość
Myślenie lateralne
Kreatywność,
konsensus
Wspólne działania
i nowe praktyki
Wiedza
Myślenie linearne
Inteligencja,
empatia, potencjał
Strategie,
konwencje
Informacje
Rozpoznawanie
wzorców
Zakres, przydział,
sprzeczności
Prognozy,
scenariusze
Dane
Abstrakcja
Dokumentacja, porządek
i analiza
Fakty
i liczby
Koncepcje
Kompetencje
Zdolności
Dźwignie zmian
Zasoby dla innowacji społecznych stanowią napędową zmian
społeczno - kulturowych
•Czy to
rozwiązanie
powstało z
wystarczającą
empatią
względem
użytkowników
końcowych?
•Czy to
najprostsze
rozwiązanie
problemu?
•Czy jest
eleganckie?
•Czy jest
użyteczne?
Celowość
wykonalność
ludzkie potrzeby
potrzeby
biznesowe
•Czy mamy
wystarczające
środki?
•Czy to jest dla
mnie opłacalne?
•Czy mamy
odpowiednie
umiejętności?
•Jaki jest mój
ROI?
wykonalność
potrzeby
techniczne
•Jak szybko mogę dostosować to rozwiązanie do moich
potrzeb?
•Czy to rozwiązanie jest łatwe w obsłudze/stosowaniu?
•Czy jest zgodne z obecnym systemem?
•Czy to rozwiązanie może być łatwo obsługiwane?
zaprojektuj
zrozum
zaobserwuj
dokonaj
syntezy
prototypuj
zaimplementuj
Rezultaty
Co
oceń
i udoskonal
Określ zakres
projektu
i zdefiniuj cele
oraz rezultaty
Rozmawiaj
i obserwuj
użytkowników
końcowych
Plan projektu
Zasoby
Wyniki badań,
artefakty, zdjęcia
Zidentyfikuj potrzeby,
motywacje i pomysły
na rozwiązanie
problemu
Potrzeby i
motywacje
Profile
użytkowników
Przypadki użycia
Opracuj iteracyjny
prototyp i testuj go
z użytkownikami
Pierwsze prototypy
Informacja zwrotna
od użytkowników i
pozostałych
interesariuszy
Dostarcz prototyp
do dalszego
opracowywania
rozwiązań
(udoskonalania)
Niski poziom
szczegółowości
prototypów
Informacja zwrotna od
użytkowników
i pozostałych
interesariuszy
Współpracuj
z działem rozwoju,
aby stworzyć
finalny projekt
Wysoki poziom
szczegółowości
prototypów
oraz danych
projektowych
Wielokrotne iteracje
stanowią o dialogu pomiędzy
zespołem projektantów
a użytkownikami końcowymi
zaprojektuj
Szybka
odpowiedź
użytkownika
końcowego
prototypuj
Prototyp musi odpowiednio
komunikować swoje wartości dla
wszystkich interesariuszy
(wewnętrznych oraz
zewnętrznych)
Opakuj projekt
przed
udostępnieniem
HTML
Szkice
Makiety
Szkielet
projektu
Zabłyśnij
Kod funkcjonalny
•Kto? ..... TY!
• Ćwiczenie:
opracuj działanie będące propozycją
innowacji społecznej