doświadczenia własne uczestników projektu „wzmacnianie

DOŚWIADCZENIA WŁASNE UCZESTNIKÓW PROJEKTU
„WZMACNIANIE INTEGRACJI SPOŁECZNEJ
W POWIECIE BOCHEŃSKIM
Szanowni Państwo,
oddajemy w Państwa ręce informator pt. Co powinieneś wiedzieć o chorobach psychicznych. Jest to skrótowy opis zaburzeń występujących w funkcjonowaniu psychicznym człowieka
opracowany przez pracowników PCPR na podstawie powszechnie dostępnych źródeł informacji
Każdy ma swój własny świat. Czasem zdarzy się, że za bardzo odbiegnie on od rzeczywistości. Co wtedy? Choroba, cierpienie, niezrozumienie i problemy. Tak - słyszałem głosy, które
tak naprawdę nie istniały. Tak - miałem depresję. Tak - miałem fałszywe przekonania.
Bałem się I cierpiałem. Ale wydaje mi się, że każdy może czegoś takiego doświadczyć, jeśli
zostanie poddany stresowi, z którym nie może sobie poradzić. Jeśli w trakcie dotychczasowego życia nie zyska wystarczającego wzmocnienia. I jeśli sam popełni błędy, które zwiększą ryzyko choroby. Tego wszystkiego można uniknąć, jednak nie zawsze. Człowiek uczy się
w trakcie życia, niekiedy dopiero na swoich błędach. Ważne jednak, by wyciągać wnioski
i ulepszać siebie. By się wzmacniać. To droga do zdrowia psychicznego i szczęścia w życiu.
Idę tą drogą. Teraz dla mnie ważna jest praca i relacje z ludźmi. Bo warto robić coś sensownego i cieszyć się z obecności innych ludzi.
Ostatnio spotkałem się z kobietą na randce. Opowiadała o sobie, zachęcając do kontaktu.
Śmiać mi się chciało, gdy mi powiedziała, że boi się osób chorych psychicznie. Nie wiem, jak
by zareagowała, gdybym jej powiedział, że miałem tego typu problemy. Chociaż prawda
jest też taka, że gdybym nie doświadczył kryzysu, może sam byłbym uprzedzony.
Moja choroba, z jaką się borykam to depresja lękowa i padaczka – choroby, które zamykają mnie w domu. Ten projekt pozwolił mi wyjść z domu do ludzi. (…) Przeszedłem daleką
drogę od niewiedzy i bezradności po szeroką wiedzę i normalność. Bardzo często spotykam
się z osobami w podobnej do mojej sytuacji i słyszę pytanie: jak zaakceptować swoją
niepełnosprawność w obliczu tylu barier? Ten projekt nauczył mnie, że aby dążyć do celu
nie wystarczy pracować, ale zrobić coś ekstra dla innych!
Zaburzenia depresyjno-lękowe. Kiedy wiem, że mam iść na spotkanie projektu
„Wzmacnianie integracji społecznej w Powiecie Bocheńskim” wtedy mobilizuje się, żeby
zrobić sobie fryzurę, pomalować paznokcie, ubrać się ładnie. Każdego piątkowego dnia
o godz. 10.00 przez rok wiedziałam, że mogę iść do pana psychologa i powiedzieć wszystko, co mi leży na sercu. W Ochotnicy nauczyłam się mówić TAK i NIE oraz jak zdrowo się
odżywiać i jak się malować, podziwiać piękno przyrody oraz bycia w grupie. Natomiast
grupa basenowa dała mi siłę, że pokonałam strach i umiem już pływać. A gdy doszło
u mnie w domu do włamania i kradzieży, miałam wsparcie, jak iść dalej.
o depresji, schizofrenii, chorobie afektywno dwubiegunowej i zaburzeniach lękowych. Informator
zawiera wskazówki, które mogą okazać się pomocne osobom potrzebującym pierwszej pomocy.
Co czwarty z nas miał lub będzie mieć problemy ze zdrowiem psychicznym. Dane Powiatowego Zespołu Orzekającego o Niepełnosprawności w Bochni wskazują, że w 2014 r. wydano
mieszkańcom powiatu bocheńskiego 315 orzeczeń o niepełnosprawności z powodu chorób
psychicznych i upośledzenia umysłowego oraz całościowych zaburzeń rozwojowych. W roku
2013 wydano ich 357 a w 2012 r.: 405 i w 2011 r.: 321 orzeczeń. Lokalna poradnia zdrowia
psychicznego udziela pomocy dla ponad 4800 osób, świadcząc ponad 25 tys. porad w ciągu
roku. Nigdzie nienotowana jest liczebność grupy osób doświadczających różnych kryzysów
psychicznych wywołanych nagłymi zdarzeniami, chorobą, trudną sytuacją ekonomiczną itp.
Choroba psychiczna jest zaburzeniem powodującym zagrożenie dla równowagi pozwalającej na prawidłowe funkcjonowanie życiowe i zaspokajanie potrzeb człowieka. Choroba
psychiczna najczęściej dotyka ludzi młodych, w pełni sił życiowych i zawsze łączy się z cierpieniem. Choroba psychiczna zwykle upośledza zdolność chorego do harmonijnego współżycia
z otoczeniem. Reakcje emocjonalne osoby chorej są niespodziewane, a kontakt z innymi
obojętny. Osoba chora psychicznie zamyka się w sobie, odcina od realności zewnętrznej.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bochni dostrzegło nabrzmiewający problem
wśród mieszkańców i podjęło celowe działania wspierające osoby doświadczające tego typu
kryzysów. Były to m.in. treningi kompetencji i umiejętności społecznych takie jak np. doświadczenie terapii przez sztukę i rękodzielnictwo, wspólne uczestniczenie w życiu kulturalnym,
klubową grupę wsparcia, doskonalenie umiejętności dbania o samopoczucie, higienę psychiczną
i fizyczną oraz wizerunek, pogłębianie znajomości zasad savoire-vivre, warsztaty z asertywności
i z technik samoobrony fizycznej. W ciągu ponad dwóch lat od 2013 r. stopniowo wypracowano
APEL
sieć relacji społecznych dających podstawy do dalszego rozwoju bazy oparcia społecznego dla
osób chorujących w miejscu zamieszkania. Dzisiaj nadal obejmujemy wsparciem 86 osób
w ramach projektu finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Funduszu Społecznego. Projekt nosi tytuł Wzmacnianie integracji społecznej w Powiecie
I
Nie bójmy się mówić otwarcie o chorobie psychicznej
i traktujmy ją jak każdą inną chorobę.
Bocheńskim i umożliwia uczestnikom korzystanie z różnych form aktywnej integracji, działań
o charakterze środowiskowym i pracy socjalnej.
II
Nowoczesne systemy oparcia dla osób doświadczających kryzysów psychicznych
i zaburzeń psychicznych stanowią fundament umożliwiający osobom z zaburzeniami
psychicznymi prowadzenie samodzielnego i satysfakcjonującego życia w społecznościach
Bądźmy przeciwni dyskryminacji osób chorujących psychicznie
i walczmy ze stereotypami, które uniemożliwiają swobodne życie osobom
nimi dotkniętych.
lokalnych. W przypadku osób chorych psychicznie wiąże się to z koniecznością pokonywania
licznych trudności związanych z objawami choroby oraz niechętnymi postawami społecznymi.
Osamotnienie osób chorych psychicznie dotyka także ich rodziny.
Nie jesteś sam! Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bochni służy informacją.
III
Zwróćmy szczególną uwagę na psychoedukację i pomóżmy zwiększać
wiedzę i świadomość na temat chorób psychicznych.
Przyjdź do biura w Bochni przy ul. E. Windakiewicza 9/5, odwiedź stronę internetową
www.pcpr.bochnia.pl lub zadzwoń na nr tel.: (14) 611-97-40.
IV
Wspierajmy rodziny i opiekunów osób z zaburzeniami psychicznymi!
Oni też zmagają się z odrzuceniem, niepewnością, stresem i piętnem!
V
Zadbajmy o własne zdrowie psychiczne!
ZABURZENIA
LĘKOWE
CO TO JEST?
Zaburzenia lękowe, inaczej nazywane
„nerwicami” to grupa chorób charakteryzująca
się długotrwałym poczuciem lęku, niepokoju,
napięcia i ekstremalnego dyskomfortu. Napady
paniki, lęk uogólniony czy społeczny, fobia czy
choroba natręctw to zaburzenia lękowe, które
można i trzeba leczyć. Sprzyjają jej: wrażliwy
układ nerwowy oraz przeżycie ciężkich doznań
psychicznych.
JAK SIĘ OBJAWIA?
Do głównych rodzajów zaburzeń lękowych
należą:
 uogólnione zaburzenia lękowe charakteryzujące się nadmiernym, nieopanowanym
martwieniem się o sprawy codzienne, takie
jak zdrowie, rodzina, przyjaciele, pieniądze;
 zaburzenia paniczne, podczas których
osoby odczuwają nagły atak paniki
w sytuacjach, w których większość ludzi nie
odczuwa lęku. Powiązane są z bardzo
nieprzyjemnymi objawami lęku, w trakcie
których chory nie może złapać powietrza,
serce kołacze, drętwieją ręce, pojawia się
ból głowy, występują poty.
 fobie, czyli nadmierny niewytłumaczalny lęk
przed różnymi przedmiotami, zwierzętami,
sytuacjami np. lęk przed psami, pająkami,
lęk wysokości. Szczególnym rodzajem fobii
jest lęk przed przestrzenią zamkniętą
(klaustrofobia) i otwartą (agorafobia).
 zaburzenia obsesyjno-kompulsywne
związane są ze stałymi, niechcianymi
myślami, które ciągle krążą w głowie osoby
chorej i doprowadzają do wykonywania
zawiłych czynności służące rozładowaniu
napięcia i pozbycia się uporczywych myśli.
Czynności te są bardzo czasochłonne
i zaburzają normalny cykl dnia. Mycie rąk
jest potrzebne, ale jeśli ktoś poświęca na to
połowę dnia – to jest to patologia.
 zespół stresu pourazowego może dotyczyć
ludzi, którzy przeżyli poważny uraz np.
wypadek samochodowy, przemoc i czują
strach długo po zakończeniu wydarzenia.
Ludzie z tym zaburzeniem wielokrotnie
przeżywają traumatyczne zdarzenie
poprzez natrętne wspomnienia.
JAK LECZYĆ?
Zaburzenia lękowe można skutecznie leczyć.
Większość osób dotkniętych zaburzeniami
lękowymi skutecznie reaguje na psychoterapię
i leki. Poprzez naukę technik relaksacji osoba
może obniżać napięcie wywołane miejscem/
zdarzeniem/rzeczą, które negatywnie wpływają
na jej stan emocjonalny. Wsparcie i psychoedukacja są ważną częścią leczenia. Nie lekceważ
objawów! Nieleczona nerwica prowadzi do
przewlekłych chorób somatycznych (wrzody,
zawały serca), uzależnień, psychoz,
samobójstw.
ZABURZENIA
DEPRESYJNE
CO TO JEST?
To jedne z najczęściej występujących
zaburzeń we współczesnym świecie. Istnieją różne rodzaje depresji w zależności od
jej nasilenia, przyczyn, a także momentu
zachorowania. Każda z nich jest jednak
poważna, wyczerpująca i stwarza zagrożenie zarówno dla życia, jak i ogólnego
funkcjonowania osoby nią dotkniętej.
Dlatego też nie wolno jej bagatelizować!
JAK SIĘ OBJAWIA?
Głównymi objawami wskazującymi na
depresję jest utrata siły ducha, radości
życia, niezdolność skupienia uwagi, brak
energii, utrata poczucia humoru, utrata
szacunku do siebie samego, poczucie własnej bezużyteczności i braku wartości.
Osoba cierpiąca na depresję często bywa
drażliwa, łatwo wpada w złość, trudno jej
skoncentrować uwagę, bądź jest obojętna,
smutna i przygnębiona. Nawet jeżeli uda jej
się osiągnąć sukces, nie sprawia jej to
dużej satysfakcji. Bywa, że ludzie doświadczający depresji stają się zobojętniali na
wszystkie wydarzenia, które toczą się
wokół nich.
JAK LECZYĆ?
Zaburzenia depresyjne mogą być bardzo
skutecznie leczone. Leczenie zależne jest
od rodzaju depresji, ale do najczęstszych
form należy psychoterapia, farmakoterapia,
zmiany w trybie życia, które mogą pomóc
wydostać się z depresji na przykład
poprzez wprowadzenie ćwiczeń fizycznych.
Uczestnicy projektu Wzmacnianie
integracji społecznej w Powiecie
Bocheński korzystali w latach 20132015 z tzw. instrumentów aktywnej
integracji, tj. różnych form
społecznych, zdrowotnych, edukacyjnych i zawodowych.
INSTRUMENTY
SPOŁECZNE
np. treningi kompetencji i umiejętności społecznych od kulinarnych, przez
gospodarowanie budżetem domowym, po trening asertywności
i samoobrony itp. , porady prawne,
usługi animatorki i klub wsparcia
odbywający się w ogólnodostępnej
kawiarni oraz spotkania integracyjne.
SCHIZOFRENIA
życiowej, trudności w myśleniu, trudność
w wyrażaniu emocji, które często są
nieadekwatne do zaistniałej sytuacji,
wycofanie się z życia społecznego.
CO TO JEST?
Jest poważną chorobą mózgu, która zniekształca sposób myślenia. Osoba cierpiąca
na schizofrenię zniekształca obraz otaczającej ją rzeczywistości, doświadcza zmian
w zachowaniu oraz cechuje się rozkojarzonym myśleniem. Określa się to terminem
„psychoza”. Przeważnie ujawnia się między
15 a 25 rokiem życia, ale może też w późniejszym etapie. Schizofrenię charakteryzuje różny przebieg – osoba może doznać
tylko jednego lub kilku epizodów w życiu,
a u innych może nawracać i trwać całe
życie.
JAK SIĘ OBJAWIA?
Na początku choroby osoba często odsuwa
się od innych, nie radzi sobie zarówno
w życiu prywatnym jak i zawodowym, popada w depresję oraz wpada na niezwykłe
pomysły. Główne objawy schizofrenii obejmują: urojenia, czyli fałszywe przekonania
prześladowcze, winy czy poczucie bycia
wspaniałym; omamy – słuchowe, wzrokowe, dotykowe, smakowe, które nie istnieją,
ale dla osoby chorej są bardzo realne; zaburzenia myślenia – mowa trudna do zrozumienia, bez logiki wypowiedzi; brak energii
CHOROBA
AFEKTYWNA
DWUBIEGUNOWA
JAK LECZYĆ?
Wczesne rozpoznanie i leczenie jest kluczowe w dalszym funkcjonowaniu osób
cierpiących na schizofrenię. Najskuteczniejsze leczenie schizofrenii włącza leki,
psychoterapię i wsparcie ze strony otoczenia. Ważna jest też edukacja, aby móc poznać chorobę i jej objawy, gdyż schizofrenię otacza wiele nieporozumień i niejasności, przez co chorujący są z reguły napiętnowani i izolowani. Regularny kontakt
z lekarzem psychiatrą, psychoterapeutą
pomaga osobom chorującym na opanowanie objawów schizofrenii, a tym samym
prowadzić spokojne życie.
INSTRUMENTY
ZDROWOTNE
np. terapia psychologiczna, zajęcia na
pływalni, gimnastyka, zabiegi kinezyterapii i fizykoterapii wg indywidualnych potrzeb.
INSTRUMENTY
ZAWODOWE
np. usługi doradztwa zawodowego,
określenie słabych i mocnych stron
przez uczestnika projektu, planowanie, przygotowanie dokumentów aplikacyjnych, praca nad motywacją.
CO TO JEST?
Ludzie cierpiący na ten rodzaj zaburzenia
doświadczają skrajnych wahań nastroju –
od depresji, przygnębienia i smutku, po
stan euforii, radości i pobudzenia. Pomiędzy tymi epizodami zwykle występują okresy remisji, tj. całkowitego braku objawów
lub utrzymywania się nielicznych objawów
o niewielkim nasileniu.
JAK SIĘ OBJAWIA?
Chorobę afektywną dwubiegunową można
podzielić na epizod depresyjny, epizod
maniakalny i epizod reemisji. Epizod depresyjny charakteryzuje się utratą zainteresowania ulubionymi zajęciami, smutkiem,
unikaniem osób z otoczenia, zaprzestaniem
dbania o siebie, zaburzonym rytmem dnia,
brakiem koncentracji, poczuciem braku
wartości. Epizod maniakalny charakteryzuje
się występowaniem takich objawów
o różnym nasileniu jak: doskonały nastrój
często połączony z odczuciem, że jest się
kimś wyjątkowym, niezwyciężonym,
niezwykle utalentowanym, zmniejszona
potrzeba snu, drażliwość, przyspieszona
mowa i przeskakiwanie z tematu na temat,
lekkomyślność, ograniczone przewidywanie
konsekwencji popełnianych działań. Epizod
reemisji to czas pomiędzy manią a depresją. Chory w tym czasie jest w stanie żyć
produktywnie, radzi sobie z obowiązkami.
To stan bez objawów chorobowych (remisja
pełna), bądź z dyskretnie utrzymującymi się
lub lekko nasilonymi, nielicznymi objawami
choroby (remisja niepełna).
JAK LECZYĆ?
Choroba afektywna dwubiegunowa może
być skutecznie leczona. Leczenie powinno
być kompleksowe, tzn. obejmować przede
wszystkim farmakoterapię i psychoedukację, a czasami także psychoterapię. Istnieją
leki kontrolujące wahania nastroju. Również
psychoedukacja, lepsze zrozumienie
problemu odgrywają kluczową rolę
w efektach terapii.
INSTRUMENTY
EDUKACYJNE
np. kursy kompetencji i umiejętności
zawodowych np. kurs obsługi kasy
fiskalnej, kurs obsługi ruchu turystycznego w języku angielskim.