ŚWIATOWY TYDZIEŃ WODY W dniach 21

ŚWIATOWY TYDZIEŃ WODY
W dniach 21-27 sierpnia 2011 roku obchodzony jest Światowy Tydzień Wody. Jest to akcja
organizowana od 1991 roku przez Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Wodny. W tym roku
obchodzony jest pod hasłem ,,W reakcji na globalne zmiany: woda w urbanizującym się świecie”
(http://www.worldwaterweek.org/about).
Były Sekretarz Generalny ONZ Kofi Annan zwrócił uwagę na zaopatrzenie ludności w wodę,
ogłaszając lata 2005-2015 dekadą wody. Wskutek braku dobrej wody lub chorób będących
następstwem picia wody niezdrowej lub zakażonej codziennie umiera 25 tys. ludzi, a co piąty
mieszkaniec naszego globu nie ma dostępu do zdrowej wody.
Dorosły człowiek potrzebuje do zaspokojenia swoich potrzeb fizjologicznych około 2 l wody na dobę.
Jest ona niezbędna do zachowania odpowiedniej objętości i ciśnienia krwi, usuwa z organizmu
szkodliwe produkty przemiany materii, bierze udział w regulacji temperatury, nawilża stawy, gałki
oczne, utrzymując ciągłe nawilżenie płuc, pozwala nam oddychać. Wg zaleceń Światowej Organizacji
Zdrowia (WHO ) woda przeznaczona do spożycia przez ludzi powinna spełniać nie tylko kryteria
bezpieczeństwa dla zdrowia ludzkiego, lecz powinna być także pełnowartościowa pod względem
wyglądu, smaku i zapachu.
Jakość wody zależy przede wszystkim od źródeł wody ale także od procesu uzdatniania, dezynfekcji
i dystrybucji. Bardzo ważne jest zabezpieczenie systemu zaopatrzenia w wodę i ochrona źródeł wody,
jako najlepsza metoda zapewnienia bezpiecznej wody do spożycia.
Ryzyko dla zdrowia, jakie mogą stwarzać substancje chemiczne obecne w wodzie, różni się od ryzyka
spowodowanego przez zanieczyszczenie bakteriologiczne. Istnieje niewielkie prawdopodobieństwo,
aby pojedyncza substancja mogła wywołać ostre zatrucie. Gdy występuje skażenie źródła wody
dużym ładunkiem zanieczyszczeń chemicznych następuje gwałtowne pogorszenie właściwości
organoleptycznych wody, co czyni ją niezdatną do picia i chroni użytkowników przed ewentualnym
zatruciem.
Natomiast spożywając wodę zanieczyszczoną bakteriologicznie nigdy nie możemy przewidzieć jakie
skutki zdrowotne spowoduje (w zależności od osobniczej odporności różnych grup spożywających
wodę). Dlatego absolutny priorytet w uzdatnianiu wody ma jej bezpieczeństwo sanitarne, czyli
zniszczenie mikroorganizmów (bakterii, wirusów, pasożytów).
Wskaźnikami zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody są:
Escherichia coli – jest najbardziej specyficzną spośród możliwych do szybkiego wykrywania bakterią
wskaźnikową zanieczyszczenia wody odchodami, idealny wskaźnik zanieczyszczenia fekalnego
wody.
Paciorkowce kałowe – większość z tych gatunków jest pochodzenia kałowego i ogólnie może być
używana, w wielu wypadkach, za specyficzne wskaźniki zanieczyszczenia kałem ludzkim.
Paciorkowce są bardzo odporne na wysuszenie, oznaczanie ich w wodzie stosowane jest w kontroli
przeprowadzanej po ułożeniu nowych lub wykonaniu napraw istniejących przewodów
wodociągowych czy też do wykrywania zanieczyszczeń powodowanych spływem powierzchniowym
do wód gruntowych lub powierzchniowych.
Bakterie grupy coli (wszystkie bakterie grupy coli) – nie powinny występować w dostarczanej
uzdatnionej wodzie. Stwierdzenie ich obecności w wodzie sugeruje nieodpowiednie jej uzdatnienie,
wtórne zanieczyszczenie lub nadmierną zawartość substancji odżywczych w uzdatnionej wodzie.
Bakterie Clostridium perfringens – organizmy te nie są wyłącznie pochodzenia kałowego i mogą
pochodzić z innych źródeł naturalnych. Przetrwalniki tych bakterii mogą przetrwać w wodzie znacznie
dłużej niż bakterie z grupy coli i są odporne na dezynfekcję. Obecność ich w wodzie poddanej
dezynfekcji może wskazywać na niedociągnięcia w uzdatnianiu wody i uwidocznić fakt, iż organizmy
patogenne oporne na dezynfekcję mogły przetrwać proces uzdatniania.
Bakterie z rodzaju Legionella - bakteria występująca w systemie instalacji wody ciepłej. Legionella
jest przykładem bakterii, która występuje przede wszystkim w biofilmie utworzonym w systemie
wodnym. Nie należy do bakterii wolno żyjących w środowisku. Bakterie z rodzaju Legionella mogą
występować w zbiornikach ciepłej wody, zaworach czerpalnych, głowicach natryskowych,
urządzeniach do masażu wodnego oraz obiegach wody grzewczej i chłodzącej związanych
z urządzeniami klimatyzacyjnymi, wieżami chłodniczymi skraplaczami parowymi. Namnażaniu
bakterii Legionella w sieci wodociągowej sprzyja temperatura wody 20-45°C. oraz osady, szlamy,
zgorzeliny i materiał organiczny (czynniki odżywcze).
Do zakażenia bakteriami Legionella dochodzi poprzez drogi oddechowe, przez inhalację aerozoli
zawierających bakterie lub cząsteczki pyłu powstałego w wyniku ich wyschnięcia (legioneloza). Nie
stwierdzono przenoszenia się bakterii z człowieka na człowieka oraz zarażenia poprzez picie
zanieczyszczonej wody.
Legioneloza znajduje się na liście chorób zakaźnych obowiązkowo rejestrowanych i zgłaszanych
Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570, z późn. zm.) Obowiązek
badania Legionelli species od 1 stycznia 2008 r. wprowadzono rozporządzeniem Ministra Zdrowia
z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61,
poz. 417, z późn. zm)
Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, produkowanej przez
przedsiębiorstwa wodociągowe sprawowany jest przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na
podstawie art. 4 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006r.
Nr 122, poz. 851 ze zm.), art. 12 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006r. Nr 123 poz. 858 ze zm.) Badania laboratoryjne
wykonywane są w akredytowanych laboratoriach Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz w innych
laboratoriach o udokumentowanym systemie jakości badań, zatwierdzonym przez organy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej. Badania laboratoryjne wykonuje się w zakresie monitoringu kontrolnego oraz
szerokiego monitoringu przeglądowego parametrów fizyko-chemicznych oraz mikrobiologicznych.
Zakres badań określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z 29.03.2007r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi ( Dz. U. Nr 61. poz. 417 z późniejszymi zmianami).
Na terenie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego wodociągi sieciowe stanowią podstawowe źródło
zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Wodociągi produkujące wodę przeznaczoną
do spożycia przez ludzi zasilane są z ujęć podziemnych, czwarto- i trzeciorzędowych, nie ma ujęć wód
powierzchniowych ujmowanych do spożycia. Wody podziemne w odróżnieniu od wód
powierzchniowych charakteryzują się raczej stałym składem fizyko-chemicznym, który kształtują
procesy hydrogeologiczne, fizyczne i biologiczne. Substancje znajdujące się w wodzie mogą być
pochodzenia naturalnego, antropogenicznego, lub mogą pochodzić z ubocznych procesów dezynfekcji
wody.
Jakość wody na terenie powiatu kędzierzyńsko kozielskiego w latach 2010/2011 była kwestionowana
w 2 wodociągach: wodociąg Większyce, wodociąg Grodzisko, ze względu na przekroczenia
dopuszczalnych wartości parametrów fizykochemicznych, głównie takich jak żelazo, mangan,
mętność, które mogą powodować zmiany organoleptyczne wody. Parametry te nie stanowią
zagrożenia dla zdrowia ludzi.
Przekroczenia w/w parametrów w wodzie mogą być spowodowane złą eksploatację filtrów lub
wyeksploatowaniem złóż filtracyjnych.
W pozostałych wodociągach nie stwierdza się przekroczeń dopuszczalnych parametrów
wymienionych w obowiązującym rozporządzeniu.
W przypadku przekroczeń dopuszczalnych wartości parametrów fizykochemicznych oraz
mikrobiologicznych, przedsiębiorstwa wodociągowe zobowiązane są do podjęcia natychmiastowych
działań naprawczych w celu poprawy jakości wody oraz w razie potrzeby zapewnienie zastępczego
źródła wody. W sytuacjach takich, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, wydają stosowne decyzje
administracyjne. Jakość wody produkowana przez przedsiębiorstwa wodociągowe na terenie powiatu
kędzierzyńsko-kozielskiego pod względem bakteriologicznym jest dobra, nie prowadzi się stałej
dezynfekcji wody.
Konsumpcja wody produkowanej przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach zbiorowego
zaopatrzenia ludności, będącej pod stałym nadzorem państwowej inspekcji sanitarnej, daje gwarancję
bezpieczeństwa zdrowotnego w odróżnieniu od spożywania wody z przypadkowych źródeł, bądź ujęć
prywatnych nie kontrolowanych przez służby sanitarne.