Świerzb – występowanie, objawy, profilaktyka

Świerzb – występowanie, objawy, profilaktyka
Świerzb jako choroba skóry był znany już
w starożytności, czynnik etiologiczny określono
w XVII wieku. Świerzb wywoływany jest przez
świerzbowca drążącego – pasożyta z rodziny roztoczy.
Pasożyty te żyją w
tunelach wydrążonych
w zewnętrznej warstwie skóry. Poza organizmem
żywiciela żyją do 10 dni.
Objawy
Objawy choroby pojawiają się po 2-6
tygodniach od zarażenia lub 1-4 dni w przypadku
osoby, która już chorowała na świerzb. Podstawowym
objawem jest silny świąd skóry, szczególnie nasilony
w nocy. Ciepło jest czynnikiem, który pobudza
roztocza do aktywności. Oprócz świądu skóry do
najbardziej charakterystycznych objawów zalicza się
występowanie nor świerzbowców, pęcherzyków,
grudek, wydrapań, niekiedy powikłanych przez wtórne
zakażenie bakteryjne. Obserwuje się 2 rodzaje reakcji skórnych występujących u ludzi:
 Zmiany pierwotne – związane z penetracją świerzbowca
 Wtórna wysypka – zmiany pojawiające się z dala od miejsca infekcji
Zmiany pierwotne występują najczęściej w przestrzeniach międzypalcowych rąk
i na nadgarstkach. Typowe umiejscowienie świerzbu to również: okolice łokci, fałdów
pachowych, okolice pasa, dolne partie pośladków, na narządach płciowych u mężczyzn,
wokół brodawek sutkowych u kobiet. U małych dzieci zmiany mogą występować na głowie,
szyi, dłoniach i podeszwach, czyli w miejscach gdzie nie występują u osób dorosłych.
Drogi szerzenia
Do zakażenia dochodzi zwykle na drodze kontaktu bezpośredniego ze skórą chorego,
bardzo rzadko pośrednio przez zakażone przedmioty (pościel, bielizna, ręcznik, ubranie).
Zarażają się osoby pozostające ze sobą w dłuższym kontakcie bądź mieszkające w jednym
domu.
Szerzeniu zakażeń sprzyjają złe warunki sanitarne.
Zapobieganie zakażeniu:
1. Wczesne wykrywanie chorych, które możliwe jest w czasie prowadzenia przeglądów
higienicznych w żłobkach, przedszkolach, szkołach, internatach, domach opieki
społecznej.
2. Właściwa higiena osobista; częste mycie rąk, kąpiele całego ciała, zmiana odzieży,
bielizny osobistej, bielizny pościelowej
Rozpoznawanie chorób pasożytniczych skóry jest szczególnie ważne ze względu na łatwość
szerzenia się zakażeń w środowisku (szkoła, internaty, domy pomocy społecznej).
W przypadku wystąpienia zachorowań konieczne jest objęcie chorych opieką lekarską
oraz wprowadzenie czynności mających na celu wyeliminowanie źródła zakażenia.
Czynności sprzyjające przecięciu dróg szerzenia:
1. Unikanie kontaktu osoby chorej ze zdrowymi w początkowej fazie leczenia. Z uwagi
na dużą zaraźliwość świerzbu konieczne jest objęcie leczeniem wszystkich osób
z najbliższego otoczenia chorego.
2. Właściwa higiena osobista. Częste mycie rąk i całego ciała.
3. Częsta zmiana bielizny, pościeli i ubrań.
4. Właściwe pranie, prasowanie i wietrzenie ubrań, bielizny, pościeli. Pranie
w podwyższonej temperaturze lub przy użyciu środków o działaniu piorąco –
dezynfekcyjnym. Ubrania, odzież osobistą należy prasować po wewnętrznej stronie.
Zakażonej bielizny, której nie można prasować po praniu, nie należy używać przez
7 dni od prania. Rzeczy, których nie można wyprać należy izolować w zamknięciu
przez 3 tygodnie (np.: w zamkniętym worku foliowym).
5. Dezynfekcja sprzętów, przedmiotów (szczególnie wanien, umywalek, muszli
klozetowych, naczyń), z którymi stykała się osoba chora.
6. Dezynfekcja powierzchni przy użyciu środków o szerokim spektrum działania.
7. Dokładne sprzątanie i odkurzanie pomieszczeń. Odkurzanie mebli tapicerowanych.
Worek z odkurzacza należy wyrzucić.
Przyczyny niepowodzeń w zwalczaniu zakażeń:
- nieleczenie wszystkich osób narażonych na kontakt
- nieodkażanie pościeli, ubrania, otoczenia
- reinfekcja z niedoleczonych ognisk (fałdy skóry, okolice podpaznokciowe, międzypalcowe)
- występowanie wtórnych zmian skórnych (uczulenie, podrażnienie, nadkażenie bakteryjne)
1.
W opracowaniu informacji wykorzystano publikację Magdzik W., Naruszewicz- Lesiuk D. Zakażenia
i zarażenia człowieka. Epidemiologia, zapobieganie i zwalczanie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Warszawa 2001.