świerzb - PSSE Bielsko
advertisement
ŚWIERZB W przypadku podejrzenia wystąpienia świerzbu u dzieci uczestniczących w zajęciach placówki opiekuńczo wychowawczej należy: - z zachowaniem wszelkich zasad poufności przekazać ich rodzicom/opiekunom informację o konieczności udania się z podopiecznymi do lekarza POZ lub specjalisty dermatologa celem potwierdzenia zakażenia i wdrożenia niezbędnego leczenia; - ze względu na wysoką zakaźność i łatwość rozprzestrzeniania się choroby do lekarza prowadzącego należy decyzja, czy dzieci te mogą uczestniczyć w zajęciach czy pozostać w domu do czasu wygojenia zmian skórnych; - wszystkie powierzchnie użytkowe oraz przedmioty stosowane przez dzieci i opiekunów powinny zostać gruntownie umyte, wyprane czy poddane procesowi czyszczenia i zdezynfekowane oraz na bieżąco myte środkiem myjąco – dezynfekującym; - w sanitariatach oraz salach, gdzie znajdują się umywalki należy stosować wyłącznie mydła z dozownikiem oraz ręczniki jednorazowego użytku; - w miejscu ogólnodostępnym zamieścić informację nt. niepokojących objawów, które sugerować mogą świerzb. Informacje tego typu można również przekazać rodzicom/opiekunom wszystkich uczestników zajęć na zorganizowanych przez placówkę zebraniach; - każdy z pracowników i podopiecznych w razie wystąpienia symptomów infekcji świerzbowcem (zmiany na skórze, świąd) powinien zadbać, by zakażenie nie rozprzestrzeniało się dalej. W tym celu wskazane jest, aby unikać: drapania swędzących miejsc na skórze oraz bezpośredniego kontaktu z innymi ludźmi. Bezwzględnie należy poddać się leczeniu oraz stosować podstawowe zasady higieny: codzienna kąpiel całego ciała, częste mycie rąk, codzienna zmiana bielizny osobistej, częsta zmiana bielizny pościelowej, pranie jej w wysokiej temperaturze i prasowanie, częsta zmiana odzieży, właściwe jej pranie i prasowanie, spanie na oddzielnych posłaniach, używanie wyłącznie własnych przedmiotów osobistego użytku – ręczniki, bielizna, sprzęty toaletowe itp. Poniżej załączam podstawowe informacje nt. świerzbu. Świerzb Co to jest świerzb ? Świerzb jest schorzeniem dermatologicznym, który najczęściej występuje u osób przebywających w złych warunkach higienicznych i miejscach przeludnionych. Szczególnie narażone są dzieci w wieku szkolnym, które zarażają się podczas zabaw. Dodatkowo czynnikiem sprzyjającym pojawieniu się problemów ze skórą jest obniżona odporność organizmu, spowodowana np. stresem lub nadmiernym przyjmowaniem antybiotyków. Świerzb (łac. scabies) jest chorobą zakaźną wywołaną przez wewnętrznego pasożyta należącego do roztoczy. Nazwa choroby pochodzi od tegoż właśnie stawonoga zwanego świerzbowcem. Schorzenie charakteryzuje się świądem, nasilającym się w nocy pod wpływem rozgrzania ciała w pościeli. Świerzbowiec ludzki Jest pasożytem bytującym na zewnątrz skóry. Świerzbowiec ludzki (Sarcoptes scabiei) należy do rzędu roztoczy, podgromady pajęczaków oraz kategorii stawonogów. Jest koloru białawego i dorasta do 0,4 milimetrów długości. Wgryza się pod naskórek i drąży kanały w warstwie rogowej naskórka, odżywiając się komórkami skóry. Samica w wydrążonych ślepych komorach składa jaja. W ciągu trzech tygodni z larwy przekształcają się w dojrzałe świerzbowce. W okresie 3 miesięcy samica może znieść półtora miliona jaj. Drobnoustroje poruszają się po skórze z prędkością około 2,5 centymetra na minutę. Poza skórą pasożyty powodujące świerzb mogą przeżyć od 3 do 4 dni. Pierwsze objawy dolegliwości skóry występują po upływie 3-6 tygodni w postaci intensywnego swędzenia. Najgroźniejszą postacią choroby jest świerzb norweski, który dotyka osoby z niską odpornością, przebywających w zakładzie zamkniętym lub upośledzonych umysłowo, dla których życia stanowi zagrożenie. W tej postaci choroby duże powierzchnie skóry są objęte procesem chorobowym, obserwuje się suche lub wilgotne strupy, często infekcja obejmuje okolice paznokci, może przypominać łuszczycę. Zakażenie wywołane przez świerzbowca ludzkiego najczęściej dotyka dzieci w wieku szkolnym, ale zdarza się również u niemowląt. Roztocza przenoszą się poprzez kontakt z przedmiotami oraz bezpośredni kontakt między dziećmi. Źródłem zakażenia może być dorosły. Objawy, które wskazują na zakażenie to m.in.: silny świąd nasilający się w nocy lub po kąpieli, pojawienie się swędzących pęcherzy pękających po drapaniu, łuszczenie zgrubiałej skóry. Często dochodzi również do wtórnego zakażenia bakteryjnego, co powoduje wysypkę oraz powiększenie węzłów chłonnych. U niemowląt zwykle świerzbowiec atakuje fałdki skóry, pachy, pachwiny, również między palcami rąk, na szyi, głowie, okolic pępka. U starszych dzieci pasożyt może pokazać się na dłoniach i podeszwach stóp. Długo nieleczone zakażenie oprócz bardzo niemiłych dolegliwości, które mogą występować nawet całe życie, może wywołać epidemię w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Środowisko szkolne sprzyja szybkiemu rozprzestrzenianiu się roztoczy, dlatego ważna jest bezzwłoczna reakcja rodziców na pojawiające się u ich dzieci pierwsze objawy. Wczesne rozpoznanie świerzbu ułatwia leczenie i jest mniej dokuczliwe dla dziecka, dlatego tak ważne jest nielekceważenie pierwszych sygnałów i zgłoszenie się do lekarza. Terapia dodatkowo powinna zostać przeprowadzona przez wszystkich członków rodziny. Oprócz przyjmowania leków zaleca się częstą zmianę bielizny, ubrań, pościeli, ręczników i pranie ich w wysokiej temperaturze. W szczególności trzeba zadbać o dokładne umycie zabawek i innych przedmiotów, z którymi mają kontakt dzieci. Właściwe przestrzeganie higieny osobistej, codzienna kąpiel, mycie rąk, ubrań, ręczników oraz miejsca snu, zmniejsza ryzyko zakażenia i jest najlepszą metodą walki ze świerzbem. Wymaga tego edukacja w zakresie higieny osobistej i otoczenia dzieci prowadząca do pełnej ochrony przed zakażeniem. Profilaktyka Najlepszą i niezastąpioną metodą uniknięcia świerzbu jest profilaktyka. Choroby zakaźne mają szczególną tendencje do rozprzestrzenia się w miejscach zaniedbanych i dużych zbiorowiskach. Nieodpowiedni styl życia i nieprzestrzeganie zasad zdrowego odżywiania sprawia, że ryzyko zakażenia świerzbem wzrasta. Silny, dobrze odżywiony organizm jest największym wrogiem świerzbowca. Ryzyko zakażenia można zmniejszyć lub nawet wyeliminować poprzez przestrzeganie podstawowych zasad higieny: codzienna kąpiel całego ciała, częste mycie rąk codzienna zmiana bielizny osobistej częsta zmiana bielizny pościelowej, pranie jej w wysokiej temperaturze i prasowanie częsta zmiana odzieży, właściwe jej pranie i prasowanie spanie na oddzielnych posłaniach używanie wyłącznie własnych przedmiotów osobistego użytku. Głównym niebezpieczeństwem związanym z występowaniem schorzenia jest jego wysoka zaraźliwość. Dlatego po dostrzeżeniu zmian na skórze chory powinien zadbać, by zakażenie nie rozprzestrzeniało się dalej. W tym celu wskazane jest aby unikał: drapania swędzących miejsc na skórze oraz bezpośredniego kontaktu z innymi ludźmi. Bardzo dobre efekty daje wczesne rozpoznanie choroby skóry, które łączy się z prowadzeniem przeglądów higienicznych, szczególnie w żłobkach, szkołach, internatach, domach opieki społecznej i innych skupiskach ludzi. Jeśli tylko dostrzeżemy niepokojące nas objawy, szybko powinniśmy zgłosić się do lekarza i ściśle z jego wskazówkami przeprowadzić kurację z uwzględnieniem wszystkich domowników, niezależnie od tego, czy występują u nich objawy chorobowe. Leczenie Świerzb jest obecnie schorzeniem całkowicie uleczalnym. Samo leczenie nie sprawia obecnie większych problemów. Choć wyjątkiem jest tu bardzo zaawansowana postać schorzenia np. świerzb norweski z wtórnym zakażeniem bakteryjnym. Leczenie choroby skóry najczęściej polega na stosowaniu przepisanej przez lekarza maści i smarowaniu zakażonej skóry. Ważne jest aby leczenie wykonywać zgodnie z ulotką dołączoną do leku. Kuracja trwa zazwyczaj kilka dni w zależności od wielkości infekcji. Leczenie na własną rękę tzw. domowe sposoby nie powinny być stosowane. Świerzb jest chorobą wysoce zakaźną i zawsze powinien być zdiagnozowany przez lekarza i leczony odpowiednimi środkami, dostępnymi tylko na receptę. Najczęściej w celu potwierdzenia diagnozy postawionej na podstawie zmian klinicznych zaleca się przeprowadzenie badań laboratoryjnych na obecność pasożytów. Należy pamiętać o leczeniu całej rodziny, aby zapobiec ponownym zakażeniom. Przyczyny infekcji Czynnikami zwiększającymi prawdopodobieństwo zakażenia są złe warunki sanitarne oraz duże zbiorowiska, które sprzyjają niekontrolowanemu rozwojowi choroby skóry, poprzez kontakt bezpośredni np. podawanie ręki podczas witania. Oprócz tego wpływ na świerzb ma obniżona odporność, np. spowodowana przyjmowaniem antybiotyków, stresem lub chorobami autoimmunologicznymi. Zakażenie następuje głównie drogą bezpośredniego kontaktu, rzadziej za pośrednictwem przedmiotów. Choć wyjątkiem jest tutaj pościel, ponieważ rozgrzanie ciała sprzyja przedostawaniu się zapłodnionych samic do naskórka. Świerzbowce nie mogą przeżyć więcej niż 3-4 dni poza skórą, dlatego też bielizna chorego nie powinna być używana przez okres około dwóch tygodni, do czasu aż pasożyt samoistnie zginie. Zakażenia świerzbowcem zwierzęcym np. od krów, psów, kotów i gołębi, zdarzają się bardzo rzadko i nie mają cech klinicznych świerzbu. Objawy Cechą charakterystyczną dla świerzbu jest uporczywy świąd, nasilający się w porze nocnej, pod wpływem rozgrzania ciała w pościeli (powoduje to uczynnianie się świerzbowców). W typowej lokalizacji, zwłaszcza na bocznych powierzchniach palców rąk, można stwierdzić nory świerzbowcowe, tj. korytarze ryte przez samiczki w warstwie rogowej naskórka, długości od kilku do kilkunastu milimetrów, uwidoczniające się lepiej po posmarowaniu nalewką jodową, gdyż rozluźnione komórki warstwy rogowej silniej chłoną jod. Bardzo dokuczliwe swędzenie jest przyczyną drapania w wyniku, którego powstają zadrapania tzw. przeczosy, oraz dochodzi do wtórnych zakażeń bakteryjnych. Ponadto na skórze występuje osutka, czyli wysypka grudkowo - pęcherzykowa, w postaci grudek i plam oraz pęcherzyków zlokalizowana w charakterystycznych miejscach. Najczęstszym umiejscowieniem są: palce rąk, nadgarstki, zgięcia i fałdy skórne, tułów (zwłaszcza okolice pępka, brodawek sutkowych u kobiet, a okolice płciowe u mężczyzn) oraz pośladki. Na skórze prącia nierzadko stwierdza się zmiany guzkowe. Świerzb nie zajmuje: pleców (okolica międzyłopatkowa) i twarzy (z wyjątkiem świerzbu norweskiego i odmiany odzwierzęcej). U osób dbających o higienę objawy świerzbu mogą być trudno uchwytne, a nory wykonane przez świerzbowce niedostrzegalne. U dzieci charakterystyczne jest zajęcie dłoni i podeszew. Okres trwania zależy od nasilenia infekcji. Rozpoznanie choroby skóry u dzieci lub alergików jest szczególnie trudne. Często pierwsze symptomy jest dość łatwo pomylić z objawami alergii. Błędnie postawiona diagnoza sprawia, że leczenie jest nieskuteczne. Dodatkowo zażywane leki mogą osłabić i tak obniżoną odporność organizmu, co sprzyja dalszemu rozwojowi choroby. Dlatego zaleca się w trudnych do rozpoznania sytuacjach skierowanie chorego na badanie mikroskopowe. Ma ono na celu potwierdzenie lub obalenie diagnozy postawionej przez dermatologa, który podejrzewa u pacjenta zakażenie świerzbowcem. (źródło www.swierzb.net/scabies.php).
