Badania fiberoskopowe krtani u dzieci

Centrum Diagnostyki, Terapii i Rehabilitacji Słuchu i Mowy
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej SŁUCHMED w Lublinie
WSTĘP
Ocena krtani małego dziecka sprawia wiele
trudności, wymaga odpowiedniego przygotowania, a
czasami konieczne jest wsparcie anestezjologa.
Przełomowym momentem w diagnostyce krtani u
dzieci, szczególnie noworodków i niemowląt było
wprowadzenie do badania giętkich fiberoskopów,
które znacząco poszerzyły możliwości badawcze w
praktyce ambulatoryjnej.
Problemy foniatryczne u dzieci są dwojakiego
rodzaju. Pierwsza grupa dotyczy zaburzeń oddychania
i często z towarzyszącym świstem krtaniowym. Do
drugiej grupy zaliczamy zaburzenia czynności
fonacyjnej, czyli dysfonie.
Ostre zaburzenia oddychania pochodzenia
krtaniowego mogą stwarzać bezpośrednie zagrożenie
życia dziecka i powinny być w trybie pilnym
hospitalizowane oraz diagnozowane z
zabezpieczeniem anestezjologicznym.
Zaburzenia oddychania o miernym nasileniu i
przewlekłym charakterze oraz zaburzenia głosu typu
czynnościowego jest diagnozowana ambulatoryjnie.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest
ocena endoskopowa krtani.
Wskazaniem do badania endoskopowego krtani u
dzieci są zaburzenia: oddychania, głosu oraz
połykania.
Najczęstszą przyczyną przewlekłego stridoru
krtaniowego są wrodzone i nabyte wady krtani.
Do wad wrodzonych zaliczamy: laryngomalację,
płetwę krtaniową, laryngocele, rozszczepy krtani,
zwężenie podgłośniowej, torbiele, naczyniaki.
Wady nabyte powstają w wyniku zmian zapalnych,
pourazowych, zabiegów operacyjnych oraz w
następstwie przedłużonej intubacji.
Zaburzenia głosu u dzieci mogą mieć podłoże
organiczne, czynnościowe lub psychogenne. Objawy
dotyczące zaburzeń głosu to chrypka, osłabienie
głosu, bezgłos, zmiana barwy głosu.
Chrypka u dzieci często jest następstwem
nadmiernego obciążenia głosu. Nadużywanie głosu
lub nieprawidłowa artykulacja może wynikać z
nadpobudliwości dziecka o skłonnościach do
agresywnej wokalizacji, czego efektem są guzki
głosowe. Afonia lub dysfonia w wieku dziecięcym
może mieć podłoże psychogenne. Cechą
charakterystyczną jest znacznego stopnia zmiana
jakości głosu przy prawidłowym obrazie krtani w
badaniu. Dlatego też podstawowym celem
diagnostyki foniatrycznej jest różnicowanie zaburzeń
organicznych i czynnościowych krtani.
Krtań noworodka (cechy
laryngomalacji)
MATERIAŁ I METODY BADAŃ
W Centrum Diagnostyki, Terapii i
Rehabilitacji Słuchu i Mowy badanie
fiberoskopowe krtani u dzieci wykonuje się
za pomocą
nasopharyngolaryngofiberoskopu o
średnicy 3,4 mm i długości roboczej 320
mm firmy Xion, współpracującego z torem
wizyjnym i oprogramowaniem
komputerowym do analizy
zarejestrowanego obrazu. Dzięki małej
średnicy endoskopu możliwe jest badanie
niemowląt i noworodków ( często kosztem
jakości obrazu - mniejsze pole widzenia,
ciemniejszy obraz).
W okresie od maja 2007 do stycznia
2010 wykonano 223 badania
fiberoskopowe krtani u dzieci. Wiek
badanych pacjentów zawierał się w
przedziale od 2 mies. do 10 lat. U starszych
dzieci wykonywano typowe badanie
endostroboskopowe krtani za pomocą
sztywnej optyki.
Prawidłowa krtań u małego dziecka w badaniu fiberoskopowym.
Pozycja oddechowa i fonacyjna
Zalety badania fiberoskopowego:
 Krótki czas badania
 Mało traumatyczne dla dziecka
 Monitorowanie postępów leczenia
 Ocena górnych dróg oddechowych od
nosa do krtani
 Możliwość badania krtani u noworodków
i niemowląt
Wiotkość krtani, rozszczep spoidła tylnego – niemowlę 8 mies.
Nagłośnia w kształcie omegi –
6 –mies. niemowlę
OMÓWIENIE MATERIAŁU BADAŃ
Głównymi wskazaniami do oceny krtani
była duszność krtaniowa ze stridorem
wdechowym, chrypka, bezgłos,
męczliwość głosu, zaburzenia rozwoju
mowy.
Najczęstszą przyczyną zaburzeń
oddychania była laryngomalacja
rozpoznawana głównie u niemowląt.
Obserwowano również inne wady
wrodzone: płetwa krtaniowa, krzyżowanie
się nalewek, rozszczep spoidła tylnego,
naczyniaki okolicy podgłośniowej.
Zaburzenia głosu najczęściej były
spowodowane guzkami głosowymi a
także infekcjami górnych dróg
oddechowych oraz chorobą refluksową.
Poniżej prezentujemy typowe obrazy
krtani w badaniu fibroskopowym małych
dzieci – najczęściej występujące w naszym
materiale oraz obrazy rzadziej spotykane
mogące sprawiać trudności
diagnostyczne.
WNIOSKI
Polip prawego fałdu głosowego.
Krzyżowanie się nalewek.
Naczyniak krtani w okolicy
podgłośniowej u 2-letniego
dziecka
Torbiel lewego fałdu głosowego
Guzki głosowe u 3-letniego
dziecka
Polip spoidła przedniego u 10letniej dziewczynki.
Zmiany zapalne krtani z guzkami głosowymi w przebiegu refluksu
żołądkowo-przełykowego u 5-letniego dziecka
Dostęp no nowoczesnego sprzętu endoskopowego
znacznie ułatwia pracę foniatry, szczególnie
w diagnostyce małych dzieci.
Podstawowe zalety badania endofiberoskopowego
krtani to:
1. możliwość badania niemowląt w warunkach
ambulatoryjnych bez konieczności wykonywania
direktoskopii
2. ocena krtani w naturalnych warunkach podczas
oddychania i fonacji
3. rejestracja badania umożliwia ponowną ocenę
i analizę w zwolnionym tempie i konsultację przez
innych lekarzy
4. badanie jest mało inwazyjne i może być powtarzane
w celu oceny efektywności terapii i rehabilitacji