Wymogi stawiane akademickiej pracy pisemnej.

Aldona Pobojewska
WYMOGI STAWIANE AKADEMICKIEJ PRACY PISEMNEJ
Akademicka praca pisemna nie jest prezentacją poglądów, przeżyć, czy gustów jej autora, nie jest
również studium socjologicznym poglądów myślicieli, czy tzw. zwykłych śmiertelników (chyba, że
stawia sobie takie zadanie). Praca akademicka jest studium problemu, z tego powodu należy:
1. nadać jej tytuł informujący o treści tekstu, jeżeli nie spełnia on tego zadania, wtedy konieczny
jest podtytuł, innymi słowy, tytuł musi być adekwatny do treści pracy (dobrze jak jest ciekawy);
2. sformułować jasno główny problem, któremu jest poświęcona i cel, który realizuje;
3. uzasadnić, dlaczego podjęty problem jest ważny i dlaczego warto się nim zajmować;
4. podać jasno sformułowaną przez autora tezę;
5. prowadzić przejrzystą i poprawna argumentację, odniesioną bezpośrednio do sformułowanej
tezy, argumentacja ta o tyle może uwzględniać stanowisko autora, o ile ugruntowuje on je w
tym, co ogólne, a nie w tym, co indywidualne (np. guście);
6. omawiać (na początku tekstu) strukturę pracy (tj. trzeba wyjaśnić, jak rozwiązuje się
postawiony w pracy główny problem – teza i wskazać, jak części pracy wiążą się z krokami
argumentującymi tę tezę), dla uwidocznienia struktury pracy należy stosować różne zabiegi:
wprowadzać tytuły, śródtytuły, dzielić tekst na części itp.;
7. przedstawiać używane w niej środki i narzędzia;
8. ujawniać ograniczenia autora oraz perspektywę, z której opracowuje on temat;
9. pokazywać, że autor zna genezę, historię i kontekst rozważanego problemu (różne wersje
jego rozwiązań: pokrewne oraz odmienne, ich braki i zalety, polemika z nimi), znajomość ta
winna być udokumentowana odwołaniami do literatury problemu;
10. opatrzyć ją przypisami (argumentację, wszelkie odwołania i polemikę z innymi poglądami
trzeba dokumentować przypisami1, odsyłającymi do odpowiednich tekstów);
11. przedstawiać stanowisko autora tekstu, wyraźnie oddzielać je od referowanych poglądów, a
także wskazywać jego słabe punkty;
12. sytuować stanowisko autora w tradycji rozwiązań rozważanego problemu;
13. dokumentować, iż autor zna i potrafi poprawnie posługiwać się terminologią związaną z
tematem, jak również umie wytłumaczyć fachowe wyrażenia oraz zastąpić je synonimami
(należy uwzględnić, kto ma być czytelnikiem tekstu i dbać, aby był dla niego zrozumiały);
1
Poprawnie zrobiony przypis zawiera dokładny i pełen adres bibliograficzny danego sądu tj. autora, tłumacza, tytuł
pracy, miejsce i rok wydania oraz stronę. Przykład:
por. L. K o ł a k o w s k i: Etyka bez kodeksu, w: tenże: Kultura i fetysze, Warszawa 2000, s. 149.
Zawsze podajemy stronę, do której się odwołujemy w danym źródle. Tylko niezmiernie rzadko, gdy piszemy coś
ogólnego (np. na ten temat pisze X w tekście Y) możemy powołać się tylko na daną pozycję bez podania strony.
Inny sposób robienia przypisów (tzw. amerykański) polega na umieszczeniu w tekście (bez odsyłacza) w nawiasie
informacji, na jaką pozycję bibliograficzną powołuje się autor w tym miejscu np. (Kołakowski 2000, s. 149).
Informacja ta jest czytelna łącznie z bibliografią zrobioną w sposób uwypuklający rok wydania danej pozycji.
14. zadbać o przejrzystą kompozycję – niezbędne dla całości pracy i każdego rozdziału są: wstęp,
rozwinięcie i zakończenie (na początku należy poinformować – co zamierzamy przedstawić i
po co, a na jego końcu – co przedstawiliśmy i co z tego wynika dla pracy: czyli konkluzja);
generalną zasadą jest uprzedzanie, o czym się będzie pisało, a dopiero później pisanie o tym,
winno być jasne, dlaczego i po co dany fragment znajduje się w tym, a nie innym miejscu pracy
(powyższe wymogi kompozycyjne obejmują również konstrukcję każdego akapitu tekstu, tzn.
akapit rozpoczynamy jakimś, choćby bardzo skrótowym wstępem, dalej przechodzimy do
wyłuszczenia kwestii, a następnie zamykamy ten wywód, ponadto akapity winny być z sobą
powiązane);
15. trafnie omawiać i interpretować teksty źródłowe, a nie zestawiać cytaty (cytatów winno być
mało, mogą się pojawiać tylko w ściśle uzasadnionych sytuacjach, gdzie nie da się ich zastąpić
parafrazą);
16. sporządzić bibliografię pozycji literaturowych uwzględnionych w tekście (a nie literaturę
problemu);
17. poprzedzić tekst streszczeniem (ułatwia ono czytelnikowi wejście w temat i tok myśli autora), a
prace na zaliczenie również planem pracy;
18. zastosować przejrzystą formę graficzną poszczególnych stron (poprawnie zrobione akapity),
jak i całego tekstu (części, śródtytuły, wyróżnienia, itp.);
19. dbać o poprawność pod względem językowym: stosować urozmaiconą składnię (bez nadużyć
orzeczenia jest) oraz frazeologię, wyeliminować błędy ortograficzne, fleksyjne i interpunkcyjne;
20. tworzyć w pełni spójną, harmonijną, podporządkowaną wyraźnej myśli przewodniej całość;
21. przy jej pisaniu (a mówiąc ściślej, przy pracy nad nią) myśleć o czytelniku, tj. autor tekstu
winien „oprowadzać” go po meandrach swojej myśli.
Uwagi:
 Przedstawione wymogi są po części nadmiarowe, nieraz nie jest możliwe wypełnienie ich
wszystkich w konkretnej pracy. Jednak należy je sobie uświadamiać i wiedzieć, dlaczego się
od nich odchodzi.
 Tzw. znormalizowana strona tekstu zawiera 30 wersów po 60 znaków w wersie, czyli razem
1800 znaków na stronę. Proszę w tekstach składanych u mnie używać wielkości czcionki
Times New Roman 14 pt.
 Zamieszczenie w tekście cudzej myśli nie opatrzonej odniesieniem do źródła (plagiat)
dyskwalifikuje pracę i nie jest ona dalej sprawdzana.

PRACĘ OCENIAM W KONTEKŚCIE POWYŻSZYCH WYMOGÓW