. 6 Makro- i mikroekonomia - Hanna Kruk - Towaroznawstwo 2013 Akademia Morska w Gdyni Ekonomia - nauka o procesach gospodarczych która zajmuje prawami ekonomicznymi, działalnością gospodarczą i jej uwarunkowaniami Mikroekonomia - zajmuje się badaniem zachowań producentów i konsumentów oraz badaniem podejmowanych przez te podmioty decyzji. Makroekonomia - jest nauką o gospodarce jako całości: produkcję ogółem, zatrudnie-nie, popyt globalny, ogólny poziom cen itp. Te wielkości gospodarcze mogą występować w postaci zasobów lub strumieni. Ekonomia pozytywna - zajmuje się obiektywnym, naukowym wyjaśnianiem zasad funkcjonowania gospodarki. Ekonomia normatywna - zajmuje się badaniem problemów w celu wydania określonych sądów i opinii. Zasób- określony stan (ilość) danego czynnika, jaki istnieje w gospodarce w danym momencie np. surowce naturalne, liczba pracowników w danym momencie, maszyny. Strumień - prezentuje, w jakim tempie zmieniają się zasoby, wartość produkcji wytworzona w danym czasie. CZYNNIKI PRODUKCJI: *Praca - liczba osób w wieku produkcyjnym, którą można zatrudnić w procesie produkcji (wynagrodzenie: płaca) *Przedsiębiorczość - gotowość do podejmowania działalności gospodarczej i ponoszenia związanego z nią ryzyka (wynagrodzenie: zysk) *Ziemia - wszystkie zasoby naturalne, (wynagrodzenie: renta) *Kapitał - dobra inwestycyjne wytworzone i wykorzystywane w procesie produkcji oraz środki finansowe przeznaczane na działalność gospodarczą (wynagrodzenie: procent) Koszt alternatywny- utrata możliwości realizacji najlepszej ozuconej alternatywy, to wartość najcenniejszej nie wykorzystanej możliwości Dobra wolne -mają koszt alternatywny równy zero Dobra ekonomiczne (rzadkie)- koszt alternatywny jest większy od zera KMP - krzywa możliwości produkcyjnych - graficzna prezentacja różnych kombinacji dwóch dóbr które mogą być wytworzone w gospodarce (tylko te 2) przy pełnym i efektywnym wykorzystaniu wszystkich dostępnych zasobów. Wartość nominalna - liczona w cenach bieżących z danego okresu (najczęściej roku); mierzy wyłącznie bieżącą wartość pieniężną Wartość realna - liczona w cenach stałych z roku bazowego (eliminuje zjawisko inflacji); mierzy całkowitą realną wartość pieniężną SYSTEMY GOSPODARCZE: *przeznaczenie dóbr (gospodarka towarowa i naturalna) *rodzaj własności czynników produkcji (g. prywatna, publiczna, kapitalistyczna, socjalistyczna) *mechanizm regulujący procesy gospodarcze (g. rynkowa, nakazowa, mieszana) *podział uprawnień do podejmowania decyzji (g. zdecentralizowana i scentralizowana) *typ stanowienia prawa (g. demokratyczna i ustrój dyktatorski) (…) … zaspokojenia materialnych i duchowych potrzeb jednostki i społeczeństwa, Miara: wartość dochodu narodowego lub PKB per capita. PKB per capita- wartość PKB przypadająca na 1 mieszkańca kraju Jakość życia -miara dobrobytu (dostępność dóbr na rynku, możliwość dóbr do zaspokajania potrzeb, stopnień aktywności i współpracy pojedynczych mieszkańców i całego społeczeństwa w przyswajaniu i tworzeniu dorobku, stopnień wolności mieszkańców, stan ich zowia) Parytet siły nabywczej (PPS, PPP) -uwzględnianie przy liczeniu PKB per capita różnic w poziomach cen w poszczególnych krajach Popyt globalny (AD)- łączna ilość towarów, jaką nabywcy decydują się kupić przy określonym poziomie cen w pewnym okresie czasu Podaż globalna (AS)- łączna ilość towarów, jaką producenci decydują się wytworzyć i dostarczyć na rynek w danych… … zapotrzebowanie na inne dobro Dobro substytucyjne (substytut) - dobro o podobnych właściwościach Podaż- ilość danego dobra jaką producenci wytwarzają i dostarczają na rynek przy danej cenie w pewnym czasie Cena równowagi rynkowej- zrównująca wielkość popytu z wielkością podaży Ilość równowagipoziom wielkości sprzedaży (popyt) i produkcji (podaż) do którego rynek będzie zmierzał Nadwyżka rynkowa -gdy nowa cena będzie wyższa niż cena równowagi rynkowej Niedobór rynkowy -gdy nowa cena będzie niższa od ceny równowagi rynkowej Cena maksymalna -górna granica cenowa poniżej ceny równowagi, zakaz podnoszenia jej powyżej pewnej, narzucanej przez władzę Cena minimalna -dolnea granica cenowa powyżej ceny równowagi Elastyczność służy do mierzenia reakcji zmiennej zależnej y na zmianę jednej ze zmiennych niezależnych: x… …. rynkowa, nakazowa, mieszana) *podział uprawnień do podejmowania decyzji (g. zdecentralizowana i scentralizowana) *typ stanowienia prawa (g. demokratyczna i ustrój dyktatorski) PKP- miara wartości produkcji wytworzonej w gospodarce danego kraju w ciągu roku, nowych produktów powstałych w danym okresie w określonej walucie SPOSOBY MIERZENIA PKB: *PKB nominalny i PKB realny - PKB nominalny jest liczony… … budżetowy- nadwyżka wydatków państwa nad jego dochodami. Jest też określany pojęciem: „dziura budżetowa” Nadwyżka budżetowa- nadwyżka dochodów państwa nad jego wydatkami Dług publiczny(krajowy, zagraniczny)- finansowe zobowiązanie państwa z tytułu zaciągniętych pożyczek oraz innych form działalności, w wyniku których państwo płaci odszkodowanie Podatki - to przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenia… … dochodów konsumentów Elastyczność cenowa podaży- wyraża siłę reakcji wielkości podaży danego dobra na zmianę jego ceny Przychód całkowity (TR) - iloczyn ilości (Q) dobra nabytego w danym czasie przez konsumentów i jego ceny (P) Przychód przeciętny (AR) - iloczyn przychodu całkowitego (TR) do ilości sprzedanych jednostek dobra (Q). Przychód przeciętny jest więc równy cenie (P) Przychód krańcowy (MR… Ekonomia - wykład 2 Ekonomia - wykład 5 Równowaga rynkowa-opracowanie Podstawowe pojęcia - Produkcja potencjalna Istota rynku i kryteria jego podziału - wykład. Pytania na egzamin - popyt Reklama Administracja publiczna Działalność gospodarcza Kodeks postępowania administracyjnego .