Wykład - Marcin Kacprowicz
advertisement
Problemy zawodowe i społeczne informatyki Mgr inż. Marcin Kacprowicz Sprawy organizacyjne Forma zaliczenia Termin zaliczenia Obecności Udział w wykładach Mgr inż. Marcin Kacprowicz Społeczeństwo informacyjne Pierwsza rewolucja przemysłowa – koniec wieku XVIII Druga rewolucja przemysłowa – przełom XIX i XX wieku Trzecia rewolucja przemysłowa – lata 70 XX wieku Rewolucja informacyjna – lata 80 XX wieku Mgr inż. Marcin Kacprowicz Społeczeństwo informacyjne Cechy i trendy rozwojowe społeczeństwa przemysłowego i informacyjnego PRZEMYSŁOWE INFORMACYJNE Bogactwo Kapitał Wiedza Produkt podstawowy Wyroby przemysłowe Informacje, dane Praca Daleko od domu Telepraca Transport Kolej, autostrada „Infostrada” Energia Węgiel, para, benzyna Elektryczna, jądrowa Skala działania Regionalna Globalna Rozrywka Masowa Domowa, interakcyjna Tajemnica Polityczna Handlowa Oświata Szkoła Komputer, telenauczanie Mgr inż. Marcin Kacprowicz Społeczeństwo informacyjne Zjawiska związane z dynamicznym rozwojem Internetu: Zwiększenie prędkości wymiany danych Zróżnicowanie szans w edukacji i pracy Wzrost uzależnień Anonimowość w wygłaszaniu poglądów Mgr inż. Marcin Kacprowicz Społeczeństwo informacyjne Zjawiska związane z dynamicznym rozwojem Internetu: Problemy grafologiczne i językowe Komunikacja elektroniczna Problemy legalności danych Nadmiar informacji Mgr inż. Marcin Kacprowicz Problemy zawodowe „Problemy zawodowe związane są ze zdobywaniem wiedzy i umiejętności, z troską o zdrowie i sprawność psychofizyczną, ze zdobywaniem doświadczenia i doskonaleniem umiejętności oraz przede wszystkim obejmują codzienne sprawy związane z pracą, dotycząc jednocześnie sfery materialnej i duchowej ludzkiej egzystencji” – Marek Cieciura Mgr inż. Marcin Kacprowicz Problemy zawodowe Klasyfikacja problemów zawodowych ze względu na wiek pracownika – zgodnie z koncepcją D.E. Supera: Rośnięcie – od momentu urodzenia do 14 roku życia. Poszukiwanie – przedział 15, a 24 rok życia Stabilizacja – 25-44 rok życia Zachowanie status quo pomiędzy 45, a 64 rokiem życia Schyłkowy – powyżej 65 roku życia Mgr inż. Marcin Kacprowicz Problemy zawodowe Klasyfikacja ze względu na charakter problemu zawodowego Problemy o charakterze poznawczym Problemy o charakterze jakościowym Problemy o charakterze kryzysowym Mgr inż. Marcin Kacprowicz Problemy zawodowe Klasyfikacja ze względu na zasięg problemów zawodowych Problem o zasięgu jednostkowym Problem o zasięgu społecznym Mgr inż. Marcin Kacprowicz Problemy zawodowe Klasyfikacja ze względu na siły tkwiące w człowieku Problemy związane z tendencjami rozwojowymi człowieka Problemy związane z tendencjami twórczymi człowieka Problemy związane z tendencjami destrukcyjnymi człowieka Mgr inż. Marcin Kacprowicz Problemy zawodowe Profesje informatyczne Technik informatyk Administrator Systemów informatycznych Sieci informatycznej Baz danych Grafik komputerowy Mgr inż. Marcin Kacprowicz Problemy zawodowe Profesje informatyczne Programista Gier WWW Aplikacji Baz danych Analityk systemów komputerowych Inżynier budowy systemów komputerowych Mgr inż. Marcin Kacprowicz Problemy zawodowe Wynagrodzenia 6 5 4 Średnie wynagrodzenia w branży IT na 2007 rok [tyś. zł] 6 5 4,8 4,35 4,2 4,05 3,89 3,8 3,75 3,1 3 2 1 0 Mgr inż. Marcin Kacprowicz Warszawa Kraków Wrocław Gdańsk Poznań Szczecin Bydgoszcz Katowice Łódź Lublin Problemy zawodowe Wynagrodzenia w roku 2006 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 9000 7300 5200 2350 Branża IT wszyscy badani 3610 3600 2700 1775 pracownik szeregowy specjalista kierownik Mgr inż. Marcin Kacprowicz dyrektor Problemy zawodowe Wynagrodzenia w roku 2009 12000 11000 9500 10000 7500 8000 6000 4000 2000 6000 5300 Branża IT wszyscy badani 3675 3500 2300 0 pracownik szeregowy specjalista kierownik Mgr inż. Marcin Kacprowicz dyrektor Kluczowe umiejętności i predyspozycje pracownika IT Kluczowe cechy-predyspozycje Doświadczenie Zdolności komunikatywne w grupie Pozytywne nastawienie do pracy Zaangażowanie Umiejętność pracy w zespole Samodzielność Mgr inż. Marcin Kacprowicz Kluczowe umiejętności i predyspozycje pracownika IT Kluczowe cechy-predyspozycje Odporność na stres Umiejętność pracy pod presją czasu Asertywność Analityczne myślenie Dążenie do celu Mgr inż. Marcin Kacprowicz Kluczowe umiejętności i predyspozycje pracownika IT Wspólna cecha pracowników IT Umiejętność rozmowy i zrozumienia każdego człowieka Mgr inż. Marcin Kacprowicz Pozyskiwanie wymagań Pozyskiwanie wymagań IEEE 830 Funkcjonalność – Co powinno robić oprogramowanie Interfejs – W jaki sposób oprogramowanie ma współdziałać z użytkownikiem, sprzętem oraz innym oprogramowaniem Wydajność – Czas reakcji, czas wywołań różnych funkcji, szybkość, dostępność Mgr inż. Marcin Kacprowicz Pozyskiwanie wymagań Pozyskiwanie wymagań IEEE 830 Atrybuty – Jakie są możliwości przenoszenia, poprawność działania, utrzymanie, ochrona itp.. Ograniczenia narzucone przez implementację – Czy są jakieś wymagania co do norm których należy użyć, wdrożenie w konkretnym języku, polityka integralności bazy danych, limity zasobów, środowiska pracy itp.. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Pozyskiwanie wymagań Kryteria dobrej specyfikacji Poprawna Jednoznaczna Kompletna Spójna Uporządkowana wg ważności Modyfikowalna Umożliwiająca śledzenie powiązań Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Lekarze, architekci, inżynierowie – ponoszą odpowiedzialność w bardzo dużym zakresie, włącznie z odpowiedzialnością karną. Odpowiedzialność branży informatycznej jest znikoma. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Rodzaje odpowiedzialności Majątkowa Licencyjna Karna W ramach stosunku pracy Cywilna Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Akty prawne Kodeks Pracy Kodeks Cywilny Kodeks Karny Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Pracy Art. 100. § 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Art. 101. § 1. W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji). Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Pracy - kary Art. 108. § 1. Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować: 1) karę upomnienia, 2) karę nagany. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Pracy- kary Art. 108. § 2. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy pracodawca może również stosować karę pieniężną. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Pracy Artykułu od 114 do 122 określają zakres odpowiedzialności majątkowej pracownika, za szkody powstałe w skutek jego działania, lub zaniechania. Należy pamiętać, że pracownik odpowiada zarówno, za swoje czyny jak również za brak reakcji w sytuacjach tego wymagających Artykuły od 124 do 127 zawierają zakres odpowiedzialności pracownika za mienie powierzone mu przez pracodawcę. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Karny Art. 266. § 1. Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Pracy Art. 266. § 2. Funkcjonariusz publiczny, który ujawnia osobie nieuprawnionej informację stanowiącą tajemnicę służbową lub informację, którą uzyskał w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a której ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Art. 266. § 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Karny Art. 267. § 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Art. 267. § 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Karny Art. 267. § 3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem. Art. 267. § 4. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1--3 ujawnia innej osobie. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Odpowiedzialność zawodowa Kodeks Karny Przepisy artykułów od 268 do 269b odnoszą się do wykroczeń i przestępstw przeciwko informacji. Część z tych przepisów ściganych jest jedynie na wniosek pokrzywdzonego. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna Organizacje PTI – Polskie Towarzystwo Informatyczne NTIE – Naukowe Towarzystwo Informatyki Ekonomicznej IEEE-CS (IEEE Computer Society) / ACM (Association for Computing Machinery) Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna PTI - Zalecenia właściwych zachowań w informatyce Informatycy stosując informatykę będącą wiedzą służebną wobec dziedzin jej różnorodnych zastosowań wspierają rozwój tych dziedzin nie przeszkadzając mu. Zastosowania narzędzi i algorytmów informatyki nie stanowią dla informatyków celu, lecz są środkiem mającym przede wszystkim rozwiązywać z poszanowaniem zasad logiki, praw człowieka, jego środowiska naturalnego, ergonomii, ekonomii, poprawności językowej, norm jakości oraz specyfiki dziedzin szczegółowych przedstawiane problemy informatyczne. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna PTI - Zalecenia właściwych zachowań w informatyce Informatycy stale doskonalą swoją wiedzę, a jednocześnie zawsze przedstawiają swoje kompetencje i doświadczenie zawodowe zgodnie ze stanem faktycznym. Informatycy wzorowo szanują własność intelektualną i prawa jej ochrony. Informatycy przestrzegają praw majątkowych do informacji i wiedzy zawartych w systemach informatycznych swojego pracodawcy i klienta. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna PTI - Zalecenia właściwych zachowań w informatyce Informatycy nie podejmują się nieuprawnionego naruszania integralności systemów informatycznych jakichkolwiek podmiotów. Informatycy prowadzący wolną działalność dydaktyczną prezentując konkretne rozwiązania zawsze starają się przedstawić możliwie szerokie spektrum rozwiązań o analogicznej funkcjonalności oraz przeznaczeniu, jeśli takie istnieją. Analogicznie starają się w tego rodzaju działalności oddzielać własne poglądy w konkretnej sprawie od innych Mgr inż. Marcin Kacprowicz istniejących poglądów. Etyka informatyczna PTI - Zalecenia właściwych zachowań w informatyce Informatycy prowadzący działalność naukową lub badawczo-rozwojową zawsze wyraźnie oddzielają wiedzę pewną i już udowodnioną od przyjmowanych przez siebie założeń. Informatycy zawsze przedstawiają swojemu klientowi pełne i rzetelne informacje o przewidywaniach kosztów oraz przypuszczalnym czasie trwania analizowanego przez siebie projektu lub przedsięwzięcia znajdującego się już w fazie realizacji. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna PTI - Zalecenia właściwych zachowań w informatyce Informatycy podają pełne i rzetelne informacje o przyszłych konsekwencjach technicznych i finansowych wynikających z realizacji projektu. Informatycy nie podejmują się równocześnie prac u kilku zleceniodawców, jeśli ich interesy mogłyby być ze sobą sprzeczne. Informatycy unikają jednoczesnego pełnienia w przedsięwzięciach ról wzajemnie opozycyjnych, jak w szczególności zleceniodawcy i zleceniobiorcy, podwykonawcy i kontrolera, programisty i testera. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna NTIE – Kodeks honorowy członka towarzystwa Dąży do podejmowania wysiłków na rzecz rozwoju społecznego. Dąży do rozwoju wiedzy i kultury informacyjnej i informatycznej, w tym upowszechnia dorobek własny i swoich Kolegów. Niesie aktywną pomoc w zakresie rozwoju naukowego Członków NTIE. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna NTIE – Kodeks honorowy członka towarzystwa Jest uczciwy i nie szkodzi innym. Szanuje prawa własności, w tym także prawa własności w zakresie copyrights . W szczególności nie stosuje i potępia plagiaty. Szanuje pamięć zmarłych Członków Towarzystwa i dąży do zachowania ich pamięci. Traktuje każde naruszenie postanowień Kodeksu jako niezgodne z członkostwem w NTIE. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna IEEE-CS/ACM - Kodeks Etyki Inżynieria Oprogramowania i praktyki zawodowe Zasada 1 - Publiczna Przyjęcie pełnej odpowiedzialności za swoją prace Zatwierdzać tylko oprogramowanie przetestowane i nie stwarzające zagrożenia dla użytkowników i środowiska Być uczciwym i unikać oszustwa we wszystkich oświadczeniach Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna IEEE-CS/ACM - Kodeks Etyki Inżynieria Oprogramowania i praktyki zawodowe Zasada 2 – Klienci i pracownicy Świadczyć usługi tylko w zakresie swoich kompetencji, oraz informuje o wszelkich brakach wiedzy, lub doświadczenia. Nie używa świadomie oprogramowania w posiadanie którego wszedł nielegalnie, lub nie etycznie Używać własności klienta, lub pracodawcy tylko w sposób właściwy za ich wiedzą i zgodą. Wszystkie dokumenty powinny być podpisywane przez osoby do tego upranione Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna IEEE-CS/ACM - Kodeks Etyki Inżynieria Oprogramowania i praktyki zawodowe Zasada 3 – Produkt Dążenie do wysokiej jakości, akceptowalnych kosztów i rozsądnego harmonogramu Zapewnić właściwe i osiągalne cele dla projektu Upewnienie się, że osoby biorące udział w projekcie mają wystarczające kompetencje pod względem zarówno wykształcenia, jak i doświadczenia Dostarczyć odpowiednią dokumentację do projektu Utrzymanie integralności danych wrażliwych Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna IEEE-CS/ACM - Kodeks Etyki Inżynieria Oprogramowania i praktyki zawodowe Zasada 4 – Wyroki Zatwierdzać tylko dokumenty stworzone pod własnym nadzorem, lub których teść jest w zakresie kompetencji osoby podpisującej Zachować profesjonalny obiektywizm w odniesieniu do oprogramowania, lub dokumentów które należy ocenić Nie angażowanie się oszukańcze praktyki finansowe jak łapówki itp. Ujawnić konflikt interesów jeżeli nie da się go uniknąć, lub ominąć Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna IEEE-CS/ACM - Kodeks Etyki Inżynieria Oprogramowania i praktyki zawodowe Zasada 5 – Zarządzanie Zapewnienie dobrego zarządzania projektem, skutecznych procedur, promowanie jakości i zmniejszanie ryzyka projektu w którym bierze udział Informowanie pracowników o standardach Upewnienie się, że inżynierowie oprogramowania znają politykę i procedurę ochrony haseł, plików i informacji poufnych Nie prosić inżyniera, aby zrobił coś niezgodnego z niniejszym kodeksem Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna IEEE-CS/ACM - Kodeks Etyki Inżynieria Oprogramowania i praktyki zawodowe Zasada 6 – Zawód Pomoc w rozwoju organizacji środowiskowych wspierających działania na rzeż etyki Promowanie wiedzy społeczeństwa na temat inżynierii oprogramowania Brać odpowiedzialność za wykrywanie, korygowanie i raportowanie błędów w oprogramowaniu Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna IEEE-CS/ACM - Kodeks Etyki Inżynieria Oprogramowania i praktyki zawodowe Zasada 7 – Współpracownicy Zachęcać kolegów do korzystania z tego kodeksu Pomagać kolegom w rozwoju zawodowym Należy dawać możliwość obrony opinii, wątpliwości, lub skarg kolegów W sytuacji poza granicami kompetencji zasięgnąć opinii specjalisty posiadających wiedze i doświadczenie w tym obszarze Mgr inż. Marcin Kacprowicz Etyka informatyczna IEEE-CS/ACM - Kodeks Etyki Inżynieria Oprogramowania i praktyki zawodowe Zasada 8 – Ja sam Poprawiać zdolność do tworzenia bezpiecznego, niezawodnego i przydatnego oprogramowania Poprawiać zdolność do tworzenia dokładnej, konkretnej i dobrze napisanej dokumentacji Poszerzać wiedzę na temat obowiązujących norm i przepisów regulujących oprogramowanie Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Savoir-vivre – „Ogłada, dobre maniery, bon-ton, konwenans towarzyski, kindersztuba. Znajomość obowiązujących zwyczajów, form towarzyskich i reguł grzeczności obowiązujących w danej grupie.” Netykieta – Jest to internetowy savoir-vivre, zasady kultury obowiązujące w komunikacji elektronicznej. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre IMPACT – To angielskie określenie dobrego zachowania Integrity – Integralności Manners – Maniery Personality – Osobowość Appearance – Wygląd Consideration – Wzgląd na innych Tact – Takt Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Pisownia i język Należy stosować się do zasad gramatyki i ortografii Zaimki pisane z wielkiej litery np. Ciebie Polskie znaki diakrytyczne Zwracanie uwagi na wyraz emocjonalny tekstu przekazywanego odbiory Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Emocje a tekst DUŻE LITERY – sposób takiego pisania przyjęło się traktować jako krzyk. Do wyróżnienia tekstu zamiast spacji stosuje się podkreślenie „_” Akronimy – skróty dla najczęściej używanych sformułowań np. OCB – o co biega ZW – zaraz wracam KC – kocham Cię Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Emocje a tekst Emotikony – pozwalają na przedstawienie emocji za pomocą kombinacji znaków. W większości przypadków mamy do czynienia z obrazem twarzy. Większość komunikatorów internetowych jak i chat’ów automatycznie zamienia znaki na formę graficzną. :) ;) ;( :( hahaha – Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Email Należy regularnie sprawdzać swoją skrzynkę pocztową W wiadomościach zalecany jest tekst, a nie HTML Załączniki nie powinny przekraczać 300 KB Temat powinien odzwierciedlać treść wiadomości Email powinien posiadać stopkę Nie należy cytować całej wiadomości przy odpowiedzi nadawcy Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Email Przesyłając wiadomość dalej zaleca się usunięcie prywatnych danych nadawcy oraz jego adresu email Wysyłając wiadomość do grupy użytkowników umieszczaj ich adresy w polu UDW Należy odpowiadać na żądanie potwierdzenia przeczytania wiadomości Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Komunikatory i chat’y Rozmawiając z kimś pierwszy raz należy się przedstawić Źle widziane są nadmiernie używane emotikony Należy używać polskich znaków diakrytycznych oraz stosować zasady gramatyki i ortografii Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Fora internetowe Przeczytaj sekcję FAQ Zanim zadasz pytanie sprawdź czy już taki temat nie był poruszany Cytaty należy wyraźnie zaznaczyć w stosunku do swojego tekstu Wypowiedzi powinny być zwięzłe i zrozumiałe Mgr inż. Marcin Kacprowicz Internetowy savoir-vivre Strony WWW Strona powinna być użyteczna i przejrzysta Dopuszczalne kodowanie użyte na stronie to UTF-8, lub iso-8859-2 Kolory powinny powodować czytelność strony Stronę powinno się pisać w edytorze tekstowym (graficzny tworzy zbyt obszerną stronę) Aktualizacja strony powinna następować regularnie Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawne podstawy ochrony prywatności Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych Art. 1. Art. 3a. Art. 6. Art. 23. Art. 24. Art. 27. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawne podstawy ochrony prywatności Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych Art. 32. Art. 33. Art. 34. Art. 35. Art. 49. - Art. 54. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawne podstawy ochrony prywatności Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną Art. 10. Art. 16. Art. 18. Art. 19. Art. 20. Art. 22. Art. 23. - Art. 25. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Rodzaje prawnej ochrony programów komputerowych „Własnościowy” – regulowany ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 „Wolnościowy” – zapewniany przez licencję wybraną przez tworcę Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Pojęcia podstawowe Utwór opublikowany – staje się nim w momencie zwielokrotnienia za zezwoleniem twórcy, a jego egzemplarze zostały udostępnione publicznie. Utwór rozpowszechniony – gdy został za zezwoleniem twórcy udostępniony publicznie. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Pojęcia podstawowe Twórca – osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu, lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Czego dotyczą prawa autorskie Każdego przejawu działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalonym w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W szczególności utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Prawa majątkowe Prawa osobiste Zespół uprawnień jakie przysługuje twórcy utworu. Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczone w czasie i nie podlegające zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: Zespół uprawnień jakie przysługują twórcy, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ekonomicznych tych uprawnień. Prawo do korzystania i rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji: Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Prawa majątkowe Prawa osobiste Autorstwa utworu Oznaczenia towaru swoim nazwiskiem Nienaruszalność treści i formy Decydowanie o pierwszym udostępnieniu publicznie Nadzór nad sposobem korzystania z utworu W zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu W zakresie obrotu oryginałem W zakresie rozpowszechniania utworu Pracodawca nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Ustawa i prawach autorskich i prawach pokrewnych Art. 74 Programy komputerowe są przedmiotem prawa autorskiego i podlegają analogicznej ochronie jak utwory literackie Ochrona obejmuje wszystkie formy dokumentacji projektowej, wytwórczej i użytkowej Prawa majątkowe do programu komputerowego wynikających ze stosunku pracy przysługuje pracodawcy Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Ustawa i prawach autorskich i prawach pokrewnych Art. 75 Nie wymaga zezwolenia uprawnionego: Sporządzenia kopii zapasowej Obserwowania, badania i testowania funkcjonowania programu komputerowego w celu poznania idei i zasad działania Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie Forma wyrażania programu może być dowolna: kod źródłowy, kod wynikowy, dokumentacja tekstowa Bazy danych są przedmiotem prawa autorskiego, nawet jeżeli zawierają nie chronione materiału o ile przyjęty w nich dobór, układ, lub zestawienie ma twórczy charakter Mgr inż. Marcin Kacprowicz Prawa autorskie WWW Czy firma która zamówiła stronę WWW może dowolnie zmienić jej wygląd i treść dodając np. grafikę wykonaną przez inną firmę? – Art. 16 pkt 3 – nienaruszalność treści i formy – prawo do decydowania m.in. o sposobie wykorzystania i integralności utworu Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Ograniczenia licencyjne Ograniczenie liczby kopii Zakaz udostępniania oprogramowania innym użytkownikom Zwielokrotnianie programu Modyfikowanie programu Rozpowszechnianie programu Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji Adware – oprogramowanie za które autor nie pobiera opłaty. Ekwiwalentem opłaty są reklamy wyświetlane w programie. W niektórych przypadkach licencja umożliwia zakup oprogramowania w wersji bez reklam. Licencja ta nie pozwala na rozpowszechnianie programu bez zgody autora Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji BSD – Typ licencji skupiający się na użytkowniku. Pozwala ona nie tylko na modyfikację kodu, ale również na rozpowszechnianie bez postaci źródłowej, jak również wykorzystywanie we własnym oprogramowaniu jako jego integralna część. Warunkiem jest umieszczenie informacji o autorze oryginalnego kodu Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji CPL – Licencja zbliżona w swej konstrukcji do licencji GNU GPL. Zasadniczą różnicą jest klauzula zabraniająca zmian w kodzie programu mającą na celu czerpanie korzyści ze sprzedaży zmienionego programu. Po takich zmianach można go jedynie rozpowszechniać jako oprogramowanie darmowe. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji Demo – aplikacja celowo zmieniona przez autora. Rozróżniamy 3 rodzaje: prezentacja pozwalająca oglądać możliwości programu, wersja pozbawiona pewnych funkcjonalności, oraz wersja pełna jednak z ograniczeniem czasowym swojego działania. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji Freeware – ten typ licencji pozwala na swobodne korzystanie i rozpowszechnianie aplikacji pod warunkiem nie zmieniania jej Firmware – licencja na oprogramowanie na stałe związane z danym sprzętem komputerowym np. bios płyty głównej Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji GNU GPL – Licencja stworzona dla 4 wolności podstawowych: Wolność 0 – użytkownik ma prawo uruchamiać aplikację w dowolnym celu Wolność 1 – analizowanie i zmienianie programy do swoich potrzeb Wolność 2 – kopiowanie Wolność 3 – tworzenie i publikowanie własnych poprawek Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji GPL – Ten typ licencji obligatoryjnie nakłada na osobę rozpowszechniającą dany program do załączenia również kodów źródłowych. Użycie kodu na licencji GPL nawet jako tylko części programu zmusza twórcę do rozpowszechniania kodów aplikacji Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji Licencja grupowa – forma określająca maksymalną ilość użytkowników mogących pracować na danej aplikacji. Licencja sieciowa jest również odmianą tej licencji Jednostanowiskowa – licencja pozwalająca na zainstalowanie aplikacji tylko na jednym komputerze Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji Licencja X11 – najbardziej liberalna forma licencji. Pozwala użytkownikowi na nieograniczone używanie, kopiowanie, modyfikowanie i rozpowszechnianie oryginalnego, lub zmodyfikowanego. Istnieją jedynie dwa ograniczeni: Wszystkie wersje muszą pozostać na tej licencji, oraz należy zamieścić informacje o autorze Mgr inż. Marcin Kacprowicz Licencjonowanie Rodzaje licencji Shareware – używana w przypadku programów komercyjnych w której autor zezwala na korzystanie z pełnej wersji programu przez określony czas. Po tym czasie jeżeli użytkownik nie odinstaluje oprogramowania traktuje się to jako zakup i nakłada na użytkownika obowiązek uiszczenia opłaty. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 1. Sklep internetowy: Sprzedaż rzeczy przez sieć z wykorzystaniem serwera, klienta i procesora zapłaty, lub za pomocą klienta i serwera Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 2 . Zamów przez telefon komórkowy: Sprzedaż przez sieć telefonii komórkowej 3. Koszyk: Elektroniczny koszyk na zakupy Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 4. [CD] [Filmy] [Książki]: na kartach palet i ograniczenie wyszukiwania 5. link do zdjęcia: Okno podglądu Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 6. Pobierz klucz SMS-em: Wysyłanie klucza do odszyfrowania danych niezbędnych do realizacji za zanówienia za pośrednictwem sieci telefonii komórkowej Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 7. Obejrzyj film: Video streaming ("podzielony wideo ") 8. Zabezpieczenie: Szyfrowanie pliku więc może być odtwarzane tylko na urządzeniach autoryzowanych Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 9. Karta kredytowa: Zapłata kartą kredytową w Internecie 10. Dostosowanie stron: Generowanie różnych stron www w zależności od wykrytego urządzenia Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 11. Wniosek o pożyczkę: Zautomatyzowan y wniosek o pożyczkę 12. Bezpieczne płatności kartą: Bezpieczna online kredyt / płatności kartą debetową z kodem PIN Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 13. Wyślij oers: Wyślij ofertę w odpowiedzi na żądanie 14. Dostawy: Dostarczenie produktów do odbiorcy pocztą kurierską w wybrane miejsce Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 15. System wsparcia: system wsparcia w oparciu o odpowiedzi na pytania 16. Podgląd rozdziałów: Użycie telewizora jako metafory wyboru różnych fragmentów wideo Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 17. Obraz: Zmniejszenie czasu ładowania strony, automatycznie utraty jakości obrazu 18. Podobne wyniki: Pokaż podobne rezultaty jeśli klient lubi obecnie istniejące Mgr inż. Marcin Kacprowicz Patenty 19. Kod rabatowy: Umożliwienie wprowadzona przez klientów kodów rabat 20. Web-to-Print: Generowanie wydruków z szablonów niskiej rozdzielczości za pośrednictwem Internetu Mgr inż. Marcin Kacprowicz Podpis elektroniczny Podstawa prawna – ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym Art. 3 pkt 1- „Podpis elektroniczny stanowią dane w postaci elektronicznej, które wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone lub z którymi są logicznie powiązane, służą do identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny” Mgr inż. Marcin Kacprowicz Podpis elektroniczny Dokumenty podpisane podpisem elektronicznym może być traktowany równoważnie z dokumentem podpisanym własnoręcznie. Warunkiem koniecznym ww. pkt jest aby podpis był uznany za tzn. podpis elektroniczny bezpieczny Mgr inż. Marcin Kacprowicz Podpis elektroniczny Bezpieczny podpis elektroniczny Jest on przyporządkowany jedynie jednej i składającej go osobie Jest połączony z danymi do których jest składany w sposób umożliwiający rozpoznanie późniejszych zmian tych danych Kontrolę nad urządzeniami oraz danymi służącymi do składania podpisu ma jedynie osoba je składająca Mgr inż. Marcin Kacprowicz Podpis elektroniczny Certyfikat kwalifikowany – zostaje wydany właścicielowi po odpowiednich procedurach weryfikacji jego tożsamości, oraz klucz prywatny który przechowywany jest w sposób bezpieczny np. na karcie elektronicznej Polskie prawo zrównuje podpis kwalifikowany z podpisem własnoręcznym Mgr inż. Marcin Kacprowicz Podpis elektroniczny Istnieją wyjątki w równoważności podpisu elektronicznego i własnoręcznego Testament Podpis potwierdzany notarialnie Mgr inż. Marcin Kacprowicz Podpis elektroniczny Prawo Unii Europejskiej - Dyrektywa o Wspólnotowej Infrastrukturze Podpisów Elektronicznych (Dyrektywa 1999/93/EC). Podpis Elektroniczny – np. podpis email Zaawansowany podpis elektroniczny – podpis który za pomocą kryptografii jest jednoznacznie i w sposób trudny do sfałszowania powiązany z dokumentem oraz autorem Mgr inż. Marcin Kacprowicz Podpis elektroniczny Kwalifikowany Podpis Elektroniczny – podpis złożony za pomocą certyfikatu kwalifikowanego oraz bezpiecznego urządzenia do składania podpisu. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Podpis elektroniczny Systemu podpisu cyfrowego PGP – „system zdecentralizowany, w którym poziom autentyczności danego klucza jest determinowany przez sumę podpisów, złożonych przez różne osoby znające posiadacza klucza” X.509 – „systemem scentralizowanym, w którym autentyczność klucza jest gwarantowana przez hierarchię centrów certyfikacji formalnie poświadczających związek klucza z tożsamością jego właściciela „ Mgr inż. Marcin Kacprowicz Ryzyko i odpowiedzialność związana z systemami informatycznymi Ryzyko projektowe To prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń które mogą wpłynąć na realizację projektu zarówno w sposób korzystny jak i niekorzystny Ryzyko subiektywne To subiektywna ocena prawidłowości mogąca wystąpić w projekcie, przez konkretną osobę Mgr inż. Marcin Kacprowicz Ryzyko i odpowiedzialność związana z systemami informatycznymi Ryzyko w rozumieniu ISACA (ang. Information Systems Audit and Control Association) To możliwość wystąpienia zdarzenia o niepożądanym wpływie na projekt Ryzyko w rozumieniu IIA (ang. The Institute of Internal Auditors) To niepewność wystąpienia zdarzenia, które negatywnie wpłynie na projekt Mgr inż. Marcin Kacprowicz Ryzyko i odpowiedzialność związana z systemami informatycznymi Podział przedmiotowy Ryzyko subiektywne Ryzyko właściwe np. zdarzenie losowe Ryzyko obiektywne Podział rodzajowy Ryzyko stałe – ciągłe Ryzyko zmienne – okresowe Mgr inż. Marcin Kacprowicz Ryzyko i odpowiedzialność związana z systemami informatycznymi Ryzyko systemów informatycznych to możliwość, że: Oprogramowanie nie spełnia wymogów biznesowych Oprogramowanie nie zapewnia niezbędnej integralności danych, bezpieczeństwa i dostępności Oprogramowanie zostało źle zdorżone Mgr inż. Marcin Kacprowicz Ryzyko i odpowiedzialność związana z systemami informatycznymi Podstawowe cechy systemu informatycznego Dostępność Integralność Poufność – bezpieczeństwo Mgr inż. Marcin Kacprowicz Ryzyko i odpowiedzialność związana z systemami informatycznymi Określanie ryzyka Burza mózgów Grupa nominalna Metoda Crawforda Ocena ryzyka Metody zapobiegania Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe Haker – „włamywacz sieciowy, łamie zabezpieczenia w szlachetnych celach, sprawdzając czy są dobre zabezpieczenia” Cracker – „łamie zabezpieczenia programowe dla zarobku, dla zniszczenia systemu” Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe Piractwo komputerowe – „potoczne określenie działalności polegającej na nielegalnym kopiowaniu i posługiwaniu się własnością intelektualną (programami komputerowymi, muzyką, filmami itp.) bez zgody autora lub producenta i bez uiszczenia odpowiednich opłat. „ Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – klasyfikacja Przeciwko ochronie informacji Hacking - art. 267 § 1 kk Cracking - art. 267 § 1 kk Podsłuch (sniffing) - art. 267 § 2 kk Sabotaż - art. 269 § 1 i 2 kk Niszczenie informacji - art. 268 § 2 kk Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – klasyfikacja Przeciwko mieniu Nielegalne uzyskanie programów komputerowych - art. 278 § 2 kk Sprzedaż nielegalnego oprogramowania - art. 293 § 1 kk Kradzież i wyłudzenia danych dostępowych do kont bankowych (phishing) - art. 278 § 5 kk Oszustwa komputerowe i telekomunikacyjne art. 287 § 1 kk, art. 285 § 1 kk Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – klasyfikacja Przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu Sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób albo mienia w znacznych rozmiarach - art. 165 § 1 ust. 4 kk Nieumyślne zakłócenie automatycznego przetwarzania informacji związane za sprowadzeniem niebezpieczeństwa powszechnego - art. 165 § 2 kk Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – klasyfikacja Przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu Zamach terrorystyczny na statek morski lub powietrzny – art. 167 § 2 kk „… karze podlega, kto niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do użytku urządzenie nawigacyjne albo uniemożliwia jego obsługę, jeżeli może to zagrażać bezpieczeństwu osób.„ Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – klasyfikacja Przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej Szpiegostwo komputerowe albo wywiad komputerowy – art. 130 § 2 i 3 kk Szpiegostwo albo wywiad komputerowy na szkodę państwa sojuszniczego – art. 138 § 2 kk Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – klasyfikacja Przeciwko dokumentom Fałszerstwo komputerowe – art. 270 § 1 kk „ Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.” Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 130. § 1. Kto bierze udział w działalności obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. § 2. Kto, biorąc udział w obcym wywiadzie albo działając na jego rzecz, udziela temu wywiadowi wiadomości, których przekazanie może wyrządzić szkodę Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. § 3. Kto, w celu udzielenia obcemu wywiadowi wiadomości określonych w § 2, gromadzi je lub przechowuje, wchodzi do systemu informatycznego w celu ich uzyskania albo zgłasza gotowość działania na rzecz obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. § 4. Kto działalność obcego wywiadu organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 138. § 1. Przepisy art. 136 oraz 137 § 2 stosuje się, jeżeli państwo obce zapewnia wzajemność. § 2. Przepisy art. 127, 128, 130 oraz 131 stosuje się odpowiednio, jeżeli czyn zabroniony popełniono na szkodę państwa sojuszniczego, a państwo to zapewnia wzajemność. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 164. § 1. Kto sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia określonego w art. 163 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. § 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Art. 167. § 1. Kto umieszcza na statku wodnym lub powietrznym urządzenie lub substancję zagrażającą bezpieczeństwu osób lub mieniu znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 2. Tej samej karze podlega, kto niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do użytku urządzenie nawigacyjne albo uniemożliwia jego obsługę, jeżeli może to zagrażać bezpieczeństwu osób. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 267. § 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego. § 3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem. § 4. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1--3 ujawnia innej osobie. § 5. Ściganie przestępstwa określonego w § 1--4 następuje na wniosek pokrzywdzonego. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 268. § 1. Kto, nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia zapis istotnej informacji albo w inny sposób udaremnia lub znacznie utrudnia osobie uprawnionej zapoznanie się z nią, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 dotyczy zapisu na informatycznym nośniku danych, sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 3. Kto, dopuszczając się czynu określonego w § 1 lub 2, wyrządza znaczną szkodę majątkową, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1-3 następuje na wniosek pokrzywdzonego. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 269. § 1. Kto niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia dane informatyczne o szczególnym znaczeniu dla obronności kraju, bezpieczeństwa w komunikacji, funkcjonowania administracji rządowej, innego organu państwowego lub instytucji państwowej albo samorządu terytorialnego albo zakłóca lub uniemożliwia automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich danych, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. § 2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w § 1, niszcząc albo wymieniając informatyczny nośnik danych lub niszcząc albo uszkadzając urządzenie służące do automatycznego przetwarzania, gromadzenia lub przekazywania danych informatycznych. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 270. § 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 2. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa. § 3. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 278. § 1. Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 2. Tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. § 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. § 4. Jeżeli kradzież popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. § 5. Przepisy § 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio do kradzieży energii lub karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 285. § 1. Kto, włączając się do urządzenia telekomunikacyjnego, uruchamia na cudzy rachunek impulsy telefoniczne, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 287. § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. § 3. Jeżeli oszustwo popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Przestępstwa komputerowe – Kodeks Karny Art. 293. § 1. Przepisy art. 291 i 292 stosuje się odpowiednio do programu komputerowego. § 2. Sąd może orzec przepadek rzeczy określonej w § 1 oraz w art. 291 i 292, chociażby nie stanowiła ona własności sprawcy. Mgr inż. Marcin Kacprowicz Hakerzy Kevin David Mitnick, znany pod pseudonimem Condor - ur. 6 sierpnia 1963 roku w Van Nuys w Kalifornii) Randal L. Schwartz vel Merlyn - ur. 22 listopada 1961 w Portland Mgr inż. Marcin Kacprowicz Telepraca Telepraca – „to każdy rodzaj pracy wykonywany poza tradycyjnym miejscem zatrudnienia, której wyniki dostarczane są do pracodawcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej” Mgr inż. Marcin Kacprowicz Telepraca Przykłady profesji Programiści Administratorzy sieci Administratorzy baz danych Tłumacze Dziennikarze Przedstawiciele handlowi Księgowi Helpdesk Mgr inż. Marcin Kacprowicz Telepraca Zalety telepracy Zmniejszenie kosztów stałych Zwiększenie wydajności pracowników Łatwiejsze pozyskanie specjalistów Możliwość zatrudnienia osób niepełnosprawnych Zmniejszenie konfliktów pomiędzy pracownikami Mgr inż. Marcin Kacprowicz Telepraca Wady telepracy Utrudniony nadzór nad pracownikami Wydłużenie dnia pracy Mieszanie się pracy zawodowej z życiem prywatnym Zmniejszenie interakcji między pracownikami Konieczność polegania na bezawaryjności sprzętu Mgr inż. Marcin Kacprowicz Telepraca Telepracę można wykonywać na podstawie m.in.: umowy o pracę umowy zlecenia umowy o dzieło umowy agencyjnej jako osoba prowadząca działalność gospodarczą Mgr inż. Marcin Kacprowicz Zagrożenia w społeczeństwie informacyjnym Zagrożenia dla dzieci i młodzieży Treści pornograficzne Przemoc Pedofilia Wulgaryzmy Mgr inż. Marcin Kacprowicz Zagrożenia w społeczeństwie informacyjnym Zagrożenia ogólne Uzależnienie Internetowi oszuści Uczestniczenie w działaniach stojących w sprzeczności z prawem Udostępnienie danych „wrażliwych” Finansowe Mgr inż. Marcin Kacprowicz Zagrożenia w społeczeństwie informacyjnym Zagrożenia zdrowotne Zaburzenia emocjonalne Choroby centralnego układu nerwowego Choroby oczu Osteoporoza Otyłość Skrzywienie kręgosłupa Mgr inż. Marcin Kacprowicz Zagrożenia w społeczeństwie informacyjnym Zagrożenia dla komputerów i danych w nich przechowywanych Wirusy komputerowe Robaki internetowe Konie Trojańskie Spyware Mgr inż. Marcin Kacprowicz Zagrożenia w społeczeństwie informacyjnym Społeczno – Gospodarcze Zmniejszenie zapotrzebowania na książki Zmniejszenie zapotrzebowania na biblioteki Wirtualny świat przyjaciół Szybkie „zabijanie czasu” Rozwarstwienie społeczeństwa Mgr inż. Marcin Kacprowicz Źródła „Wybrane problemy społeczne i zawodowe informatyki” – Marek Cieciura http://pl.wikipedia.org http://taat.pl http://www.bip.gov.pl/ http://www.ntie.org.pl http://www.pti.org.pl Mgr inż. Marcin Kacprowicz Źródła „Wybrane problemy społeczne i zawodowe informatyki” – Marek Cieciura http://www.acm.org http://lex.pl/ http://www.nosoftwarepatents.com http://webshop.ffii.org/ http://www.mimuw.edu.pl http://www.telepraca.gov.pl/ Mgr inż. Marcin Kacprowicz
