Proces kształcenia zawodowego
advertisement
Proces kształcenia zawodowego Opracował: Zbigniew Prokop Cele i treści kształcenia zawodowego Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie do życia i twórczej postawy w społeczeństwie. Kształtowanie specyficznych umiejętności zawodowych zastępowane jest umiejętnościami ogólnozawodowymi umożliwiającymi zmiany charakteru i treści pracy. Cele i treści kształcenia zawodowego Cele kształcenia zawodowego należy rozumieć jako świadomie założone wyniki procesu nauczania - uczenia się zawodu wyrażone przyrostem wiadomości, umiejętności i nawyków oraz zmianami osobowości uczącego się. Treści kształcenia są pochodną celów Podział celów kształcenia Cele ogólne Cele poznawcze Cele kształcące Cele wychowawcze Cele szczegółowe Szczegółowe cele dydaktyczne w kształceniu zawodowym powinny określać, co uczący się potrafi zrobić, jeżeli będzie się uczył, a nie ustalać, co robi lub co ma zrobić nauczyciel Klasyfikacja celów nauczania - uczenia się Cele nauczania - uczenia się Cele dydaktyczne Cele poznawcze Cele wychowawcze Cele kształcące Treści kształcenia zawodowego Zbiór pojęć, twierdzeń i teorii stanowiących przedmiot poznania Zbiór przedmiotów, narzędzi, urządzeń (a także ich opisy) warunkujących proces pracy Układ czynności niezbędnych do ukształtowania się umiejętności i nawyków zawodowych Układ czynności warunkujących efektywne uczestnictwo uczącego się w procesie pracy Treści kształcenia zawodowego Podstawę do ustalenia treści danego przedmiotu stanowi podstawa programowa kształcenia w zawodzie i program nauczania zatwierdzony przez MEN Współcześnie dąży się do tego, by treści stanowiły układy strukturalne i zintegrowane, aby gwarantowały wiązanie teorii z praktyką i aby odpowiadały obecnemu rozwojowi techniki. Stąd pojawia się idea kształcenia modułowego Miejsce treści kształcenia w systemie kształcenia zawodowego Praktyka (otaczająca nas rzeczywistość Klasyfikacja zawodów i specjalności szkolnictwa zawodowego Charakterystyka kwalifikacyjna absolwenta w zawodzie Treści kształcenia zawodowego Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Program nauczania przedmiotu/ modułu Program nauczania przedmiotu/ modułu Program nauczania przedmiotu/ modułu Plan nauczania Program nauczania dla zawodu Program nauczania przedmiotu/m odułu Charakterystyka kwalifikacyjna absolwenta w zawodzie Poziom taksonometryczny Kategoria celu Określenia wieloznacznikowe I WIADOMOŚCI A wiedzieć (zapamiętać) wymienić, podać, określić, zdefiniować, wyliczyć B rozumieć wyjaśnić, charakteryzować, rozpoznawać, rozróżniać, uzasadniać, zilustrować, C potrafi stosować wiadomości w sytuacjach typowych D stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych (rozwiązywanie problemów), II UMIEJĘTNOŚ CI Przykłady czasowników operacyjnych (działanie, polecenie, zadanie) wykonywać, zastosować, narysować, rozwiązać, sklasyfikować, połączyć, zmierzyć, dowieść, analizować, wykryć przewidzieć, ocenić, zaplanować, zaprojektować. Kategorie: • A i B- odnoszą się do wiedzy teoretycznej jaką uczeń powinien zdobyć na naszych zajęciach oraz musi rozumieć to, czego się nauczył • C i D- odnoszą się do umiejętności zastosowania nabytej teorii w praktyce w sytuacjach typowych i problematycznych • D- jej cel jest najtrudniejszy, gdyż odnosi się do zachowań nietypowych (w razie problemu uczeń powinien sam przeanalizować sytuację i w oparciu o zdobytą teorię zastosować najlepsze wyjścierozwiązanie problemu) Systemy i etapy nauczania – uczenia się praktycznych umiejętności zawodowych System przedmiotowy System operacyjny System operacyjno-kompleksowy Etapy nauczania – uczenia się Etap wstępny Etap rozwojowy Etap powstania nawyków Etap specjalizujący Etapy nauczania – uczenia się praktycznych umiejętności zawodowych ETAPY NAUCZANIA-UCZENIA SIĘ PRAKTYCZNYCH UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH Etap wstępny Etap rozwojowy Etap powstawania nawyków Etap specjalizujący Analiza ruchów i czynności przy maksymalnym udziale świadomości Synteza ruchów i czynności (łącznie się, scalanie, porządkowanie) oraz zmniejszanie się udziału świadomości. Doskonalenie ruchów roboczych, czynności i zabiegów technologicznych Automatyzowanie ruchów, czynności i zabiegów technologicznych (powstawanie nawyków) ograniczanie udziału świadomości do korygowania analizatorów ruchowych Uczniowie stopniowo przygotowują się do podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie (specjalności) Formy organizacyjne kształcenia zawodowego Systemy procesu kształcenia zawodowego 1 Gabinetowo-lekcyjny 2 Pracowniano-laboratoryjny 3 Warsztatowo - produkcyjno - usługowy Przedmiotowy Operacyjny Operacyjno kompleksowy Formy organizowania praktycznej nauki zawodu w systemie warsztatowo – produkcyjno - usługowym Nauczanie indywidualne Nauczanie grupowe Nauczanie w grupach uczniowskich Nauczanie w zespołach pracowniczych Praktyki zawodowe uczniów Zajęcia specjalizujące Zajęcia pracowniane lub laboratoryjne Wycieczki dydaktyczne Zajęcia seminaryjne Literatura 1.Cz. Kupisiewicz – Podstawy dydaktyki ogólnej 2.T. Nowacki – Podstawy dydaktyki zawodowej 3.W. Okoń - Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej 4.Cz. Plewka – Poradnik nauczyciela praktycznej nauki zawodu 5.T. Ornatowski – Praktyczna nauka zawodu 6.F. Szlosek – Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych 7.K. Symela – Kształcenie modułowe
