praca magisterska

85
86
8. Symptomatologia – objawy dysleksji rozwojowej.
8.1. Podstawowe symptomy zaburzeń.
Lisy objawów będących podstawą do rozpoznawania dysleksji rozwojowej,
formułowane przez różnych autorów są zróżnicowane, jednak utrzymują się w nich
podstawowe symptomy zaburzeń. M. Wielchman w publikacji wydanej przez
Brytyjskie Towarzystwo Dysleksji podaje, że dysleksją podejrzewa się osoby,
które pomimo inteligencji, wykazują niektóre z następujących objawów1 :
1. opóźnienie w nauce czytania i pisania,
2. rażące trudności z opanowaniem poprawnej pisowni,
3. rażące trudności przyporządkowania dźwięków mowy do symboli graficznych
(np. : głosek do liter),
1
Por. M. Welchman : Dyslexia. London. 1990. British Dyslexia Association; podaję za ; M. Bogdanowicz : O
87
4. trudność w ustawianiu symboli w logicznej kolejności (np. : liter w alfabecie,
nazw miesięcy w roku),
5. trudność w nauczeniu się działań matematycznych takich jak tabliczka
mnożenia,
6. trudność w nazywaniu (przypominaniu sobie nazw, terminów),
7. niepewność w określeniu czasu i kierunku (np. : przed – po, lewo – prawo),
8. trudność z zapamiętywaniem i organizacją materiału (np. : zapamiętania
dłuższego szeregu informacji, serii poleceń).
M. Critchley opierając się na literaturze podaje następujące kryteria :
1. utrzymywanie się trudności w czytaniu aż do okresu dojrzałości,
2. specyficzne rodzaje błędów w czytaniu i pisaniu,
3. rodzinne występowanie tych trudności,
4. częstsze występowanie ich u chłopców,
5. brak oznak poważnych uszkodzeń mózgu i defektów narządów zmysłu,
6. częste zaburzenia rozpoznawania symboli,
7. niepowodzenia w nauce czytania przy użyciu konwencjonalnych metod
nauczania,
8. niepowodzenia mimo prawidłowej motywacji i normalnej lub wyższej niż
przeciętna inteligencji. 1
Kolejną listę objawów uwzględniającą zmiany symptomów zależnie od wieku
przytacza J. Augur.2 Przed wstąpieniem dziecka do szkoły i na początku nauki
szkolnej można zaobserwować kilka następujących symptomów :
1. Trudność w zapinaniu ubrania, sznurowaniu butów,
2. Trudności ze stosowaniem zaimków : w środku – na zewnątrz, przed – za itp.,
3. Trudności z zapamiętywaniem i wypełnianiem więcej niż jednego polecenia w
tym samym czasie,
dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. Lublin. Wyd. „Linea”. 1995
Por. M. Critchley : Developmental Dyslexia. London 1964. W Heineman Med. Books Ltd; podaję za M.
Bogdanowicz : O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. Lublin. Wyd. „Linea”. 1995
2
Por. J. Augur : Information on Dyslexia for Schools. London 1990. British Dyslexia Association; podaję za : M.
Bogdanowicz : O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. Lublin. Wyd. „Linea”. 1995
1
88
4. Opóźnienie rozwoju mowy : trudności z wypowiadaniem się, wadliwa
wymowa, częste przedstawienie głosek i sylab,
5. Trudności z przypominaniem sobie nazw przedmiotów,
6. Mylenie nazw kierunków : prawa – lewa,
7. Oburęczność,
8. Trudności w nauce pisania : zwierciadlane odwracanie liter1 deformowanie
kształtu liter,
9. Trudności z zapamiętywaniem materiału występującego w formie serii,
sekwencji, np. : dni tygodnia, nazw miesięcy,
10.Trudności w pamiętaniu aktualnej daty, daty swoich urodzin, imienin i
określenia czasu,
11.Słabe postępy w uczeniu się czytania,
12.Szybka męczliwość, uwarunkowana koniecznością włożenia większego
wysiłku i koncentracji uwagi w zadania typu szkolnego.
1
Pismo zwierciadlane to zapisywanie liter, wyrazów, czy całych tekstów w kierunku od prawej strony do lewej, co
powoduje, że w stosunku do poprawnie zapisanych są one „lustrzane”, czyli odwrócone o 180º stopni. Dopiero po
przybliżeniu do nich lustra mogą zostać odczytane; M. Bogdanowicz : O dysleksji czyli specyficznych
trudnościach w czytaniu i pisaniu. Lublib. Wyd. „Linea”. 1995, s. 76
89
Wiele z tych symptomów może przetrwać do okresu szkolnego i występować w
połączeniu z trudnościami w czytaniu i pisaniu w młodszych latach szkolnych.