Klasa I – III DEFINICJA: specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu rozpoznaje się u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanych nieprawidłowym funkcjonowaniem centralnego układu nerwowego. Wyróżniamy kilka postaci tych specyficznych trudności, które mogą występować jednocześnie lub w izolacji: • Dysleksja ( rozwojowa ): trudności w czytaniu, często powiązane z trudnościami w pisaniu. • Dysortografia: trudności w opanowaniu poprawnej pisowni ( popełnianie licznych błędów w tym ortograficznych mimo znajomości ich zasad ). • Dysgrafia: trudności w opanowaniu kaligrafii ( niski poziom graficzny pisma tzw. brzydkie pismo ). • Dyskalkulia: trudności w opanowaniu matematyki. SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W CZYTANIU I PISANIU: PRZYCZYNY: zaburzenia funkcji językowych, percepcyjno - motorycznych ( spostrzegania słuchowego, wzrokowego, motoryki ) i ich współdziałania ( integracji percepcyjno – motorycznej ), uwagi, pamięci ( wzrokowej, słuchowej i ruchowej ), lateralizacji ( brak dominacji ręki, oka ), orientacji przestrzennej. ETIOLOGIA: uwarunkowania tych zaburzeń są wielorakie tj. dziedziczność, mikrouszkodzenia lub odkształcenia centralnego układu nerwowego z okresu ciąży i pierwszych miesięcy życia. Zaniedbanie środowiskowe i dydaktyczne pogłębia zaburzenia i trudności dziecka. TYPY DYSLEKSJI: wyróżnia się trzy typy dysleksji, zależnie od ich patomechanizmu ( zaburzeń funkcji, które wywołują np. wzrokowo-przestrzennych, językowych ). PROFILAKTYKA: dzieci z nieprawidłowej ciąży i porodu, nieharmonijnie rozwijające się ( np.: z opóźnionym rozwojem mowy ) to dzieci "ryzyka dysleksji". Im wcześniej zostaną objęte opieką, tym większe szanse, aby zapobiec ich trudnościom szkolnym. OBJAWY "ryzyka dysleksji” ( klasa I – III ): - ma trudności z opanowaniem jazdy na hulajnodze, dwukołowym rowerze, wrotkach, łyżwach, nartach; - niechętnie uczestniczy w zabawach ruchowych i lekcjach w – f, ponieważ ma trudności z wykonywaniem niektórych ćwiczeń; - nie opanowało w pełni czynności samoobsługowych związanych z ubieraniem się, myciem, jedzeniem ( posługiwanie się nożem i widelcem ); - trudności z rzucaniem do celu, chwytaniem; - niechęć do rysowania i pisania; - sposób trzymania ołówka/długopisu – dziecko zbyt mocno przyciska ołówek/długopis, przez co ręka szybko się męczy; - trudności w rysowaniu szlaczków w liniaturze zeszytu, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych; - poprzez niski poziom graficzny rysunków i pisania - dziecko „brzydko” rysuje i niestarannie pisze; - trudności z wyróżnieniem elementów z całości; - trudności z wyodrębnieniem szczegółów różniących dwa obrazki; - trudności z odróżnianiem kształtów podobnych ( np. liter m-n, l-t-ł ) lub identycznych lecz inaczej położonych w przestrzeni ( np. p-g, b-d ); - wadliwa wymowa; - przekręcanie złożonych wyrazów ( przestawianie głosek i sylab, asymilacje głosek ); - używanie sformułowań niepoprawnych pod względem gramatycznym; - trudności dotyczące zapamiętywania sekwencji nazw, cyfr; - trudności z szybkim wymienianiem nazw; - wolne tempo nazywania szeregów prostych obrazków; - trudności z nazywaniem i zapamiętywaniem liter alfabetu, cyfr; - trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia; - utrzymywanie się oburęczności; - trudności z jednoczesnym wskazaniem na sobie części ciała i określaniem ich terminami; - trudności z określaniem położenia przedmiotów względem siebie; - pisanie liter i cyfr zwierciadlanie; - bardzo wolno czyta, ale mało błędów; - bardzo szybko czyta, lecz popełnia przy tym wiele błędów ; - niewłaściwie lub słabo rozumie przeczytany tekst; - trudności z zapamiętaniem kształtu rzadziej występujących liter o skomplikowanej strukturze, - popełnianie błędów podczas przepisywania tekstów. FORMY POMOCY: I. Pomoc nauczyciela, udział w zajęciach na podstawie Karty Indywidualnych Potrzeb Dziecka założonej celem opracowania Planu Działań Wspierających. II. Poradnie psychologiczno - pedagogiczne i poradnie Polskiego Towarzystwa Dyslektycznego (diagnoza i terapia pedagogiczna indywidualna lub grupowa). Opracowanie: Pracownicy Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej Renata Rajca, Sylwia Trzpis