Program Ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji Komponent „Instrumenty Finansowe dla MSP” KRAJOWY PUNKT KONTAKTOWY PRZY ZWIĄZKU BANKÓW POLSKICH Warszawa, grudzień 2007r. I program szczegółowy CIP: Program na rzecz przedsiębiorczości i innowacji (EIP) Największy komponent, to Instrumenty Finansowe dla MSP budżet 1,13 mld EUR = 31% budżetu CIP 20% 20% 60% EIP (w tym 1/5 na ekoinnowacje) ICT IEE 2 Instrumenty finansowe dla MSP Beneficjenci bezpośredni: Instytucje finansowe banki, fundusze pożyczkowe i poręczeniowe, fundusze kapitałowe, anioły biznesu Dostępne instrumenty mają zachęcić te instytucje do zwiększenia finansowania innowacyjnych MSP, na różnych etapach ich rozwoju: przy zakładaniu, w fazie startu i ekspansji, na etapie transferu firmy. Beneficjenci pośredni: MSP W rezultacie program ma ułatwić firmom uzyskanie środków na inwestycje związane z wiedzą (innowacje i eko-innowacje, transfer technologii). 3 Instrumenty finansowe dla MSP Instrumenty oferowane instytucjom finansowym to: GIF - instrument na rzecz wysokiego wzrostu i innowacji w MSP; SMEG - system poręczeń dla MSP; CBS - system rozwijania zdolności instytucji pośrednictwa finansowego. 4 GIF – Instrument na rzecz wysokiego wzrostu i innowacji w MSP Obejmuje inwestycje w wyspecjalizowane fundusze podwyższonego ryzyka, w tym: • fundusze finansujące wczesne stadium rozwoju firmy (seed capital), • fundusze działające w skali regionu lub skupione na określonych sektorach/ technologiach, • fundusze typu venture capital finansujące działania badawczo-rozwojowe itp. Wsparte fundusze udostępniają następnie kapitał innowacyjnym MSP, umożliwiając im rozpoczęcie i rozwój działalności, wprowadzenie produktów i usług na rynek, czy prowadzenie działalności B+R. 5 Instrument na rzecz wysokiego wzrostu i innowacji w MSP - GIF GIF składa się z dwóch elementów: GIF1 inwestycje w fazie zalążkowej i w fazie startu firmy GIF2 inwestycje w fazie ekspansji firmy 6 PRZYKŁADY GIF1(1) Fundusz Podwyższonego Ryzyka „BIT” inwestuje, bo: dynamiczny rozwój sektora, potrzebne finansowanie B+R Firmy IT trudności z pozyskaniem kapitału, bo: - duże ryzyko branży, - krótko działają, 7 GIF1(2) Plan „ BITu ”– zwiększenie skali działalności – kapitał dla nowych, kreatywnych firm aplikacja do EFI CIP GIF1 Spodziewany wynik: większa skala działalności = większe zyski 8 GIF1(3) Korzyści Funduszu Podwyższonego Ryzyka „ BIT „ • Pozyskał dodatkowy kapitał • Rozszerzył prowadzona działalność (inwestycje w nowe firmy) • Pozyskał nowych klientów • Zwiększy generowane zyski (w dłuższej perspektywie), dzięki inwestycjom w nowe, prężne, obiecujące firmy • Wspiera powstawanie nowych MSP • Wspiera wykorzystanie potencjału rozwojowego MSP • Współpraca z EFI podnosi prestiż i wiarygodność biznesową FPR „BIT” 9 GIF1(4) Korzyści MSP • Otrzymują wsparcie finansowe w trudnej, początkowej fazie działalności • Zwiększają swoją konkurencyjność (wdrożenie innowacji i nowych technologii) 10 GIF2 (1) Fundusz Podwyższonego Ryzyka „KAPITAŁ ” inwestuje w firmy o wysokim potencjale rozwoju zasilenie kapitałowe umożliwi MSP: Innowacyjne firmy (etap ekspansji) - terytorialne rozszerzenie zakresu działalności - nowe, nowoczesne usługi/ konkurencyjne produkty wprowadzane na rynek, - wdrażanie innowacyjnych technik, racjonalizację kosztów 11 GIF2 (2) Plan „ KAPITAŁU ”– pozyskanie dodatkowego kapitału i jego zainwestowanie w rozwój i ekspansję dobrze rokujących MSP aplikacja do EFI CIP GIF2 Spodziewany wynik: większa skala działalności MSP + większy zysk = większe zyski Funduszu 12 GIF2 (3) Korzyści Funduszu Podwyższonego Ryzyka „ KAPITAŁ” • • • • Pozyskał dodatkowy kapitał (i inwestycja w kolejne firmy) Zwiększył skalę i zakres prowadzonej działalności Pozyskał nowych klientów Zwiększy generowane zyski (w dłuższej perspektywie), dzięki inwestycjom w ekspansję innowacyjnych, prężnych firm • Wspiera ekspansję i rozwój MSP • Wspiera wykorzystanie potencjału rozwojowego MSP • Współpraca z EFI podnosi prestiż i wiarygodność biznesową FPR „KAPITAŁ” 13 GIF2 (4) Korzyści MSP • Otrzymują wsparcie finansowe w fazie ekspansji i rozwoju firmy • Zwiększają skalę i zakres działalności • Zwiększają swoją konkurencyjność (usprawnienie procesów produkcyjnych oraz poziomu i jakości usług i produktów) • Pozyskują nowych klientów, wkraczają na nowe rynki zbytu 14 SMEG - System poręczeń dla MSP Zapewnia dodatkowe gwarancje (poręczenia, regwarancje) dla działających systemów gwarancyjnych oraz gwarancje bezpośrednie dla pośredników finansowych. System obejmuje cztery rodzaje gwarancji: • dla kredytów/pożyczek/leasingu; • dla mikrokredytów (instytucje finansowe mogą też uzyskać dotacje kompensujące część kosztów administracyjnych obsługi mikrokredytów dla MSP) • dla inwestycji kapitałowych; • dla transakcji sekurytyzacyjnych. 15 Przykłady Instrumenty SMEG 1.1 1.2 2. 3. 4. Gwarancja portfela kredytów Gwarancja portfela umów leasingu Gwarancja portfela mikro-kredytów Gwarancja inwestycji kapitałowych Gwarancje sekurytyzacji portfeli dłużnych 16 1.1. Portfel kredytów do gwarancji UE • Beneficjent końcowy – firma transportu międzynarodowego • Cel finansowania – powiększenie taboru – zakup 2 TIR-ów (koszt 400 000 zł) BANK Kredyt: 320 000 zł, 5 lat, 1 rok karencji zabezpieczenie proponowane przez klienta: niedostateczne w opinii banku 17 WAŻNE ! Możliwe dodatkowe zabezpieczenie w ramach SMEG: • Gwarancja UE – max. do 50% zaangażowania banku tj. : do 160 000 zł. • Wynik – kredyt dostępny dla firmy przy dodatkowym zabezpieczeniu ze środków UE • Korzyści dla banku: - możliwość zwiększenia akcji kredytowej dla MSP(dostępność kredytów przy niewystarczającym zabezpieczeniu) - bezpieczny portfel kredytowy gwarantowany 18 przez UE 1.2. Gwarancja portfela umów leasingowych (1) • Beneficjent końcowy – firma produkcji opakowań, od 15 lat na rynku • Cel finansowania – leasing nowoczesnej linii technologicznej (ekologiczne opakowania produktów żywnościowych) Firma leasingowa • Wynik: podpisana umowa leasingu linii technologicznej na okres 3 lat (nowa technologia, podwyższone ryzyko) 19 Gwarancja portfela umów leasingowych (2) Korzyści dla firmy leasingowej: • możliwość akceptacji umów leasingu o podwyższonym ryzyku (inwestycje innowacyjne) • zabezpieczenie portfela umów leasingowych środkami UE w ramach instrumentu SMEG dla kredytów/ leasingu… • warunki gwarancji UE – tak jak gwarancje kredytów 20 Gwarancja portfela kredytów/ umów leasingu c.d. Korzyści dla przedsiębiorców (MSP) - Łatwiejszy dostęp firm o wysokim potencjale rynkowym, do finansowania projektów: niosących zwiększone ryzyko (np. nowe technologie, wdrażanie projektów opartych o B+R) lub niedostatecznie zabezpieczonych 21 2. Gwarancja portfela mikro-kredytów (1) • Beneficjent końcowy – mikro-przedsiębiorca, tu – rodzinny pensjonat agroturystyczny • Cel finansowania – rozwój pensjonatu: powiększenie budynku, remont łazienek Fundusz Pożyczkowy • Mikro-kredyt w kwocie 50 000 zł. (do gwarancji UE max. 25 000 EUR) • Okres kredytowania - 4 lata 22 Gwarancja portfela mikro-kredytów (2) Korzyści dla Funduszu Pożyczkowego korzystającego z instrumentu SMEG: bezpieczny portfel mikro-kredytów dzięki gwarancji UE każdego mikro-kredytu włączonego do portfela w ramach SMEG - w wysokości do 75% zaangażowania FP możliwa pomoc techniczna ze środków UE (do 200 € na każdy mikro-kredyt w gwarantowanym portfelu, ogółem max. 50 000 €/ portfel) 23 Gwarancja portfela mikro-kredytów (3) Korzyści dla mikro-przedsiębiorców łatwiejsza dostępność mikro-kredytów dla firm: rozpoczynających działalność lub mających kłopot z dostatecznym zabezpieczeniem finansowania dłużnego 24 3. Re-gwarancja UE portfela gwarancji kapitałowych (1) • Beneficjent końcowy – szybko rozwijająca się firma reklamowa (MSP) szuka dodatkowego źródła finansowania. Gwarancja Fundusz Venture Capital Kapitał max. 500 000 € Fundusz Gwarancyjny SMEG- re-gwarancja UE* do 50% zaangażowania FG *maksymalna zapadalność re-gwarancji – 10 lat (min. 12 mies.) 25 Re-gwarancja UE portfela gwarancji kapitałowych (2) Korzyści dla Funduszu Gwarancyjnego korzystającego z instrumentu SMEG re-gwarancja UE umożliwia podział ryzyka związanego z gwarantowaniem udostępnianego firmie kapitału, koniecznego do szybkiego rozwoju firmy 26 Re-gwarancja UE portfela gwarancji kapitałowych (3) Korzyści dla firmy (MSP) Dzięki uzyskaniu z Funduszu Venture Capital, koniecznego zasilenia kapitałowego (gwarantowanego przez FG, a dalej – przez regwarancje UE), firma może być ekspansywna, konkurencyjna na rynku i dalej szybko się rozwijać. 27 4. Gwarancje UE sekurytyzacji portfeli dłużnych (1) Bank transakcja sprzedaży gwarancja UE aktywów Kredyty dla MSP zobowiązanie Banku wobec UE nowy portfel Kredyty dla MSP 28 Gwarancje UE sekurytyzacji portfeli dłużnych (2) Korzyści dla małego banku (bez ratingu)/ instytucji mikro-pożyczkowej, dokonujących sekurytyzacji portfeli dłużnych transfer ryzyka kredytowego pozyskanie , na dogodnych warunkach , środków na kolejne kredyty dla MSP możliwość zwiększenia oferty kredytowej dla MSP 29 CBS - System rozwijania zdolności instytucji pośrednictwa finansowego Obejmuje dwa działania: • Działanie w zakresie kapitału zalążkowego Wsparcie instytucji finansowych inwestujących w innowacyjne MSP lub w MSP o znacznym potencjale wzrostu. Dofinansowanie długoterminowego zatrudnienia specjalistów z zakresu innowacji i technologii (zwiększenie specjalistycznej wiedzy w tych instytucjach). Maksymalnie 3 osoby, do 100 000 EUR na osobę 30 CBS - System rozwijania zdolności instytucji pośrednictwa finansowego • Działanie w zakresie partnerstwa Poprawa procedur oceny wiarygodności finansowej przy kredytowaniu MSP, ulepszenie zdolności do oszacowania ekonomicznej żywotności projektów, w których znaczącą rolę odgrywają innowacje ekologiczne. Obejmuje dotacje na pomoc techniczną (doradztwo, szkolenia). Dotyczy instytucji finansowych korzystających z innych instrumentów EIP. 31 PRZYKŁADY CBS działanie w zakresie kapitału zalążkowego(1) Fundusz Zalążkowy NOVUM Inwestuje w nowopowstające, innowacyjne firmy o wysokim potencjale wzrostu. Planuje wejście w sektory: biomedycyna, biotechnologia. Konieczna aplikacja nowa wiedza EFI dofinansowanie CBS 250 000€ 3-osobowy zespół specjalistów/ 6 lat 32 CBS (2) • • • • • Korzyści Funduszu Zalążkowego NOVUM Zatrudnił wykwalifikowaną kadrę specjalistów Rozszerzył prowadzoną działalność (o biomedycynę, biotechnologię) Pozyskał nowych klientów Zwiększy generowane zyski (nowi klienci, innowacyjna działalność zapewni wyższe zyski) Współpraca z EFI podnosi prestiż i wiarygodność 33 CBS działanie w zakresie partnerstwa (1) Fundusz Pożyczkowy PROFIT chce poszerzyć ofertę i inwestować w firmy B+R EFI CBS konieczna: aplikacja o pomoc techniczną -modyfikacja procedur oceny ryzyka, - przygotowanie aplikacji biznesowej 34 CBS działanie w zakresie partnerstwa (2) Korzyści Funduszu Pożyczkowego PROFIT • Wsparcie w ramach CBS umożliwiło modyfikację procedury oceny ryzyka MSP i przygotowanie aplikacji • Dzięki współpracy z międzynarodową instytucją finansowa – wzrost prestiżu i wiarygodności biznesowej F.P. PROFIT 35 Gdzie aplikować o wsparcie? Komponent jest wdrażany w imieniu Komisji Europejskiej przez Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) w Luksemburgu – tam należy składać wnioski Nabór wniosków do systemu poręczeń SMEG - JUŻ TRWA GIF, CBS – prawdopodobnie początek 2008 r. Nabór ciągły w oparciu o „Zaproszenie do zgłaszania zainteresowania”, publikowane w Dzienniku Urzędowym http://eur-lex.europa.eu 36 . Jak środki trafiają do beneficjentów? Budżet UE zapewnia środki gwarancje Fundusz poręczeniowy inwestuje Fundusz Venture capital Bank inwestuje pożycza MSP MSP Źródło: prezentacja Ministerstwa Gospodarki , maj 2007 37 Rola Krajowego Punktu Kontaktowego przy Związku Banków Polskich Krajowy Punkt Kontaktowy działa pod patronatem Ministerstwa Gospodarki i jest koordynowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości Zadaniem KPK przy ZBP jest prowadzenie działalności informacyjno-konsultacyjnej oraz stymulowanie aktywnego udziału potencjalnych beneficjentów w komponencie „Instrumenty Finansowe MSP” Infolinia mailowa: [email protected] www.zbp.pl oraz www.cip.gov.pl/eip/kpkzbp tel/fax: (+22) 696 64 95 38