FILOZOFIA NOWO*YTNA XVI-XIX wiek cz. IV

FILOZOFIA NOWOŻYTNA
XVI-XIX wiek
cz. V
PROBLEM ŹRÓDEŁ I METODY
POZNANIA
METAFIZYKA
NAUKA
Gottfried Wilhelm Leibniz
1646-1716
Główne dzieła:
De arte combinatoria, 1666
Wyznanie wiary filozofa
Rozprawa metafizyczna, 1686
Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i
pochodzenia, 1710
Zasady natury i łaski, 1714
Monadologia, 1714
Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego,
1765
Metafizyka i logika
Characteristica universalis: uniwersalny
symboliczny (sformalizowany) język filozofii i nauki,
które mają przybrać postać teorii
zaksjomatyzowanej o strukturze dedukcyjnej.
Terminy pierwotne  pochodne pojęcia i
twierdzenia – ars combinatoria
Zasada racji dostatecznej głosi, że wszelkie prawdy
wynikają logicznie z przesłanek, będących dla nich
racjami logicznymi.
Człowiek nie jest zdolny do ich sformułowania, jeśli
wymaga to przejścia nieskończonej liczby kroków w
logicznym (redukcyjnym) rozumowaniu.
Zasada sprzeczności: (pp), nieprawda, że nic nie
jest i jest zarazem, rzecz nie może mieć w sobie
dwóch wykluczających się własności.
Prawdy rozumowe i prawdy faktyczne
(empiryczne)
Prawdy rozumowe są konieczne, a ich
przeciwieństwo jest niemożliwe: ich
zaprzeczenie prowadzi do sprzeczności.
Prawdy faktyczne są przypadkowe i ich
przeciwieństwo jest możliwe: ich zaprzeczenie
nie prowadzi do sprzeczności.
Monady i agregaty
Monady to byty proste (niematerialne).
Monady preegzystują i są stwarzane lub
niszczone
Agregaty to złożenia monad.
Agregaty istnieją i ulegają rozpadowi.
Monady nie oddziałują na siebie („nie mają
okien”), ale pozostają ze sobą w relacjach, które
tworzą tzw. harmonię przedustawną (nałożoną
przez Boga na zbiór monad).
Koncepcja światów możliwych –
teodycea Leibnizowska
Istniejący (wszech)świat jest
najlepszym z możliwych światów, lecz
nie jest doskonały.
Zawiera w sobie zło metafizyczne
(niedoskonałość), fizyczne (cierpienie)
i moralne (grzech).
Bóg stwarzając świat wybrał go
spośród wielości możliwych
światów, które były wewnętrznie
niesprzeczne.
Według Leibniza Bóg, wybierając i
stwarzając świat, który znamy,
kierował się jako nieskończony
rozum pewnymi zasadami:
Zasada sprzeczności
Zasada racji dostatecznej
Zasada powszechnego związku
Zasada tożsamości: tożsamość nieodróżnialnych
Zasada istnienia
Zasada prostoty
Zasada ekonomii
Zasada doskonałości
(Na podstawie J. Perzanowski, Teozofia Leibniza [w:] Gottfried W.
Leibniz, Pisma z teologii mistycznej, Kraków1994)