potrzeba rozwoju enegetyki jądrowej w polsce

1
POTRZEBA ROZWOJU ENEGETYKI
JĄDROWEJ W POLSCE
Mirosław Duda
E-mail: [email protected]
tel. 0 601 24 12 16
2
Zapotrzebowanie na energię elektryczną
3
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Prognoza zapotrzebowania na finalną energię
elektryczną
250
203
[TWh]
200
141
167
2015
2020
123
150
99
100
50
0
2003
Prognozowane średnie
wzrosty PKB [%/a]
2010
2025
2001-2005
2006-2010
2011-2015
2016-2020
2021-2025
2004-2025
3.7
6.0
5.1
5.1
5.1
5.3
4
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Wskaźniki elastyczności wzrostu zużycia energii
elektrycznej względem wzrostu PKB
Okres prognozy
Wskaźnik
elastyczności
2005-2010
2011-2015
2016-2020
2021-2025
0.44
0.50
0.64
0.77
• Wskaźniki elastyczności wzrastają ze względu na wyczerpywanie się
rezerw efektywności gospodarki w wyniku reformy rynkowej
• Wzrost tych wskaźników jest ograniczany wzrostem efektywności
gospodarki w wyniku postępu technicznego i wprowadzania
energooszczędnych technologii
5
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Prognoza struktury użytkowania finalnej energii
elektrycznej
250
200
[TWh]
150
100
50
0
2003
2005
2007
Przemysł
2009
2011
Transport
2013
Rolnictwo
2015
Usługi
2017
2019
2021
2023
2025
Gospodarstwa domowe
6
Możliwości pokrycia zapotrzebowania na
energię elektryczną
7
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Prognoza niezbędnej krajowej produkcji energii
elektrycznej brutto
300
272
224
250
191
[TWh]
200
168
142
150
100
50
0
2003 2010 2015 2020 2025
8
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Dostępność paliw rodzimych (1)
• Podstawowym kryterium bezpieczeństwa dostaw
energii elektrycznej w Polsce jest maksymalnie
możliwe ekologicznie wykorzystanie źródeł opartych
na rodzimych zasobach przede wszystkim węgla
kamiennego i brunatnego.
• Wykorzystanie rodzimego węgla kamiennego w
elektroenergetyce jest uwarunkowane wzrastającymi
kosztami wydobycia, problemami ochrony
środowiska i zmniejszającymi się zasobami
operatywnymi.
• Zasoby operatywne węgla kamiennego z istniejących
kopalń wystarczą na ok. 38- 40 lat a w przypadku
budowy nowych kopalń – na ok. 100 lat, jednak o
znacznie wyższych kosztach wydobycia.
9
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Dostępność paliw rodzimych (2)
•
•
•
Zasoby operatywne w istniejących kopalniach węgla brunatnego
wystarczą na ok. 30 lat ze zmniejszającą się produkcją, a w przypadku
sięgnięcia po nowe odkrywki – na ok. 100 lat ze wzrastającymi
kosztami wydobycia.
Zasoby krajowe gazu stanowią istotne uzupełnienie gazu
importowanego lecz dla elektroenergetyki mają ograniczone znaczenie
(w zasadzie tylko dla źródeł kogeneracyjnych).
Zasoby energii odnawialnej Polski o jeszcze racjonalnych kosztach
(dopłata do ceny rynkowej do 240 zł/MWh) możliwe do pozyskania w
Polsce do 2025 r. to ok. 20,4TWh *, w tym:
– ok..8 TWh w energetyce wodnej (podwojenie obecnego poziomu z
koniecznością wykonania nowych inwestycji na Wiśle),
– ok. 2,1 TWh z maksymalnie dostępnych zasobów biomasy z lasów,
– ok.. 2,5 TWh z upraw energetycznych
– oraz ok. 7,8 TWh z elektrowni wiatrowych, co spowoduje
konieczność dodatkowych inwestycji sieciowych w celu utrzymania
stabilności systemu.
* Dane Stowarzyszenia Energii Odnawialnej z 2005 r..
10
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Import paliw kopalnych
• Import węgla choć teoretycznie możliwy będzie coraz droższy
ze względu na przewidywany w nowych prognozach wzrost cen
tego nośnika na rynku światowym w związku ze wzrastającym
zapotrzebowaniem na to paliwo w rozwijającej się gospodarce
Chin i Indii.
• Import gazu
– perspektywa znacznego wzrostu cen gazu na rynku
światowym w związku z koniecznością sięgania do
trudniejszych złóż i wpływem koncentracji dostaw na rynku
światowym.
– wysokie koszty koniecznej dywersyfikacji dostaw z importu
związane z budową alternatywnych gazociągów lub
infrastruktury dla importu LNG lub CNG.
11
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Import energii elektrycznej
• Krajowy system elektroenergetyczny jest częścią systemu UCTE i
Polska jest włączona do jednolitego rynku energii elektrycznej w UE
lecz połączenia międzysystemowe nie są wystarczająco silne, aby
import mógł spełniać kryteria bezpieczeństwa dostaw w
długofalowej perspektywie.
• Bezpieczeństwo dostaw energii odbiorcom krajowym wymaga więc
rozbudowy własnych źródeł, aby zapewnić odpowiednią
wystarczalność systemu.
• Takie podejście jest proponowane w projekcie nowej dyrektywy UE
dotyczącej bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, który został
przygotowany po analizie przyczyn i skutków awarii systemowych w
Europie.
12
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Ochrona środowiska
• Główne ograniczenia ekologiczne wykorzystania węgla to limity
emisji SO2 i NOx, oraz CO2 przede wszystkim ustalone dla
Polski zapisami Traktatu Akcesyjnego oraz decyzjami Komisji
Europejskiej.
• Mimo uzyskania derogacji w TA dotyczących harmonogramu
spełniania wymogów Dyrektywy 2001/80/EC dla wymienionych
imiennie źródeł nie są dostosowane do tych derogacji limity
emisji całkowitej z tych źródeł, które spowodują konieczność
ograniczania produkcji z tych źródeł lub importu energii w latach
2008-2012.
• W perspektywie długofalowej staną się istotne unijne limity
emisji CO2, które KE ustaliła na poziomie niższym od
przewidzianego dla Polski w Protokole z Kioto.
13
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Potrzeba źródeł jądrowych
•
•
Z obliczeń optymalnej ekonomicznie i ekologicznie
struktury paliwowej źródeł energii elektrycznej wynika
potrzeba jak najszybszej budowy źródeł jądrowych nawet przy przyjętych danych Międzynarodowej Agencji
Energetycznej z 2002 r., które zakładały umiarkowany
wzrost cen paliw kopalnych na rynku światowym.
Podstawowym ograniczeniem tempa rozwoju energetyki
jądrowej jest jednak czas niezbędny na przygotowanie
społeczeństwa do akceptacji tej technologii,
przygotowanie lokalizacji źródeł jądrowych i niezbędnej
infrastruktury jądrowej oraz czas na budowę I EJ.
14
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Optymalna struktura paliw dla elektroenergetyki
70
60
[Mtoe]
50
40
30
20
10
0
2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 2023 2025
Węgiel brunatny
Gaz ziemny
Węgiel kamienny
Źródła odnawialne
Produkty naftowe
Paliwo jądrowe
15
Uwarunkowania rozwoju energetyki jądrowej
16
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Problemy inwestycyjne
•
•
•
•
•
Duże jednostkowe nakłady na budowę EJ wymagają rozwiązania
problemu finansowania takich inwestycji w warunkach rynkowych.
Nie wydaje się możliwa tylko rynkowa podaż takich inwestycji.
Niezbędne będzie wykorzystanie przewidzianych Dyrektywą
2003/54/WE i znowelizowanej ustawie – Prawo energetyczne
przetargów na nowe moce energetyczne ogłaszanych przez organ
regulacji.
Konieczne jednak będzie doprecyzowanie przepisów prawnych,
przede wszystkim dotyczących ograniczenia ryzyka iinwestorów i
dopuszczalnej pomocy publicznej.
Istotna jest rola państwa, zwłaszcza w przygotowaniu infrastruktury
dla energetyki jądrowej, w zakresie składowania odpadów i niektórych
ogniw jądrowego cyklu paliwowego.
17
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Obawy społeczne
•
•
•
•
Obawy społeczne to w Polsce najpoważniejsza bariera do
pokonania na drodze rozwoju energetyki jądrowej.
Potrzebne są długoletnie skoordynowane działania
wyjaśniające i promocyjne organów państwa
odpowiedzialnych za bezpieczeństwo energetyczne i
jądrowe.
Niezbędne jest zaangażowanie rozsądnych publicystów do
przedstawiania pozytywnych przykładów bezpiecznego
działania obiektów jądrowych w innych krajach.
Powinny być podjęte próby przyciągnięcia do promocji
energetyki jądrowej rozsądnych ekologów.
18
Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w Polsce
Edukacja
•
•
•
Nie pokona się obaw społecznych, jeśli społeczeństwo nie
będzie rozumieć istoty energii jądrowej i prawdziwego zakresu
zagrożeń.
Edukacja społeczeństwa powinna zacząć się od „edukatorów”,
których zadaniem będzie przygotowanie materiałów
szkoleniowych, w tym programów nauczania w szkołach, i
prowadzenie szkoleń nauczycieli i potem innych grup
społecznych.
Niezbędne jest wykorzystanie specjalistów z doświadczeniem
w dziedzinie energetyki jądrowej z krajów eksploatujących z
powodzeniem EJ.
19