AGREGATY PIENIĘŻNE
advertisement
AGREGATY PIENIĘŻNE OPRACOWAŁA KRYSTYNA KOCHAJEWSKA Agregaty pieniężne są miarą podaży pieniądza. Oznaczamy je literą M od angielskiego słowa money. Ilość agregatów pieniężnych stosowanych w poszczególnych krajach waha się od 3 do 5 , przy czym agregaty o takim samym oznaczeniu cyfrowym mogą zawierać inne rodzaje aktywów finansowych. Agregaty pieniężne są uszeregowane od najbardziej płynnych do aktywów najmniej płynnych. Kolejne agregaty obejmują coraz szerszy zakres aktywów finansowych zaliczanych do pieniądza. W gospodarce rynkowej wykorzystywane są do celów analitycznych w sektorze bankowym i do celów formułowania zadań polityki pieniężnej jako instrumenty kontroli zasobów pieniężnych. AGREGAT PIENIĘŻNY MO Agregat pieniężny MO , czyli pieniądz banku centralnego. Określany jako zasób pieniądza wielkiej mocy oznacza szeroką bazę monetarną , która obejmuje gotówkę (banknoty i monety) w obiegu oraz środki pieniężne na rachunkach banków komercyjnych w banku centralnym( tzw. Pieniądz rezerwowy lub rezerwy pieniężne banków , w skład których wchodzą zarówno rezerwy obowiązkowe , jak i rezerwy dobrowolne ) . Cechą agregatu MO jest to , iż bank centralny może w sposób bezpośredni kształtować jego wielkość . Do wąskiej kategorii pieniądza zalicza się: • Agregat pieniężny M 1 obejmuje pieniądz gotówkowy w obiegu poza kasami banku , wartość depozytów na żądanie w bankach komercyjnych osób prywatnych, podmiotów gospodarczych i instytucji finansowych nie będących bankami. Jest to agregat pieniężny odznaczający się najwyższym stopniem płynności wśród stosowanych agregatów pieniężnych . Do wąskiej kategorii pieniądza cd • Agregat pieniężny M 2 , na który składają się aktywa agregatu M1 a także wszystkie depozyty w bankach komercyjnych o terminie zwrotu do 2 lat włącznie , oraz depozyty z terminem wypowiedzenia do trzech miesięcy np. weksle bony pieniężne o charakterze krótkoterminowym . Płynność środków finansowych obejmowanych tą kategorią pieniądza jest mniejsza aniżeli w odniesieniu do M1. Do szerokiej kategorii pieniądza zalicza się : Agregat pieniężny M 3- sumujący M1 i M2 oraz pieniądz oszczędnościowy o umownym okresie wypowiedzenia do 3 miesięcy , a także inne aktywa rynku pieniężnego oraz papiery dłużne o terminie zwrotu do 2 lat np..obligacje. papiery wartościowe średnio i długoterminowe . Jest to najmniej płynna kategoria pieniądza . Agregat M3 jest uznawany za najlepszą miarę pieniądza krajowego w szerokim ujęciu . Od marca 2003 r został uznany przez NBP za główną miarę ilości pieniądza . Do agregatów szerokich kategorii pieniądza zalicza się cd. • Agregat pieniężny M4 – M3 oraz oprocentowane krótkoterminowe depozyty w bankach , depozyty terminowe w bankach oraz bankowe i prywatne depozyty w walutach obcych • Agregat pieniężny M5 – M4 + zasoby prywatnego sektora dotyczące certyfikatów depozytowych , obligacji skarbowych i bankowych , depozytów władz lokalnych oraz krajowych oszczędności w formie depozytów i papierów wartościowych . AGREGAT M3 W STREFIE EURO . Dla strefy euro agregat M3 jest najważniejszym agregatem . Analiza monetarna EBC obejmuje regularną ocenę dynamiki szerokiego agregatu M3 oraz szeregu innych zmiennych monetarnych i finansowych. Zmiany czynników kreacji M3 (takich jak gotówka w obiegu czy depozyty terminowe) uwzględnia się dlatego, że odzwierciedlają dynamikę całego agregatu. Z kolei agregaty węższe, np. M1, dostarczają pewnych informacji o sferze realnej gospodarki. Instrumenty wchodzące w skład M3 są bliskimi substytutami depozytów płynnością i stabilną ceną. Włączenie ich do szerokiego agregatu zapewnia jego większą niezależność od efektu substytucji różnych kategorii płynnych aktywów niż to ma miejsce w przypadku wąskich miar pieniądza, a także większą stabilność Na tej podstawie ustalana jest wielkość podaży pieniądza w strefie. Jest to ważny element polityki pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego. Funkcje pieniądza w agregatach pieniężnych • Ilość pieniądza w agregacie M1, to pieniądz dzięki któremu są realizowane operacje płatnicze , czyli w tym przypadku na pierwszy plan wysuwa się funkcja pieniądza jako środka płatniczego . • Agregat ilości pieniądza M2 ze względu na zawarte w nim dodatkowe wkłady terminowe podmiotów gospodarczych , które z racji wyższego oprocentowania są ulokowane w bankach , a których terminy są dostosowane do terminów przyszłych zobowiązań płatniczych , można również przyporządkować owej funkcji pieniądza jako środka płatniczego . • Agregat M3 natomiast , ze względu na fakt uwzględnienia w nim także wkładów oszczędnościowych z ustawowym terminem wypowiedzenia w większym stopniu akcentuje funkcję pieniądza jako środka przechowywania wartości. Stosowanie agragatów • Wraz z rozwojem instrumentów i rynków finansowych następuje stały rozwój definicji pieniądza , co nie ułatwia ani pomiaru zjawisk pieniężnych , ani nawet pełnej ich identyfikacji . Okoliczność ta rzutuje również na skuteczność polityki pieniężnej . Od niedawna banki centralne posługują się w swej działalności kilkoma kategoriami pieniądza uznając , że badania każdej kategorii M1 ,M2 , M3 dostarcza informacji na temat istotnych , szczególnych aspektów rozwoju sytuacji gospodarczej kraju . Natomiast do celów prezentacyjnych z reguły stosowane jest M2 ( poza Wielką Brytanią i Polską , gdzie wykorzystuje się M3 ), jako najbardziej „ komunikatywne „ w anonsowaniu społeczeństwu ilościowych celów polityki pieniężnej . DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
