Równowaga rynkowa

P
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
Punkt
równowagi
Równowaga rynkowa
S
Cena
równowagi
Pr
D
qr
Nierównowaga rynkowa:
niedobór dobra
Cena równowagi i ilość
równowagi
„
„
Cena rynkowa P1
niższa niż cena
równowagi
P
Cena równowagi (cena czyszcząca
rynek): cena, przy której wielkość
zapotrzebowania jest równa ilości
oferowanej.
Prównowagi
P1
Niedobór dóbr!!! D>S
Q2
Nierównowaga rynkowa:
nadwyżka dobra
Cena rynkowa P1
wyższa niż cena
równowagi
Niedobór dobra
(nadwyżka
wielkości
zapotrzebowania)
występuje przy cenie
niższej od ceny
równowagi. Wówczas
wielkość
zapotrzebowania
przewyższa ilość
oferowaną.
Faktyczna wielkość
sprzedaży Q2
S
Ilość równowagi: ilość dobra, jaką
sprzedaje się na rynku w stanie
równowagi.
P
Q
Ilość
równowagi
Qrównowagi
Brak równowagi na rynku
P
D
Q1
Q
S
Faktyczna wielkość
sprzedaży Q2
Nadwyżka dóbr!!! D<S
P1
S
Prównowagi
Nadwyżka dobra
(nadwyżka ilości
oferowanej)
występuje przy cenie
wyższej od ceny
równowagi rynkowej.
Wówczas ilość
oferowana jest
większa od wielkości
zapotrzebowania.
D
D
Q
Q2
Qrównowagi
Q1
Q
1
Brak równowagi na rynku
P
Rynek, który sam się oczyszcza:
niewidzialna ręka
S
D
Kiedy na rynku występuje nierównowaga,
konkurencja między tymi, którzy chcą kupić,
a z drugiej strony między tymi, którzy chcą
sprzedać, wyzwala siły, które spowodują zmianę
ceny w kierunku równowagi. Nie ma potrzeby
kierowania rynkiem – sam znajdzie drogę do
równowagi. Kieruje nim niewidzialna ręka.
„
Q
Niewidzialna ręka w warunkach
niedoboru
Niedobór oznacza, że
część konsumentów,
którzy zapłaciliby za
dobro cenę rynkową,
nie dostanie go.
Presja na wzrost
ceny
P
S
Niektórzy z nich będą
skłonni raczej zapłacić
więcej niż „odejść
z kwitkiem”.
Prównowagi
Niewidzialna ręka w warunkach
nadwyżki
Nadwyżka oznacza, że
część dóbr dostarczonych na
rynek nie znajdzie
nabywców.
Nadwyżka dóbr!!! D<S
P1
S
Prównowagi
Rezultatem niedoboru
jest presja na
wzrost ceny.
P1
Niedobór dóbr!!! D>S
Q2
Qrównowagi
D
D
Q1
Q2
Q
Wpływ wzrostu popytu na
sytuację na rynku
„
Presja na spadek
ceny
P
P
Qrównowagi
„
wzrost ilości równowagi.
Q
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
S
Pr1
wzrost ceny równowagi,
Rezultatem nadwyżki jest
presja na spadek cen.
Q1
Wzrost popytu (ceteris paribus) powoduje:
„
Sprzedawcy pogodzą się
z koniecznością obniżki cen
chcąc uniknąć zepsucia się
niektórych dóbr. Będą także
chcieli uniknąć dodatkowych
kosztów magazynowania
dóbr lub transportowania ich
z powrotem do producentów.
Pr
D2
D1
qr
qr1
Q
2
Wpływ spadku popytu na
sytuację na rynku
„
Spadek popytu (ceteris paribus)
powoduje:
„
spadek ceny równowagi,
„
spadek ilości równowagi.
P
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
S
Pr
Pr1
D1
D2
qr1
Wpływ wzrostu podaży na
sytuację na rynku
„
P
Q
qr
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
Wzrost podaży (ceteris paribus) powoduje:
S1
„
spadek ceny równowagi,
Pr
„
wzrost ilości równowagi.
Pr1
S2
D
qr
Wpływ spadku podaży na
sytuację na rynku
P
Q
qr1
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
S2
„
Spadek podaży (ceteris paribus)
powoduje:
S1
Pr1
„
wzrost ceny równowagi,
„
spadek ilości równowagi.
Pr
D
qr1
qr
Q
3
Wpływ jednoczesnego wzrostu
popytu i podaży
„
P
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
Jednoczesny wzrost popytu i podaży powoduje:
S1
„
„
wzrost lub spadek ceny równowagi (zależy to od skali
zmiany popytu w stosunku do skali zmiany podaży),
Pr
S2
wzrost ilości równowagi.
D2
D1
qr
Wpływ jednoczesnego spadku
popytu i podaży
P
Q
qr1
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
S2
„
Jednoczesny spadek popytu i podaży powoduje:
„
„
wzrost lub spadek ceny równowagi (zależy to od skali
zmiany popytu w stosunku do skali zmiany podaży),
S1
Pr
D1
spadek ilości równowagi.
D2
qr1
Wpływ jednoczesnego wzrostu
popytu i spadku podaży
P
Q
qr
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
S2
„
Jednoczesny wzrost popytu i spadek podaży
powoduje:
„
„
wzrost ceny równowagi,
S1
Pr1
Pr
D2
wzrost lub spadek ilości równowagi (zależy to od skali
zmiany popytu w stosunku do skali zmiany podaży).
D1
qr
Q
4
Wpływ jednoczesnego spadku
popytu i wzrostu podaży
„
P
Jednoczesny spadek popytu i wzrost podaży
powoduje:
„
„
Równowaga rynkowa:
ilustracja graficzna
S1
Pr
S2
spadek ceny równowagi,
wzrost lub spadek ilości równowagi (zależy to od skali
zmiany popytu w stosunku do skali zmiany podaży).
D1
Pr1
D2
Q
qr
Specyficzna krzywa podaży – podaż sztywna
P
Specyficzna krzywa podaży-doskonale elastyczna
S
P
P1
S
P0
D1
P0
D1
P2
D2
D0
D2
Q
Specyficzna krzywa popytu – popyt sztywny
P
Q2
D0
Q
Q1
Q0
Specyficzna krzywa popytu – popyt doskonale elastyczny
D
P
S1
S1
S0
S0
P1
P0
S2
S2
P0
D
P2
Q
Q1
Q0
Q2
Q
5
Model „PAJĘCZYNY”
Założeniem występowania
modelu „Pajęczyny” jest
opóźniona reakcja producentów
na zmienne rynkowe.
Rok t1
Rok t2
S
P
S
P
P2
R2
R1
R1
P1
P1
D
Q
Q1
Rok t3
D
Q
Q1
Rok t4
S
P
Q2
S
P
R2
P2
P2
P3
R4
P4
R3
P3
P1
P1
D
Q2
Q3
Q1
D
Q
Q2
Q4
Q3
Q1
Q
6
Lata następne
Wahania gasnące
S
P
P
P2
P
Prównowagi 4
P2
P
Prównowagi 4
P3
P3
P1
P1
D
Q2
Q3
Q4
Q
Q1
T1
T2
T3
T4
Trównowagi
Q
Qrównowagi
Wahania periodyczne
Wahania periodyczne
P
P
S
P2
P2
P1
P1
D
Q2
Q
Q1
Wahania wybuchowe
T1
T2
T3
T4
Q
Wahania wybuchowe
P
P
P4
P4
S
P2
P2
P1
P1
P3
P3
D
Q2
Q1
Q3
Q
T1
T2
T3
T4
Q
7
Wprowadzanie ceny minimalnej
P
Ingerencja państwa
w wolny rynek
wprowadzanie ceny maksymalnej
i minimalnej.
S
Nadwyżka dóbr!!! S>D
Pmin
Prównowagi
Pmin
D
Q2
Co zrobić z nadwyżką dóbr:
Qrównowagi
Q
Q1
Wprowadzanie ceny maksymalnej
P
S
ƒ wyeksportować,
ƒ Państwo kupuje i magazynuje nadwyżkę,
ƒ Państwo kupuje i przekazuje
na cele charytatywne,
ƒ Państwo kupuje i niszczy.
Pmax
Prównowagi
Pmax
Niedobór dóbr!!! D>S
D
Q2
Qrównowagi
Q1
Q
Konsekwencje niedoboru dóbr
Gdy na rynku pojawia się niedobór produktów rodzi to
możliwość wystąpienia niekorzystnych zachowań.
„
powstania czarnego rynku,
gdzie obrót dobrem odbywa się
po cenie przewyższającej cenę maksymalną,
„
Państwo musi odpowiedzieć na taki stan
rzeczy odpowiednimi procedurami
rozdziału deficytowego dobra,
„
stymulacja do łapówkarstwa i znajomości,
które mogą wpływać na decyzje urzędników.
8