Szanowna Pani Wojewodo, Szanowna Pani Marszałek, Druhny i

Szanowna Pani Wojewodo,
Szanowna Pani Marszałek,
Druhny i Druhowie,
Rodacy,
Szanowni Państwo,
W tym roku, wśród licznych rocznic ważnych dla narodu polskiego, obchodzimy także 100lecie wybuchu I wojny światowej oraz 100-lecie powstania Legionów Polskich. Powołane w
sierpniu 1914 r. Legiony brały czynny udział w walkach na wielu frontach I wojny światowej.
I wojna światowa, tocząca się na kontynencie europejskim, w Azji i Afryce, radykalnie
zmieniła oblicze ówczesnego świata: położyła kres „epoce królów” kończąc wielowiekowe
panowanie takich rodów jak Hohenzollernowie, Habsburgowie, czy Romanowowie,
doprowadziła do zmian ustrojów politycznych kilku z państw bezpośrednio zaangażowanych
w działania wojenne, zmieniła układ geopolityczny Europy i doprowadziła do powstania
licznych państw narodowych, w tym państw Europy Środkowej. Bilans wojny był jednak
zatrważający, w trakcie 52 miesięcy walk zginęło łącznie ok. 9,5 mln żołnierzy, choć wg
różnych źródeł dane te wahają się od 8 mln do 11 mln, a blisko 20 mln odniosło rany. Wśród
ofiar tej wojny było blisko 500 tys. Polaków walczących w różnych armiach zaborczych.
Działania zbrojne odczuli także cywile. Blisko 6 mln osób zginęło w wyniku bombardowań,
okupacji, głodu i chorób. Wojna doprowadziła także do ogromnych zniszczeń i strat
materialnych. Była z pewnością jednym z ostatnich konfliktów zbrojnych, którego koszty,
zwłaszcza ludzkie, były tak gigantyczne. Skutkiem trwającego 4 lata konfliktu zbrojnego był
rozwój na niespotykaną dotąd skalę przemysłu zbrojeniowego. Po I wojnie światowej
ukształtował się w Europie nowy porządek polityczny, a stosunki międzynarodowe zostały
oparte na zupełnie nowych zasadach. Filarem tego porządku był traktat wersalski,
zaś strażniczką systemu wersalskiego miała być Liga Narodów.
Znajdujemy się w szczególnym miejscu, miejscu będącym świadkiem jednej z wielu batalii
stoczonych przez Legiony Polskie. To właśnie pod wsią Kostiuchnówka w lipcu 1916 r.
doszło do jednej z największych bitew z armią rosyjską stoczonych przez brygady Legionów.
Straty wojenne Legionów Polskich w trakcie dwuletniej kampanii wojennej wyniosły ok. 15
tys. zabitych i rannych. W walkach w rejonie Kostiuchnówki zginęło ich kilkuset.
Spoczywają oni na kilku okolicznych cmentarzach lub w pojedynczych mogiłach.
Tradycyjnie w sierpniu zbieramy się w tym miejscu by uczcić pamięć polskich legionistów na
cmentarzu w Kostiuchnówce. Tradycyjnie również organizatorem tych obchodów są ZHP
Centrum Dialogu Kostiuchnówka i Fundacja Centrum Dialogu Kostiuchnówka oraz
Wojewoda Łódzki. Składam na Państwa ręce podziękowania za możliwość uczestniczenia
wspólnie z harcerzami w obchodach tej szczególnej rocznicy. Wyrażam również słowa
uznania dla działalności Centrum, które otacza opieką miejsca i groby związane z Legionami
Polskimi, propaguje wiedzę o Legionach, wzmacnia ducha patriotycznego wśród młodego
pokolenia Polaków, buduje przyjazne relacje między lokalnymi samorządami i władzami
polskimi.