Prezentacja multimedialna pt. "Krajobraz wysokogórski Tatr"

Krajobraz
wysokogórski
Tatr
Spis treści
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Wstęp.
Granit.
Tatrzańskie szczyty.
Grzbiet górski.
Grań.
Cyrk lodowcowy.
Jeziora cyrkowe.
Doliny.
Jaskinie.
Żleb.
Stożki piargowe.
Wodospady.
Przełęcze.
Położenie Tatr
Mapa topograficzna Tatr
Tatry na przedwojennej mapie topograficznej Wojskowego
Instytutu Geograficznego. Skala 1:100.000.
Tatry– najwyższe pasmo w łańcuchu
Karpat (Karpaty Zachodnie).
1.
2.
3.


Powierzchnia Tatr wynosi 785 km², z tego 175
km² (ok. 25%) leży w granicach Polski, ok. 610
km² (75%) na terytorium Słowacji. Długość
Tatr wynosi w linii prostej 53 km, a ściśle
wzdłuż grani 80 km.
Tatry są objęte ochroną przez ustanowienie na
ich obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Tatry dzielimy na:
Tatry Zachodnie – Grześ, Kasprowy Wierch,
Czerwone Wierchy, Ornak.
Tatry Wschodnie:
–
–
Tatry Wysokie – Gerlach (2655 m n.p.m.), Rysy (2499
m n.p.m.; po stronie słowackiej 2503 m n.p.m.),
Świnica, Kościelec, Mnich, Granaty, Kozi Wierch
Tatry Bielskie – Hawrań, Płaczliwa Skała, Murań
(Słowacja).
Tatry zbudowane są z granitu.



Granit to często spotykana,
lita, kwaśna skała magmowa.
W Polsce granity występują
na powierzchni ziemi na
Dolnym Śląsku oraz w
Tatrach.
Granit przybiera różne barwy,
takie jak szara, białoróżowa,
zielona, czerwona i inne. Ze
względu na łatwość
otrzymania dużych bloków,
cięcia i polerowania oraz
bogatą i piękną kolorystykę
używany jest w budownictwie
jako kamień budowlany i
dekoracyjny.
GRANIT
Gerlach - 2655 m n.p.m.
Najwyższy szczyt Tatr, położony na Słowacji.
Rysy - 2499 m.n.p.m.
Rysy - najwyższy szczyt Tatr polskich
i równocześnie najwyższy szczyt Polski.
Świnica - 2301 m n.p.m.
Kominiarski Wierch -1829 m n.p.m.
Masyw górski dawniej nazywany
Kominami Tylkowymi.
Mięguszowiecki
Szczyt
2438 m n.p.m.
Jest to drugi, co do
wysokości szczyt w
Polsce.
Kościelec - 2155 m n.p.m.
Szczyt w Tatrach Wysokich.
Mnich
2068 m n.p.m.
Północno-wschodnia
ściana Mnicha.
Samotna turnia
Turnia - rodzaj
skalistego, ostrego
szczytu lub skałki o
stromych lub nawet
pionowych ścianach.
Kasprowy Wierch - 1987 m n.p.m.
Obserwatorium meteorologiczne.
Masyw górski w Tatrach Zachodnich
o długości 2,7 km. Złożony jest z
trzech części:
– Wielkiego Giewontu (1894 m n.p.m.)
– Małego Giewontu (1728 m n.p.m.)
– Długiego Giewontu (1867 m n.p.m.).
Widok od strony północnej.
Na Wielkim Giewoncie znajduje się
15-metrowy żelazny krzyż, obiekt
pielgrzymek religijnych, ale również
niezwykle niebezpieczne miejsce.
W czasie burzy. 15 sierpnia 1937, podczas
procesji w Święto Wniebowzięcia NMP
zginęły tam, porażone piorunem
4 osoby, 13 zostało ciężko rannych.
Oficjalnie na Giewoncie w ciągu ostatnich
95 lat zginęło 76 osób.
Grześ - 1653 m n.p.m.
Szczyt w Tatrach Zachodnich.
Czerwone Wierchy
Zespół
czterech
szczytów
znajdujących
się w ciągu
głównego
grzbietu Tatr.
Biegnie po
nich granica
słowackopolska.
Ornak – grzbiet górski
o wysokości 1854 m n.p.m.
Grzbiet górski - obszar położony wzdłuż linii
grzbietowej łączący znaczące szczyty danego
pasma górskiego.
Grań - stromy i ostry grzbiet górski. Ostra krawędź
utworzona przez stykające się zbocza.
Cyrk lodowcowy
Cyrk lodowcowy - półkoliste lub owalne zagłębienie otoczone z trzech stron
stromymi stokami (ścianami), a z czwartej ryglem skalnym /wał z litej skały/.
Cyrk lodowcowy po rezygnacji lodowca ma najczęściej kształt misy i często
zostaje zajęty przez jezioro cyrkowe.
Jezioro cyrkowe
Jezioro cyrkowe - rodzaj jeziora polodowcowego, powstałego w
obrębie kotła lodowcowego po ustąpieniu lodowca. Powstają z
wytopionych brył martwego lodu. Mają małą powierzchnię, owalny
kształt i strome brzegi.
Stawy tatrzańskie, z jednym wyjątkiem (Kras Cichy Stawek), są
pochodzenia polodowcowego.
Jeziora polskich Tatr zwane są tradycyjnie stawami.
W Tatrach występuje blisko 200 różnej wielkości stawów,
począwszy od największego, Morskiego Oka (34,54 ha), poprzez
porównywalnie duży Wielki Staw Polski,
do zupełnie maleńkich, jak Zadni Mnichowy Stawek (0,04 ha).
Morskie Oko
Morskie Oko jest położone w Dolinie Rybiego Potoku
na wysokości 1395 m n.p.m.
Widok z Czarnego Stawu.
Wielki Staw i Mały Staw
Na pierwszym planie - Wielki Staw, za nim (po lewej) na zboczu Wyżnej Kopy – strażnicówka TPN
nad Małym Stawem, dalej Przedni Staw i schronisko turystyczne, Niżna Kopa.

Powierzchnia jeziora wynosi 34,1 ha głębokość 79,3 m.

Jest to najgłębsze i najdłuższe (998 m) jezioro w Tatrach.
Czarny Staw
To tatrzańskie jezioro położone jest w kotle polodowcowym
na wysokości 1581 m n.p.m.
Czarny Staw
Widok ze szlaku na Rysy.
Dolina Pięciu Stawów Polskich
Zwany także Żabim Stawkiem. Nad nim szczyty zamykające
Dolinę Gąsienicową: Świnica, Pośrednia Turnia, Skrajna Turnia.
W stawkach tych występują traszki: górska i karpacka oraz żaba trawna.
Dolina
Dolina – wklęsła forma
terenu o wydłużonym
kształcie otoczona
ze wszystkich stron
wzniesieniami
i wyraźnie
wykształconym dnie,
najczęściej powstała
w wyniku działalności
rzek lub lodowców.
Dolina lodowcowa
Dolina
Kościeliska
Czarna Dolina Gąsienicowa
Dolina Jaworzynka
Zniszczone erozją zbocza Skupniowego Upłazu
znacznie już pokryły się roślinnością.
Pusta Dolinka
Mała, boczna dolinka zawieszona nad Doliną Pięciu Stawów
w Tatrach Wysokich. Utworzona została przez kocioł polodowcowy.
Jaskinia
Jaskinia to naturalna pusta przestrzeń
w skale o rozmiarach umożliwiających
jej penetrację przez człowieka.
Jaskinia Wielka Śnieżna
Najgłębsza jaskinia w Polsce, głębokość 824 m
i najdłuższa jaskinia w Polsce długość 22 km.
Zbójnickie Okna
Dwie jaskinie w wapiennych ścianach.
Jaskinia
Mroźna
Jaskinia Mroźna – leży we wschodnim zboczu Doliny
Kościeliskiej Całkowita długość jaskini ok. 480 m.
Swoją nazwę zawdzięcza panującej wewnątrz stałej, niskiej
temperaturze (6 stopni w skali Celsjusza).
Smocza Jama
Jaskinia w Tatrach Zachodnich, właściwie krótki,
stromy korytarz jaskiniowy przebijający skałę na wylot.
Żleb, rynna korazyjna
Żleb wklęsła forma ukształtowania terenu
górskiego.
Powstaje na skutek działalności żłobiącej
zsuwającego się materiału skalnego,
wody opadowej i roztopowej, lawin
kamienistych, a także lawin śnieżnych.
Żlebami często
spływają z gór
potoki, spadają
kamienie,
schodzą lawiny.
W żlebach
zwykle też
najdłużej
zalega śnieg.
Ślady po ski-alpinistach.
Rynna w Dolinie Pięciu Stawów Spiskich.
Stożki piargowe
Piargi, ogólna nazwa kamienistych
usypisk, powstałych w efekcie
gromadzenia się materiału odpadłego
ze ścian skalnych. Piargi stożki, hałdy
i pokrywy usypiskowe. Składają się
ze żwiru, kamieni lub wielkich
bloków, pochodzące z obrywów
skalnych.
Stożki piargowe
Stożki piargowe: rozpościerają się u wylotu żlebów i są o różnych
rozmiarach, w zależności od wielkości obszaru dostarczającego
okruchy. Ich wysokość w Tatrach wynosi od 50 do 260 m.
Stożki piargowe powstałe z gruzu odpadłego
od skał.
Wodospad – swobodny, pionowy spadek wody rzecznej,
spowodowany różnicą poziomów dna koryta rzeki lub potoku.
Szereg wodospadów nazywa się kaskadą.
Wodospady na Świecie
Wodospad Niagara
Wodospad Wiktorii
Wodospad Glymur
Wielka Siklawa
Siklawa – wodospad w Tatrach Wysokich spada dwoma lub trzema strugami
(w zależności od wysokości poziomu wody w Wielkim Stawie). Wysokość progu ok. 64 - 70 m.
Jest to największy (chociaż nie najwyższy) wodospad w Tatrach.
Wodogrzmoty
Mickiewicza
Wodospady utworzone
z trzech większych
i kilku mniejszych
kaskad (od 3 do 10 m).
Wodospady te nazwane
zostały Wodogrzmotami
z racji olbrzymiego
huku jaki powoduje
spadająca nimi woda,
zwłaszcza po dużych
opadach.
Przełęcz
Forma ukształtowania terenu,
wybitne, poprzeczne obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego
lub grani między sąsiednimi szczytami.
Kozia Przełęcz.
Na skośnej półce w ścianie turyści.
Świnicka Przełęcz - 2051 m n.p.m.
Erozja spowodowana ruchem turystycznym.
.
Erozja na szczycie Rysów.
Prezentację przygotowała
Małgorzata Klimaszewska
Wykorzystano strony:

http://www.mount.cad.pl

źródło: Wielka Encyklopedia Geografii Świata tom 6, wydawnictwo Kurpisz

http://www.fogra.com.pl

www.sktj.pl

http://astrojawil.pl

http://pl.wikipedia.org/wiki/Tatry