ZAJĘCIA REWALIDACYJNE I TERAPIA BIOFEEDBACK W

UCZEŃ Z ZESPOŁEM ASPERGERA ZAJĘCIA REWALIDACYJNE
I TERAPIA BIOFEEDBACK
pedagog oligofrenopedagog psychoterapeutka
mgr Beata Łaba
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków
organizowania kształcenia, wychowania i opieki
dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych,
niedostosowanych społecznie i zagrożonych
niedostosowaniem społecznymokreśla rodzaj udzielanej dziecku, uczniowi pomocy
ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe
i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka
lub ucznia w tym z autyzmem i zespołem Aspergera.
W ramach zajęć rewalidacyjnych w pracy
z uczniem z zespołem Aspergera
w programie należy uwzględnić
w szczególności:
„zajęcia rozwijające umiejętności społeczne,
w tym umiejętności komunikacyjnew przypadku dziecka lub ucznia
z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera”.
Wskazówki do pracy z uczniem podczas zajęć
rewalidacyjnych:

otwartość, zaangażowanie, zdecydowanie;

określenie relacji z uczniem jako wyzwanie, a nie problem;

nawiązanie bliskiej relacji emocjonalnej;




przekazywać kod zachowania-reguły społeczne pomocne
mogą tu być historyjki społeczne autorstwa Carol Grey;
pozwolić na namysł i brak kontaktu wzrokowego
(czasami patrzą ,a nie widzą);
uczyć jak rozpocząć ,podtrzymywać i zakończyć zabawę;
kształtować umiejętność współdziałania, dzielenia się
i bycia elastycznym w kontaktach z innymi;



nauczyć zagwarantować sobie samotność- tak aby nie urazić
innych;
naucz ucznia, obserwować zachowania innych dzieci, tak aby
miało wzór, co należy robić;
zachęcaj do zabaw polegających na współpracy
i rywalizacji;

modeluj właściwe zachowanie w stosunku do dziecka;

wyjaśnij alternatywne sposoby poszukiwania pomocy;

zachęcaj do zawierania przyjaźni;





bądź świadom że dziecko ma „dwie osobowości” inaczej
zachowuje się w domu i w szkole;
ćwicz używanie języka ciała-pomocne będą np. kalambury;
pomóż odczytywać i rozumieć emocje ,stosując np. Uczę się
rozumieć innych-emocje i gesty, Piktogramy emocji –
materiał obrazkowy;
naucz stosowania „bezpiecznych” wypowiedzi w sytuacjach
dezorientacji;
zachęć dziecko do mówienia o sobie np. w formie pisania
pamiętnika;




redukuj poziom lęku, pomocą mogą być historyjki- Odwagi!
Sytuacje lękowe;
wykorzystaj szczególne zainteresowania jako materiał do
rozrywki i źródło relaksacji;
ćwicz sprawność motoryczną poprzez zabawy z piłką ,
korektę koordynacji kończyn górnych i dolnych oraz
utrzymanie równowagi;
minimalizuj hałas w otoczeniu;

unikaj niekontrolowanego dotyku;

unikaj intensywnego światła;

ucz mówienia o bólu;

pomóż uczniowi w radzeniu sobie z atakami złości ,
rozładowaniu napięć i podniecenia;
Naucz:
-właściwych wypowiedzi, inicjujących rozmowę;
-sposobów proszenia;
- sposobu wyrażania współczucia;
-rozumienia metafor i powiedzonek- pomocą
mogą być ćwiczenia frazeologiczne;
-tworzenia neologizmów;
-mówienia do siebie szeptem i stosowania
zasady „myśl , ale nie wypowiadaj swoich myśli głośno”;
Współpraca z rodzicami:
Rodzina jest pełnoprawnym uczestnikiem procesu
rewalidacji, dlatego powinna być poinformowana
i wyrażać zgodę na wszelkie oddziaływania
podejmowane wobec ucznia.
Niezbędne jest nawiązanie współpracy
z rodzicem ucznia poprzez zyskanie sympatii,
zaufania rodziców, a dzieje się to poprzez akceptację
dla ich dziecka oraz wykazywanie jego potencjalnych
możliwości rozwojowych.
Nieodzowne jest zasięganie informacji
dotyczących rozwoju dziecka ,trybu życia ,stanu
zdrowia.
Pomocne są systematyczne, indywidualne
kontakty rodziców z nauczycielami.
Niezbędne jest ustalenie zasad ,które ma
przestrzegać dziecko i ujednolicenie ich
w szkole i w domu.
Unikać należy doraźnego wzywania rodziców w razie
negatywnych zachowań , jak również proponowania
im ,czy żądania by wówczas zabrali dziecko do domumoże
to
skutkować
eskalacją
niepożądanych
zachowań u ucznia.
Rodzicom należy komunikować nie tylko trudności ,ale
także pozytywne zachowania, umiejętności i zmiany
w funkcjonowaniu ich dziecka.
Należy pamiętać ,że zmian w zachowaniu dokonuje się
metodą „małych kroków”, a stosowanie metod
wspierających będzie konieczne przez wiele lat.
Bibliografia:




Autyzm i zespół Aspergera, (2005),red.U. Fritz, PZWL,
Warszawa;
Zespół Aspergera,(2006),Tony Attwood , Zysk
i S-ka, Poznań;
Słownik PWN ,Frazeologia i znaczenia wyrazówĆwiczenia z kluczem;
Nowe historyjki społeczne , Carol Gray, Harmonia.
Terapia Biofeedback




EEG Biofeedback jest naukowo opracowaną metodą
usprawniania funkcjonowania OUN, wykorzystującą
trwające przez całe życie możliwości plastyczne mózgu.
EEG Biofeedback to nieinwazyjna skuteczna
metoda terapeutyczna, klasycznej medycyny.
Celem treningu EEG Biofeedback jest osiągnięcie takiego
stanu mózgu, by przy jednoczesnej relaksacji posiadać
umiejętność pełnej koncentracji.
Za dobrze wykonane zadanie uczeń otrzymuje nagrodę:
wideogra mu się udaje, pojawiają się punkty na monitorze
i sygnalizowane dźwiękowo. W ten sposób otrzymuje
sprzężenie zwrotne drogą wzrokową i słuchową.



Każdy trening złożony jest z minimalnie 10 rundek po
3 minuty – po każdej jest krótka 20 sekundowa przerwa na
relaks np. zamknięcie oczu.
U dzieci autystycznych czy dzieci z niepełnosprawnością
intelektualną rundki są krótsze i częstsze .
Czas trwania jednego treningu to 30-60 minut,
2-3 razy w tygodniu.
Między treningami nie może wystąpić
przerwa dłuższa niż 10 dni.
Czas trwania terapii zależy od zaburzenia, najczęściej
efekty są widoczne po 10 treningach u dzieci zdrowych,
20 treningach – u dzieci z zaburzeniami uczenia się,
zachowania, zaburzeniach mowy,
40 treningach i więcej w autyzmie, niepełnosprawności.



Terapia Biofeedback zawsze rozpoczyna się szczegółową
diagnozą QEEG - ukierunkowującą pracę terapeuty.
W skład diagnozy wchodzi szczegółowy wywiad
z pacjentem oraz badanie obiektywne tzw. mini mapa
mózgu (dwukanałowe rejestrowanie sygnału EEG
z kilkunastu kluczowych punktów).
Kolejnym krokiem jest ustalenie protokołów zgodnie
z analizowanymi wynikami.



Trening przebiega raczej w formie zabawy, niż ciężkiej
pracy, ale organizm trenującego może odczuwać zmęczenie.
Wykorzystuje się tutaj sprzężenie zwrotne między stanem
psychicznym, a czynnością neurofizjologiczną mózgu.
Osoba poddawana terapii, spełniając ustalone kryteria
ćwiczeń gry – ma wpływ na własny obraz fal mózgowych.
Kiedy wzrasta aktywność mózgu w pożądanym paśmie
częstotliwości fal mózgowych, dziecko otrzymuje nagrodę
w postaci wzrokowej (wideogra przebiega pomyślnie)
i słuchowej (sygnały dźwiękowe). Przy wzroście aktywności
niepożądanych pasm, sukces znika.


Dzięki metodzie EEG Biofeedback osoba poddawana
treningowi uczy się czynności swojego mózgu.
Uczy się, jak pozytywnie zmieniać wzorzec wytwarzanych
fal mózgowych (wzmacniać pożądane i hamować
niepożądane fale mózgowe) ponieważ stan naszego umysłu
i zachowanie łączą się we wzorcu pracy mózgu(sygnały
dźwiękowe).
Poprzez trening EEG Biofeedback, możemy usprawnić
funkcjonowanie mózgu, wpływając na :





poprawę koncentracji uwagi;
zwiększenie możliwości radzenia sobie
ze stresem;
psychiczną równowagę z poprawą samooceny;
zwiększenie odporności immunologicznej;
spowolnienie procesów biologicznego starzenia się.



Obecnie EEG Biofedback stosowany jest coraz szerzej
u dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi m. innymi zespołem
Aspergera.
U osób z zespołem Aspergera w badaniach QEEG
stwierdzono obniżoną aktywność prawej półkuli, podczas
gdy aktywność półkuli lewej jest zachowana (język, iloraz
inteligencji).
Zaburzenia w prawej półkuli powodują problemy
z wyrażaniem i odbieraniem emocji oraz emocjonalnymi
aspektami języka. Czas pracy z uczniami z autyzmem,
zespołem Aspergera to 60-100 sesji.







EEG- Biofeedback wykazuje skuteczność
w leczeniu pacjentów z autyzmem w obszarach:
werbalnym
fizycznym
komunikacji społecznej.
Istnieją udokumentowane świadectwa kliniczne wskazujące
na poprawę mowy, responsywności, równowagi, rozumienia
i mimiki.
Trening EEG- Biofeedback okazał się pomocny
w zmniejszaniu wrażliwości sensorycznej oraz w poprawie
reagowania na zmiany w otoczeniu.
U dzieci z ZA terapia Biofeedback jest:

terapią wspomagającą;

koncentruje się głównie na umiejętności samokontroli;


zmniejsza trudności z uwagą, niepokojem;
wycisza i poprawia funkcjonowanie społeczne oraz
zdolności uczenia się i funkcji intelektualnych.
Dziękuję za uwagę 