PARLAMENT EUROPEJSKI 2009 - 2014 Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia 28.7.2009 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW (03) Prawa kobiet i równość płci: podstawowe informacje CM\787705PL.doc PL PE427.253v01-00 Zjednoczona w różnorodności PL SPIS TREŚCI: 1. Równość płci w traktatach ..............................................................................................3 1.1 1.2 1.3. 1.4 2. Dotychczasowe i przyszłe działania Komisji Europejskiej w zakresie równości płci ....9 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 3. Plan działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn (2006–2010)............................... 9 Sprawozdanie roczne na temat równości kobiet i mężczyzn ................................... 11 Program Daphne III .................................................................................................. 12 Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) ................................. 14 Program PROGRESS ............................................................................................... 15 Wnioski legislacyjne rozpatrywane obecnie przez Parlament Europejski ............... 16 Działania Komisji Europejskiej w najbliższym czasie............................................. 17 Przydatne odnośniki do dokumentów i aktów prawnych UE dotyczących równości płci ........................................................................................................................... 18 Dotychczasowe i przyszłe działania prezydencji Rady w sprawie równości płci.........20 3.1 3.2 3.3 3.4 4. Równość płci po traktacie rzymskim ......................................................................... 3 Równość płci po traktacie amsterdamskim ................................................................ 4 Równość płci po traktacie nicejskim .......................................................................... 6 Równość płci w traktacie lizbońskim......................................................................... 6 Kontekst ................................................................................................................... 20 Działania i inicjatywy podjęte w ostatnich latach .................................................... 20 Działania i inicjatywy przewidziane przez prezydencję szwedzką (drugie półrocze 2009 r.) ..................................................................................................................... 22 Przydatne odnośniki ................................................................................................. 22 Prawa kobiet i równość płci w systemie Narodów Zjednoczonych ..............................23 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 Platforma działania podpisana w Pekinie (1995 r.) .................................................. 23 Milenijne cele rozwoju (MCR) ................................................................................ 23 Działania następcze po Pekińskiej Platformie Działania (Pekin + 5) ...................... 24 Działania następcze po Pekińskiej Platformie Działania (Pekin + 10) .................... 25 Działania następcze po Pekińskiej Platformie Działania (Pekin + 15) .................... 26 Przydatne odnośniki ................................................................................................. 27 PE427.253v01-00 PL 2/28 CM\787705PL.doc 1. Równość płci w traktatach 1.1 Równość płci po traktacie rzymskim Zasada równego traktowania kobiet i mężczyzn po raz pierwszy została uwzględniona przez Wspólnotę Europejską w art. 141 (dawnym art. 119) traktatu rzymskiego, jako prawo do „równości wynagrodzeń za taką samą pracę”. Ten przepis, choć miał ograniczony zakres, od 1975 r. stopniowo przekształcał się w kolejne instrumenty wspólnotowe, które wyjaśniały i rozwijały tę podstawową zasadę prawa wspólnotowego: dyrektywa Rady 75/117/EWG z dnia 10 lutego 1975 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet, która uzupełnia art. 141, wprowadzając wymóg równości wynagrodzeń „za pracę o równej wartości”; dyrektywa Rady 76/207/EWG z dnia 9 lutego 1976 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy, która rozszerza zakres art. 141, ustanawiając zasadę równego traktowania w zakresie dostępu do zatrudnienia oraz stwarzając możliwość stosowania działań pozytywnych; dyrektywa Rady 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, która stopniowo wprowadza w życie zasadę równego traktowania w ustawowych systemach zabezpieczenia społecznego; dyrektywa Rady 86/378/EWG z dnia 24 lipca 1986 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników (zmieniona dyrektywą 96/97/WE z dnia 20 grudnia 1996 r.), która wprowadza w życie zasadę równego traktowania w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników. Ta dyrektywa została zmieniona dnia 20 grudnia 1996 r.; dyrektywa Rady 86/613/ EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa, która wprowadza w życie zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie; dyrektywa Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią (dziesiąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG), służąca poprawie bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży i pracownic, które niedawno rodziły; CM\787705PL.doc 3/28 PE427.253v01-00 PL dyrektywa Rady 96/34/WE z dnia 3 czerwca 1996 roku w sprawie porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez UNICE, CEEP oraz ETUC, mająca na celu godzenie życia rodzinnego i zawodowego; była to pierwsza dyrektywa wprowadzająca w życie porozumienie ramowe zawarte na szczeblu wspólnotowym przez partnerów społecznych; dyrektywa Rady 97/75/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. zmieniająca i rozszerzająca na Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej dyrektywę 96/34/WE w sprawie porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracowników (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC); dyrektywa Rady 97/80/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca ciężaru dowodu w sprawach dyskryminacji ze względu na płeć, na mocy której osoby, którym zarzucono stosowanie dyskryminacji w miejscu pracy mają obowiązek udowodnić, że zasada równego traktowania nie została naruszona; dyrektywa Rady 97/81/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca Porozumienia ramowego dotyczącego pracy w niepełnym wymiarze godzin zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC), mająca na celu godzenie życia rodzinnego i zawodowego i wprowadzająca w życie porozumienie ramowe zawarte na szczeblu wspólnotowym przez partnerów społecznych. 1.2 Równość płci po traktacie amsterdamskim Wraz z wejściem w życie w dniu 1 maja 1999 r. traktatu amsterdamskiego umocniło się zaangażowanie Europy w sprawy równości płci. Traktat amsterdamski był szczególnie ważny, jeśli chodzi o wspieranie równości kobiet i mężczyzn, i stanowił istotny krok naprzód pod względem wdrażania równości wśród pracowników. Zgodnie z art. 2 Traktatu WE podstawowym zadaniem Wspólnoty jest popieranie „równości mężczyzn i kobiet”. W art. 3 ust. 2 przewiduje się wyeliminowanie nierównego traktowania płci we wspólnotowych celach, strategiach i działaniach, co oznacza, że w każdym z 21 konkretnych działań wymienionych w art. 3 ust. 1 Wspólnota powinna dążyć do wyeliminowania nierównego traktowania i promowania równości kobiet i mężczyzn. W ten sposób w Traktacie WE wprowadzono uwzględnianie problematyki równości płci (tzw. „gender mainstreaming”). Art. 141 ust. 1 stanowi, że zasada równości wynagrodzeń powinna dotyczyć nie tylko takiej samej pracy, ale też pracy o równej wartości. PE427.253v01-00 PL 4/28 CM\787705PL.doc W art. 137 ust. 1 wzywa się Wspólnotę, aby wspierała działania państw członkowskich promujące „równość mężczyzn i kobiet w odniesieniu do ich szans na rynku pracy i traktowania w pracy”. Art. 141 ust. 3 odnosi się do zasady równości szans i równości traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia i pracy, w tym zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę o równej wartości. Środki te będą przyjmowane w ramach procedury współdecyzji. Art. 141 stanowi podstawę prawną wspólnotowych działań zmierzających do zapewnienia równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia. W art. 141 ust. 4 przewiduje się przyjęcie „środków przewidujących specyficzne korzyści, zmierzające do ułatwienia wykonywania działalności zawodowej przez osoby płci niedostatecznie reprezentowanej bądź zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej i ich kompensowania”. Art. 13 jednoznacznie nakazuje podejmowanie działań mających na celu zwalczanie wszelkiej dyskryminacji, między innymi ze względu na płeć. Inaczej niż w przypadku art. 137 ust. 1 i art. 141 środki przewidziane w art. 13 wymagają jednomyślności i konsultacji jedynie z Parlamentem. W oparciu o postanowienia traktatu z Amsterdamu zostały przyjęte następujące akty prawne: dyrektywa 2002/73/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 września 2002 r. zmieniająca dyrektywę 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy, która miała być wdrożona do 5 października 2005 r.; rozporządzenie (WE) nr 806/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspierania równości płci w ramach współpracy na rzecz rozwoju, które zostało przyjęte dnia 21 kwietnia 2004 r. na podstawie art. 179 traktatu WE (polityka współpracy na rzecz rozwoju); to rozporządzenie ma na celu wdrażanie zasady uwzględniania problematyki równości płci; Parlament Europejski był także konsultowany w związku z przyjęciem dyrektywy Rady wprowadzającej zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn w dostępie do towarów i usług oraz do dostaw towarów i usług. Mając na uwadze, że stosowanie prawa samo w sobie nie wystarcza, aby promować prawdziwą równość, podjęto starania na rzecz propagowania konkretnych działań mających na celu promowanie równości kobiet i mężczyzn w ramach kolejnych wieloletnich programów działania: decyzja Rady z dnia 20 grudnia 2000 r. ustanawiająca program odnoszący się do wspólnotowej strategii ramowej w sprawie równości płci (2001–2005), który został CM\787705PL.doc 5/28 PE427.253v01-00 PL przyjęty przez Radę po konsultacji z Parlamentem Europejskim, na podstawie art. 13 Traktatu WE; ustanawia ona piąty program działania na rzecz równości płci zmierzający do wspierania i upowszechniania wartości i praktyk leżących u podstaw równości płci, poprawy zrozumienia tego problemu, rozwijania zdolności uczestników programu do skutecznego promowania równości płci oraz ułatwienia wdrożenia wspólnotowej strategii ramowej w sprawie równości płci; decyzja nr 803/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady przyjmująca program działania Wspólnoty (2004–2008) w celu zapobiegania i zwalczania przemocy wobec dzieci, młodzieży i kobiet oraz w celu ochrony ofiar i grup ryzyka (program Dafne II), która została przyjęta zgodnie z artykułem 152 Traktatu WE (polityka zdrowia publicznego); w znacznym stopniu przyczynia się ona do rozwoju w UE polityki w zakresie zwalczania przemocy i uwzględnia wszystkie doświadczenia nabyte od 1999 r. w pierwszej edycji tego programu działań. 1.3. Równość płci po traktacie nicejskim Traktat nicejski niemal nie porusza problemu równości płci i nie rozszerza podstawy prawnej równości płci poza sektor zatrudnienia. Do art. 13 Traktatu WE został jednak wprowadzony nowy ustęp, na mocy którego Rada może korzystać z procedury określonej w artykule 251 traktatu WE, aby stanowiąc większością kwalifikowaną, przyjąć wspólnotowe środki zachęcające w celu wsparcia działań przeciw dyskryminacji podejmowanych przez państwa członkowskie. W związku z tym dnia 29 kwietnia 2004 r., zgodnie z art. 13 ust. 2 Traktatu WE, została przyjęta nowa decyzja nr 848/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiająca wspólnotowy program działania w celu wspierania organizacji aktywnych na poziomie europejskim w dziedzinie równości między mężczyznami i kobietami. 1.4 Równość płci w traktacie lizbońskim Zmiany wprowadzone przez traktat lizboński w dziedzinie praw kobiet oraz równości płci dotyczą w zasadzie dwóch zagadnień: potwierdzenia samej zasady równości płci oraz polityk UE w dziedzinie równości płci1. W Traktacie o Unii Europejskiej (TUE) potwierdzono zasadę równości kobiet i mężczyzn i włączono ją do celów i wartości Unii. Art. 2 stanowi, że Unia Europejska jest „społeczeństwem opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn”, a art. 3 ust. 3 tiret drugie stanowi, że Unia „zwalcza wyłączenie społeczne 1 Fragment notatki z dnia 14.4.2008 r. na temat wpływu traktatu lizbońskiego na obszar polityki komisji FEMM (Hélène Calers, Departament tematyczny C, DG IPOL, Parlament Europejski). PE427.253v01-00 PL 6/28 CM\787705PL.doc i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość i ochronę socjalną, równość kobiet i mężczyzn, solidarność między pokoleniami i ochronę praw dziecka”. W tytule II Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zatytułowanym „Postanowienia ogólne” o równości płci jest mowa w dwóch artykułach. W art. 8 przewiduje się uwzględnianie problematyki równości płci we wszystkich politykach UE, stwierdzając, że „we wszystkich swoich działaniach Unia zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet”, natomiast obecny Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską zawiera ten sam artykuł, ale dotyczący jedynie działań wspólnotowych wymienionych w art. 3 Traktatu. W art. 10 przewiduje się również, że „przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań Unia dąży do zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną”. W obecnych traktatach nie istnieje taki horyzontalny artykuł. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, na mocy art. 6 TUE mająca takie samo znaczenie prawne jak traktaty, także uwzględnia zasadę równości kobiet i mężczyzn. Art. 23 Karty stanowi, że „należy zapewnić równość kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach, w tym w zakresie zatrudnienia, pracy i wynagrodzenia”, ale także iż „zasada równości nie stanowi przeszkody w utrzymywaniu lub przyjmowaniu środków zapewniających specyficzne korzyści dla osób płci niedostatecznie reprezentowanej”. Podobnie art. 21 ust. 1 stanowi, że „zakazana jest wszelka dyskryminacja w szczególności ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną”. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przewiduje pewne zmiany dotyczące dziedziny polityki leżącej w zakresie kompetencji Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia. Art. 19 Traktatu o funkcjonowaniu UE przewiduje zmianę procedury legislacyjnej w dziedzinie niedyskryminacji. Obecny art. 13 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską przewiduje konsultacje z Parlamentem Europejskim. Art. 19 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu UE mówi, że „(...) Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może podjąć środki niezbędne w celu zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną”. Dzięki tej nowej procedurze Parlament będzie musiał wyrazić zgodę, zanim Rada będzie mogła przyjąć dokument. Jeśli chodzi o handel ludźmi, niektóre przepisy są obecnie włączone do trzeciego filaru, co oznacza, że wymagają konsultacji z Parlamentem. Do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej została włączona nowa procedura: w art. 79 i art. 83 przewiduje się, że Rada i Parlament stanowią zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą (tzn. procedurą współdecyzji) w celu: CM\787705PL.doc 7/28 PE427.253v01-00 PL przyjęcia środków w takich dziedzinach jak „zwalczanie handlu ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi”, „ustanowienia norm minimalnych odnoszących się do określania przestępstw oraz kar w dziedzinach szczególnie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym, wynikających z rodzaju lub skutków tych przestępstw lub ze szczególnej potrzeby wspólnego ich zwalczania”; przestępstwa te to między innymi „handel ludźmi oraz seksualne wykorzystywanie kobiet i dzieci”. Art. 5 Karty praw podstawowych dotyczący zakazu niewolnictwa i pracy przymusowej nawiązuje także do handlu ludźmi: ust. 3 stanowi, że „handel ludźmi jest zakazany”. Karta zawiera także przepisy dotyczące macierzyństwa, które podkreślają prawa kobiet w ciąży i matek. Art. 33 ust. 2 stanowi, że „w celu pogodzenia życia rodzinnego z zawodowym każdy ma prawo do ochrony przed zwolnieniem z pracy z powodów związanych z macierzyństwem i prawo do płatnego urlopu macierzyńskiego oraz do urlopu wychowawczego po urodzeniu lub przysposobieniu dziecka”. Ponadto art. 34 ust. 1, dotyczący zabezpieczenia społecznego oraz pomocy społecznej, stanowi, że „Unia uznaje i szanuje prawo do świadczeń z zabezpieczenia społecznego oraz do usług społecznych, zapewniających ochronę w takich przypadkach, jak: macierzyństwo (...)”. Ponadto państwa członkowskie uchwaliły deklarację podkreślającą ich zaangażowanie polityczne w sprawę zwalczania przemocy w rodzinie. W deklaracji podkreślono, że „Konferencja zgadza się, że w swoich ogólnych wysiłkach na rzecz zniesienia nierówności pomiędzy kobietami i mężczyznami Unia powinna dążyć w ramach swoich różnych polityk do zwalczania wszelkiego rodzaju przemocy w rodzinie. Państwa Członkowskie powinny podjąć wszelkie niezbędne środki w celu zapobiegania tego rodzaju przestępstwom i ich karania oraz w celu wspierania i ochrony ofiar”. Traktat lizboński wejdzie w życie dopiero po ratyfikowaniu go przez wszystkie państwa członkowskie zgodnie z ich odnośnymi zapisami konstytucyjnymi (zatwierdzenie przez parlament i/lub referendum). PE427.253v01-00 PL 8/28 CM\787705PL.doc 2. Dotychczasowe i przyszłe działania Komisji Europejskiej w zakresie równości płci W ciągu minionych 5 lat Komisja przedstawiła wiele dokumentów strategicznych i wniosków legislacyjnych w zakresie równości płci. Zaliczają się do nich: 2.1 Plan działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn (2006–2010) Zadaniem tego planu działania jest sprzyjanie realizacji programu na rzecz równości płci. Plan działań oparto na doświadczeniach strategii ramowej w sprawie równości płci na lata 2001–2005. Zdefiniowano w nim niektóre z istniejących obszarów oraz zaproponowano inne, zupełnie nowe obszary działania. Wybrano łącznie sześć priorytetowych obszarów działań: równą niezależność ekonomiczną kobiet i mężczyzn, pogodzenie życia prywatnego i zawodowego, równe uczestnictwo w podejmowaniu decyzji, wykorzenienie wszelkich form przemocy uwarunkowanej płcią, eliminowanie stereotypów związanych z płcią, propagowanie równości płci w stosunkach zewnętrznych oraz w polityce rozwoju. Równa niezależność ekonomiczna kobiet i mężczyzn Pomimo znaczącego postępu dokonanego dzięki prawodawstwu w zakresie równości traktowania i dialogowi społecznemu, Europa nadal stoi wobec poważnych wyzwań związanych z zapewnieniem równej niezależności ekonomicznej kobiet i mężczyzn. Komisja zgrupowała swoje cele wokół sześciu kluczowych punktów. o Niektóre z celów lizbońskich są związane z aspektem płci, ale należy zwiększyć wysiłki związane z ich realizacją, zwłaszcza jeśli chodzi o poziom zatrudnienia i poziom bezrobocia kobiet. o Pomimo obowiązującego prawodawstwa wspólnotowego różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn wynosi nadal około 17%, co wynika z nierówności strukturalnych, takich jak segregacja w sektorach zatrudnienia. o Kobiety stanowią przeciętnie 30% przedsiębiorców w UE. Często mają większe trudności niż mężczyźni w dostępie do finansowania i szkoleń. o Kobiety w większym stopniu niż mężczyźni są narażone na ubóstwo, ponieważ częściej przerywają karierę zawodową, a zatem mają mniejsze uprawnienia. Systemy zabezpieczenia społecznego powinny umożliwiać kobietom kumulację odpowiednich uprawnień emerytalnych. o Kobiety i mężczyźni narażeni są na odmienne zagrożenia zdrowotne. Badania medyczne i liczne standardy bezpieczeństwa i higieny pracy odnoszą się w większym stopniu do mężczyzn i zdominowanych przez nich środowisk pracy. o Zwalczanie dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie w odniesieniu do imigrantek oraz kobiet należących do mniejszości etnicznych. CM\787705PL.doc 9/28 PE427.253v01-00 PL Pogodzenie życia prywatnego i zawodowego Wnioski i propozycje Komisji w tym obszarze są następujące: o Elastyczna organizacja czasu pracy niesie ze sobą wiele korzyści. Tym niemniej fakt, że z takich rozwiązań korzystają w przeważającej większości kobiety, wywiera niekorzystny wpływ na pozycję kobiet w miejscu pracy i na ich ekonomiczną niezależność. o W obliczu schyłku demograficznego UE nie może sobie pozwolić na marnowanie kapitału ludzkiego. Lepsze żłobki i przedszkola umożliwiają godzenie na nowo życia zawodowego i prywatnego. o Niewielu mężczyzn korzysta z urlopu rodzicielskiego lub pracuje w zmniejszonym wymiarze godzin. Należy podejmować działania zachęcające ich do przyjmowania na siebie obowiązków rodzinnych. Równe uczestnictwo w podejmowaniu decyzji Komisja jest zdania, że: o Stale utrzymująca się niedostateczna reprezentacja kobiet w społeczeństwie obywatelskim, polityce oraz w administracji publicznej wyższego szczebla stanowi deficyt demokracji. o Zrównoważone uczestnictwo może się przyczynić do stworzenia bardziej efektywnego i innowacyjnego otoczenia zawodowego. Podstawowe znaczenie ma przejrzystość procedur awansu. o Osiągnięcie docelowego poziomu, określonego przez państwa członkowskie, w postaci 25% kobiet na kierowniczych stanowiskach w sektorze publicznym w sferze badań może przyczynić się do zwiększenia innowacji, jakości i konkurencyjności badań. Wykorzenienie wszelkich form przemocy uwarunkowanej płcią Komisja podkreśliła, że: o Takie praktyki jak okaleczanie kobiecych genitaliów czy wczesne, przymusowe małżeństwa stanowią pogwałcenie podstawowych praw do życia, bezpieczeństwa, wolności, godności oraz poszanowania integralności fizycznej i psychicznej. o W celu zwalczania handlu kobietami Komisja proponuje penalizację takich praktyk przez odpowiednie prawodawstwo, a równocześnie wpływ na zmniejszenie popytu na osoby wykorzystywane seksualnie. Nowa dyrektywa w sprawie dokumentu pobytowego wydawanego ofiarom handlu ludźmi będzie stanowić narzędzie ich ponownej integracji przez ułatwienie im dostępu do rynku pracy. Eliminowanie stereotypów związanych z płcią Komisja uważa za konieczne eliminowanie stereotypów związanych z płcią: o w edukacji i kulturze: należy zachęcać młodych ludzi do podążania innymi niż tradycyjne ścieżkami edukacji, aby unikać wybierania przez kobiety mniej cenionych i niżej wynagradzanych zawodów, o na rynku pracy: kobiety ulegają wciąż segregacji, tak poziomej, jak i pionowej; nadal są zatrudniane w sektorach niżej wynagradzanych, a ponadto zajmują z zasady niższe szczeble hierarchii zawodowej, o w mediach. Propagowanie równości płci w stosunkach zewnętrznych oraz w polityce rozwoju PE427.253v01-00 PL 10/28 CM\787705PL.doc Zdaniem Komisji, jeśli promuje się równość w stosunkach zewnętrznych oraz w polityce rozwoju, należy dokonać rozróżnienia na kraje przystępujące, kraje kandydujące i te, które w przyszłości mogą uzyskać ten status, oraz inne kraje, które mogą uczestniczyć w europejskiej polityce sąsiedztwa. Te pierwsze muszą wprowadzać w życie dorobek prawny Wspólnoty, natomiast jeśli chodzi o te drugie, to UE dąży do promowania zasad powszechnie uznanych na arenie międzynarodowej, takich jak milenijne cele rozwoju i pekińska platforma działania. Potwierdziła ona także w „Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju”, że równość płci jest jedną z pięciu kluczowych zasad polityki rozwoju. Ten aspekt uwzględnia także nowa strategia UE na rzecz Afryki. 2.2 Sprawozdanie roczne na temat równości kobiet i mężczyzn Równość kobiet i mężczyzn w Europie ma nadal dwa oblicza. Niewątpliwie pod względem ilościowym ma miejsce stały postęp w sytuacji kobiet: ich liczba na rynku pracy rośnie i mają one teraz wyższe kwalifikacje od mężczyzn. Jednak pod względem jakościowym nadal istnieje wiele wyzwań, zwłaszcza jeśli chodzi o różnicę w wynagrodzeniach, segregację na rynku pracy oraz godzenie życia zawodowego i prywatnego. W sprawozdaniu rocznym przeanalizowano główne zmiany, jakie zaszły w ubiegłym roku, zidentyfikowano przyszłe problemy oraz zamieszczono wytyczne, jak sobie z nimi radzić. Sprawozdanie z 2009 r. jest szóstym sprawozdaniem na temat równości kobiet i mężczyzn i drugim z kolei opisującym rozszerzoną Unię Europejską (UE) liczącą 27 państw członkowskich. Główne postępy poczynione w zakresie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn Dane liczbowe z ostatnich lat wskazują, że sytuacja kobiet na europejskim rynku pracy jest zjawiskiem dwupłaszczyznowym: o z jednej strony ma miejsce duży postęp pod względem ilościowym, o z drugiej zaś strony jakość zatrudnienia nadal pozostawia wiele do życzenia. Zatrudnienie kobiet w skali UE zbliża się obecnie do założonego w strategii lizbońskiej docelowego poziomu 60% do 2010 r. (wzrost z 51,1% w 1997 r. do 58,3% w 2007 r.). Utrzymują się natomiast znaczne różnice między państwami członkowskimi – wskaźniki w poszczególnych krajach wahają się od 36,9% do 73,2%. o Na 12 mln nowych stanowisk pracy utworzonych od 2000 r. 7,5 mln zajmują kobiety. o Poziom zatrudnienia kobiet wynosi obecnie 58,3%. o Odsetek kobiet pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy w 2007 r. wynosił 31,2% – wskaźnik ten jest czterokrotnie wyższy niż w przypadku mężczyzn. o Poziom zatrudnienia kobiet w wieku powyżej 55 lat wzrasta szybciej niż mężczyzn w tej samej grupie wiekowej (obecnie wynosi 34,8%, czyli w porównaniu z 2000 r. nastąpił wzrost o 7,4 punktów procentowych); o Rozbieżności między poziomem zatrudnienia kobiet i mężczyzn ulegają znacznemu zmniejszeniu – z poziomu 17,1 punktów w 2000 r. spadły do 14,2 punktów w 2007 r. Jeśli jednak porównać poziom zatrudnienia kobiet i mężczyzn sprawujących opiekę nad dziećmi do lat 12, rozbieżność między płciami jest tu prawie dwukrotnie większa. W tej sytuacji, wziąwszy pod uwagę, że kobiety osiągają lepsze wyniki w szkołach i na CM\787705PL.doc 11/28 PE427.253v01-00 PL uczelniach (59%), pojawia się pytanie o jakość miejsc pracy dla kobiet. o Do skutków segregacji płciowej na rynku pracy należy stale utrzymujące się zróżnicowanie poziomu wynagrodzeń w zależności od płci (średnio 17,4% w UE). o Sektorowa i zawodowa segregacja płciowa nie zmniejsza się, a w niektórych krajach nawet wzrasta. o Odsetek kobiet na kierowniczych stanowiskach utrzymuje się na stałym poziomie, sięgając przeciętnie 30%, bardzo wolno rośnie też liczba kobiet w polityce. o Odsetek kobiet sprawujących funkcję prezesa zarządu wiodących spółek w skali UE wynosi 3%, podczas gdy tylko jedna na dziesięć osób pełniących rolę członków zarządu przedsiębiorstwa jest kobietą. o Godzenie życia zawodowego i rodzinnego jest nadal trudne (poziom zatrudnienia matek małych dzieci wynosi zaledwie 62,4% w porównaniu z 91,4% ojców). o Wśród osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy 76,5% to kobiety. o Kobiety częściej także podejmują pracę czasową (15,1% w porównaniu z ok. 14% mężczyzn). Ten brak równowagi w zatrudnieniu nie pozostaje bez wpływu na sytuację społeczną kobiet. o Długotrwałe bezrobocie nadal częściej dotyczy kobiet (4,5% w porównaniu z 3,5% mężczyzn). o Zagrożenie ubóstwem, zwłaszcza wśród kobiet w wieku powyżej 65 lat (21%, czyli o 5% więcej niż w przypadku mężczyzn), zwiększa jeszcze to, że kobiety pracują krócej, wolniej awansują i mniej zarabiają. Wyzwania i wytyczne polityczne: W sprawozdaniu podkreślono potrzebę znacznej poprawy jakości zatrudnienia kobiet, a jednocześnie potwierdzono postępy ilościowe. W związku z tym, a zwłaszcza z nowym cyklem europejskiej strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, w sprawozdaniu zaproponowano, aby działania strukturalne, legislacyjne i finansowe skoncentrować na: o zmniejszeniu różnic w wysokości wynagrodzeń, o wspieraniu równowagi w podziale obowiązków prywatnych i rodzinnych między kobietami i mężczyznami, o zdrowiu i dobrobycie pracowników w miejscu pracy, o działaniach na rzecz zwalczania stereotypów kulturowych i dotyczących płci, o wykorzenianiu stereotypów dla umożliwienia mężczyznom i kobietom pełnego wykorzystania własnego potencjału, o propagowaniu równej reprezentacji kobiet i mężczyzn, o zwiększeniu poziomu uświadomienia i zrozumienia w zakresie równości płci. 2.3 Program Daphne III Zwalczanie przemocy wobec dzieci, młodzieży i kobiet: program Daphne III (2007– 2013) Program Daphne III ma na celu zapobieganie wszelkim formom przemocy, zwłaszcza fizycznej, seksualnej i psychicznej wobec dzieci, młodzieży i kobiet, oraz ich zwalczanie. Jego celem jest również ochrona ofiar i grup ryzyka, umożliwiająca osiągnięcie wysokiego PE427.253v01-00 PL 12/28 CM\787705PL.doc poziomu ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego, dobrobytu oraz spójności społecznej w całej Unii Europejskiej. Program ten stanowi trzecią edycję programu Daphne i obejmuje lata 2007–2013. Budżet programu na lata 2007–2013 wynosi 116,85 mln euro. Zakres i dostęp do programu Beneficjentami programu są dzieci i młodzież (w wieku od 12 do 25 lat) oraz kobiety, które są ofiarami przemocy lub są nią zagrożone. Te kategorie osób uważane są za ofiary przemocy także w przypadkach, gdy są świadkami przemocy wobec swoich bliskich. Program jest przeznaczony dla grup docelowych, takich jak rodziny, nauczyciele, pracownicy socjalni, policja, personel medyczny, pracownicy wymiaru sprawiedliwości, organizacje pozarządowe i władze publiczne. W programie mogą uczestniczyć państwa członkowskie UE oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), będące stronami porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG), jak również, pod pewnymi warunkami, kraje kandydujące i kraje bałkańskie. Program wspiera trzy rodzaje działań: o działania podejmowane przez Komisję: badania naukowe, badania opinii publicznej i ankiety, gromadzenie i rozpowszechnianie danych, seminaria, konferencje i spotkania ekspertów, tworzenie i prowadzenie stron internetowych itp., o projekty ponadnarodowe o znaczeniu wspólnotowym, w których biorą udział co najmniej dwa państwa członkowskie, o wspieranie działalności organizacji pozarządowych lub innych organizacji działających w ogólnym interesie europejskim. Realizacja Wsparcie finansowe Wspólnoty może przyjąć następujące formy: o dotacji (dotacji operacyjnych i dotacji na działania) na podstawie zaproszenia do składania wniosków, o zamówień publicznych na środki uzupełniające (np. wydatki na działania informacyjno-komunikacyjne, monitorowanie i ocenę) na sfinansowanie zakupu usług i towarów. Komisja przyjmie roczny program prac określający priorytety i przedstawi orientacyjny podział środków finansowych przeznaczonych na dotacje. Ogłosi także roczny wykaz projektów finansowanych w ramach programu. Daphne III stanowi uzupełnienie programu „Bezpieczeństwo i ochrona wolności” oraz siódmego programu ramowego w zakresie badań i rozwoju, programów PROGRESS oraz Bezpieczniejszy Internet Plus, a także działań Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn. Ocena Komisja przedstawi Parlamentowi i Radzie okresowe sprawozdanie oceniające na temat realizacji projektów i ich wyników nie później niż do dnia 31 marca 2011 r. oraz CM\787705PL.doc 13/28 PE427.253v01-00 PL sprawozdanie oceniające ex post na temat realizacji i wyników programu nie później niż do dnia 31 grudnia 2014 r. Komisja przedstawi również komunikat w sprawie kontynuacji programu nie później niż do dnia 31 maja 2012 r. 2.4 Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn został ustanowiony dnia 20 grudnia 2006 r. w odpowiedzi na wniosek Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego z czerwca 2004 r. EIGE będzie wspierać instytucje europejskie i państwa członkowskie w promowaniu równości płci we wszystkich politykach wspólnotowych i wynikających z nich politykach krajowych oraz w walce z dyskryminacją ze względu na płeć. Instytut będzie także wzmacniać widoczność tych zagadnień wśród obywateli Unii. EIGE będzie odgrywać ważną rolę w dostarczaniu wiedzy fachowej niezbędnej do rozwoju polityk równości płci w obrębie Unii Europejskiej. Głównym celem Instytutu jest wspieranie: o propagowania równości płci i jej umacniania, o uwzględniania problematyki równości płci we wszystkich politykach Wspólnoty oraz w wynikających z nich politykach krajowych, o zwalczania dyskryminacji ze względu na płeć, o podnoszenia poziomu świadomości obywateli UE. Zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym EIGE pomoc ta zasadniczo będzie miała formę wsparcia technicznego dla instytucji Wspólnoty, w szczególności dla Komisji, oraz dla organów państw członkowskich. Misja i zadania Gromadzenie, analizowanie i rozpowszechnianie informacji Podstawową działalnością Instytutu ds. Równości będzie gromadzenie, analizowanie i rozpowszechnianie informacji dotyczących równości płci we Wspólnocie. Na podstawie ścisłych kryteriów będzie opracowywał on metody prowadzące do zwiększenia obiektywności, stopnia porównywalności i rzetelności danych na poziomie europejskim. Na podstawie obiektywnych, rzetelnych i porównywalnych informacji będzie opracowywał on narzędzia metodologiczne służące wspieraniu włączania problematyki równości płci do wszystkich polityk Wspólnoty. Gromadzenie i analiza informacji zostaną rozszerzone na organizacje międzynarodowe i kraje trzecie w celu ułatwienia lepszego zrozumienia problematyki płci poza Unią Europejską. Chodzi tutaj o wsparcie Wspólnoty w wysiłkach na rzecz włączenia kwestii równości płci do obszaru stosunków zewnętrznych i współpracy na rzecz rozwoju. Instytut będzie także prowadzić badania sytuacji w Europie w zakresie równości płci. Wspieranie dialogu na szczeblu europejskim Instytut będzie również organizować działania na rzecz wymiany doświadczeń i rozwoju dialogu na szczeblu europejskim między wszystkimi zainteresowanymi stronami, takimi jak Wspólnota i instytucje państw członkowskich, partnerzy społeczni, organizacje pozarządowe, ośrodki badawcze itp. PE427.253v01-00 PL 14/28 CM\787705PL.doc Ujmując rzecz bardziej szczegółowo, Instytut będzie: o tworzyć i koordynować europejską sieć na rzecz równości płci, o organizować spotkania ad hoc ekspertów, o wspomagać wymianę informacji między badaczami oraz sprzyjać uwzględnianiu problematyki równości płci w ich badaniach, o rozwijać dialog i współpracę z organizacjami pozarządowymi, organizacjami zajmującymi się równością szans, uczelniami i ekspertami, ośrodkami badawczymi i partnerami społecznymi. Zwiększanie świadomości społecznej Instytut będzie pomagać w organizacji konferencji, kampanii i spotkań na szczeblu europejskim w celu podnoszenia poziomu świadomości obywateli UE na temat równości płci. Wnioski z każdego z tych wydarzeń będzie przekazywać Komisji. Ponadto dzięki ośrodkowi dokumentacji i stronie internetowej społeczeństwo będzie miało dostęp do informacji na temat problematyki równości płci. Instytut będzie także rozpowszechniać informacje dotyczące niestereotypowych ról kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach życia. Funkcjonowanie Instytutu Instytut będzie wykonywać zadania w ramach uprawnień Wspólnoty oraz zgodnie z priorytetami UE w dziedzinie równości płci. Instytut będzie zorganizowany w sposób umożliwiający mu funkcjonowanie niezależnie od władz krajowych, społeczeństwa obywatelskiego i instytucji wspólnotowych, co zapewnia mu przejrzystość działania. Posiada on osobowość prawną i składa się z następujących organów: zarządu, dyrektora i personelu oraz forum doradczego. Na siedzibę Instytutu wybrano Wilno na Litwie. Dnia 12 stycznia 2009 r., zgodnie z art. 12 ust. 1 rozporządzenia, kandydatka na dyrektora Instytutu Virginija Langbakk złożyła oświadczenie przed komisją FEMM w Parlamencie Europejskim. Virginija Langbakk objęła stanowisko w kwietniu 2009 r. Instytut powinien był rozpocząć działalność 18 stycznia 2008 r., ale nastąpiło opóźnienie w jego tworzeniu. Obecnie trwa rekrutacja pracowników i mianowanie członków forum doradczego. 2.5 Program PROGRESS Wspólnotowy program na rzecz zatrudnienia i solidarności społecznej PROGRESS (2007–2013) Program PROGRESS ma zapewniać finansowe wsparcie wdrażania celów Unii Europejskiej w dziedzinie zatrudnienia i spraw społecznych. Przyczyni się w ten sposób do osiągnięcia celów strategii lizbońskiej. W okresie 2007–2013 ze środków programu będą finansowane działania w zakresie analiz, wzajemnego uczenia się, podnoszenia świadomości i upowszechniania informacji, a także pomoc dla kluczowych podmiotów. Program dzieli się na pięć sekcji odpowiadających pięciu głównym dziedzinom działalności: o zatrudnienie, o ochrona socjalna i integracja społeczna, CM\787705PL.doc 15/28 PE427.253v01-00 PL o warunki pracy, o różnorodność i walka z dyskryminacją o oraz równość kobiet i mężczyzn. Do czasu ustanowienia programu PROGRESS działania Wspólnoty w dziedzinie zatrudnienia, integracji społecznej i ochrony socjalnej, propagowania równości płci oraz zasady niedyskryminacji były wspierane w ramach oddzielnych programów działań. Równość kobiet i mężczyzn w programie PROGRESS Ta sekcja programu PROGRESS wspiera efektywne wdrażanie zasady równości płci oraz promuje uwzględnianie problematyki równości płci we wszystkich dziedzinach polityk wspólnotowych poprzez: o poprawę zrozumienia sytuacji związanej z kwestiami równości płci i uwzględnianiem tej problematyki, w szczególności poprzez analizy i badania oraz opracowywanie danych statystycznych i wskaźników, jak również ocenę skutków obowiązujących przepisów, polityk i praktyk; o wspieranie wdrażania przepisów UE dotyczących równości płci poprzez efektywne monitorowanie, organizację seminariów dla osób pracujących w tej dziedzinie i współpracę sieciową wyspecjalizowanych organów zajmujących się równouprawnieniem; o podnoszenie świadomości, upowszechnianie informacji i promowanie dyskusji na temat głównych wyzwań i kwestii politycznych związanych z równością płci oraz uwzględnianiem problematyki równości płci, także wśród partnerów społecznych, organizacji pozarządowych oraz innych zainteresowanych podmiotów; o rozwijanie zdolności kluczowych sieci na szczeblu europejskim do wspierania i dalszego rozwijania celów polityk wspólnotowych oraz strategii w dziedzinie równości płci. Finansowanie Budżet całego programu na lata 2007–2013 wynosi 657 590 000 euro. Podział finansowania pomiędzy poszczególne sekcje uwzględnia następujące dolne limity: o zatrudnienie 23%, o ochrona socjalna i integracja społeczna 30%, o warunki pracy 10%, o różnorodność i zwalczanie dyskryminacji 23%, o równość płci 12%. Pozostałe 2% zostanie wykorzystane na pokrycie kosztów zarządzania programem. 2.6 Wnioski legislacyjne rozpatrywane obecnie przez Parlament Europejski W marcu 2006 r. Rada Europejska podkreśliła potrzebę lepszego godzenia życia zawodowego i prywatnego w celu osiągnięcia wzrostu gospodarczego, dobrobytu i konkurencyjności, i zatwierdziła europejski pakt na rzecz równości płci. W grudniu 2007 r. i w marcu 2008 r. Rada wezwała Komisję do dokonania oceny ram prawnych wspierających godzenie życia zawodowego, prywatnego i rodzinnego oraz ewentualnej potrzeby ich ulepszenia oraz ponownie stwierdziła, że należy czynić dalsze starania, aby godzenie pracy z życiem PE427.253v01-00 PL 16/28 CM\787705PL.doc prywatnym i rodzinnym było możliwe zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. W październiku 2008 r. Komisja Europejska przedstawiła nowe wnioski mające na celu godzenie życia zawodowego i rodzinnego, tak zwany „pakiet rodzinny”. Przygotowany przez Komisję pakiet w zakresie godzenia życia zawodowego i prywatnego składa się z trzech części: o dokumentu politycznego (komunikatu) wyjaśniającego tło i kontekst, o dwóch wniosków legislacyjnych (dotyczących przeglądu dyrektyw) oraz o sprawozdania z postępów osiągniętych przez państwa członkowskie w dziedzinie realizacji tzw. celów barcelońskichw zakresie infrastruktury opieki na dziećmi. Dyrektywa w sprawie równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek Dnia 6 maja 2009 r. Parlament Europejski przyjął 550 głosami za, przy 14 głosach przeciw i 57 wstrzymujących się sprawozdanie Astrid LULLING (PPE-DE, LU) oraz rezolucję legislacyjną zmieniającą w pierwszym czytaniu w ramach procedury współdecyzji wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającej dyrektywę 86/613/EWG. Przyjęcie porozumienia politycznego przez Radę zaplanowano na posiedzenie Rady ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych, Zdrowia i Ochrony Konsumentów w dniu 30 listopada 2009 r. Dyrektywa w sprawie urlopów macierzyńskich Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia przyjęła sprawozdanie przygotowane przez Edite ESTRELĘ (PSE, PT) zmieniające w pierwszym czytaniu w ramach procedury współdecyzji wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę Rady 92/85/EWG w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią. Dnia 6 maja 2009 r. PE na posiedzeniu plenarnym zdecydował o odesłaniu sprawozdania do komisji FEMM, która teraz będzie musiała przyjąć nowe sprawozdanie. Decyzja w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz w sprawie ochrony pokrzywdzonych Pod koniec marca 2009 r. Komisja przedstawiła wniosek zmieniający decyzję ramową Rady w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi, który został przydzielony komisji LIBE jako komisji przedmiotowo właściwej. Do komisji FEMM zwrócono się o opinię w sprawie proponowanej decyzji ramowej. 2.7 Działania Komisji Europejskiej w najbliższym czasie Zgodnie z programem prac Komisji na 2009 r. w najbliższych miesiącach zostaną przedstawione dwa wnioski legislacyjne mające związek z działalnością Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia: CM\787705PL.doc 17/28 PE427.253v01-00 PL o wniosek dotyczący dyrektywy wprowadzającej w życie porozumienie ramowe zawarte przez Business Europe, EUC, CEEP i UEAMPE zmieniające porozumienie ramowe zawarte przez UNICE, CEEP oraz ETUC dołączone do dyrektywy Rady 96/34/WE w sprawie urlopu rodzicielskiego (jego przyjęcie przez Komisję zostało zaplanowane na lipiec 2009 r.); o wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie urlopów ojcowskich, adopcyjnych oraz opiekuńczych (jego przyjęcie przez Komisję zostało zaplanowane na czwarty kwartał 2009 r.). 2.8 Przydatne odnośniki do dokumentów i aktów prawnych UE dotyczących równości płci Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions - A Roadmap for equality between women and men 2006-2010 [COM(2006) 92 final]. Report from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions of 27 February 2009, Equality between women and men - 2009 [SEC(2009)165]. Decision No 779/2007/EC of the European Parliament and of the Council of 20 June 2007 establishing for the period 2007-2013 a specific programme to prevent and combat violence against children, young people and women and to protect victims and groups at risk (Daphne III programme) as part of the General Programme Fundamental Rights and Justice [OJ L 173 of 3.7.2007] Regulation (EC) No 1922/2006 of the European Parliament and of the Council of 20 December 2006 on establishing a European Institute for Gender Equality [OJ L 403 of 30.12.2006] Decision No 1672/2006/EC of the European Parliament and of the Council of 24 October 2006 establishing a Community Programme for Employment and Social Solidarity -PROGRESS [OJ L 315 of 15.11.2006]. Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on the application of the principle of equal treatment between men and women engaged in an activity in a selfemployed capacity and repealing Directive 86/613/EEC [COM(2008)0636 final] Sprawozdanie Astrid Lulling Sprawozdanie przyjęte na posiedzeniu plenarnym dnia 6 maja 2009 r. Report on the Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on the application of the principle of equal treatment between men and women engaged in an activity in a self-employed capacity and repealing Directive 86/613/EEC Proposal for a directive of the European Parliament and of the Council on amending Council Directive 92/85/EEC on the introduction of measures to encourage improvements in PE427.253v01-00 PL 18/28 CM\787705PL.doc the safety and health at work of pregnant workers and workers who have recently given birth or are breastfeeding [COM(2008)0637] Sprawozdanie Edite Estreli przyjęte przez komisję FEMM dnia 16 kwietnia 2009 r. Report on the proposal for a directive of the European Parliament and of the Council amending Council Directive 92/85/EEC on the introduction of measures to encourage improvements in the safety and health at work of pregnant workers and workers who have recently given birth or are breastfeeding Proposal for a Council Framework decision on preventing and combating trafficking in human beings, and protecting victims, repealing Framework Decision 2002/629/JHA [COM(2009)136 final] CM\787705PL.doc 19/28 PE427.253v01-00 PL 3. Dotychczasowe i przyszłe działania prezydencji Rady w sprawie równości płci 3.1 Kontekst Od początku obecnej dekady państwa członkowskie UE podjęły liczne działania i zadania w celu zwiększenia równości płci w wielu obszarach polityki. Warto przypomnieć najważniejsze z nich: o zobowiązanie Rady Europejskiej podjęte na posiedzeniu w Lizbonie (2000) do zwiększenia poziomu zatrudnienia kobiet do 60% do 2010 r. oraz do doprowadzenia do równowagi płci na rynku pracy w kontekście założeń strategii lizbońskiej; o zobowiązanie Rady Europejskiej podjęte na posiedzeniu w Barcelonie (2002) do usunięcia czynników zniechęcających kobiety do uczestnictwa w życiu zawodowym oraz – z uwzględnieniem zapotrzebowania na opiekę nad dziećmi oraz zgodnie z krajowymi schematami zapewniania takiej opieki – do zapewnienia tej opieki do 2010 r. przynajmniej 90% dzieci w wieku od 3 lat do wieku obowiązku szkolnego oraz przynajmniej 33% dzieci poniżej 3 lat; o wniosek Rady Europejskiej z wiosennego posiedzenia w 2003 r., aby Komisja przygotowała, we współpracy z państwami członkowskimi UE, roczne sprawozdanie na wiosenny szczyt Rady Europejskiej w sprawie zmian na rzecz równości płci oraz wskazówek dotyczących uwzględniania problematyki równości płci we wszystkich obszarach polityki; o porozumienie osiągnięte na forum Rady ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury w 2003 r. w sprawie celu zmierzającego do podniesienia o 15% do roku 2010 całkowitej liczby absolwentów kierunków matematycznych, ścisłych i technicznych w Unii Europejskiej i do jednoczesnego zmniejszenia dysproporcji w liczbie kobiet i mężczyzn wśród absolwentów. 3.2 Działania i inicjatywy podjęte w ostatnich latach Wyżej wspomniana tendencja była kontynuowana także w ostatnim okresie i zaowocowała ważnymi inicjatywami. o W ramach 10-letniego przeglądu Pekińskiej Platformy Działania (PFA) ministrowie ds. równości płci państw członkowskich UE w dniu 4 lutego 2005 r. przyjęli wspólne oświadczenie, w którym, między innymi, potwierdzili stanowcze poparcie dla pełnego i skutecznego wdrożenia deklaracji pekińskiej i platformy działania oraz zobowiązanie do ich wdrożenia. W oparciu o to oświadczenie w czerwcu 2005 r. Rada wezwała państwa członkowskie i Komisję do wzmocnienia mechanizmów instytucjonalnych na rzecz promowania równości płci oraz do stworzenia ram oceny realizacji PFA w celu stworzenia bardziej spójnego i systematycznego monitorowania postępów, a także zwróciła się do Komisji o włączenie oceny odpowiednich wskaźników, opracowanych do celów kontynuacji realizacji Pekińskiej Platformy Działania, do jej rocznego sprawozdania na PE427.253v01-00 PL 20/28 CM\787705PL.doc wiosenny szczyt Rady Europejskiej. o Wniosek Rady ds. Konkurencyjności z kwietnia 2005 r. skierowany do państw członkowskich, aby w pierwszej kolejności ustalić cel polegający na zwiększeniu odsetka kobiet na kierowniczych stanowiskach w sektorze publicznym do 25% oraz na zwiększeniu ich udziału w badaniach przemysłowych i technologii. o W czerwcu 2005 r. Komisja Europejska zaproponowała zorganizowanie dorocznego Szczytu Równości wysokiego szczebla skupiającego ministrów, przewodniczących krajowych organów ds. równości, przewodniczących organizacji pozarządowych na szczeblu UE, unijnych partnerów społecznych oraz przedstawicieli organizacji międzynarodowych. Pierwszy szczyt odbył się w Berlinie w 2007 r. w związku z inauguracją Europejskiego Roku Równych Szans dla Wszystkich (2007 r.). Drugi Szczyt Równości odbył się w Paryżu jesienią 2008 r. Trzeci Szczyt Równości ma się odbyć w Sztokholmie w dniach 16–17 listopada 2009 r. o Na wiosennym posiedzeniu w 2006 r. Rada Europejska stwierdziła, że polityka równości płci ma zasadnicze znaczenia dla wzrostu gospodarczego, dobrobytu i konkurencyjności, i w związku z tym przyjęła europejski pakt na rzecz równości płci. Pakt ma zachęcać do działań na szczeblu państw członkowskich i Unii w następujących dziedzinach: - sposoby niwelowania dysproporcji i zwalczania stereotypów w traktowaniu płci na rynku pracy, - sposoby propagowania większej równowagi między życiem osobistym i zawodowym niezależnie od płci, - sposoby umacniania sprzyjającego ładu instytucjonalnego poprzez powszechne uwzględnianie problematyki równości płci oraz ściślejszy nadzór. Europejski pakt na rzecz równości płci oraz roczne sprawozdanie na temat równości kobiet i mężczyzn należy uczynić częścią ustalonych już mechanizmów dalszego wdrażania partnerstwa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz wykorzystać do tego, by propagować uwzględnianie problematyki równości płci w działaniach podejmowanych w ramach strategii. o W 2007 r. Rada Europejska na wiosennym posiedzeniu utworzyła europejski sojusz na rzecz rodzin, stanowiący dla państw członkowskich platformę wymiany opinii i informacji w dziedzinie inicjatyw przyjaznych rodzinie. o Dnia 15 maja 2007 r. Niemcy, Portugalia i Słowenia podpisały potrójne oświadczenie prezydencji w sprawie propagowania równości płci w Unii Europejskiej oraz wspierania wzmocnienia wymiaru płci w strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia. Eliminowanie stereotypów związanych z płcią zostało uznane za przewodni temat działań na rzecz równości płci podejmowanych przez trzy prezydencje. W tej sytuacji wyzwania, z jakimi mają do czynienia kobiety, a zwłaszcza mężczyźni w kontekście zmieniającego się podziału ról między płciami stały się jednym z kluczowych zagadnień podczas nieformalnego spotkania ministrów ds. równości płci i rodziny, które odbyło się w okresie prezydencji niemieckiej CM\787705PL.doc 21/28 PE427.253v01-00 PL w dniach 15–16 maja 2007 r.; prezydencja portugalska zorganizowała dnia 3 października 2007 r. europejską konferencję ekspertów „Przedsiębiorczość i zatrudnialność – stereotypy dotyczące płci”; dnia 30 stycznia 2008 r. prezydencja słoweńska zorganizowała ogólnoeuropejską konferencję „Eliminowanie stereotypów związanych z płcią – Mission (Im)Possible?”. o Na posiedzeniu Rady ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej i Spraw Konsumentów (EPSCO) w dniach 8–9 czerwca 2009 r. ministrowie UE przyjęli konkluzje w sprawie „Równości szans kobiet i mężczyzn: aktywnego i godnego starzenia się”, w których wezwali „państwa członkowskie do wzięcia pod uwagę, zwłaszcza podczas reformowania systemów emerytalnych, większego narażenia kobiet na ryzyko ubóstwa, zwłaszcza w starszym wieku; zachęca się państwa członkowskie do zapewnienia, by systemy emerytalne uwzględniały sytuację kobiet i mężczyzn, którzy przerywają karierę ze względu na obowiązki opiekuńcze, a także aby uniknąć tworzenia nowych pułapek zależności”. 3.3 Działania i inicjatywy przewidziane przez prezydencję szwedzką (drugie półrocze 2009 r.) W okresie prezydencji szwedzkiej prace ministrów ds. równości będą ukierunkowane na znaczenie równości płci dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Do innych ważnych zagadnień zaliczają się inicjatywy mające na celu zapobieganie przemocy mężczyzn wobec kobiet oraz realizację planu działania ONZ na rzecz równości płci, pekińskiej platformy działania. Prezydencja będzie także działać na rzecz podjęcia decyzji w sprawie dwóch projektów dyrektyw omawianych obecnie przez współprawodawców: w sprawie równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek (sprawozdanie Astrid LULLING – przyjęte przez PE w pierwszym czytaniu dnia 6 maja 2009 r.) oraz w sprawie środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią (sprawozdanie Edite ESTRELI – przyjęte przez komisję FEMM dnia 16 kwietnia 2009 r. i odesłane przez PE do komisji na posiedzeniu plenarnym dnia 6 maja 2009 r.) 3.4 Przydatne odnośniki European Pact for Gender Equality (European Council March 2006 - annex II) European Council – Presidency Conclusions EPSCO Council - Press releases EPSCO Council 8-9 June 2009 – Council Conclusions on Equal opportunities for women and men: active and dignified ageing Swedish Presidency Programme PE427.253v01-00 PL 22/28 CM\787705PL.doc 4. Prawa kobiet i równość płci w systemie Narodów Zjednoczonych Działania na rzecz rozwoju praw kobiet od dawna mają wymiar ogólnoświatowy. Pierwsze ponadnarodowe sieci organizacji feministycznych pojawiły się już w połowie XIX w. i stawiały sobie za zadanie zapewnienie kobietom prawa głosu, propagowanie pokoju oraz wprowadzenie przepisów prawnych w sprawie pracy kobiet poza domem. Jednocześnie różne organizacje międzynarodowe, często już z chwilą swego powstania, uznawały równość płci za główną kwestię polityczną. Kluczowym podmiotem w tym względzie jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. W pierwszym roku swego istnienia Rada Gospodarcza i Społeczna NZ (ECOSOC) utworzyła Komisję Statusu Kobiet (CSW). Najważniejszym skutkiem działalności CSW było powstanie szerokiego wachlarza nowych ponadnarodowych sieci organizacji feministycznych oraz ekspansja w dziedzinach politycznych uznanych przez ONZ i jej różne organy za kluczowe dla społecznego, gospodarczego i politycznego awansu kobiet. 4.1 Platforma działania podpisana w Pekinie (1995 r.) Platforma działania podpisana w Pekinie (1995 r.) skupiała się na dwunastu „celach strategicznych”, które można podzielić na dwie „meta-strategie” służące osiągnięciu równości kobiet i mężczyzn. W szczególności: o pojęcie „równego udziału w podejmowaniu decyzji”, które jest opisane w platformie działania jako „funkcja dźwigni, bez której realne włączenie wymiaru równości do polityki rządu jest bardzo mało prawdopodobne. Nie jest to tylko żądanie sprawiedliwości i demokracji, ale należy je również postrzegać jako warunek konieczny brania pod uwagę interesów kobiet” (ONZ 1995); o pojęcie „uwzględniania problematyki równości płci”, które jest definiowane jako „włączanie perspektywy płci do wszystkich polityk i programów, tak aby przed podjęciem decyzji została przeprowadzona analiza ich skutków odpowiednio dla kobiet i mężczyzn” (ONZ 1995). Wszystkie te strategie łącznie sugerują, że równości płci nie da się osiągnąć bez (1) udziału kobiet jako decydentów politycznych oraz (2) uwzględnienia konsekwencji wszystkich polityk publicznych dla obu płci. Patrz: http://www.un.org/esa/gopher-data/conf/fwcw/off/a--20.en 4.2 Milenijne cele rozwoju (MCR) We wrześniu 2000 r. w deklaracji milenijnej ONZ przyjęto następujące cele w dziedzinie rozwoju: o wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu, o zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym, o promowanie równości płci i awansu społecznego kobiet, o ograniczenie umieralności dzieci, CM\787705PL.doc 23/28 PE427.253v01-00 PL o o o o poprawa opieki zdrowotnej nad matkami, ograniczenie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS, malarii i innych chorób, stosowanie zrównoważonych metod gospodarowania zasobami naturalnymi, stworzenie globalnego partnerskiego porozumienia na rzecz rozwoju. Cele te zostały powszechnie przyjęte jako ramy umożliwiające ocenę postępów w dziedzinie rozwoju. Miały stanowić punkty odniesienia w ocenie wyników, nie tylko dla krajów rozwijających się, ale także dla krajów bogatych, które pomagają finansować programy rozwojowe oraz dla instytucji wielostronnych, które pomagają w ich wdrażaniu. Pierwsze siedem celów wzajemnie się wzmacnia i są one ukierunkowane na ograniczenie wszelkich form ubóstwa. Ostatni cel – globalne „partnerskie porozumienie na rzecz rozwoju” dotyczy środków osiągania pierwszych siedmiu. Patrz: http://www.un.org/millenniumgoals/ UE UE zobowiązała się do przeznaczenia „zalecanego 0,7 PNB” na finansowanie celów. W kontekście równości płci UE dąży do powiązania milenijnych celów rozwoju z celami platformy działania podpisanej w Pekinie, do opracowania stosownych wskaźników i do oceny postępu. Po podpisaniu pekińskiej platformy działania Rada Europejska na posiedzeniu w Madrycie (grudzień 1995 r.) zażądała corocznego przeglądu wdrażania platformy działania przez państwa członkowskie. Dnia 2 grudnia 1998 r. Rada uzgodniła, że roczna ocena wdrażania platformy będzie zawierać propozycję dotyczącą zbioru ilościowych i jakościowych wskaźników i poziomów odniesienia. Od tamtej pory jest to tradycyjne działanie prezydencji, a od 2006 r. ocena odbywa się co pół roku. W tym kontekście przeanalizowano następujące zagadnienia: „Udział kobiet we władzach i procesie decyzyjnym” (1999 r.), „Godzenie życia rodzinnego i zawodowego” (2000 r.), „Różnice w wynagradzaniu” (2001 r.), „Przemoc w rodzinie wobec kobiet” (2002 r.), „Udział kobiet i mężczyzn w podejmowaniu decyzji gospodarczych” (2003 r.), „Molestowanie seksualne w miejscu pracy” (2004 r.), „Kobiety i zdrowie” (2006 r.), „Mechanizmy instytucjonalne” (2007 r.), „Edukacja i kształcenie kobiet” (2007 r.) oraz „Kobiety i ubóstwo” (2007 r.). 4.3 Działania następcze po Pekińskiej Platformie Działania (Pekin + 5) W dniach 5–9 czerwca odbyła się w siedzibie ONZ w Nowym Jorku 23. specjalna sesja Zgromadzenia Ogólnego: „Kobiety 2000: równość płci, rozwój i pokój w XXI wieku”, podczas której przyjęto deklarację polityczną i wspólny dokument zatytułowane „Dalsze działania i inicjatywy na rzecz wdrażania deklaracji pekińskiej i platformy działania”. We wspólnym dokumencie z 23. sesji specjalnej Zgromadzenie Ogólne wskazało, że w wielu krajach „zostały utworzone bądź wzmocnione krajowe mechanizmy równościowe, które uznano za podstawę instytucjonalną spełniającą rolę katalizatora w promowaniu równości płci, uwzględniania problematyki równości płci oraz monitorowania wdrażania pekińskiej platformy działania...”. Chociaż podkreślano, że „został osiągnięty postęp pod względem widoczności, statusu, zasięgu i koordynacji działań przez te mechanizmy”, ujawniono jednak przeszkody w funkcjonowaniu mechanizmów krajowych w wielu państwach. Zaliczały się do PE427.253v01-00 PL 24/28 CM\787705PL.doc nich niedostateczne zasoby finansowe i ludzkie, brak woli politycznej i zaangażowania na najwyższym szczeblu, niedostateczne zrozumienie problemu równości płci i uwzględniania problematyki równości płci przez struktury rządowe, niejasny zakres kompetencji oraz problemy strukturalne i komunikacyjne w agencjach rządowych i między nimi. Patrz: http://www.un.org/womenwatch/daw/followup/ress233e.pdf 4.4 Działania następcze po Pekińskiej Platformie Działania (Pekin + 10) W 2005 r. na 49. sesji CSW państwa członkowskie ONZ dokonały 10-letniego przeglądu postępów w realizacji deklaracji pekińskiej i platformy działania. Sprawozdanie sekretarza generalnego: W przeglądzie realizacji pekińskiej platformy działania oraz wspólnym dokumencie ze specjalnej sesji Zgromadzenia Ogólnego, zatytułowanej „Kobiety 2000: równość płci, rozwój i pokój w XXI wieku” (E/CN.6/2005/2), uwzględniono 12 krytycznych obszarów platformy działania oraz nowe problemy zidentyfikowane na 23. sesji specjalnej Zgromadzenia Ogólnego. Na zakończenie 10-letniego przeglądu CSW przyjęła deklarację, w której potwierdzono cele deklaracji pekińskiej i platformy działania, wyrażono zadowolenie z dokonanych postępów, jednocześnie podkreślając istniejące jeszcze przeszkody i wyzwania, a także zobowiązano się do podjęcia dalszych działań w celu zapewnienia całkowitej i szybkiej realizacji platformy. W deklaracji podkreślono też, że całkowita i skuteczna realizacja jest konieczna dla osiągnięcia celów rozwoju uzgodnionych na arenie międzynarodowej, w tym celów zawartych w deklaracji milenijnej, oraz przyznano, że realizacja deklaracji pekińskiej i platformy działania oraz wykonanie zobowiązań wynikających z konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet wzajemnie się wzmacniają w dążeniu do równości płci i awansu kobiet. W deklaracji wezwano system Narodów Zjednoczonych, organizacje międzynarodowe i krajowe, wszystkie sektory społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacje pozarządowe, a także kobiety i mężczyzn, do zaangażowania i zwiększenia wkładu w realizację deklaracji pekińskiej i platformy działania. Patrz: http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/LTD/N05/254/52/PDF/N0525452.pdf?OpenElement Komisja FEMM Parlamentu Europejskiego Delegacja ad hoc komisji FEMM Parlamentu Europejskiego wzięła udział w 49 sesji Komisji Statusu Kobiet ONZ, która odbyła się w dniach 28 lutego – 11 marca 2005 r. w Nowym Jorku, a której celem była ocena realizacji pekińskiej platformy działania po 10 latach od jej ogłoszenia. Komisja uczestniczyła także w przygotowaniach do 49 sesji podczas konferencji zorganizowanej w Luksemburgu przez prezydencję luksemburską 2 i 3 lutego 2005 r. Kluczowe elementy stanowiska komisji określone zostały w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2005 r., w której wzywano między innymi do: - ratyfikowania przez państwa członkowskie Konwencji ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, - większego uczestnictwa kobiet w procesie podejmowania decyzji gospodarczych, społecznych i politycznych, - uwzględniania w prawodawstwie wspólnotowym problematyki równości płci oraz brania CM\787705PL.doc 25/28 PE427.253v01-00 PL pod uwagę kwestii płci przy finansowaniu. Patrz: http://www.europarl.europa.eu/oeil/file.jsp?id=5220522 oraz: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P6-TA-20050073+0+DOC+XML+V0//EN Wnioski w sprawie platformy działania przyjęte podczas IV Światowej Konferencji w sprawie Kobiet były przedmiotem wielu pytań ustnych do Komisji i Rady w kontekście debaty Parlamentu Europejskiego podczas Międzynarodowego Dnia Kobiet 8 marca 2005 r. Rada Unii Europejskiej: W kontekście 10-letniego przeglądu realizacji pekińskiej platformy działania ministrowie państw UE odpowiedzialni za równość płci dnia 4 lutego 2005 r. przyjęli wspólną deklarację, w której między innymi potwierdzają zdecydowane poparcie i zaangażowanie w całkowitą i skuteczną realizację deklaracji pekińskiej i platformy działania. W konkluzjach w sprawie pekińskiej platformy działania Rada UE zachęciła państwa członkowskie i Komisję do rozwoju metod i narzędzi sprzyjających uwzględnianiu problematyki równości płci, takich jak branie w przyszłości pod uwagę kwestii płci przy finansowaniu, kontroli i ocenie skutków oraz dalszego rozwoju specjalistycznej wiedzy i szkoleń dotyczących problematyki płci. Rada zaapelowała także między innymi o pełne uwzględnienie problematyki równości płci podczas przeglądu na wysokim szczeblu milenijnych celów rozwoju oraz uwzględnianie jej, za pomocą siedmiu strategicznych priorytetów zawartych w projektach milenijnych, w celu awansu kobiet i realizacji milenijnych celów rozwoju. W grudniu 2007 r. Rada zwróciła się do państw członkowskich i Komisji o dokonywanie okresowych przeglądów postępu w sprawach, w których wskaźniki już zostały przyjęte na szczeblu UE, poczynając od „Kobiet i procesu decyzyjnego” i „Godzenia życia zawodowego, rodzinnego i prywatnego”. Przeglądu pierwszego zagadnienia dokonała prezydencja słoweńska w pierwszym półroczu 2008 r., a przeglądu drugiego zagadnienia dokonała prezydencja francuska w drugim półroczu 2008 r. Patrz: http://www.europarl.europa.eu/oeil/file.jsp?id=5220522 4.5 Działania następcze po Pekińskiej Platformie Działania (Pekin + 15) Prezydencja szwedzka: Na jesień 2009 r. wydziałowi ds. równości płci szwedzkiego ministerstwa integracji i równości płci powierzono zadanie przeanalizowania działań następczych w sprawie pekińskiej platformy działania. Pracą tą kieruje dyrektor Marianne Laxén, w projekcie uczestniczy też grupa sędziów najwyższego sądu administracyjnego, badaczy i statystyków. Dr Lenita Freidenvall z Uniwersytetu Sztokholmskiego została mianowana koordynatorem grupy badawczej. Sprawozdanie zostanie przedstawione po raz pierwszy na konferencji ONZ w listopadzie 2009 r., a następnie na posiedzeniu CSW w marcu 2010 r. Oczekuje się, że w grudniu 2009 r. na posiedzeniu ministrów ds. równości Rada Unii Europejskiej przyjmie konkluzje na podstawie przedmiotowego sprawozdania. PE427.253v01-00 PL 26/28 CM\787705PL.doc Patrz: http://www.eu2009.se/ Przydatne odnośniki 4.6 Rezolucje Parlamentu Europejskiego Gender mainstreaming in EU external relations and peace-building / nation-building Gender equality and women empowerment in development cooperation Development perspectives on peace-building and nation building in post-conflict situations Women in international policy Perspectives of women in international trade The situation of women in armed conflicts and their role in the reconstruction and the democratic process in countries after a conflict ORAL QUESTION on the follow up of the Fourth World Conference on Women Platform for Action (Beijing + 10) Violation of women's rights and Union international relations Further to the Council and Commission statements pursuant to Rule 37(2) of the Rules of Procedure by the following Members: Miet SMET, Maria Antonia AVILES PEREA, Christa KLASS and Astrid LULLING on behalf of the PPE-DE Group on the outcome of the Special Session of the General Assembly of the United Nations entitled “Women 2000: gender equality, development and peace for the twenty-first century”, 5-9 June 2000 European Parliament resolution on the follow-up to the Beijing Action Platform (2000/2020(INI)) Report on the follow-up to the Beijing (2000/2020(INI)) Resolution on International Women's Day and the violation of women's rights Fourth United Nations International Conference on Women (September 1995, Beijing) Inne przydatne odnośniki: ONZ i problemy globalne: Women - Website UNFPA Fundusz Ludnościowy Narodów Zjednoczonych Adres internetowy: http://www.unfpa.org/public/ CM\787705PL.doc 27/28 PE427.253v01-00 PL Delivering on the Promise of Equality: UNFPA’S Strategic Framework on Gender Mainstreaming & Women’s Empowerment 2008-2011 Rada Gospodarcza i Społeczna NZ Report of the United Nations Development Fund for Women on the Activities of the Fund to Eliminate Violence Against Women: Note by the SecretaryGeneral A/HRC/10/43–E/CN.6/2009/10 IANWGE Sieć organizacji działających na rzecz kobiet i równości płci UN System Wide Policy and Strategy on Gender Equality and Empowerment of Women: Website OSAGI: Biuro Specjalnego Doradcy ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn i Promocji Kobiet INSTRAW: Międzynarodowy Instytut Kształcenia i Badań nad Awansem Kobiet UNIFEM: Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Kobiet Who Answers to Women? Gender and Accountability. Progress of the World’s Women 2008/2009 (2008) UNIFEM Strategic Plan, 2008–2011 UNIFEM Regional Office for Central and Eastern Europe DAW: - Wydział ONZ ds. Awansu Kobiet UN - ESCWA - Komisja Gospodarczo-Społeczna ds. Azji Zachodniej Centrum na rzecz Kobiet (ECW) CEDAW - UN - Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet UNESCO - Centrum zasobów z zakresu uwzględniania problematyki równości płci Women Watch - Sieć międzyagencyjna ONZ ds. kobiet i równości płci WORLD BANK - Płeć i rozwój - Dokument Strategiczny Banku Światowego na temat uwzględniania problematyki równości płci OCHA - Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej Równość płci PE427.253v01-00 PL 28/28 CM\787705PL.doc