streszczenie - Instytut Psychiatrii i Neurologii
advertisement
STRESZCZENIE Lilianna Engel : Skuteczność ambulatoryjnej psychoterapii indywidualnej i grupowej w podejściu zintegrowanym Cel Celem niniejszej pracy jest ocena skuteczności psychoterapii ambulatoryjnej indywidualnej i grupowej w podejściu integrującym w leczeniu pacjentów z zaburzeniami nerwicowymi i związanymi ze stresem. Cele pracy zawierają także ocenę trwałości utrzymywania się wyników i odległych efektów psychoterapii, weryfikację mechanizmów oddziaływania form, odpowiedź, czy zmiany u pacjentów leczonych terapią indywidualną związane są ze zmianami intrapsychicznymi (osobowości), a u leczonych w grupie ze zmianami funkcjonowania społecznego. Osoby badane Grupę badanych stanowiło 100 pacjentów, zgłaszających się do Poradni Przyklinicznej Instytutu Psychiatrii i Neurologii, konsultowanych i skierowanych przez lekarzy psychiatrów do psychoterapii ambulatoryjnej. Grupa badana to 51 mężczyzn i 49 kobiet, wiek 20 – 59 (śr. 33, odch. stand.- 11,85), z rozpoznaniami według ICD 10: od F-40 do F-48 zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną, F-34.1 dystymia, F-60 do F-69 zaburzenia osobowości. Ogólna liczba badanych pacjentów N = 100, w tym leczonych w grupie terapeutycznej N = 33, indywidualnie N = 33, grupa kontrolna oczekujących na leczenie N = 34. Pacjenci podzieleni byli na dwie grupy, ze względu na formę terapii : A (psychoterapia grupowa) i B (psychoterapia indywidualna). W obu podgrupach psychoterapię w podejściu integrującym prowadziła ta sama terapeutka. Terapia grupowa trwała 1 rok, w wymiarze 50 sesji po 2 godziny, jeden raz w tygodniu, w trzech grupach terapeutycznych. Terapia indywidualna trwała przez l rok, jedną godzinę tygodniowo, w wymiarze 50 sesji indywidualnych. Przeprowadzono 3 pomiary badanych zmiennych: przed rozpoczęciem leczenia (pierwszy), w dniu zakończenia leczenia (drugi) i 1 rok po zakończeniu (trzeci). Badaniem objęto zmienne : 1. Nasilenie objawów - mierzono Kwestionariuszem Objawowym „O” (Katedry Psychoterapii Collegium Medium Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie ). 2. Nasilenie cech osobowości nerwicowej - oceniano Kwestionariuszem Osobowości Nerwicowej KON 2006 (Katedra Psychoterapii Collegium Medium Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie). 3. Poziom funkcjonowania społecznego - mierzył Kwestionariusz Kompetencji Społecznych KKS - A (D) Anny Matczak (Pracownia Testów Psychologicznych PTP Warszawa). Kompetencje społeczne oceniano w trzech wymiarach : intymność, ekspozycja społeczna, asertywność. 4. Ogólne cechy osobowości - Test Przymiotnikowy ACL - Adjective Check List H.B.Gough, A.B.Heilbrum. 5. Dane obrazu klinicznego socjodemograficzne oraz pochodzące z historii choroby osób badanych, wymieniane przez pacjentów życiowe sytuacje problemowe zawierał Kwestionariusz Anamneza. 6. Na podstawie wymienionych przez pacjentów w Kwestionariuszu Anamneza sytuacji problemowych stworzono narzędzie własne Kwestionariusz Rozwiązywania Życiowych Sytuacji Problemowych. Wyłoniono 6 kategorii problemów zgłaszanych przez pacjentów: brak pracy, brak satysfakcji z pracy, samotność-brak związku, relacje konfliktowe, nie podejmowanie ważnych decyzji życiowych, nieukończona edukacja. Wyniki i wnioski 1. Ambulatoryjna psychoterapia indywidualna i grupowa w podejściu integrującym (dynamicznym, poznawczo-behawioralnym i systemowym) była skuteczna. Nastąpiła poprawa objawowa, zmniejszenie nasilenia nerwicowych cech osobowości wzrost kompetencji społecznych i zwiększenie stopnia rozwiązania życiowych sytuacji problemowych. Generalnie poprawy były trwałe (utrzymywały się rok po zakończeniu leczenia), następowały też odległe efekty terapii. 2.Odnotowano różnice jakościowe w zakresie zmian cech osobowości nerwicowej, kompetencji społecznych, rozwiązywania życiowych sytuacji problemowych, wskazujące na uzyskiwanie poprawy objawowej u pacjentów przez oddziaływanie odmiennych mechanizmów psychoterapii grupowej i indywidualnej bezpośrednio po leczeniu oraz rok po jego zakończeniu. Analiza jakościowa wyników dwóch form psychoterapii sugeruje, że w efekcie terapii grupowej następują głównie zmiany funkcjonowania społecznego, a w wyniku leczenia indywidualnego- intrapsychiczne (osobowościowe). Potwierdzono wpływ zmiany negatywnej samooceny pacjentów na efekty poprawy objawowej bezpośrednio po zakończeniu psychoterapii zarówno indywidualnej jak i grupowej. Rok po zakończeniu leczenia dalsza poprawa objawowa lub utrzymywanie się jej : po terapii grupowej związane było ze zmianą negatywnej samooceny i egzaltacji, a po indywidualnej- negatywnej samooceny i braku witalności. 3. Poprawa objawowa u pacjentów nie miała związku z ogólnymi cechami osobowości mierzonymi przed leczeniem ACL. Natomiast pozytywne zmiany w zakresie pozostałych zmiennych - cech osobowości nerwicowej, funkcjonowania społecznego, rozwiązywania problemów życiowych były powiązane z wyjściowymi cechami ACL. 4. Poprawa objawowa u pacjentów nie była związana z cechami socjodemograficznymi.
