Geologia i geomorfologia

SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO
Międzywydziałowe Studium Ochrony Środowiska
SGGW
tlx 816 238 sggw pl
fax 847-24-53
02-776 Warszawa, ul. Nowoursynowska 159, tel/fax: +48 22 847 12 33, 843 90 41 w. 11245
e-mail: [email protected]; http://www.sggw.waw.pl/
Karta ramowego programu przedmiotu
Nazwa przedmiotu”: Geologia i geomorfologia
Kierunek: Ochrona środowiska
Rodzaj studiów: inżynierskie
Specjalizacja: ........................................................................................................
...............................................................................................................................
Wykłady (godz.) - 15
Ćwiczenia (godz.) - 30
ECTS - 4
1.
2.
Nr przedmiotu - 6.
Data opracowania programu
12.11.2007.
Cel zajęć:
Tematy wykładów:
Ogólne wiadomości o budowie Ziemi (geosfery, tektonika płyt i inne teorie); wiek
Ziemi i skał oraz metody jego określania, zasada aktualizmu geologicznego; minerały i ich
cechy rozpoznawcze; skały magmowe, osadowe i metamorficzne (wiek, geneza, struktury i
tekstury, formy występowania), krążenie pierwiastków w skorupie ziemskiej i ich
koncentracje złożowe.
Elementy tektoniki - pojęcie warstwy, piętro strukturalne, deformacje ciągłe i
nieciągłe, orogeneza i epejrogeneza, główne orogenezy; mapa tektoniczna Polski; zjawiska
sejsmiczne.
Procesy egzogeniczne - wietrzenie mechaniczne, wietrzenie chemiczne, pokrywy
zwietrzelinowe, profil zwietrzelinowy, strefa przemarzania, wysadziny i przełomy, wpływ
procesów wietrzenia na zmiany właściwości gruntów i skał.
Kras; typy krasowiejących i skrasowiałych masywów skalnych, formy rzeźby krasowej,
ocena skrasowienia terenu.
Działalność lodowców; geneza i rodzaje lodowców. Procesy egzaracji i transporu
lodowcowego, charakterystyka utworów i form geomorfologicznych akumulacji lodowcowej,
glacitektonika, stratygrafia i paleogeografia czwartorzędu Polski.
Działalność rzek; transport, erozja i akumulacja rzeczna, typy genetyczne i dynamiczne rzek,
morfologia dolin rzecznych i ich ewolucja.
Sedymentacja jeziorna i bagienna; typy jezior, osady jeziorne i bagienne.
Procesy eoliczne; deflacja, korazja, sedymentacja eoliczna, formy i osady eoliczne,
powstawanie lessu, makroporowatość i osiadanie zapadowe, występowanie lessu w Polsce.
Środowisko morskie; abrazja brzegowa i sedymentacja w strefie litoralnej.
Działalność wód opadowych - ablacja.
Powierzchniowe ruchy masowe; spływy, zsuwy, obrywy, osuwiska, przyczyny ich
powstawania.
Oddziaływanie wody wolnej na skały (grunty), sufozja chemiczna, sufozja mechaniczna,
tiksotropia;
Wiadomości o wodach podziemnych
Obieg wody w przyrodzie i geneza wód podziemnych; woda w strefie aeracji, saturacji,
zwierciadło wód podziemnych i graficzne sposoby jego przedstawiania, klasyfikacja wód
podziemnych, podstawowe właściwości hydrogeologiczne skał, chemizm wód podziemnych,
przepływ wód podziemnych, podstawy schematyzacji warunków hydrogeologicznych,
warstwa wodonośna, warstwy słabo przepuszczalne i nieprzepuszczalne, warstwy o
zwierciadle swobodnym i o zwierciadle napiętym, przepływ liniowy, nieliniowy, ustalony,
nieustalony; Podstawy migracji zanieczyszczeń wywołanych przepływem wód podziemnych,
ocena izolacyjnych właściwości skał.
Wykorzystanie wód termalnych w celach energetycznych. Geotermia głęboka i płytka, pompy
ciepła.
Metody badań geologicznych, geologiczne materiały archiwalne.
Tematy ćwiczeń:
Rozpoznawanie minerałów i skał; Mapy geologiczne, interpretacja przekroju
geologicznego na podstawie mapy geologicznej odkrytej; Przekrój geologiczny doliny
rzecznej i przyległych fragmentów wysoczyzny na podstawie wierceń i mapy litologicznej
(morfologia terenu, granice geologiczne); Przekrój geologiczny i hydrogeologiczny strefy
krawędziowej doliny rzecznej na podstawie wierceń (granice geologiczne, stratygrafia,
schematyzacja hydrogeologiczna, prędkość przepływu wód podziemnych); Analiza
morfometryczna (hipsometria, mapa spadków, przekroje morfologiczne); Analiza
geomorfologiczna na podstawie mapy warstwicowej; Geologiczna analiza zdjęć lotniczych;
Mapy hydrogeologiczne (hydroizohips, hydroizobat).
3.
Warunki zaliczenia przedmiotu: Egzamin pisemny. Zaliczenie ćwiczeń opiera się
na wynikach trzech kolokwiów oraz na ocenie wykonanych prac.
4.
Efekty kształcenia – nabyte umiejętności i kompetencje: Rozumienie
procesów kształtowania litologii i morfologii terenu, umiejętność rozpoznawania,
rejestracji i analizy podstawowych faktów geologicznych, umiejętność korzystania z
dokumentacji geologicznych.
5.
Autorzy programu ramowego: dr Tomasz Falkowski
6.
Wydział/Katedra: Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW/ Katedra
Geoinżynierii
7.
Wymagane pomoce dydaktyczne: Kolekcja minerałów i skał, mapy geologiczne,
profile wierceń i mapy lokalizacyjne, zdjęcia lotnicze, stereoskopy.
8.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Literatura:
Falkowski T., Złotoszewska-Niedziałek H. 2004: Zarys Geologii, Wyd. SGGW Warszawa
Jaroszewski W., 1986. Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. W.G. Warszawa,
Klimaszewski M.1981. Geomorfologia, PWN Warszawa.
Książkiewicz M., 1979. Geologia dynamiczna. W.G. Warszawa.
Lindner L., 1992: Czwartorzęd, osady, metody badań, stratygrafia; Wyd. PAE, Warszawa.
Macioszczyk A., 2006: Podstawy hydrogeologii stosowanej, PWN Warszawa.
Mizerski W., 2006: Geologia dynamiczna, PWN Warszawa.
Mizerski W., 2004: Geologia dynamiczna dla geografów, PWN Warszawa.
Pazdro Z., Kozerski B., 1990. Hydrogeologia ogólna. Warszawa.
o Roniewicz P., 1999: Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej; Wyd. PAE,
Warszawa
Informacja o przedmiocie w języku angielskim:
1.
Subject name: Geology & Geomorphology
2.
Lecture topics: Structure and age of the Earth, uniformitanianism, rock-forming
minerals, creation of the igneous, sedimentary and metamorphic rocks, chemical elements
migration and concentration in the Earth crust.
Introduction to tectonic: layer, tectonic deformations (fold, fault), orogenesis, epeirogenesis,
tectonic map of Poland, seismic phenomena.
Exogenetic processes: weathering, pergalation, karst, glacial processes (deposits, forms,
stratigraphy, glaciotectonic); fluvial geology (erosion, deposition, evolution of the fluvial
environment and its vulnerability; limnology; aeolian processes (deflation, corrosion, dunes
types, loess and macroporosity); littoral processes; mass movements; suffusion;
Intoduction to hydrogeology. Geologic investigation methods and archival data.
Practices topic: Rock-forming minerals identification, structures and mineral
composition of the main types of the igneous, sedimentary and metamorphic rocks;
Geological maps, tectonic cross-section interpretation; Geological cross-section of the river
valley and adjacent upland (example from Polish Lowland); Geological and hydrogeological
cross-sections of the escarpment zone of the river valley (stratigraphy, lithology,
hydrogeological model, directions and velocity of the underground water flow; Morphometric
and geomorphologic analysis of the chosen lowland area (glacial and fluvial relief);
Geological interpretation of the air photos; Hydrogeologic maps (hydroizohypses,
hydroisobathes).
3.
Pass conditions credit based on the three tests scores and completed drawings.