Geologia - Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW

Opis przedmiotu (sylabus)
Rok akademicki:
Grupa przedmiotów:
1)
Nazwa przedmiotu :
GEOLOGIA
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski3):
GEOLOGY
Kierunek studiów4):
Budownictwo
5)
Koordynator przedmiotu :
6)
Numer katalogowy:
ECTS 2)
Dr hab. Tomasz Falkowski prof. nadzw.
Prowadzący zajęcia :
Pracownicy Zakładu Hydrogeologii
Jednostka realizująca7):
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Geoinżynierii, Zakład Hydrogeologii,
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany8):
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW w Warszawie
9)
4,0
Status przedmiotu :
a) przedmiot podstawowy
b) stopień pierwszy rok 1
Cykl dydaktyczny10):
Semestr 2 letni
Jęz. wykładowy11): polski
Założenia i cele przedmiotu12):
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi procesami geologicznymi kształtującymi skały
skorupy ziemskiej, ich właściwości fizyczne i chemiczne oraz wzajemne relacje przestrzenne, a także
zapoznanie z podstawowymi metodami dokumentowania budowy geologicznej i warunków
hydrogeologicznych. Wiedza ta powinna umożliwić studentom świadome korzystanie z opracowań
geologicznych, które mogą być wykonywane w związku ze wznoszeniem obiektów budowlanych, czy
opracowaniem warunków zagospodarowania terenu.
Formy dydaktyczne, liczba godzin13):
a)
b)
c)
c) niestacjonarne
…wykład………………….……………………………………………………; liczba godzin ..16..;
…ćwiczenia laboratoryjne……………………………………………………; liczba godzin ...6..;
…ćwiczenia projektowe………………………………………………………; liczba godzin ....8.;
Metody dydaktyczne14):
Dyskusja, projekt, rozwiązywanie problemu
Pełny opis przedmiotu15):
Tematy wykładów:
Przedmiot badań geologii, geologii inżynierskiej, środowisko geologiczne, środowisko geologicznoinżynierskie. Ogólne wiadomości o budowie Ziemi, geochronologia. Skały skorupy ziemskiej, jako podłoże
budowlane i środowisko wód podziemnych. Minerały i ich cechy. Skały magmowe, skały osadowe, skały
metamorficzne (wiek, geneza, struktury i tekstury, formy występowania). Praktyczne znaczenie
poszczególnych typów skał, występujących w Polsce. Elementy tektoniki: pojęcie warstwy, piętro strukturalne,
deformacje ciągłe i nieciągłe, główne orogenezy; mapa tektoniczna Polski; wpływ zjawisk tektonicznych na
warunki geologiczno-inżynierskie. Zjawiska sejsmiczne i ich znaczenie w budownictwie. Wietrzenie
mechaniczne, wietrzenie chemiczne (kaolinizacja, w. alitowe), pokrywy zwietrzelinowe, profil zwietrzelinowy,
strefa przemarzania, wysadziny i przełomy. Inżyniersko-geologiczne znaczenie pokryw zwietrzelinowych.
Kras: rodzaje krasu, typy krasowiejących i skrasowiałych masywów skalnych, karstogeniczne i
niekarstogeniczne wypełnienia krasu, leje krasowe i niecki osiadań, ocena skrasowienia terenu i sposoby
zapobiegania szkodliwym zjawiskom i procesom krasowy. Działalność lodowców: geneza i rodzaje lodowców,
procesy egzaracji i transport lodowcowego, charakterystyka utworów i form geomorfologicznych akumulacji
lodowcowej, glacitektonika, stratygrafia i paleogeografia czwartorzędu Polski. Charakterystyka inżynierskogeologiczna utworów akumulacji lodowcowej. Działalność rzek: transport, erozja i akumulacja rzeczna, typy
genetyczne i dynamiczne rzek, ewolucja dolin rzecznych, Warunki inżyniersko-geologiczne w dolinach
rzecznych. Sedymentacja jeziorna i bagienna: warunki inżyniersko-geologiczne na obszarach występowania
utworów jeziornych i bagiennych. Procesy eoliczne: deflacja, korozja, formy i osady eoliczne. Warunki
geologiczno-inżynierskie na obszarach występowania utworów eolicznych. Działalność mórz: abrazja
brzegowa i sedymentacja w strefie litoralnej. Działalność wód opadowych - ablacja. Powierzchniowe ruchy
masowe: spływy, zsuwy, obrywy, osuwiska; przyczyny ich powstawania; podstawowe badania geologiczne
przemieszczeń zboczowych. Oddziaływanie wody wolnej na grunt: Wiadomości o wodach podziemnych:
obieg wody w przyrodzie i powstawanie wód podziemnych, woda w strefie aeracji, saturacji, zwierciadło wód
podziemnych graficzne sposoby jego przedstawiania, klasyfikacja wód podziemnych. Podstawowe
właściwości hydrogeologiczne skał i gruntów. Właściwości chemiczne wód podziemnych, agresywność wód.
Przepływ wód podziemnych; podstawy schematyzacji warunków hydrogeologicznych: warstwa wodonośna
słabo przepuszczalna, nieprzepuszczalna, warstwy o zwierciadle swobodnym i napiętym. Wybrane metody
inżyniersko - geologicznych badań terenu, badania geofizyczne, badania w otworach wiertniczych.
Dokumentacje geologiczno-inżynierskie dla potrzeb projektowania w budownictwie.
Tematy ćwiczeń:
Rozpoznawanie minerałów i skał; Mapy geologiczne, interpretacja przekroju geologicznego na podstawie
mapy geologicznej odkrytej; Przekrój geologiczny doliny rzecznej i przyległych fragmentów wysoczyzny na
podstawie wierceń i mapy litologicznej (morfologia terenu, granice geologiczne); Przekrój geologiczny i
hydrogeologiczny strefy krawędziowej doliny rzecznej na podstawie wierceń (granice geologiczne, stratygrafia,
schematyzacja hydrogeologiczna, prędkość przepływu wód podziemnych); Analiza morfometryczna
(hipsometria, mapa spadków, przekroje morfologiczne); Analiza geomorfologiczna na podstawie mapy
warstwicowej; Geologiczna analiza zdjęć lotniczych; Mapy hydrogeologiczne (hydroizohips, hydroizobat).
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)16):
Założenia wstępne17):
1
04 – znajomość rodzajów geologicznych
opracowań kartograficznych oraz struktury ich
treści; umiejętność identyfikacji podstawowych
struktur tektoniki ciągłej i nieciągłej na mapach
geologicznych,
konstrukcja
przekroju
geologicznego z mapy geologicznej odkryte
05 – umiejętność czytania mapy warstwicowej,
konstrukcja przekroju morfologicznego, zasady
konstrukcji przekroju geologicznego utworów
czwartorzędowych
06 – umiejętność budowy prostych schematów
warunków
hydrogeologicznych
(przekrój
hydrogeologiczny oraz mapy hydrogeologiczne
(hydroizohips i hydroizobat)
07 – umiejętność identyfikacji podstawowych form
rzeźby i procesów morfotwórczych na podstawie
mapy
warstwicowej
i
zdjęć
lotniczych/satelitarnych
Efekty kształcenia18):
01 – Wiedza na temat podstawowych procesów
geologicznych kształtujących środowisko geologiczne i
ich identyfikacji w oparciu o struktury i skład mineralny
skał oraz rzeźbę powierzchni Ziemi.
02 – Wiedza na temat podstawowych mechanizmów
wpływu człowieka na środowisko geologiczne
03 - Umiejętność identyfikacji podstawowych cech
rozpoznawczych
minerałów;
umiejętność
makroskopowego
rozpoznawania
podstawowych
minerałów skałotwórczych oraz głównych typów skał
magmowych, osadowych i metamorficznych; umiejętność
określania zależności pomiędzy cechami skał i gruntów, a
ich przydatnością jako materiału budowlanego/surowca
do produkcji materiałów budowlanych, a także jako
podłoża budowlanego.
j
Sposób weryfikacji efektów
kształcenia19):
01, 02 – egzamin pisemny
0, 3 - kolokwium rozpoznawanie minerałów i skał
04, 05, 06, 07 – obrona wykonanych prac, kolokwium (2)
Forma dokumentacji osiągniętych
efektów kształcenia 20):
Wykonane prace, kolokwia, egzaminy
Elementy i wagi mające wpływ na
ocenę końcową21):
1 – rozpoznawanie minerałów i skał – 10%
2 – konstrukcja przekrojów geologicznych, identyfikacja wybranych form rzeźby powierzchni Ziemi, elementy
geologii stosowanej – 30%,
3 – egzamin (procesy geologiczne) – 60%
Miejsce realizacji zajęć22):
Sale dydaktyczne
23)
Literatura podstawowa :
1. Książkiewicz M., 1979. Geologia dynamiczna. W.G. Warszawa
2. Klimaszewski M., 1981. Geomorfologia, PWN Warszawa.
3. Falkowski T., Złotoszewska-Niedziałek H. 2004: Zarys Geologii, Wyd. SGGW Warszawa
4. Glazer Z., Malinowski J., 1991. Geologia i geotechnika dla inżynierów budownictwa. PWN, Warszawa.
5. Jaroszewski W., 1986. Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. W.G. Warszawa,
6. Roniewicz P., 1999: Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej; Wyd. PAE, Warszawa
7. Pazdro Z., Kozerski B., 1990. Hydrogeologia ogólna. Warszawa.
Literatura uzupełniająca
1. Lindner L., 1992: Czwartorzęd, osady, metody badań, stratygrafia; Wyd. PAE, Warszawa.
2. Macioszczyk A., 2006: Podstawy hydrogeologii stosowanej, PWN Warszawa.
3. Mizerski W., 2006: Geologia dynamiczna, PWN Warszawa.
4. Mizerski W., 2004: Geologia dynamiczna dla geografów, PWN Warszawa.
UWAGI24):
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot25) :
Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów
kształcenia18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS2:
…105. h
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
…2,0…. ECTS
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne,
projektowe, itp.:
…2,0…. ECTS
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia efektami przedmiotu 26)
Nr /symbol
Wymienione w wierszu efekty kształcenia:
efektu
01
Wiedza na temat podstawowych procesów endo- i egzogenicznych kształtujących środowisko
geologiczne i ich identyfikacji w oparciu o struktury i skład mineralny skał oraz rzeźbę powierzchni
Ziemi.
02
Wiedza na temat podstawowych mechanizmów wpływu człowieka na środowisko geologiczne
03
Umiejętność identyfikacji podstawowych cech rozpoznawczych minerałów; umiejętność
makroskopowego rozpoznawania podstawowych minerałów skałotwórczych oraz głównych typów
skał magmowych, osadowych i metamorficznych; umiejętność określania zależności pomiędzy
cechami skał i gruntów, a ich przydatnością jako materiału budowlanego/surowca do produkcji
materiałów budowlanych, a także jako podłoża budowlanego.
Znajomość rodzajów geologicznych opracowań kartograficznych oraz struktury ich treści;
umiejętność identyfikacji podstawowych struktur tektoniki ciągłej i nieciągłej na mapach
geologicznych, konstrukcja przekroju geologicznego z mapy geologicznej odkrytej
04
05
Umiejętność czytania mapy warstwicowej, konstrukcja przekroju morfologicznego, zasady
konstrukcji przekroju geologicznego utworów czwartorzędowych
06
Umiejętność budowy prostych schematów warunków hydrogeologicznych
hydrogeologiczny oraz mapy hydrogeologiczne (hydroizohips i hydroizobat)
(przekrój
Odniesienie do efektów dla programu
kształcenia na kierunku
K_W04, K_U13
K_W17, K_K02
K_W09, K_U10, K_U13
K_W03, K_W04, K_U02,
K_W04, K_U02,
K_U02
2